Τετάρτη 29 Φεβρουαρίου 2012

Η περιττή δραματοποίηση

Tου Παντελη Μπουκαλα
Και πέρυσι και πρόπερσι, αλλά και πολύ προτού μας σφίξει η κρίση, κόσμος πολύς ανέβαινε την Καθαρά Δευτέρα στου Φιλοπάππου και όπου αλλού συγκεντρώνονται οι άνθρωποι αναζητώντας ένα λείψανο έστω γιορτής και κοινότητας. Ενα κομμάτι αυτού του κόσμου, αρκετά μεγάλο, στεκόταν στην ουρά για τη φασολάδα και τις ελιές που πρόσφερε ο δήμος. Και τίποτα το δραματικό δεν έλεγαν τότε στα κανάλια, ότι ιδού, οι Ελληνες πεινάνε, γι’ αυτό στριμώχνονται για ένα κομμάτι λαγάνα και λίγο χαλβά. Το πολύ πολύ ν’ ακούγαμε τις αμήχανες δηλώσεις των δημάρχων και κάποιες εγκυκλοπαιδικού τύπου πληροφορίες για τα κούλουμα και τα αποκριάτικα έθιμα γενικότερα που «μας συνδέουν με τα χρόνια της Τουρκοκρατίας και από κει κατευθείαν με την αρχαιότητα», δίχως στάση στο Βυζάντιο.


Φέτος ωστόσο τα ρεπορτάζ είχαν τον τόνο του πένθιμου κι ας μιλούσαν για γιορτή, με φόντο ανθρώπους που, παρά το κρύο του καιρού ή της ψυχής τους, προσπαθούσαν κάπως να διασκεδάσουν. Και πια οι ουρές θεωρήθηκαν αποδεικτικό της ανέχειας, της πλήρους μάλιστα ανέχειας «που οδηγεί τους ανθρώπους στην ουρά για ένα πιάτο φασολάδα». Με μερικές δηλώσεις αυτοπτών, επιλεγμένες ή μη, το μελόδραμα ήταν έτοιμο. Ουδείς (ούτε καν οι κυβερνώντες πράσινοι και γαλάζιοι, ξεφτέρια της δημιουργικής λογιστικής) λοιπόν μπορεί να αμφισβητήσει ότι για μια μερίδα των Ελλήνων τα πράγματα είναι ήδη δραματικά.Αλλά το μελόδραμα ευτελίζει πάντοτε το.............δράμα.


Με την αιφνίδια έξωσή τους στην ανεργία, με τον μισθό πετσοκομμένο, τάχα προς χάριν της ανταγωνιστικότητας ή της «αλληλεγγύης», και με τα απανωτά χαράτσια που επινοεί η κυβερνώσα αναλγησία και η υπερκυβερνώσα τροϊκανική ωμότητα, πολλοί δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα. Και θα ήταν σίγουρα πολύ περισσότεροι αν ο κοινωνικός ιστός δεν είχε αποδείξει ήδη ότι δεν διαλύθηκε εντελώς, όπως εικάζουν όσοι κοινωνιολογούν στην τηλεοπτική ασφάλειά τους. Η κοινωνία λοιπόν, στις γειτονιές ή στα χωριά, βρήκε τρόπους να βοηθάει όσους τραυματίστηκαν βαθύτερα από τον επελαύνοντα «εξορθολογισμό». Και να τους βοηθάει σιωπηρά (ενίοτε με τη συνδρομή του παπά της ενορίας ή του διευθυντή του δημοτικού, που ξαναβρίσκουν τον ξεχασμένο κοινωνικό ρόλο τους), με οργανωμένα «χαριστικά - ανταλλακτικά μπαζάρ», αλλά και με διανομή από τους αγρότες προϊόντων που θα σάπιζαν στις αποθήκες ή θα τα έπαιρναν οι μεσάζοντες έναντι μισογεμάτου πινακίου φακής.

Οι μέρες είναι βαριές και θα βαρύνουν κι άλλο, όπως μας διαβεβαιώνουν οι ίδιοι οι άρχοντες που υποτίθεται ότι δουλεύουν πυρετωδώς για να τους δώσουν λευκό ή ρόδινο χρώμα. Αλλά γι’ αυτό ακριβώς περιττεύει η τηλεοπτική υπερδραματοποίηση. Με τον θεατρικό υπερτονισμό αδικούμε αυτό που όντως συμβαίνει, με πολλούς Ελληνες, αλλά όχι όλους, να δυσκολεύονται αφόρητα. Και επιπλέον κινδυνεύουμε να πέσουμε ξανά θύματα μιας αυτοεκπληρούμενης προφητείας.
kathimerini.gr
Διαβάστε περισσότερα...

Όπου και να ταξιδέψω η Ελλάδα με πληγώνει

Ὅπου καὶ νὰ ταξιδέψω ἡ Ἑλλάδα μὲ πληγώνει
Στὸ Πήλιο μέσα στὶς καστανιὲς τὸ πουκάμισο τοῦ Κενταύρου
γλιστροῦσε μέσα στὰ φύλλα γιὰ νὰ τυλιχτεῖ στὸ κορμί μου
καθὼς ἀνέβαινα τὴν ἀνηφόρα κι ἡ θάλασσα μ᾿ ἀκολουθοῦσε
ἀνεβαίνοντας κι αὐτὴ σὰν τὸν ὑδράργυρο θερμομέτρου
ὡς ποὺ νὰ βροῦμε τὰ νερὰ τοῦ βουνοῦ.


Στὴ Σαντορίνη ἀγγίζοντας νησιὰ ποὺ βουλιάζαν
ἀκούγοντας νὰ παίζει ἕνα σουραύλι κάπου στὶς ἀλαφρόπετρες
μοῦ κάρφωσε τὸ χέρι στὴν κουπαστὴ
μιὰ σαΐτα τιναγμένη ξαφνικὰ
ἀπὸ τὰ πέρατα μιᾶς νιότης βασιλεμένης.


Στὶς Μυκῆνες σήκωσα τὶς μεγάλες πέτρες καὶ τοὺς θησαυροὺς τῶν Ἀτρειδῶν
καὶ πλάγιασα μαζί τους στὸ ξενοδοχεῖο τῆς «Ὡραίας Ἑλένης τοῦ Μενελάου»

...χάθηκαