Κυριακή 31 Ιουλίου 2011
Τριακονταετής ενεργειακός πόλεμος
Το σύγχρονο...
... διεθνές σύστημα των εθνικών κρατών διαμορφώθηκε με τη Συνθήκη της Βεστφαλίας, το 1648, ύστερα από τριάντα χρόνια πολυαίμακτων πολέμων. Αν όμως επαναληφθεί ένας τέτοιος τριακονταετής πόλεμος, αυτήν τη φορά θα είναι για την ενέργεια.
Ενας τέτοιος...
... πόλεμος μπορεί να μην είναι το ίδιο αιματηρός όσο ο προηγούμενος, αλλά θα αποδειχτεί πολύ πιο κρίσιμος για το μέλλον του πλανήτη, πιστεύει ακράδαντα ο Μάικλ Κλερ, καθηγητής σπουδών παγκόσμιας ασφάλειας στο Χαμσάιρ Κόλετζ. «Τις προσεχείς δεκαετίες θα εμπλακούμε σε παγκόσμιο επίπεδο σε έναν ανταγωνισμό ανάμεσα στις κυριότερες μορφές ενέργειας, στις επιχειρήσεις που θα τις παρέχουν και στις χώρες που θα τις διαθέτουν», λέει. «Και το μεγάλο ερώτημα θα είναι: Ποιος θα κυριαρχήσει στην παγκόσμια προσφορά ενέργειας στο δεύτερο ήμισυ του εικοστού πρώτου αιώνα; Οι νικητές αυτού του πολέμου θα καθορίσουν πώς - και πόσο άσχημα ή καλά - θα ζούμε, θα εργαζόμαστε και θα παίζουμε στο όχι και τόσο απώτερο μέλλον. Και θα αποκομίσουν τεράστια κέρδη. Οι ηττημένοι θα........παραμεριστούν και θα διαλυθούν».
Γιατί 30 χρόνια;...
... Επειδή εκτιμάται πως τόσος χρόνος θα χρειαστεί ώσπου τα πειραματικά ενεργειακά συστήματα να βγουν από τα εργαστήρια και να διατεθούν για πλήρη βιομηχανική εκμετάλλευση. Θα πρόκειται πάντως για έναν πόλεμο, επειδή η μελλοντική κερδοφορία ή ακόμη και η επιβίωση πολλών από τις μεγαλύτερες και ισχυρότερες επιχειρήσεις του κόσμου θα κινδυνέψουν. Και επειδή για κάθε χώρα θα είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου να πάρει μέρος σε αυτόν τον ανταγωνισμό. Εστω και αν χρειαστεί να χρησιμοποιήσει ακόμη και στρατιωτική βία προκειμένου να αποκτήσει πρόσβαση στις ήδη εξαντλούμενες πηγές ενέργειας. Εναλλακτικές πηγές ενέργειας υπάρχουν και γίνονται έρευνες για ακόμη περισσότερες, λέει ο καθηγητής Κλερ, αλλά τίποτα από αυτά δεν θα είναι αξιοποιήσιμο σε μεγάλη κλίμακα μέσα στα προσεχή τριάντα χρόνια. Και μετά; «Μετά, τριάντα χρόνια από τώρα, ο κόσμος μας θα είναι ένας πολύ διαφορετικός τόπος: με περισσότερους καύσωνες, περισσότερες καταιγίδες και λιγότερη γη. Το πετρέλαιο θα είναι ακόμη διαθέσιμο για όσους θα μπορούν να το αγοράζουν, αλλά δεν θα είναι πια το βασικό καύσιμο. Νέες δυνάμεις, επιχειρηματικές και άλλες, θα έχουν αναδυθεί μέσα στο νέο ενεργειακό περιβάλλον. Κανείς δεν μπορεί να ξέρει, βέβαια, πώς θα είναι η νέα εκδοχή της Συνθήκης της Βεστφαλίας ύστερα από τον ενεργειακό πόλεμο ή ποιοι θα είναι οι νικητές και οι ηττημένοι. Ούτε μπορεί να ξέρει ποιες θα είναι οι μορφές ενέργειας που θα κυριαρχήσουν το 2041».
Το μόνο...
... βέβαιο, σύμφωνα με τον καθηγητή Κλερ, είναι πως στα προσεχή τριάντα χρόνια ο κόσμος θα ζήσει βίαιους ανταγωνισμούς για την ενέργεια. Οι χώρες που θα εκμεταλλευτούν πιο επιδέξια τις ευκαιρίες, το 2041 θα έχουν τις πιο ισχυρές οικονομίες. Με μια αναγκαία προϋπόθεση βέβαια: πως θα έχουν καταφέρει μέχρι τότε να ξανασταθούν στα πόδια τους από τις συνέπειες της τρέχουσας οικονομικής κρίσης. tanea.gr
Σάββατο 30 Ιουλίου 2011
H Κίνηση μας - Paul Eluard
Ζούμε μες στη λήθη των μεταμορφώσεών μας
Οκνηρή είναι η μέρα
προκομμένη η νύχτα.
Μια κούπα αγέρα μεσημεριάτικου η νύχτα τη φιλτράρει και τη φθείρει...
Η νύχτα σβήνει τη σκόνη από πάνω μας...
Όμως τούτη η ηχώ που κυλάει στη μέρα ακέρια
τούτη η ηχώ έξω απʼ το χρόνο του άγχους ή των χαδιών
η ακατέργαστη τούτη άβυσσος άνοστων κόσμων
και κόσμων αισθητών διπλός είναι ο ήλιος της.
Νάʼ μαστε τάχα κοντά ή μακριά από τη συνείδησή μας;
Πού νάʼ ναι τα όρια οι ρίζες ο σκοπός μας;
Oμως ατέλειωτη, η ηδονή των μεταμορφώσεών μας,
σκελετοί που ζωντανεύουν μες στα σαπίζοντα τείχη,
τα ανταμώματα που δόθηκαν σε αλόγιστες μορφές,
στην πανέξυπνη σάρκα στους τυφλούς οραματιστές.
Το αντάμωμα που έδωσε το πρόσωπο στην κατατομή του.
Ο πόνος στην υγεία, το φως
στο δάσος, το βουνό στην κοιλάδα
το ορυχείο στο άνθος, το μαργαριτάρι στον ήλιο.
Είμαστε κορμί με κορμί είμαστε γη πάνω στη γη.
Γεννιόμαστε από παντού, είμαστε ασύνοροι. Χωρίς αντισώματα
Οι ΗΠΑ, αυτοκρατορία με την προσοχή στραμμένη σε εξωτερικούς εχθρούς, υπονομεύουν την οικονομία τους και την ηγεμονική τους θέση με πολιτικές συγκρούσεις πάνω στο στείρο πεδίο των μικροσυμφερόντων και ιδεοληψιών· η Νορβηγία, ευημερούσα κοινωνία της επίμονης συλλογικότητας και του κομφορμισμού δεν μπόρεσε να προβλέψει τον κίνδυνο ενός μοναχικού τρελού παιδιού της· η Ελλάδα, κοινωνία της δανεικής ευημερίας παραδίδεται στην πολυτέλεια και την ευκολία, τυφλώνεται σαν κουρεμένος Σαμψών και μένει στο έλεος των δανειστών της.
Και οι τρεις χώρες -κατά τ’ άλλα τόσο διαφορετικές– πληρώνουν το τίμημα του εφησυχασμού, της απατηλής αίσθησης ότι είχαν λύσει τα προβλήματά τους. Επαψαν να εξελίσσονται, να ανταποκρίνονται σε νέες προκλήσεις. Στη φύση, ό,τι δεν εξελίσσεται πεθαίνει. Οι κοινωνίες των ανθρώπων καμιά φορά έχουν δεύτερες ευκαιρίες, αλλά η Ιστορία είναι ένας ημιτελής κατάλογος λαών, πόλεων και αυτοκρατοριών που αναπτύχθηκαν, μεσουράνησαν και χάθηκαν.
Οι ΗΠΑ είναι η ισχυρότερη στρατιωτική και οικονομική δύναμη που αναπτύχθηκε στον πλανήτη, αλλά σήμερα η χώρα αυτή δείχνει τα σημάδια παρακμής που.....καταδίκασαν τόσες προηγούμενες υπερδυνάμεις: η σταθερότητα και η ευημερία επέτρεψαν την ανάπτυξη μικρών ομάδων με δυσανάλογη ισχύ, οι οποίες ανάγκασαν το κράτος να υπηρετεί τα δικά τους συμφέροντα και όχι του συνόλου. Η Νορβηγία, με το άφθονο χρήμα από πετρέλαια, συνεχώς πρώτη στον παγκόσμιο δείκτη ευημερίας, απομονωμένη από τα προβλήματα που μαστίζουν τη μεγάλη πλειονότητα του παγκόσμιου πληθυσμού, ταράχθηκε συθέμελα από ένα άρρωστο άτομο. Απέδειξε ότι και στις καλύτερα οργανωμένες κοινωνίες δεν προβλέπονται οι σκοτεινές διαδρομές της ανθρώπινης ψυχής.
Οι Ελληνες, από τους ελάχιστους λαούς που κρατούν τη γλώσσα και τη συνείδησή τους μέσα από χιλιετίες, μέσα στην ασφάλεια και τον πλούτο της Ευρώπης, ξέχασαν την προτροπή των προγόνων τους και τα βιώματα των παππούδων τους: να μην εφησυχάζουν ποτέ, να μη γίνονται μαλθακοί. Μόνο με την επίγνωση ότι τίποτα δεν είναι για πάντα μπορεί μια κοινωνία να επιβιώσει. kathimerini.gr
Παρασκευή 29 Ιουλίου 2011
Κάτω από την κρούστα της ευημερίας
Tης Tασουλας Kαραϊσκακη
Ακροδεξιός μακελάρης σε μια τακτοποιημένη ευημερούσα δυτική κοινωνία· κατασκηνώσεις όπου «εκπαιδεύονται» στο Γ΄ Ράιχ παιδιά νεοναζιστών· «οράματα» περί ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης μέσω εκχώρησης από τα πιο αδύναμα οικονομικά κράτη–μέλη, μέρους της εθνικής κυριαρχίας τους· οίκοι αξιολόγησης–άρπαγες, που επενδύουν στην (ελληνική) χρεοκοπία και συνεχίζουν και μετά τις αποφάσεις των Βρυξελλών τον χαβά της υποβάθμισης· ηγέτες ανίκανοι να διαχειριστούν την πολιτικο-οικονομική κατάσταση... Ολα διαφορετικές εκφάνσεις της ίδιας βαθύτατης κρίσης του δυτικοευρωπαϊκού κόσμου.
Κάτω από την κρούστα της ευημερίας, της προόδου, του πολιτισμού, της οργάνωσης των κοινωνιών του, συντελείται μια ισχυρότατη απορρύθμιση. Το ευρωπαϊκό όνειρο περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κοινωνικής συνοχής, δημοκρατίας, ανοχής, ισοκατανομής αγαθών ξεθώριασε. Βεβαιότητες κατακρημνίστηκαν και στη θέση τους εισχώρησε, ανδρώθηκε, παγιώθηκε ο φόβος αφενός απέναντι στον άλλο, τον ξένο, τον διαφορετικό που ήρθε –είναι βέβαιοι– να αρπάξει το ψωμί τους, να διαφθείρει τα ήθη τους, να αλλοτριώσει και να μαγαρίσει τον κοινωνικό τους χώρο, και αφετέρου απέναντι στον Ευρωπαίο φτωχοσυγγενή που απειλεί να τους αφαιμάσσει για πάντα, να κλέβει ανερυθρίαστα τον ........δικό τους μόχθο. Κολοσσιαίο το δυσεπίλυτο μεταναστευτικό, αποσβολωτικά ανησυχαστική η άνοδος του νεοναζισμού και ανύπαρκτη εκείνη η μικρή μεταβολή που θα άλλαζε έστω ανεπαίσθητα το κλίμα υπέρ των PIIGS – και της Ελλάδας...
Σαν μια βόμβα έτοιμη να σκάσει μοιάζει η Ευρώπη. Οι ηγέτες της συνεχίζουν να κομπορρημονούν για τη δύναμή της την ώρα που εκείνη υποσκάπτεται από τις πληγές της, την ανασφάλεια, την πολιτιστική κατολίσθηση. Θολός ο ευρωπαϊκός πολιτικός ορίζοντας, με τις δύο όψεις, τη φιλελεύθερη (σε κοινή θέα) και την ολοκληρωτική (στην αθέατη πλευρά). Εξτρεμισμοί, διακρίσεις, ανισότητα, ανεργία, φτώχεια. Οι σημαντικές για το μέλλον της αποφάσεις λαμβάνονται από τους επαγγελματίες πολιτικούς των ισχυρών χωρών, με 500 εκατομμύρια Ευρωπαίους πολίτες θεατές, αποδέκτες μιας αμφίσημης γλώσσας. Δεν είναι ανήσυχες μόνο οι εξαρθρωμένες –στο χείλος της χρεοκοπίας– οικονομίες και οι αποσαθρωμένες κοινωνίες. Σύμφωνα με πρόσφατη παγκόσμια έρευνα για την καταναλωτική εμπιστοσύνη, όλη η γηραιά Ευρώπη των ιδεών και αξιών αποτελεί την πλέον απαισιόδοξη γεωγραφική περιοχή του πλανήτη...
«Μη βασίζεσαι στο κράτος για να λύσει τα κοινωνικά σου προβλήματα. Πρέπει να τα λύσεις μόνος σου», είχε πει πρόσφατα ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Ντέιβιντ Κάμερον. Ωστόσο, η θεωρία αυτή, που έχει γίνει από χρόνια πράξη, δεν μοιάζει να δίνει τις λύσεις, τουλάχιστον στη χώρα μας. Το «κράτος πρόνοιας» με τις ιδιοτελείς παρεμβάσεις, που διόγκωσε το Δημόσιο και διεύρυνε τα αντιπαραγωγικά προνομιούχα στρώματα και τον παρασιτισμό, συρρικνώνεται, αλλά η «φιλοσοφία» παραμένει, με αποτέλεσμα το μεγαλύτερο βάρος να σηκώνουν εκείνοι που βρίσκονται έξω από τους μηχανισμούς του. Οι θεσμοί αφυδατώνονται κι ο πολίτης που έγινε καταναλωτής δεν μπορεί πια να λειτουργήσει ούτε ως τέτοιος...
kathimerini.gr Ο δρόμος της προκοπής
Tης Λινας Γιανναρου
«Μοσχούλα, θα μας φέρεις δύο λευκές και δύο ψημένες;» Σε δύο λεπτά, η Μοσχούλα Πορτοκάλη, γελαστή όπως το όνομά της, έφερε τον δίσκο με τις ρακές και το απαραίτητο μεζεδάκι. «Ολα δικά μας, παιδιά, από το μποστάνι και το τυρί ντόπιο φυσικά», είπε βάζοντας νερό στα ποτήρια από την κανάτα. «Δικό σας και το νερό;» την πείραξε ο Βαγγέλης. «Εννοείται. Τι την έχουμε την πηγή;».
Ογδόντα χρόνια τώρα το καφενείο σ’ αυτήν την έσχατη γωνιά του Αιγαίου και της Αμοργού, την όμορφη Λαγκάδα, και άλλα 200 και βάλε πιο πριν παραδοσιακό ελαιοτριβείο, το «Μοσχουδάκι», όπως λέγεται σήμερα, αποτελεί ζωντανό κύτταρο του νησιού. Οταν πριν από λίγα χρόνια η δουλειά άρχισε να «κάθεται», η Μοσχούλα, τρισέγγονη των πρώτων ιδιοκτητών, δεν έκατσε με σταυρωμένα χέρια. Με προσωπική εργασία και με τη βοήθεια πολύπειρων μαστόρων του νησιού έπιασε να ανακαινίσει το καφενεδάκι, αναδεικνύοντας στοιχεία από το παλιό ελαιοτριβείο. Οι εργασίες κράτησαν καιρό, αλλά η βιασύνη είναι η καλή φορεσιά της τσαπατσουλιάς. Στο ταβάνι αποκαλύφθηκαν τα παμπάλαια δοκάρια, βέργες μασίφ ξύλου, με λεπτοδουλειά ανακαινίστηκε η περίτεχνη πόρτα και τα παραθυρόφυλλα, οι τοίχοι σοβατίστηκαν, οι λεπτομέρειες βάφτηκαν με ανοιχτό, ξεκούραστο πράσινο. Το κουζινάκι συγυρίστηκε κι αυτό, στον.......τοίχο τοποθετήθηκαν κάδρα με εικόνες των προγόνων, οικογενειακά κειμήλια βρήκαν τη θέση τους εδώ κι εκεί. Το αποτέλεσμα θα το ζήλευε και ο καλύτερος διακοσμητής του Γκαζιού. Κάναμε όλοι την ίδια σκέψη: «Αλλοι πληρώνουν αδρά για κάτι που εδώ βγαίνει φυσικά».
Στις επόμενες ρακές, ο μεζές ήταν αμοργιανό παξιμάδι μουσκεμένο με νερό, ραντισμένο με λάδι και πασπαλισμένο με φρέσκια ρίγανη - φύεται ανεξέλεγκτα σε όλο το νησί. «Για τις εργασίες, μπόρεσες να πάρεις καμιά επιδότηση;» ρωτήσαμε τη Μοσχούλα, που είχε πιάσει να σερβίρει τα «γνωστά» στους γέροντες που ξαπόσταιναν στο διπλανό τραπέζι. «Προς Θεού, όχι!» αποκρίθηκε. «Δεν θα άντεχα τέτοιον μπελά. Δεν θέλω να χρωστάω σε κανέναν». Οχι ότι ήθελε ρώτημα, αλλά η Μοσχούλα Πορτοκάλη δεν έχει σκεφτεί ούτε να διαφημιστεί στον τοπικό Τύπο, στο Ιντερνετ, οπουδήποτε. «Υπάρχει καλύτερη διαφήμιση από αυτό;» είπε δείχνοντας το ζευγάρι Γάλλων που μόλις είχαν καθήσει για ένα ουζάκι. Ο άνδρας επισκέπτεται την Αμοργό κάθε χρόνο ανελλιπώς από το 1983. «Στόμα με στόμα - αυτή είναι διαφήμιση».
Από τις φετινές διακοπές, τις πιο αγχωμένες και «σφιχτές» των τελευταίων χρόνων, είναι αυτός ο μικρός καφενές στο κάτασπρο στενό της Λαγκάδας που έχει σφηνωθεί στο μυαλό και συνεχίζει να το ξεκουράζει. Οχι μόνο για την απογευματινή δροσιά που μας χάρισε ούτε για τη θαλπωρή της καλύτερης ρακής που δοκιμάσαμε. Αλλά γιατί σε μια εποχή απόλυτου αποπροσανατολισμού, σε κάθε επίπεδο, σαν να έδειξε τον γνώριμο, αλλά φρεσκοασβεστωμένο δρόμο της προκοπής.
kathimerini.gr Πέμπτη 28 Ιουλίου 2011
Χρέος και ανακατανομή πλούτου
Πίσω από το καράβι με το οποίο ταξιδεύουμε όλοι μαζί και λέγεται ελληνικό δημόσιο χρέος, κρύβονται δύο θεμελιακά ζητήματα διαφοροποίησης.
Το πρώτο αφορά στο ποιος πραγματικά ευθύνεται για αυτό το χρέος, και το δεύτερο στο ποιος πραγματικά το πληρώνει. Αν και κατά πόσο συμμετέχουν όλοι στην αποπληρωμή του. Εάν εξετάσει κανείς με προσοχή τα πραγματικά γεγονότα και αναζητήσει το ποιος εκμεταλλεύεται ποιον σε συνθήκες χρέους, τότε πιθανόν η αλήθεια να τον τρομάξει. Θα τη συνοψίσω σε μία φράση: εκείνοι που ευθύνονται στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό για την κρίση, είναι εκείνοι που κερδίζουν τα μέγιστα απ' αυτήν.
Επί παραδείγματι, στους πολιτικούς καταγράφω το γεγονός ότι ακόμα και σήμερα εξακολουθούν να εμφανίζονται στις οθόνες και τον διεθνή τύπο εκείνα τα άτομα που είχαν την πρώτη ευθύνη για την οικονομική πολιτική τα τελευταία χρόνια. Σε αυτά συμπεριλαμβάνω υπουργούς Οικονομικών, αλλά και τους προέδρους μεγάλων τραπεζών, του Συμβουλίου των Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Οικονομικών, όλων εκείνων που ήταν κατά το νόμο οι «ειδικοί αναλυτές και χειριστές» της οικονομίας και είχαν για δεκαετίες την πρώτη ευθύνη για την πορεία της. Το ίδιο ισχύει και για εκείνους τους μεγαλοεπιχειρηματίες που διαπλεκόμενοι σφράγισαν την πολιτική σκηνή των τελευταίων ετών και επέβαλαν τα συμφέροντά τους ως εθνική οικονομική πολιτική. Κάτι που εξακολουθεί να συμβαίνει και σήμερα. Δεν μπορεί, με άλλα λόγια, όλοι αυτοί οι οποίοι έχουν την πρώτη ευθύνη για την κατάντια των οικονομικών της χώρας να προβάλλονται σήμερα ως οι νέοι προφήτες και σωτήρες της. Χωρίς, μάλιστα, να εξηγούν αυτοκριτικά τα όσα έπραξαν τα τελευταία χρόνια.
Εξετάζοντας κάποιος με ακόμα μεγαλύτερη προσοχή, θα διαπιστώσει ότι οι ίδιοι που οδήγησαν τη χώρα στην κρίση, είναι εκείνοι που όχι μόνο δεν πληρώνουν τη λυπητερή, αλλά αποκομίζουν υπερκέρδη σε συνθήκες κρίσης. Μεγαλοεργολάβοι και κατασκευαστές, οι ελέγχοντες τα διόδια, ορισμένοι τραπεζίτες, ιδιοκτήτες μεγάλων επιχειρήσεων, ιδιαίτερα ορισμένων που συνδέονται με την ενέργεια, ειδικές κατηγορίες υπηρεσιών, λίγοι μεγαλοδικηγόροι και άλλες περιπτώσεις, αποκομίζουν αυτό το διάστημα μυθικά ποσά από προμήθειες, από τη χρήση δημόσιων αγαθών, από την «αγορά» δημόσιας περιουσίας, από ειδικά μέτρα στήριξης από το ελληνικό Δημόσιο, από την εκχώρηση ειδικών δικαιωμάτων επί του πλούτου της Ελλάδας, από μεθοδεύσεις όπως είναι η περαίωση. Υπάρχει ένα πλέγμα συμφερόντων που και η σημερινή κυβερνητική πολιτική τα εξυπηρετεί όπως γινόταν και επί κυβερνήσεων Κ. Σημίτη και Κ. Καραμανλή. Οσοι συμμετέχουν άμεσα ή έμμεσα σε αυτό το πλέγμα, όχι μόνο γλιτώνουν από τις αρνητικές συνέπειες της κρίσης, αλλά αποκομίζουν κέρδη, ορισμένοι, μάλιστα, κάνουν υπερκέρδη που δεν θα τα έκαναν υπό φυσιολογικές συνθήκες.
Πίσω από τη συζήτηση για το χρέος και τη χρεοκοπία ή σωτηρία της χώρας κρύβεται μια μεγάλη ανακατανομή εισοδήματος και πλούτου υπέρ των ολίγων εκείνων που έχουν μέγιστη ευθύνη για τη σημερινή κρίση. Είναι φανερό, πλέον, ότι εκείνοι που ώθησαν τη χώρα στην κρίση ενδιαφέρονται, κύρια, να βγάλουν οι ίδιοι και άλλα κέρδη, πολλά, μάλιστα, με άνομους τρόπους. Με άλλα λόγια, ακόμα και αν βγαίναμε τελικά από την κρίση θα υπήρχαν εκείνοι που θα την έχουν αξιοποιήσει εις βάρος μας. Αν δε, δεν βγούμε, η απληστία τους θα αποτελεί θεμελιακή αιτία της επικείμενης καταστροφής.
Χώρες χωρίς κυριαρχία στη γερμανική Ευρώπη
Στα επόμενα 24ωρα, ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, προκειμένου να στηρίξει τη χώρα του, ενδέχεται να αναγκαστεί να λάβει μια απόφαση που ίσως τον οδηγήσει ακόμα και στο εδώλιο του κατηγορουμένου για παραβίαση του αμερικανικού συντάγματος: να διευρύνει τα όρια του χρέους – κι εκεί δεν παίζουν: μπορεί να βρεθεί πραγματικά κατηγορούμενος...
Είτε όμως το κάνει, είτε όχι, είτε καταφέρει να βρει μια λύση μεταξύ του σχεδίου των Ρεμπουμπλικάνων κι εκείνου των Δημοκρατικών, είτε προχωρήσει σε μερική παύση πληρωμών, είτε ότι άλλο κι αν συμβεί, υπάρχει ένα που δεν πρόκειται να συμβεί: να πει κανείς στον αμερικανικό λαό ότι η χώρα χάνει την κυριαρχία της και ότι πρέπει να του την εκχωρήσει. Σε αντίθεση με εμάς, οι Αμερικανοί, δεν θέλουν το… Γερμανό τους…
Εμείς πάλι, ακούμε χθες τον κ. Σόιμπλε να λέει ωμά ότι «η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση πρέπει να προχωρήσει και κράτη με προβλήματα που λαμβάνουν βοήθεια πρέπει σε αντάλλαγμα να παραχωρούν μέρος της κυριαρχίας τους στην ΕΕ». Και τον ακούμε ατάραχοι, απαθείς. Σα να μη συμβαίνει τίποτα. Την ίδια στιγμή, η χώρα του .......σπεύδει να υπονομεύσει τις αποφάσεις που μόλις πριν από λίγες μέρες έλαβε η Ε.Ε. για το ελληνικό χρέος: τίποτα δεν είναι δεδομένο, τίποτα δεν είναι σίγουρο, διαμηνύει τώρα το Βερολίνο που ξεκίνησε ήδη το μποικοτάζ.
Είναι φυσικό: αυτές οι αποφάσεις δεν είναι τίποτα άλλο παρά η επικράτηση του γαλλικού σχεδίου το οποίο έκανε τη Γερμανία έξαλλη από την πρώτη στιγμή. Υπό την πίεση των ΗΠΑ και της Γαλλίας, οι Γερμανοί αναγκάστηκαν να τις αποδεχθούν, αλλά δεν έχουν καμία διάθεση να τις εφαρμόσουν χωρίς να κερδίσουν αυτά που επιθυμούν από την ελληνική κρίση. Και ποια είναι αυτά; Μα ότι ακριβώς είπε ο κ. Σόιμπλε χθες: η μεταβίβαση της κυριαρχίας, με ότι αυτή συνεπάγεται.
Οι χθεσινές δηλώσεις Σόιμπλε στο περιοδικό Στερν ρίχνουν οριστικά κάθε πρόσχημα και κάθε αυταπάτη: το μοναδικό που ενδιαφέρει το Βερολίνο είναι η πλήρης επικράτησή του στην ευρωζώνη και η μετατροπή της σε ζωτικό του χώρο: το λένε οι ίδιοι και το λένε πλέον ανοιχτά.
Αυτό δεν είναι εντυπωσιακό: ήταν αναμενόμενο να συμβεί, ειδικά από την ώρα που η Γερμανία είδε άλλες χώρες να βάζουν φρένο στην αντιευρωπαική, εθνικιστική πολιτική της η οποία έχει μοναδικό κίνητρο να «καταπιεί» την Ευρώπη.
Εκείνο όμως που είναι εντυπωσιακό, είναι το πώς υπάρχουν ακόμα χώρες, θεσμοί, πολιτικά συστήματα, ηγέτες και παράγοντες, που κάνουν ότι δεν ακούνε τα όσα λέει το Βερολίνο: μιλάνε ακόμα για «αλληλεγγύη», για «συμμάχους», για «βοήθεια», για έννοιες ανύπαρκτες, φαντασιακές, που τις αποποιείται το ίδιο το Βερολίνο το οποίο δεν κρύβεται πια.
Ευτυχώς, όμως, κι αυτό τείνει πλέον να φτάσει στα όριά του: οι Γερμανοί το παράκαναν και έχασαν το μέτρο. Θέλουν δεν θέλουν, αναγκάζουν τους ευρωπαίους να ξυπνήσουν πλέον από το λήθαργο, που είναι πολύ πιο επικίνδυνος κι από το ίδιο το χρέος. Βλέπουν τώρα όλοι και πιο πολλοί ότι η Γερμανία εκμεταλλεύθηκε, αξιοποίησε, αν όχι και συντήρησε αυτή την κρίση για ίδιον όφελος. Και αντιλαμβάνονται ότι πρέπει κάτι να γίνει ευρύτερο, καθώς ο κίνδυνος δεν αφορά πια μόνον την Ελλάδα, ούτε καν μόνον τις χώρες που μπήκαν στον μηχανισμό. Αφορά πια ολόκληρη την Ευρώπη.
tovima.gr Τετάρτη 27 Ιουλίου 2011
Το φονικό ίαμα του Μπρέιβικ
Του ΔΗΜΗΤΡΗ Α. ΣΕΒΑΣΤΑΚΗ*
Το νεοφιλελεύθερο αφήγημα ανατέμνει και συγκροτεί μια ιδανική κοινωνία αμιλλωμένων, δημιουργικών ανθρώπων. Ολοι κοιτάζουν ψηλά, σαν πρόσκοποι επί χούντας. Η κρίση -ως ασθένεια- διαταράσσει την παραγωγική και χρηματιστική υψηλοφροσύνη τους.
Τότε πρέπει να επιδιορθωθεί με μια ιατρική οικονομία, να ιαθεί με μια παρατεταμένη δανειακή αιμοκάθαρση, ένα εγχειρητικό σοκ, μια ανακυττάρωση που θα 'λεγε κι ο Αντρέας Παπανδρέου.
Στην περίπτωση της χώρας μας έχει γίνει κατάχρηση των ιατρικών παραβολών. Από δημοσιογράφους και οικονομικούς αναλυτές, από πολιτικούς και επιχειρηματίες γίνεται λόγος για το μεγάλο ασθενή της Ευρώπης που θα επιμολύνει, θα μεταδώσει σε μια άνομη βραδιά την αρρώστια. Στα καθαρά σωθικά της λαμπρής βορειοευρωπαϊκής οικονομίας, ο Ελληνας αφήνει το σπερματικό ιό της ανοργανωσιάς, της μη κανονικότητας, τον βρόμικο ιό της απόλαυσης και του αυτοσχεδιασμού. Διασωληνώσεις, αιμοκαθάρσεις και εγχειρήσεις αναλαμβάνουν το έργο μιας κυτταρικής και ηθικής ανάταξης. Σ' αυτήν τη θρησκόληπτη ανάγνωση θεμελιώνει το πολιτικό της διάβημα η σημερινή κυβερνητική εξουσία.
Ο Αντερς Μπέρινγκ Μπρέιβικ, ο Νορβηγός θεραπευτής του πολιτισμικού προβλήματος της χώρας του και της.......Ευρώπης, ως νάρκισσος, δεν εκλογικεύει, καταφεύγει σε μια εκλεκτικίστικη κατασκευή: Η Ευρώπη, και ειδικά η χώρα του, είναι από εδώ μέχρι εδώ. Είναι ένα άθροισμα αρχειοθετημένων χριστιανικών προτύπων, είναι μια ιστορική διασκευή, μια αφαίρεση, μια αναγωγή στον καθαρό λόγο. Το πρόβλημα της Νορβηγίας δεν είναι μόνο το λερωμένο αίσθημα του αχαΐρευτου Νότου που χτυπάει και πιτσιλίζει το στιλπνό κορμί της (όπως θεωρεί η κυβέρνησή της), αλλά η έλλειψη διεθνούς βιοτάξης, η έκλειψη των θεμελιωδών πολιτιστικών και κανονιστικών αρχών που θα έφραζαν τα σύνορα και θα περιφρουρούσαν τις επικράτειες (όπως θεωρεί ο Μπρέιβικ). Η «ασθένεια» έτσι εξαπλώνεται με τις μετακινήσεις πληθυσμών και τις μετεγκαταστάσεις ηθών.
Η Νορβηγία είναι μια ήσυχη, ΝΑΤΟϊκή χώρα, που βομβαρδίζει στις αμερικανοβρετανικές αποστολές, όπως κρατάει τέλειους τους κάδους απορριμμάτων της, όπως αστράφτουν τα ρείθρα των πεζοδρομίων της, όπως διατηρεί τη Βασιλευομένη Δημοκρατία ως πολιτικά παραγωγικό πρότυπο. Μια τέτοια αχάρακτη, υπόγεια και τέλεια σκληρότητα απειλείται από τις εισροές πληθυσμών.
Εκεί ενήργησε ο «θεραπευτής» και πρότεινε το μαζικό φόνο ως το εργαλείο ανάταξης από την καλπάζουσα πολιτισμική ασθένεια, ως θεραπεία από τον ιό της ετερότητας. Και όπως το κέρδος στον καπιταλισμό πρέπει να είναι πολύ μεγαλύτερο απ' όσο χρειάζεσαι, έτσι και οι θάνατοι πρέπει να είναι πολύ περισσότεροι, για να 'χει το εφαρμοσμένο μήνυμα δύναμη και διεισδυτικότητα, να είναι δηλαδή επικοινωνιακά παραγωγικό. Στην πραγματικότητα, στη νορβηγική τραγωδία εκφράστηκε μια φοβογόνος αγωγή που οικονομικά και στρατηγικά ορίζει την καθημερινότητα ως προϊόν τρομοκρατημένης αισιοδοξίας και αγωνίας. Για το καθημερινό ψωμί στο Νότο, για τη φυλετική και εργασιακή ασφάλεια στο Βορρά.
Ο φόβος, ως θεμελιώδες συστημικό χαρακτηριστικό, διαλύει τις αναφορές μεταβάλλοντάς τες σε πιο επείγουσες. «Τελειώνει» χώρες, όπως του ευρωπαϊκού Νότου και τη δική μας, για να απειλήσει με αυτές το Βορρά. Μια αυτοπεριστροφή στο μηδέν, που ωθεί το λούμπεν ακόμα πιο ψηλά στην οικονομική και θεσμική στρατόσφαιρα, που ιδρύει τον τιμωρητικό μεσσιανισμό τύπου Μπρέιβικ στο Βορρά και το συμμετρικό, εκμηδενισμένο καμικάζι στο Νότο. Ο Μπρέιβικ ως «επιδιορθωτής», ως «μηχανή εξυγίανσης», ενυπάρχει στα κυρίαρχα πολιτικά στερεότυπα και τη βία τους. Μ' αυτή την έννοια, με την πράξη του δεν έχουμε το τέλος της αθωότητας, αλλά τη μαζική συμφιλίωση με την ενοχή. Μια ιαματική αγωγή που γίνεται Αγωγή του Πολίτη.
* Ζωγράφος, επ. καθηγητής αρχιτεκτόνων ΕΜΠenet.gr
Μουσικές στιγμές....
Μουσική, Στίχοι: Θανάσης Παπακωνσταντίνου
Πρώτη εκτέλεση : Γιάννης Αγγελάκας
Όταν χαράζει, ο πρώτος στεναγμός
βγαίνει απ' τα πιο σφιγμένα χείλη.
Σαν πεταλούδα στην κάμαρη πετά
ψάχνοντας άνοιγμα να φύγει.
Αν είσαι μόνος, αν είσαι αδύναμος
η χαραυγή θα σε ξεκάνει.
Έχει το μύρο, έχει τη σιγαλιά,
έχει τον ήλιο τον αλάνη.
Καινούρια μέρα, καινούριος ποταμός
στις εκβολές του θα προσφέρει
όσα χαθήκαν, όσα ξεχάστηκαν
κι όσα γι' αυτά κανείς δεν ξέρει.
Πίσω απ' τους λόφους, πίσω απ' τα βλέφαρα
υπάρχει τόπος και για σένα.
Χωρίς Βαστίλη, χωρίς ανάθεμα,
χωρίς τα χείλη τα σφιγμένα.
Τρίτη 26 Ιουλίου 2011
Πίσω από τον νορβηγικό «παράδεισο»
Le Monde Του Olivier Truc
Η επίθεση στο Οσλο και η σφαγή στο νησάκι Ουτόγια, την περασμένη Παρασκευή, προκάλεσαν τεράστιο σοκ στους Νορβηγούς, αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο. Διότι στο εξωτερικό βλέπουμε σε γενικές γραμμές τη Νορβηγία, τη χώρα όπου απονέμεται το Νομπέλ Ειρήνης, ως μια ενάρετη, φιλειρηνική και συναινετική χώρα.
Μια χώρα χωρίς ανεργία, πλούσια, όπου τα έσοδα από τους υδρογονάνθρακες της Βόρειας Θάλασσας διασφαλίζουν διαρκή ευημερία. Το κρατικό επενδυτικό ταμείο που προέκυψε από τα πετρέλαια έγινε, το 2011, το μεγαλύτερο στον κόσμο και ανέρχεται σε 400 δισεκατομμύρια ευρώ.
Μια χώρα ηθική, που είχε στρατολογήσει έναν φιλόσοφο προκειμένου να σκεφτεί ηθικές τοποθετήσεις αυτών των κεφαλαίων. Το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα του ΟΗΕ ανακηρύσσει συχνά τη Νορβηγία ως τη χώρα όπου είναι καλύτερα να ζει κανείς.
Σε αυτή την ευλογημένη χώρα, τα παιδιά καταλαμβάνουν προνομιούχα θέση. Οταν η Γαλλονορβηγίδα Εβα Ζολί μίλησε για κατάργηση της στρατιωτικής παρέλασης της 14ης Ιουλίου στη Γαλλία, ίσως είχε στο μυαλό της την παρέλαση της 17ης Μαΐου, της εθνικής εορτής της Νορβηγίας, όπου χιλιάδες παιδιά ανοίγουν την πομπή ανεμίζοντας τη νορβηγική σημαία. Η χώρα ανήκει στο παιδί-βασιλιά.
Η Νορβηγία είναι επίσης, κατά το παράδειγμα των σκανδιναβών γειτόνων της, ένα από αυτά τα εργαστήρια κοινωνικού κράτους, όπου.......η θριαμβεύουσα σοσιαλδημοκρατία οικοδόμησε μια κοινωνία με πιο ισότιμους πολίτες, όπου αφεντικά και εργαζόμενοι συνομιλούν συχνά στο όνομα του συλλογικού συμφέροντος, όπου το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα είναι το κατ' εξοχήν κυβερνών κόμμα και εγγυητής του κράτους πρόνοιας.
Από τη δεκαετία του 1950, όλοι οι ηγέτες αυτού του κυρίαρχου κόμματος έχουν παρελάσει από το Ουτόγια, το μικρό νησί όπου γινόταν την Παρασκευή η κατασκήνωση της σοσιαλδημοκρατικής νεολαίας, ένα πραγματικά σπουδαίο ραντεβού ανάμεσα σε νέους και σκληραγωγημένους ηγέτες. Αυτού του είδους οι συναντήσεις αποτελούν έναν από τους πυλώνες της νορβηγικής πολιτικής ζωής.
Δεν ήταν λοιπόν καθόλου τυχαίο που ο Αντερς Μπέρινγκ Μπρέιβικ χτύπησε εκεί, στην καρδιά του νορβηγικού ονείρου και μοντέλου. Στις 1.500 σελίδες του μανιφέστου που συνέταξε, εκφράζει την αποστροφή του για τις «πολυπολιτισμικές ελίτ» που ευνοούν κατ' αυτόν την ισλαμοποίηση της νορβηγικής κοινωνίας. Αποκαλεί μάλιστα τη σοσιαλδημοκρατική νεολαία «Stoltenberg-Jugend», συνδέοντας το όνομα του Εργατικού πρωθυπουργού, του Γενς Στόλτενμπεργκ, με τη Hitlerjugend, τη χιτλερική νεολαία.
«Ο Μπρέιβικ πρέπει να σκέφτηκε πως θα εξόντωνε την επόμενη γενιά των πολιτικών υπευθύνων που θα συνέχιζε να προδίδει τη χώρα», λέει ο ανθρωπολόγος Τόμας Ιλαντ Ερικσεν, ειδικός στη νορβηγική κοινωνία.
Διότι πίσω από την όμορφη πρόσοψη, η Νορβηγία έχει ψεγάδια. «Το επίπεδο της διαμάχης στην κοινωνία υπήρξε πολύ χαμηλό μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο», σημειώνει ο Ιλαντ Ερικσεν. «Αλλά οι κοινωνικές και πολιτισμικές αλλαγές είναι ταχείες».
Ο αριθμός των μεταναστών και των παιδιών μεταναστών διπλασιάστηκε μετά τα μέσα της δεκαετίας του 1990 και φτάνει σήμερα τους 500.000 ανθρώπους, ήτοι το 10% του πληθυσμού. «Αυτό δημιουργεί εντάσεις, όχι τόσο στον τομέα της εργασίας, αφού η Νορβηγία παραμένει πολύ πλούσια, όσο στους τομείς του πολιτισμού και της θρησκείας. Από αυτή την άποψη, η ισλαμοφοβία έχει προσβάλει τη νορβηγική κοινωνία».
Η άνοδος του ρατσισμού, καθώς και η εντύπωση ότι πολλές υπηρεσίες του κοινωνικού κράτους δεν βρίσκονται στο ύψος μιας πετρομοναρχίας όπως η Νορβηγία, γίνονται εδώ και πολλές δεκαετίες βούτυρο στο ψωμί ενός δεξιού λαϊκιστικού κόμματος που τάσσεται κατά των μεταναστών.
Στις τελευταίες κοινοβουλευτικές εκλογές, τον Σεπτέμβριο του 2009, το Κόμμα της Προόδου (FrP) εξασφάλισε ποσοστό 22,9%. Είναι το μεγαλύτερο κόμμα της δεξιάς αντιπολίτευσης. «Οσο πιο πλούσια γίνεται η Νορβηγία, τόσο περισσότερο το FrP κηρύσσει τον απομονωτισμό και έναν αυστηρό έλεγχο των συνόρων, στα οποία πρέπει να προσθέσουμε στοιχεία νοσταλγίας μιας λιγότερο περίπλοκης Νορβηγίας», επισημαίνει ο Ιλαντ Ερικσεν.
Στη ρητορική του, το κόμμα στιγματίζει συχνά τους μουσουλμάνους, παρουσιάζοντάς τους ως κίνδυνο, ως τουρίστες του κράτους πρόνοιας. Το FrP καταδίκασε αμέσως τη σφαγή. Ηγέτες και στελέχη δήλωσαν συντετριμμένοι.
Εχοντας όμως συνείδηση των κινδύνων, προειδοποίησαν επίσης πως θα ήταν απαράδεκτο να επιχειρηθεί κάποιος συμφυρμός. Διότι ο Μπρέιβικ ήταν μέλος του FrP για 10 χρόνια, έως το 2007. Ο ίδιος διευκρινίζει, στο μανιφέστο του, πως εγκατέλειψε το κόμμα διότι «δεν πιστεύω πλέον σε έναν δημοκρατικό αγώνα για να σωθεί η Ευρώπη από την ισλαμοποίηση».
Απέναντι στην τραγωδία, ο πρωθυπουργός της Νορβηγίας ήταν κατηγορηματικός: «Η μοναδική απάντηση είναι περισσότερη δημοκρατία, μεγαλύτερο άνοιγμα». Είναι λόγια που οι Νορβηγοί χρειάζονταν πραγματικά να ακούσουν.
tanea.gr Ο Ζορμπάς λέει την αλήθεια
Της Mαριας Kατσουνακη
Για τον «Αλέξη Ζορμπά» του Μιχάλη Κακογιάννη έχουν γραφτεί αμέτρητα κείμενα και αναλύσεις. Η ταινία, όταν προβλήθηκε, μέσα δεκαετίας του ’60, προκάλεσε σάλο, εθνικό διχασμό. Κάποιοι, αγανακτισμένοι, μίλησαν για «εξευτελισμό» της Ελλάδας, επειδή παρουσιάζει τους Κρητικούς του χωριού να συμμετέχουν σε ένα φονικό κι ένα πλιάτσικο, άλλοι, υποστηρικτές του έργου, ανάμεσά τους και η χήρα του Καζαντζάκη, Ελένη, ανέλαβαν να μιλήσουν για «μικροψυχία» και «διαστρέβλωση». Δυσφημεί ή όχι την Κρήτη η ταινία;
Η απάντηση δόθηκε με τρία Οσκαρ, μεγάλη εμπορική επιτυχία, διεθνή αναγνώριση και πολλούς τουρίστες που ήρθαν, γοητευμένοι από την εικόνα του νησιού, τους πρωταγωνιστές, τη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη. Ξένοι σχολιαστές, μάλιστα, επισήμαναν ότι είναι «μία από τις καλύτερες ταινίες που γυρίστηκαν ποτέ γύρω από το θέμα της ανάπτυξης», ερμηνεύοντας με αυτόν τον τρόπο τις προσπάθειες του Αλέξη Ζορμπά να λειτουργήσει ένα παλιό λιγνιτωρυχείο.
Υστερα από 46 χρόνια η φιγούρα του Αντονι Κουίν να χορεύει μέχρις εξαντλήσεως «για να μη σκάσει από χαρά», μπορεί να φαίνεται περισσότερο γραφική από υποβλητική, σχηματική μάλλον παρά γοητευτική. Ο Ζορμπάς όσο φαφλατάς, πεισματάρης και μωροφιλόδοξος μπορεί να χαρακτηριστεί άλλο τόσο......αξιοθαύμαστος είναι ο τρόπος του να αντιδρά στις καταστροφές. Υπόσχεται έναν μεγάλο μηχανικό άθλο που θα ξαναδώσει ζωή σε ένα εγκαταλελειμμένο ορυχείο. Αποτυγχάνει. Τίποτα όμως δεν τον λυγίζει γιατί εκείνο που επιθυμεί με πάθος είναι η ίδια η ζωή.
Ακόμη κι αν η άποψη ότι «στον καθένα μας βρίσκεται κρυμμένος ένας Ζορμπάς» ηχεί ρομαντική και αφελής, η εικόνα της Ελλάδας που αποτυπώνεται στην ταινία του Κακογιάννη αποδεικνύεται πολλαπλώς ανθεκτική. Ισως γιατί δεν επεδίωξε να ωραιοποιήσει ούτε να εξιδανικεύσει τον τόπο. Διασκευάζοντας το μυθιστόρημα του Καζαντζάκη, κράτησε την τραχύτητα, τη βιαιότητα, την καπατσοσύνη, την ανθρωπιά, τον θαυμασμό και την αποστροφή. Πορεύτηκε με τις αντιφάσεις. Αρνήθηκε να υπογράψει μια καλοβαλμένη περιηγητική ταινία, υπακούοντας σε τουριστικούς κανόνες. Είπε κοινωνικές αλήθειες μέσα από κινηματογραφικές συμβάσεις. Και έβαλε το δικό του, μικρό λιθαράκι, στην ανάπτυξη της Ελλάδας.
Χωρίς να αγωνιά ούτε για την προς τα έξω εικόνα ούτε για ανατροπή των προτύπων. Δεν κακοποίησε, δεν απέκρυψε, δεν εξιδανίκευσε. Εργάστηκε μεθοδικά, με ειλικρίνεια και αμεσότητα. Αξιοποίησε μια ιδέα με τον καλύτερο τρόπο. Οργάνωσε μια αξιοζήλευτη, διεθνή συμπαραγωγή, χωρίς εκπτώσεις.
Ο Μιχάλης Κακογιάννης πέρασε τα ελληνικά σύνορα με μια βασική αρχή: «η τέχνη για να γίνει παγκόσμια πρέπει να λέει την αλήθεια». Αρχή που δεν ισχύει μόνο για την τέχνη.
kathimerini.gr Δευτέρα 25 Ιουλίου 2011
Η ανταγωνιστικότητα καταστρεφει τους ανθρώπους...
Του Ρούσου Βραννά
Το σχόλιο...
... που είχε κάνει ο Ρεζίς Ντεμπρέ, όταν είχε πιάσει στα χέρια του το πρώτο χαρτονόμισμα του ευρώ πριν από δέκα χρόνια, ήταν αυτό: πόσο αδειανό δείχνει αυτό το κομματάκι χαρτί με τις απρόσωπες γέφυρες και τις πύλες, πόσο εμφανής είναι η απουσία των ανθρώπων! Το σχόλιό του τώρα δικαιώνεται.
Οι άνθρωποι...
... και τα πάθη τους εξακολουθούν να απουσιάζουν από το σχέδιο των «συνετών» ηγετών για τη διάσωση του ευρώ, όπως ακριβώς απουσίαζαν δέκα χρόνια τώρα. Καλούνται μόνο να επιδοθούν σε έναν ανελέητο ανταγωνισμό, ο ένας εναντίον του άλλου: «Ολα τα κράτη μέλη της ευρωζώνης πρέπει να τηρήσουν αυστηρά τους συμφωνηθέντες δημοσιονομικούς στόχους και να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα». Επειδή μόνο αν όλοι σφίξουν το ζωνάρι, θα γίνουν όλοι πιο ανταγωνιστικοί. Να κόψουν δηλαδή οι Ισπανοί το εργατικό κόστος τους σε σχέση με το γερμανικό. Και να κόψουν και οι Γερμανοί το δικό τους σε σχέση με το ισπανικό. Και οι λαοί των χρεωμένων χωρών δηλαδή και οι λαοί των μη χρεωμένων, όλοι μαζί, σε ένα τσουβάλι. Και πού θα οδηγήσει η αναπόφευκτη κατάρρευση της ζήτησης παντού; Οχι πάντως στην ανάπτυξη και την ανάκαμψη. Αυτό οι «συνετοί» το λένε πρόοδο. Εμείς το λέμε νέο μεσαίωνα. Οι μόνοι που τρίβουν από τώρα τα χέρια τους είναι οι ηγέτες των πλούσιων χωρών του ευρωπαϊκού Βορρά και οι επιχειρηματίες τους. Μεθούν στη σκέψη πως θα........βάλουν στο χέρι τις εθνικές περιουσίες των χρεωμένων χωρών σε σκοτωμένες τιμές. Οι ιδιωτικοποιήσεις θα κάνουν πάμπλουτα τα ιδιωτικά συμφέροντα. Πολιτικοί, δικηγόροι, σύμβουλοι επενδύσεων θα τσεπώσουν τεράστιες μίζες, καθώς οι κυβερνήσεις θα ξεπουλούν μισοτιμής τις περιουσίες των χωρών τους από φόβο μην αποτύχει το ξεπούλημα και θεωρηθούν αποτυχημένες από το ευρωπαϊκό διευθυντήριο.
Οι λαοί... ... των χρεωμένων ευρωπαϊκών χωρών οδηγούνται σε μια κόλαση. Τι θα συνέβαινε άραγε αν στη θέση τους βρίσκονταν οι Γερμανοί; Αυτό το ερώτημα είχε θέσει πριν από μερικές εβδομάδες το γερμανικό περιοδικό «Σπίγκελ», παρατηρώντας ότι οι Γερμανοί πάντα πρωτοστατούν στη λιτότητα, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για τη λιτότητα των άλλων. «Οι Γερμανοί, όμως, δεν θα τα έβγαζαν πέρα με τόση φτώχεια αν τους είχε επιβληθεί», έγραφε το περιοδικό. «Λιτότητα σε τέτοια κλίμακα θα προκαλούσε κοινωνική αναταραχή και προβλήματα στη διακυβέρνηση της χώρας». Φανταστείτε αν η Γερμανία δεν είχε ιδιωτικοποιήσει τις κρατικές επιχειρήσεις της (όπως τη, Φολκσβάγκεν, τη Λουφτχάνσα, την Ντόιτσε Τέλεκομ και την Ντόιτσε Ποστ) τμηματικά, με τα χρόνια, αλλά μονομιάς, μέσα σε δύο χρόνια, έλεγε στο περιοδικό ο οικονομολόγος Ούλριχ Μπλουμ. Η αφαίρεση τόσου πλούτου από την οικονομία σε τόσο σύντομο διάστημα θα σκότωνε τα πάντα, κατέληγε ο Γκούσταβ Χορν του ινστιτούτου ΙΜΚ.
Οι «συνετοί»... ... του ευρώ - καταλήγει στο δικό του συμπέρασμα ο οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν - είναι αποφασισμένοι να καταστρέψουν όλες τις ανεπτυγμένες οικονομίες εν ονόματι της σύνεσης.
tanea.gr 
Μουσικές στιγμές....
Να μ’ αγαπάς
Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου
Μουσική: Carlos Libedinsky
Πρώτη εκτέλεση: Τρίφωνο
Να μ’ αγαπάς, να σταθούμε εδώ σε μια γωνιά
Να κοιταχτούμε λες κι ειν’ γιορτή, πρωτοχρονιά
Να με κρατάς αγκαλιά σφιχτά
γιατί μου πήρε πολλά το εφτά
εκτός κι αν είπα εγώ το έλα σ' όλα αυτά
Μακάρι να ‘ναι η καρδιά μου ρόδι τυχερό
να στο χαρίσω να στάζει αγάπη ένα σωρό
Στα μαξιλάρια και στο χαλί να ξεχαστώ να μου λες πολύ
Κι ας κάνει ο φόβος κι άλλη τρύπα στο νερό
Να περπατάμε χέρι-χέρι ως το πρωί
Του τραμ οι ράγες κάτι ξέρουν δεν μπορεί
Τα χρόνια φεύγουν, γοργά περνούν
και μ’ αναμνήσεις μετά γυρνούν
Πικρά τα αρώματα που όλα τα χωρούν
Να μ’ αγαπάς με τα λάθη μου όλα στη σειρά
Στο σινεμά στο κορμί μου κόλλα τρυφερά
Δεν ειν’ ο κόσμος ιδανικός,
για το ταξίδι είναι δανεικός
Για να ‘χει όνειρα να κάνει ο ενικός
Να μου μιλάς μεσημέρι, βράδυ και πρωί
Στα ξαφνικά, στο μικρό μπλακ άουτ της Δ.Ε.Η.
Και μέχρι να ‘ρθει ξανά το φως,
αυτός ο λόγος ο πιο κρυφός
θα δει ν’ ανοίγουμε μια πόρτα στη ζωή
Να μ’ αγαπάς εαυτέ μου σ’ έψαχνα παντού
Κι ενώ ενοχές κι αντοχές μου ‘δίναν ραντεβού
απ’ τα ακριβά μου στα πιο φθηνά
κι απ’ τη φωλιά μου στο πουθενά
συναντηθήκαμε στη μέση του καιρού
Να μ’ αγαπάς, να σταθούμε εδώ σε μια γωνιά
Να κοιταχτούμε λες κι ειν’ γιορτή, πρωτοχρονιά
Να μου μιλάς σιγανά στ’ αυτί
γιατί σ' ακούνε την νύχτα αυτή
παλιά μου όνειρα που χρόνια είχαν κρυφτεί
Κυριακή 24 Ιουλίου 2011
Ο δεύτερος γύρος της αραβικής εξέγερσης
Του Πετρου Παπακωνσταντινου
Ενώ η δίδυμη κρίση χρέους της Ευρωζώνης και της Αμερικής μονοπωλεί το ενδιαφέρον των μέσων ενημέρωσης στη Δύση, η εξεγερμένη Ανατολή συγκλονίζεται από νέο γύρο συγκρούσεων, που θα επηρεάσουν τη γεωπολιτική εικόνα του κόσμου. Εξι μήνες μετά την ανατροπή του καθεστώτος Μπεν Αλι στην Τυνησία, που σήμανε την αρχή της Αραβικής Ανοιξης, τίποτα δεν προμηνύει γρήγορη σταθεροποίηση: Στην Αίγυπτο, διαδηλωτές έχουν επανακαταλάβει την πλατεία Ταχρίρ από τις 8 Ιουλίου, απαιτώντας τη διάλυση μισητών υπηρεσιών καταστολής του παλιού καθεστώτος και την αποχώρηση του κυβερνώντος στρατιωτικού συμβουλίου από την εξουσία.
Στη Λιβύη, ο εμφύλιος και οι ΝΑΤΟϊκοί βομβαρδισμοί συνεχίζονται χωρίς ορατό τέλος, ενώ στα πρόθυρα εμφύλιου πολέμου βρίσκεται και η Υεμένη, με τον πρόεδρο Σάλεχ να νοσηλεύεται στη Σαουδική Αραβία, έχοντας γλιτώσει παρά τρίχα από επίθεση εναντίον του προεδρικού μεγάρου. Εξέγερση σε αργή κίνηση εξελίσσεται στη Συρία, όπου το καθεστώς Ασαντ δυσκολεύεται να ελέγξει τις δύο μεγαλύτερες, μετά τη Δαμασκό, πόλεις της χώρας, ενώ εκδηλώνονται τα πρώτα, επικίνδυνα συμπτώματα εμφυλίων, φατριαστικών συγκρούσεων μεταξύ της κυβερνώσας μειονότητας των Αλαουιτών και της πλειονότητας των Σουνιτών. Πολυετείς, φατριαστικές συγκρούσεις κατέληξαν πρόσφατα στη διχοτόμηση του Σουδάν και στη δημιουργία ενός πλούσιου σε πετρέλαια προτεκτοράτου της Δύσης, μια εξέλιξη που θα μπορούσε να.....αποδειχθεί μοντέλο για ανάλογα γεωπολιτικά πειράματα στη βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή.
Διπλή διάψευση
Μέσα σε μισό χρόνο, διαψεύστηκαν δύο φορές οι εκτιμήσεις της πλειονότητας κυβερνήσεων και αναλυτών της Δύσης για τον αραβικό κόσμο. Σε πρώτο χρόνο, υποτίμησαν τραγικά τη δυναμική των εξεγέρσεων, θεωρώντας ότι πρόκειται για συνήθεις «ταραχές για το ψωμί», ότι οι αραβικές μάζες δεν είναι ικανές να διεκδικήσουν δημοκρατία και ελευθερία και ότι, ακόμη κι αν επαναστατήσουν, απλώς θα αντικαταστήσουν έναν κοσμικό δικτάτορα με ακόμη χειρότερους, ισλαμιστές τυράννους. Από εδώ και η αρχική υποστήριξη Αμερικής και Γαλλίας στα καθεστώτα Μουμπάρακ και Μπεν Αλι. Στη συνέχεια, όταν αναγκάστηκαν υπό την πίεση των γεγονότων να αλλάξουν τροπάριο, βιάστηκαν να μιλήσουν για «αραβικό 1989», ένα γρήγορο φαινόμενο ντόμινο, που θα παρέσυρε, το ένα μετά το άλλο, τα απολυταρχικά καθεστώτα, φέρνοντας στη θέση τους δημοκρατίες δυτικού τύπου.
Οπως όλες οι γνήσιες, λαϊκές εξεγέρσεις, η Αραβική Ανοιξη εξελίσσεται όχι σαν μονόπρακτο έργο με εγγυημένο χάπι εντ, αλλά ως μακρόχρονη, βασανιστική διαδικασία, άνιση από χώρα σε χώρα, γεμάτη εκπλήξεις, ανοιχτή σε διαφορετικά σενάρια. Το ντόμινο που αρκετοί προσδοκούσαν δεν ήρθε, αλλά δύο δικτάτορες απομακρύνθηκαν κι άλλοι τρεις πιθανό να ακολουθήσουν. Το ωστικό κύμα της εξέγερσης προκαλεί κραδασμούς σε ολόκληρο τον αραβικό κόσμο, από το Μαρόκο και την Ιορδανία, οι βασιλιάδες των οποίων εξαγγέλλουν μεταρρυθμίσεις για να αποφύγουν τα χειρότερα, μέχρι το Μπαχρέιν, όπου η βασιλική οικογένεια διασώθηκε χάρη στα τανκς της Σαουδικής Αραβίας και την αμερικανική ανοχή.
Δύο από τους βασικούς παράγοντες που εξηγούν την πολύ διαφορετική, από χώρα σε χώρα, εξέλιξη των πραγμάτων εντοπίζονται στο ρόλο του στρατού και στο βάθος των φυλετικών ρηγμάτων. Στην Αίγυπτο και την Τυνησία, δύο χώρες με ισχυρή εθνική συνοχή, ο στρατός επέλεξε να ξεφορτωθεί τον πρόεδρο για να σώσει, έστω με οριακές αλλαγές, το καθεστώς και τα δικά του προνόμια μέσα σ' αυτό. Αντίθετα, στη Λιβύη και την Υεμένη, οι φυλετικές, τοπικιστικές και κοινωνικές αντιθέσεις μεταφέρθηκαν μέσα στον ίδιο τον στρατό, προκαλώντας ανοιχτό ή έρποντα εμφύλιο πόλεμο. Στη Συρία, η συντριπτική υπεροχή των Αλαουιτών στο σώμα των ανώτερων αξιωματικών εξασφαλίζει, μέχρι στιγμής, τη νομιμοφροσύνη του εθνικού στρατού, αλλά δεν πρέπει να είναι μακριά η μέρα που οι ανταρσίες μονάδων θα αρχίσουν να πολλαπλασιάζονται, ιδίως αν η αντιπολίτευση (ισλαμιστές, φιλελεύθεροι, εσωτερική αντιπολίτευση του Μπάαθ) καταφέρει να συγκροτήσει ενιαίο μέτωπο.
Οσο για τον κίνδυνο υπερίσχυσης των φανατικών ισλαμιστών, σε στυλ Ιράν, αποδεικνύεται μέχρι στιγμής υπερβολικός. Στην Αίγυπτο και την Τυνησία, οι οποίες οδεύουν -πλην απροόπτου- για τις πρώτες ελεύθερες εκλογές το φθινόπωρο, τα μετριοπαθή ισλαμικά κόμματα, Αδελφοί Μουσουλμάνοι και Ενάχντα αντίστοιχα, πιθανότατα να αναδειχθούν πρώτη δύναμη, με ποσοστά 20% έως 25%, αλλά τίποτα δεν δείχνει ότι θα ηγεμονεύσουν. Μάλιστα, η υπόρρητη συνδιαλλαγή με τους στρατιωτικούς έχει ως αποτέλεσμα να αποξενώνονται από το πιο ριζοσπαστικό κομμάτι του κινήματος και ιδίως από την πιο φιλελεύθερη νεολαία. Ενδιαφέρουσα είναι και η τάση επανόδου της Αριστεράς στο προσκήνιο. Στην Αίγυπτο, σχηματίστηκε το Μέτωπο των Σοσιαλιστικών δυνάμεων, με τη συμμετοχή του πάλαι ποτέ ισχυρού Κ.Κ. και του Σοσιαλιστικού Κόμματος, ενώ ανάλογες εξελίξεις σημειώνονται στην Τυνησία.
Οδηγός η Αίγυπτος
Σε ένα τόσο αντιφατικό τοπίο, οποιεσδήποτε προβλέψεις θα ήταν παρακινδυνευμένες. Το βέβαιο είναι ότι η γενική πορεία των πραγμάτων θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τη χώρα - οδηγό του αραβικού κόσμου, την Αίγυπτο, η οποία εδώ και δύο εβδομάδες έχει εισέλθει σε τροχιά εντεινόμενης πόλωσης. Ενας από τους οργανωτές των διαδηλώσεων στην πλατεία Ταχρίρ δήλωσε χαρακτηριστικά στον Economist: «Το 1952 είχαμε ένα πραξικόπημα (του Νάσερ, εναντίον της μοναρχίας) που εξελίχθηκε σε επανάσταση. Σήμερα, έχουμε μια επανάσταση που κινδυνεύει να εξελιχθεί σε πραξικόπημα». Πραγματικά, το Ανώτατο Συμβούλιο Ενόπλων Δυνάμεων (SCAF), που διαχειρίζεται τις τύχες της χώρας μετά την πτώση του Μουμπάρακ, επιδιώκει να επιβάλει, προ των εκλογών, μια «διακήρυξη βασικών συνταγματικών αρχών», με την οποία θα θωρακίζει τον ρόλο του πολιτικού επιδιαιτητή και τα τεράστια οικονομικά του προγεφυρώματα, στο πρότυπο της Τουρκίας μετά το πραξικόπημα του Εβρέν, όπου ο στρατός εμφανιζόταν ως υπερασπιστής του κοσμικού κράτους και της εθνικής ενότητας.
Η απειλή απαγωγής της εξέγερσης από τον στρατό προκαλεί μεγάλες αντιδράσεις, των οποίων ηγείται μέτωπο 28 κοινωνικών και πολιτικών οργανώσεων (νεολαία, φιλελεύθεροι, αριστεροί, συνδικάτα), οι οποίοι θέτουν θέμα κατάργησης του SCAF και των εκτάκτων στρατοδικείων. Ηδη, οι απεργίες και διαδηλώσεις σε Κάιρο, Σουέζ και Αλεξάνδρεια ανάγκασαν το στρατιωτικό συμβούλιο να καθαιρέσει εκατοντάδες αξιωματικούς και να προχωρήσει σε ευρύτατο ανασχηματισμό. Το νέο κυβερνητικό σχήμα αυτοπαρουσιάζεται μάλιστα ως «επαναστατική κυβέρνηση» προς κατευνασμό των διαδηλωτών, κάτι που ωστόσο δεν φαίνεται και τόσο εύκολο.
kathimerini.gr Στον βωμό του αφηρημένου χρήματος
ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΒΕΡΓΟΠΟΥΛΟΥ
Ζούμε σήμερα οδυνηρές ιστορικές στιγμές, που θυμίζουν έντονα εκείνες που η ανθρωπότητα εβίωσε κατά τη δεκαετία του 1920-1930 και είχαν οδηγήσει στη μεγάλη κρίση του 1929, με τις συνέπειες που όλοι γνωρίζουμε. Οι κυβερνήσεις, με τον αυτό πάντα δογματισμό και κυνισμό, μεθοδεύουν την εμβάθυνση της κρίσης προς αποκλειστικό όφελος του χρηματιστικού κεφαλαίου, δηλαδή των τραπεζών, των χρηματιστών, των κερδοσκόπων.
Όπως σημειώνει η βρετανική Γκάρντιαν, το «τραγούδι της κρίσης» είναι γνωστό και σήμερα το άδουν όλοι, χωρίς εξαίρεση, οι Ευρωπαίοι πολιτικοί ιθύνοντες, υπό τον συντονισμό των αρχόντων του μεγάλου χρήματος και με κόστος την αποδιάρθρωση των κοινωνιών και το σάρωμα ακόμη και των πιο αναγκαίων προϋποθέσεων της ανθρώπινης ζωής. Η επίθεση του χρήματος δεν είναι μόνον οικονομική, πολιτική, αλλά επίσης πολιτισμική και ακόμη περισσότερο βιο-πολιτική, δηλαδή κλονίζει ακόμη και τα θεμέλια της ανθρώπινης ύπαρξης. Στον βωμό του αφηρημένου χρήματος θυσιάζονται σήμερα όλα, χωρίς κανέναν περιορισμό και καμιά επιφύλαξη, ούτε την......ελάχιστη κόκκινη γραμμή. Η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει τίποτε στο οποίο να θεωρεί ότι υστερεί έναντι των Ευρωπαίων ομολόγων της, σε ό,τι αφορά στην ολική επίθεση εναντίον του κόσμου της εργασίας και εναντίον ακόμη και των πιο στοιχειωδών προϋποθέσεων της ανθρώπινης ύπαρξης.
Στη συνάντηση των Ευρωπαίων ηγετών της Πέμπτης 21 Ιουλίου, η Ευρώπη έδειξε όχι μόνον την ανυπαρξία της στη σημερινή κρίσιμη στιγμή, αλλ’ επιπλέον έδειξε την θετική συμβολή της στη δραματική επιδείνωση του διεθνούς οικονομικού και κοινωνικού πεδίου. Η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη παραμένει κάτι το αδιανόητο για τον γερμανικό νεο-εθνικισμό και αντίθετα διατηρείται η χωροφυλακίστικη νοοτροπία της επιτήρησης των αδύναμων εταίρων από τους ισχυρούς. Ωστόσο, είναι γνωστό ότι, σε στιγμές κρίσης, η ανάγκη αλληλεγγύης θα έπρεπε να υπερισχύει της αρχής των κυρώσεων εις βάρος των αδύναμων. Όταν το κόστος της κρίσης επιρρίπτεται στους οφειλέτες και στους αδύναμους, τότε η κρίση μοιραία βαθαίνει και η έξοδος από αυτήν περιπλέκεται ακόμη περισσότερο. Ακόμη και τα προβλήματα εξυγίανσης και ανταγωνιστικότητας τίθενται με απείρως περιπλοκότερους όρους και στην πράξη αποβαίνουν ανεπίλυτα, ενόσω το κόστος επίλυσής τους επιρρίπτεται αποκλειστικά και μόνον στους οφειλέτες. Από την άλλη πλευρά, οι πλεονασματικοί εταίροι, ενώ δυστροπούν στο να φέρουν το κόστος που τους αναλογεί για την έξοδο από την κρίση, δεν διστάζουν παράλληλα να επιβάλλουν εξοντωτική λιτότητα εισοδημάτων και περικοπές δημόσιων δαπανών, εν ονόματι της εδώ και τώρα ανάγκης εξισορρόπησης των δημοσιονομικών ισοζυγίων.
Όλοι γνωρίζουμε ότι οι περικοπές δαπανών και εισοδημάτων σε περίοδο ύφεσης δεν αποφέρουν μείωση των δημόσιων ελλειμμάτων, αλλά περαιτέρω εκτίναξή του. Εάν το ελληνικό χρέος αποβαίνει μη-διαχειρίσιμο, αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στο Μνημόνιο, που αφ’ ενός σωρεύει αφάνταστα πρόσθετα χρέη και αφ’ ετέρου συρρικνώνει το εθνικό εισόδημα, το οποίο θα έπρεπε να εξυπηρετεί το χρέος. Παράλληλα, το Μνημόνιο διαιωνίζει και επιδεινώνει το δημόσιο έλλειμμα, το οποίο, υποτίθεται, σκοπεύει κατά προτεραιότητα να περιορίσει. Κατά συνέπεια, η ευρωπαϊκή πολιτική παραμένει όχι μόνον αρνητική όσον αφορά τη θετική διαχείριση της κρίσης που έχει σήμερα ενσκήψει, αλλά και ανεπανόρθωτα θετική όσον αφορά τις αρνητικές επιλογές που βαθαίνουν την κρίση, την περιπλέκουν και την καθιστούν κυριολεκτικά ανεπίλυτη.
Για την υπέρβαση και την απεμπλοκή από τη σημερινή κρίση θα έπρεπε να πάψουν να θεωρούνται ταμπού τα προνόμια και δικαιώματα του χρήματος και να δοθεί προτεραιότητα στην επανεκκίνηση της πραγματικής οικονομίας. Απαράκαμπτη προϋπόθεση γι' αυτό θα ήταν μια μεγάλης εκτάσεως αναδιανομή των εισοδημάτων με ενίσχυση των αδύναμων και των αποκλεισμένων από κάθε κατανάλωση, όπως επίσης η καταπολέμηση της ανεργίας και η στήριξη της απασχόλησης, δεδομένου ότι μόνον αυτές οι δαπάνες έχουν το υψηλότερο πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα στην ανάκαμψη της οικονομίας. Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις οπωσδήποτε είναι αναγκαίες, αλλά δυσκολότερα πραγματοποιούνται σε μια οικονομία που καταβυθίζεται στην ύφεση από ό,τι σε μια αναπτυσσόμενη οικονομία, που εξ αυτού ακριβώς του λόγου αποβαίνει ασύγκριτα πιο εύπλαστη και αποδοτική. Κάθε επιλογή που οπισθοδρομεί την οικονομία τροφοδοτεί μοιραία την ισχύ και την αρπακτικότητα του χρήματος, ιδίως με όρους αρπαγής περιουσιακών στοιχείων, ενώ η αντίθετη επιλογή, αυτή που τονώνει την οικονομία, ενισχύει τη θέση του κόσμου της εργασίας έναντι των εισοδηματιών, των κερδοσκόπων και των κοινωνικών κηφήνων του αφηρημένου χρήματος.
avgi.gr Σάββατο 23 Ιουλίου 2011
Αναζητώντας... ....τον Κανένα
Του Ρούσου Βραννά
Αναζητώντας...
... τον Κανένα, ο αρθρογράφος του περιοδικού «Ρόαρ» Ζερόμ Ρόος περιπλανήθηκε στις πλατείες των ανώνυμων αγανακτισμένων της Ευρώπης. Και όταν επιτέλους τον βρήκε στο πρόσωπο ενός νέου, ο Κανένας τού διηγήθηκε αυτή την κουβέντα που έκανε με Κάποιον στο όνειρό του. «Λοιπόν, λέγε! Τι προτιμάς; Πιστόλι ή κρεμάλα;». «Προτιμώ τη ζωή». «Για να ρίξω μια ματιά στα βιβλία μου. Ζωή… Δυστυχώς δεν έχεις αυτή την επιλογή».
Στον ξύπνιο του,...
... όσο και αν πασχίζει, ο Κανένας δυσκολεύεται να θυμηθεί πώς ακριβώς άρχισαν όλα. Μόνο πως μια μέρα, μια αποφράδα μέρα, ξαφνικά «φοβήθηκαν» οι αγορές κι έκοψαν την πίστωση στη χώρα του. Και τότε έμαθε τα νέα: έπρεπε να τιμωρηθεί με τα πιο απάνθρωπα μεσαιωνικά μαρτύρια, να γίνει ένας σχιζοφρενής δημόσιος υπάλληλος πρόθυμος να απολυθεί, μολονότι δεν είχε ιδέα ούτε γιατί είχαν συμβεί όλα αυτά ούτε σε τι είχε φταίξει ο ίδιος. Και βογκούσε κι αναστέναζε χωρίς να βλέπει πουθενά σωτηρία, άλλη από τη μεταθανάτια. «Αραγε πού πηγαίνουν τα λεφτά όταν πεθαίνουν;» αναρωτιόταν σαρκαστικά. Και όπως και αν το σκεφτόταν, έπεφτε σε αδιέξοδο. Με τον καιρό, όμως, κι όσο τα μαρτύριά του γίνονταν πιο αβάσταχτα, άρχισε να.......παρατηρεί στον εαυτό του μερικές συνταρακτικές μεταμορφώσεις. Ξαφνικά το βλέμμα του έγινε πιο αστραφτερό, τα μαλλιά του πιο άγρια, η φωνή του πιο δυνατή. Κι άρχισε να στρέφει την οργή του ενάντια σε όλους εκείνους που πίστευε πως ευθύνονταν για την κατάντια του. Η δεύτερη μετάλλαξή του ήταν ακόμη πιο ριζική. Αρχισε να αναρωτιέται και να αμφισβητεί ακόμη και τις πιο τοτεμικές έννοιες της κοινωνίας μας: τη δημοκρατία της, τη δικαιοσύνη της, το σύστημά της. Ωσπου οι γιατροί του συστήματος που ανέλαβαν τη θεραπεία του τού μίλησαν για το πιο ανησυχητικό σύμφωνα με αυτούς σύμπτωμά του: την αδικαιολόγητη χαρά του, τη βαθιά του αγαλλίαση, παρά τις συνταρακτικές μεταμορφώσεις του που τον είχαν μεταβάλει σε άλλον... άνθρωπο. Και τότε ακριβώς, σε αυτή τη λέξη, ήρθε γι' αυτόν η αποκάλυψη. Δεν ένιωθε πια σαν άνθρωπος που έγινε κατσαρίδα, αλλά σαν κατσαρίδα που μεταμορφώθηκε σε άνθρωπο.
«Αυτός... ... ο ανάποδος κόσμος είναι σκατένιος, αλλά δεν είναι ο μοναδικός που μπορούμε να ζήσουμε», λέει ο Εντουάρντο Γκαλεάνο. «Κάπου υπάρχει ένας άλλος κόσμος που μας περιμένει. Και οι νέοι είναι αυτοί που τον φέρνουν πιο κοντά μας». Στα εβδομήντα του χρόνια, ο διακαής πόθος του να συμβάλει στην αλλαγή αυτού του κόσμου δεν λέει να εγκαταλείψει τον ουρουγουανό συγγραφέα. Ακολουθεί από κοντά τα κινήματα των αγανακτισμένων στην Ισπανία. Παίρνει μέρος στις λαϊκές συνελεύσεις στη Μαδρίτη και στη Βαρκελώνη.
Και λέει:... ... «Είναι κάτι σαν τον έρωτα. Αν αναρωτιέσαι κάθε τόσο "πού θα μας βγάλει;", δεν θα νιώσεις ποτέ αληθινά την ομορφιά της στιγμής. Γι' αυτό, αφέσου παράφορα σε αυτήν, καθώς ο νέος κόσμος γεννιέται μέσα από τον παλιό».
tanea.gr Παρασκευή 22 Ιουλίου 2011
Κρίση και κατάθλιψη
ΤΗΣ ΦΙΛΙΩΣ ΤΣΟΥΚΑΛA*
Κάθε παιδί, καθώς μεγαλώνει εκτίθεται σε μικρά ή μεγάλα τραυματικά γεγονότα, σε μικρές ή μεγάλες απογοητεύσεις, σαφώς και σε χαρούμενες εμπειρίες και σε αποκρίσεις των γονέων που συγκροτούν τα πιο δυνατά κομμάτια του αυριανού ενήλικα. Με άλλα λόγια κάθε άνθρωπος μεγαλώνοντας κουβαλάει μια ιστορία. Για πολλούς η ιστορία αυτή είναι βαριά και δύσκολη.
Όλοι μας αξιοποιούμε προσωπικούς μηχανισμούς άμυνας, άλλους πιο λειτουργικούς και άλλους δυσλειτουργικούς, προκειμένου να διαχειριστούμε αυτό το φορτίο. Παράλληλα ωστόσο, η Δυτική κοινωνία κατά τις τελευταίες δεκαετίες όχι απλώς πρότεινε αλλά μάλλον επέβαλε και μία γενική κατεύθυνση, όπου οι άνθρωποι ενθαρρύνονται να διοχετεύουν τις δυνάμεις και τους κόπους τους: την ακαδημαϊκή και επαγγελματική πρόοδο. Αυτή η δημιουργικότητα επιτελεί συχνά και αμυντική λειτουργία.
Έτσι λοιπόν ένας άνθρωπος που, για παράδειγμα, έχασε έναν γονιό σε μικρή ηλικία, που υπέστη βία, που έλαβε ελλιπή γονεϊκή φροντίδα, πράγματα πάνω στα οποία ως νήπιο ή παιδί δεν είχε έλεγχο και που δημιούργησαν μέσα του έναν βαθύ πόνο έμαθε ότι στον χώρο των σπουδών και της εργασίας θα μπορούσε να αναζητήσει ανακούφιση και να αποκαταστήσει την αίσθηση ελέγχου της ζωής του. Αν δουλέψει συστηματικά θα .....αποκτήσει προσόντα και πτυχία, αυτά θα είναι τα στηρίγματά του. Αργότερα θα βρει δουλειά και αν κοπιάσει είναι δυνατό να προοδεύσει. Μπορεί να απολαύσει οικονομική ανεξαρτησία και κοινωνική αναγνώριση. Παρότι ποτέ στον καπιταλισμό η «επιτυχία» δεν ήταν για όλους, η κυρίαρχη ιδεολογία επέτρεπε σε πολλούς να ονειρεύονται και να ελπίζουν σε κάποια οφέλη ως ανταλλάγματα της παραγωγικότητάς τους. Ορισμένοι ονειρεύονταν την πολυτέλεια, άλλοι το να κάνουν μια δουλειά που θα τους ταιριάζει και άλλοι απλώς να έχουν μία εργασία, να καλύπτουν τις οικονομικές τους υποχρεώσεις και ως εκ τούτου να ανήκουν στο κοινωνικό σύνολο βάσει των «κανόνων» της εποχής.
Ο ρόλος που σε άλλες εποχές επιτελούσε η θρησκευτική πίστη, η «τιμιότητα» της γυναίκας, η θέση στην κοινότητα, η αξιοσύνη του πολεμιστή ή του κυνηγού, στην κοινωνία μας αντικαταστάθηκε από διαφορετικές εκδοχές που σχετίζονται με την εκπαίδευση, την εργασία, την πρόοδο και την αμοιβή για τα παραπάνω.
Στερώντας αυτή την προοπτική από το μεγαλύτερο μέρος του ενεργού πληθυσμού της χώρας και σταδιακά της Ευρώπης, η κυρίαρχη τάξη απειλεί την επιβίωση και την αξιοπρέπεια των ανθρώπων. Ταυτόχρονα πλήττει την ταυτότητα και αίσθηση αξίας που έχουν με κόπο δομήσει βάσει των δικών της επιταγών. Επιπλέον, όμως, αφήνει χιλιάδες ανθρώπους εκτεθειμένους, γυμνούς, χωρίς όπλα απέναντι στα προσωπικά τους φαντάσματα. Όταν κάποιος που ακολούθησε πιστά τις κυρίαρχες επιταγές συνειδητοποιεί ότι το να έχει εργασία και μισθό δεν εξαρτάται από εκείνον, ότι αν αρρωστήσει δεν υπάρχει γιατρός να τον θεραπεύει, ότι δεν μπορεί να προσφέρει στα παιδιά του τα αναγκαία, ότι δεν μπορεί να κάνει σχέδια, τότε επιστρέφει στην ίδια παιδική κατάσταση ανημποριάς, όπου ήταν απολύτως αβοήθητος και τα πάντα φαίνονταν βουνό.
Νομίζω, λοιπόν, ότι αυτή είναι μία ακόμα διάσταση που συσχετίζει την οικονομική και κοινωνική κρίση με την έξαρση της κατάθλιψης και με ακραίες εκφράσεις της όπως είναι οι ιλιγγιωδώς αυξανόμενες αυτοκτονίες αλλά και τα φαινόμενα βίας (ενδοοικογενειακής, γηπεδικής, σχολικής κ.λπ.), όπου καταφεύγουν άνθρωποι προκειμένου να βιώσουν, έστω στιγμιαία, κάποια ισχύ και να αποφύγουν την κατάρρευση. Με ποικίλους τρόπους καταστρέφονται ζωές σε ένα ακόμη έγκλημα, μια ακόμα μορφή βίας που δεν την αναφέρουν τα κανάλια αλλά είναι άγρια και μαζική καθώς καθηλώνει τους ανθρώπους στις πιο σκοτεινές τους στιγμές.
*Η Φιλιώ Τσουκαλά είναι ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια.avgi.gr
Ανθρωπακι.......
Δε θέλω να σου πω λόγια μεγάλα
παγώνει μες στο στήθος μου η φωνή
μικρό μου ανθρωπάκι σε μια γυάλα
ποιος να φωνάξει πια και τι να πει
Δεν έχω να σου πω λόγια μεγάλα
έχουνε όλα ειπωθεί από καιρό
μα τίποτε δεν άλλαξε εδώ πέρα
αν ήταν θα το ξέραμε και οι δυο
Άνθρωπε ανθρωπάκι μου μικρό
στο ίδιο ανέκδοτο και εγώ
μες στης σιωπής σου το θαλάμι
Από το διπλανό κελί
ένα μονάχα θα σου πω
και ας το πάρει το ποτάμι
Άνθρωπε ανθρωπάκι μου μικρό
μην περιμένεις πια εδώ
κανείς δε θα ‘ρθει να σε σώσει
Ένα μονάχα θα....σου πω
ό,τι δεν πάρεις μοναχός
κανείς δε θα ‘ρθει να στο δώσει
Δεν έχω να σου πω λόγια μεγάλα
έχουν όλα ειπωθεί χίλιες φορές
ο κόσμος δεν αλλάζει με κουβέντες
δεν άλλαξε ποτέ με προσευχές
ό,τι δεν πάρεις μοναχός
κανείς δε θα ‘ρθει να στο δώσει
Δεν έχω να σου πω λόγια μεγάλα
έχουν όλα ειπωθεί χίλιες φορές
ο κόσμος δεν αλλάζει με κουβέντες
δεν άλλαξε ποτέ με προσευχές
Μουσική/Στίχοι: Αδελφοί Κατσιμίχα/Βασαλάκης Δημήτρης
Πέμπτη 21 Ιουλίου 2011
Η κλιματική αλλαγή απειλεί την ειρήνη
Τα Ηνωμένα Έθνη προειδοποιούν σε κείμενο που υπογράφτηκε από τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για την ειρήνη και την ασφάλεια.
Επίσης ο Ακίμ Στέινερ, ο γενικός διευθυντής του Προγράμματος για το Περιβάλλον του ΟΗΕ , όπως μεταδίδει το BBC, ανέφερε ότι η κλιματική αλλαγή μπορεί να αυξήσει δραματικά τις φυσικές καταστροφές στις προσεχείς δεκαετίες. Οι δηλώσεις του έρχονται έπειτα και από την κήρυξη περιοχών της Σομαλίας σε κατάσταση λιμού από τα Ηνωμένα Έθνη.
Μάλιστα φέρνοντας σαν παράδειγμα τη Σομαλία, είπε ότι τέτοιου είδους φαινόμενα σε περίπτωση που συμβούν ταυτόχρονα και αρχίσουν να επηρεάζουν την παγκόσμια και τοπική αγορά τροφίμων μπορούν να οδηγήσουν σε μετατόπιση πληθυσμού και μετανάστευση μεγάλων πληθυσμιακών ομάδων. Προειδοποίησε δε, ότι η διεθνής κοινότητα, σε περίπτωση που αυτά τα σενάρια γίνουν πραγματικότητα, κινδυνεύει να βρεθεί αντιμέτωπη με.......πραγματικά ακραίες προκλήσεις.
Και ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Μπαν Κι-μουν πρόσθεσε από την πλευρά του: "Δεν πρέπει να εθελοτυφλούμε, η κλιματική αλλαγή αποτελεί απειλή για τη διεθνή ασφάλεια". Οι λιμοί, η άνοδος του επιπέδου της θάλασσας "αποτελούν απειλές για την ειρήνη και την ασφάλεια", πρόσθεσε.
Η επόμενη διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα, η οποία θα διεξαχθεί στο Ντέρμπαν της Νότιας Αφρικής τον Δεκέμβριο, "πρέπει να είναι αποφασιστικής σημασίας". "Οι αναπτυσσόμενες χώρες πρέπει να τεθούν επικεφαλής της αντιμετώπισης, αλλά οι αναπτυσσόμενες χώρες πρέπει επίσης να αναλάβουν το μερίδιο των ευθυνών τους. Δεν είναι δυνατόν να υπάρξουν απλοί θεατές", πρόσθεσε ο ίδιος.
Οι δηλώσεις του έγιναν την ώρα που το Συμβούλιο Ασφαλείας συνεδρίαζε για πρώτη φορά μέσα σε τέσσερα χρόνια, με αντικείμενο το περιβάλλον και τη Γερμανία να πιέζει για ένα κείμενο που να συνδέει την κλιματική αλλαγή και την παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια.
Διπλωματικές πηγές ανέφεραν ότι υπήρξε έντονη αντιπαράθεση μεταξύ της Ρωσίας και τη Γερμανίας για την τελική μορφή του κειμένου.
Η Ρωσία, που είναι μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, εμφανίσθηκε διστακτική να υπογράψει ένα κείμενο, που υποστηρίζονταν από τα δυτικά κράτη και συνέδεε την κλιματική αλλαγή με θέματα ασφαλείας, όμως ο Ρώσος απεσταλμένος στη συνέχεια δέχθηκε να συναινέσει σε ένα πιο "ήπιο" κείμενο.
Τελικά τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας συμφώνησαν σε ένα κείμενο το οποίο κάνει λόγο για "πιθανές επιπτώσεις στον τομέα της ασφάλειας εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής".
Ο Ρώσος απεσταλμένος Αλεξάντερ Πάνκιν, υποστήριξε ότι η εμπλοκή του Συμβουλίου Ασφαλείας στο θέμα της κλιματικής αλλαγής δεν πρόκειται να προσδώσει μεγαλύτερη αξία στο συγκεκριμένο ζήτημα και επεσήμανε τον κίνδυνο πολιτικοποίησης του θέματος με ενδεχόμενη αύξηση των διαφωνιών μεταξύ των κρατών.
Αντίθετα η Αμερικανίδα πρέσβης στα Ηνωμένα Έθνη, Σούζαν Ράις, έκανε λόγο για επιτακτική ανάγκη αντιμετώπισης του θέματος της κλιματικής αλλαγής το οποίο αναπόφευκτα πρέπει να συνδεθεί με την ασφάλεια υπογραμμίζοντας την ανάγκη συνεργασίας και δράσης των κρατών.
enet.gr Ελλειμα πολιτικών ηγετών....
Του Ρούσου Βραννά
Στις χειρότερες...
... στιγμές του, το σύστημα που κάποτε ανέδειξε τους καλύτερους ηγέτες του, εμπιστεύεται σήμερα τη σωτηρία του στους χειρότερους: διαχειρίζονται τις τύχες των ανθρώπων σαν λογιστές, με εγγραφές και διαγραφές σε διπλογραφικά βιβλία.
Ενας αρθρογράφος...
... που έθιξε αυτό το θέμα είναι Βρετανός, ο Αντριαν Χάμιλτον της «Ιντιπέντεντ». Και είναι κατανοητό γιατί: το σκάνδαλο Μέρντοκ αποκάλυψε πόσο είναι το βρετανικό πολιτικό σύστημα εξαρτημένο από διαλυτικές επιρροές. Ομως, ο αρθρογράφος δεν σταματάει εκεί. Διαπιστώνει μια γενική κατάρρευση των πολιτικών ηγεσιών στις δυτικές δημοκρατίες, από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη μέχρι την Ιαπωνία. Και μια κρίση της λαϊκής εμπιστοσύνης σε αυτές τις ηγεσίες. Η δημοτικότητά τους βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση. «Η καγκελάριος Μέρκελ, που μόλις πριν από έναν χρόνο εξυμνούνταν ως η πιο λογική και η πιο αξιόπιστη ηγέτις του δυτικού κόσμου, σήμερα επιδοκιμάζεται μόνο από 4 στους 10 Γερμανούς», γράφει ο Χάμιλτον. «Τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα στη Γαλλία, αν συγκρίνουμε το 20% του Σαρκοζί, με τις επιδόσεις των προκατόχων του Φρανσουά Μιτεράν και Ζακ Σιράκ, που η δημοτικότητά τους ξεπερνούσε το 50% στην αντίστοιχη φάση της καριέρας τους, δηλαδή πριν από εκλογές. Εκτός Ευρώπης, ο ιάπωνας πρωθυπουργός Ναότο Καν «πέτυχε» τη χειρότερη επίδοση που σημείωσε ποτέ δημοκρατικός ηγέτης: υποστηρίζεται σήμερα μόλις από το 19% των ψηφοφόρων. Και στις ΗΠΑ, ο πρόεδρος Ομπάμα βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά, παρά την εξόντωση του Οσάμα Μπιν Λάντεν.
Η εξήγηση...
... που δίνει ο Χάμιλτον για την έκπτωση όλων αυτών των ηγετών από τις καρδιές των ψηφοφόρων είναι κυρίως η........αδυναμία τους να χειριστούν την οικονομική κρίση. Ομως, ένας άλλος αρθρογράφος, ο Φιλίπ Γκρασέ, πηγαίνει πιο βαθιά. Διαπιστώνει μια οντολογική κρίση των πολιτικών ηγετών, ένα έλλειμμα ουσίας. Πέρα από τα κλασικά λαϊκά αναθέματα που επιπίπτουν επί των κεφαλών τους (είναι όλοι ίδιοι, σάπιοι, μετριότητες), αρχίζει να επικρατεί στον λαό μια πιο ριζική πεποίθηση πως, όχι πια τα πολιτικά πρόσωπα αλλά οι πολιτικές που ακολουθούν, βρίσκονται σήμερα σε ένα «υπαρξιακό κενό», κάτι που αποδεικνύεται και από τα αδιέξοδα της τρέχουσας οικονομικής κρίσης. Θα τους αδικούσαμε, λέει ο Γκρασέ, αν επιμέναμε να τους ψέγουμε ως υπεύθυνους ή ενόχους, επειδή αδυνατούν να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων. Οι περιστάσεις τούς ξεπερνούν.
Το αδιέξοδο... ... δεν είναι των πολιτικών ηγεσιών, αλλά ολόκληρου του συστήματος. Μοιάζει να έχει φτάσει σε ένα σημείο από όπου δεν υπάρχει πια επιστροφή. Και αφήνει έκθετες τις πολιτικές ηγεσίες, που αδυνατούν να το αποκαταστήσουν. Στα χρόνια που ζούμε, οπωσδήποτε συνταρακτικά, το επιχείρημα που πίσω του κρύβουν τις αδυναμίες τους, «Κάθε λαός έχει τους ηγέτες που του αξίζουν», λειτουργεί μάλλον επαναστατικά, αν λάβουμε υπόψη πόσοι λαοί βρίσκονται σήμερα στους δρόμους και τις πλατείες. Εκεί, οι υποστηρικτές του συστήματος είναι ανύπαρκτοι (αν άξιζε να το υπερασπιστούν, θα το έκαναν). Επειδή κανένα λογιστικό σύστημα δεν ενέπνευσε ποτέ επαναστάσεις.
tanea.gr Τετάρτη 20 Ιουλίου 2011
Η γενιά της κρίσης
Tης Κατερινας Σωκου
Η γενιά της μεταπολίτευσης -οι σημερινοί τριαντάρηδες, που γεννήθηκαν μετά την Εξέγερση του Πολυτεχνείου και μέχρι τις αρχές του ογδόντα- χτυπήθηκε από την κρίση προτού προλάβει να βρεθεί «στα πράγματα». Λίγοι εκπρόσωποί της έχουν προλάβει να κάνουν όνομα στον πολιτικό ή τον επαγγελματικό στίβο και ακόμη λιγότεροι συμμετείχαν ενεργά στα κοινά προ κρίσης. Υπό αυτήν την έννοια, δεν φέρουν αντίστοιχες ευθύνες με εκείνες που επιρρίπτει στη μεταπολεμική γενιά των baby boomers ο αρθρογράφος των New York Times Τόμας Φρίντμαν.
Η γενιά της μεταπολίτευσης είναι μία μεταβατική γενιά. Δεν μεγάλωσε με προσωπικό υπολογιστή και Ιντερνετ, ενώ θυμάται την εποχή που δεν υπήρχε ακόμη ιδιωτική τηλεόραση. Σίγουρα, στην πορεία απήλαυσε αυτά και άλλα πολλά καταναλωτικά αγαθά, μαζί με μία ποιότητα ζωής που οι παλαιότεροι δεν είχαν τολμήσει ούτε να ονειρευτούν. Παρασύρθηκε στις υπερβολές του δανεισμού και του life style -φορτωμένες πιστωτικές κάρτες και την αβάσταχτη ελαφρότητα του φαίνεσθαι- αλλά παράλληλα βίωσε τη δυσκολία ένταξης σε μία συνεχώς συρρικνούμενη αγορά εργασίας, κι ας οπλιζόταν με πτυχία, ξένες γλώσσες, μεταπτυχιακά, διδακτορικά. Κάποιοι επέμεναν να ελπίζουν σε μία θέση στο Δημόσιο, άλλοι διακρίνοντας το αδιέξοδο αναζήτησαν την τύχη τους στο εξωτερικό: Αρκετά από τα πιο τολμηρά, δυναμικά και έξυπνα μέλη της κάνουν σήμερα καριέρα εκτός Ελλάδος.
Εκείνοι που «βολεύτηκαν» στο Δημόσιο διαπιστώνουν εσχάτως ότι οι θέσεις που τους υποσχέθηκαν δεν είναι καθόλου σίγουρες. Οσοι κατάφεραν να......βρουν δουλειά στον ιδιωτικό τομέα, εργάζονται πολλές ώρες, έχουν υψηλές ευθύνες, αλλά χαμηλούς μισθούς. Οι λίγοι που τόλμησαν να δοκιμάσουν τον κόσμο των επιχειρήσεων παλεύουν την κρίση με τα εφόδια που ελπίζεται ότι θα μας βγάλουν όλους από αυτή: την εξειδίκευση, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, την εξωστρέφεια. Οσο για το όνειρο της ακαδημαϊκής καριέρας, οι ιστορίες τρόμου από τη μεσαιωνική διάρθρωση των ελληνικών πανεπιστημίων αποθαρρύνουν ακόμη και τους πιο επιμελείς ερευνητές.
Λόγω των αντικειμενικών δυσκολιών που αντιμετώπισε στην επαγγελματική της αποκατάσταση, η γενιά της μεταπολίτευσης άργησε να ανεξαρτητοποιηθεί, να αναλάβει ευθύνες οικογενειακές, πόσω μάλλον κοινωνικές. Σε αντίθεση με νεότερες γενιές, δεν επαναστάτησε ποτέ - βίωσε μόνο μία μικρή έκρηξη κατά τις καταλήψεις των σχολείων στις αρχές της δεκαετίας του ενενήντα. Σήμερα βρίσκεται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας. Στο απόγειο του παραγωγικού της δυναμισμού, τα φτερά της πριονίζουν οι οικονομικές συνέπειες της κρίσης: περικοπές μισθών, αυξήσεις φόρων, εργασιακή ανασφάλεια. Διότι υπάρχει βέβαια και η διευρυνόμενη κατηγορία των ανέργων: οι έκπτωτοι συμβασιούχοι του Δημοσίου, οι απολυμένοι του ιδιωτικού τομέα, οι έμποροι που έπεσαν έξω.
Η γενιά της μεταπολίτευσης, που κατά την ενηλικίωσή της εκλήθη να μεταβεί από την κλειστή στην ανοιχτή κοινωνία και από την οικονομία των περιορισμένων πόρων σε εκείνη της επίπλαστης αφθονίας, καλείται σήμερα να προσαρμοστεί για μία ακόμη φορά σε μία νέα, δυσάρεστη αυτή την φορά, πραγματικότητα. Η συζήτηση σχετικά με το δίλημμα «μένω ή φεύγω από την Ελλάδα» είναι ενδεικτική της κρισιμότητας της κατάστασης και η απάντηση μπορεί να δοθεί μόνο σε προσωπικό επίπεδο, ανάλογα με τα δεδομένα κάθε περίπτωσης. Παράλληλα, όμως, βρίσκεται για πρώτη φορά απέναντι σε μία συλλογική πρόκληση: την επαναστατική μετατροπή του παλαιού συστήματος των ειδικών προνομίων συγκεκριμένων ομάδων σε ένα σύστημα ίσων ευκαιριών. Επειδή ακριβώς βίωσε τις αδικίες των πελατειακών σχέσεων, σίγουρα μπορεί να αντιληφθεί την ανάγκη γι’ αυτό. Και ως νέοι άνθρωποι, τα μέλη της διατηρούν ακόμη αντιστάσεις απέναντι στα σαθρά κίνητρα που μπορούν να διαφθείρουν και τον πιο άτεγκτο ελεγκτή.
Μία μεταβατική γενιά δεν είναι απαραίτητα και χαμένη. Το αντίθετο: Μπορεί να είναι εκείνη που θα διασφαλίσει ότι δεν θα είναι χαμένες οι επόμενες. Αρκεί να αναλάβει τις ευθύνες της.
kathimerini.gr Και διεφθαρμένοι και τιμημένοι
Του ΧΡΙΣΤΟΥ ΣΤΕΡΓ. ΜΠΕΛΛΕ
«Χαλεπόν άρχεσθαι υπό χείρονος», προειδοποιεί μ' αποστροφή ο Δημόκριτος. «Η αρχή άνδρα δείκνυσι», κατηγορηματικά υποστηρίζουν οι «κλασικοί» μας. «Οι άρχοντες να είναι φιλόσοφοι κι οι φιλόσοφοι άρχοντες», προτρέπει με αρκετή δόση ουτοπίας ο Πλάτωνας.
Ο άνθρωπος είναι «ον πολιτικόν», κατά τον Αριστοτέλη. Η πολιτική είναι η «τέχνη του εφικτού» κι η «τέχνη της ζωής». Μόνο που η τέχνη χρειάζεται όνειρα, η ζωή (και) ρεαλισμό.
Εχουν, αλήθεια, αυτό το αίσθημα ευθύνης κι οι πολιτικοί (εθνοπατέρες και καλλικράτειοι τοπικοί άρχοντες); Το έχει ο λαός, ο μεγάλος αντιφατικός, με το αλάνθαστο αισθητήριο, ώστε να επιλέγει τους «άριστους», τους ανένδοτους στον αγώνα «για να γυρίσει ο ήλιος»; Τα φαινόμενα απατούν. Οι ποικιλώνυμοι λαγέτες, στην πλειοψηφία τους, προσβλέπουν στις επόμενες εκλογές κι ο θυμόσοφος λαός τιμά με την ψήφο του, δυστυχώς, ακόμα και διεφθαρμένους, φαύλους, διαπλεκόμενους και μάλιστα στην κορφή της κλίμακας προτίμησης. Στον περιορισμένο χώρο μας, σταχυολογούμε κύριες αιτίες τούτης της......τραγελαφικής λαϊκής συμπεριφοράς.
*Πρώτη: ο λαός, στη μεγάλη του πλειοψηφία, ψηφίζει ορμέμφυτα (ενστικτωδώς), μιας και δεν διαθέτει το ανάλογο ιδεολογικο-πολιτικό κριτήριο, προϋπόθεση παιδείας και πολιτικοποίησης. Γι' αυτό και στα ψηφοδέλτια δεσπόζουν πρόσωπα επώνυμα, αναγνωρίσιμα, στιλβωμένα από άρωμα και χρώμα αγοραίας επικοινωνίας (ηθοποιοί, ποικιλώνυμοι καλλιτέχνες, ποδοσφαιριστές κ.λπ.).
*Δεύτερη: οι άνθρωποι αρέσκονται να τους κανακεύεις τ' αφτιά. Να λες λόγια που θέλουν κι ας είναι ψεύτικα, κάλπικα, μεγάλα. Να τους παραμυθιάζεις, δηλαδή. «Αν σου μιλώ με παραμύθια, είναι γιατί τ' ακούς καλύτερα», επιμένει ο μεγάλος Σεφέρης και δεν έχει άδικο. Μόνο που τα παραμύθια ποτέ δεν είναι αθώα. Στην Ελλάδα, άλλωστε, όπως υποστηρίζει ο σπουδαίος μουσικοσυνθέτης Δήμος Μούτσης, «αν δεν ντρέπεσαι, ό,τι θέλεις λες και ό,τι θέλεις γίνεσαι». Ευπώλητα, λοιπόν, ελπίδες, όνειρα, υποσχέσεις, ακόμα κι αντικλείδια Παραδείσου, αν χρειαστεί.
*Τρίτη: έχουμε τους ηγέτες που μας μοιάζουν (εικόνα και ομοίωσή μας) και μας αξίζουν. «Είναι ένας από εμάς», υποστηρίζουν οι Ιταλοί για τον Μπερλουσκόνι. Είμαστε κομφορμιστές, πουριτανοί στην κοινωνία τού «φαίνεσθαι», αλλά αντικομφορμιστές, υπερβατικοί, όσον αφορά τους ηγέτες μας. Και τούτο γιατί, όντες ισχυρά κοινωνικά πρότυπα, γίνονται άλλοθι ακλόνητα -κάθε φορά που ενεργούμε σαν κι αυτούς- μας επιτρέπουν να βλέπουμε από την «κλειδαρότρυπα», χωρίς τη στάμπα του «ηδονοβλεψία».
*Τέταρτη: έχουμε τους ηγέτες που μας βολεύουν. Στην Ελλάδα, δυστυχώς, δεν υπήρξε κοινωνία πολιτών. Υπήρξε και υπάρχει, ακόμα, πελατειακή σχέση, δούναι-λαβείν, μεταξύ λαού και πολιτικών. Πρόκειται για «ολόκληρη πολιτική παράδοση της βιοποριστικής ψήφου. Η παράδοση που διέπλαθε τον πολίτη ως πελάτη και τον πολιτικό ως μεσίτη επαγγελματικής αποκατάστασης», αποφαίνεται ορισμικά στα «Νέα» ο Μιχάλης Τσιντσίνης. Αριθμοί και γεγονότα αμείλικτα: από το 1989 πληρώνουμε μισθούς και συντάξεις με δανεικά. Το 2001 οι μισθοί ανήλθαν σε 10 δισ. ευρώ, για να αγγίξουν αισίως τα 20, το 2010. Οι υπάλληλοι, σύμφωνα με τη μοναδική απογραφή, ελέω «τρόικας», ανέρχονται αισίως σε 720.000.
*Πέμπτη: υπάρχουν οι μπιστικοί, οι ευένδοτοι, οι πρόθυμοι, οι πειθήνιοι, οι δεδομένοι, της πολιτικής, οικονομικής, μιντιακής ελίτ, αδελφοποιτοί με «αίμα και κρίμα» χρήματος και μια ιδιαίτερη θέση στην καρδιά, την τσέπη και την Εδέμ των μίντια (ηλεκτρονικών και εντύπων) της γνωστής δράκας επιχειρηματιών.
*Εκτη: οι αξίες που δεσπόζουν σε μια κοινωνία (αξιακός κώδικας) καθορίζουν και τις επιλογές της. Κατά τον Πλάτωνα, ακόμα και τα δένδρα κι οι τοίχοι διδάσκουν. Πόσω μάλλον οι πολιτικοί ταγοί. Αυτονόητοι φορείς αξιών - εκόντες άκοντες - διδάσκουν, διαπαιδαγωγούν, αποτελούν πρότυπα, για όλους. Πρόκειται για φαύλο κύκλο της λογικής: «πες μου ποιος σε κυβερνά, να σου πω ποιος είσαι».
*Εβδομη: οι «παρέες» κι οι «μηχανισμοί» -ανάλογοι του μεγέθους διαφθοράς, φαυλότητας και οικονομικής επιφάνειας του πολιτικού- καθορίζουν αποφασιστικά τον εκλογικό του θρίαμβο.
Στάθηκα -βγαίνοντας απ' το μάθημα- σ' ένα σύνθημα, μέσα στα τόσα σπουδαία, στους τοίχους του Πανεπιστημίου. Πρόκειται για παράφραση γνωστής ρήσης: «άνθρωπος αγράμματος, ξύλο στον εθνικισμό» και όχι μόνο, αντέκρουσε ένας απ' τους θεούς, εντός μου. Αλλος θεός παράφρασε Χρήστο Γιανναρά: «η Δημοκρατία, η κοινωνική ανάπτυξη, γενικά, είναι συνάρτηση της κατά κεφαλήν καλλιέργειας, κουλτούρας, αισθητικής μας» και μου υπενθύμισε με νόημα πως «η πολιτική -κατά τον Ντε Γκολ- είναι πολύ σοβαρή υπόθεση, για να αφεθεί μόνο στους πολιτικούς»...
enet.gr
Διαβάστε περισσότερα...
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)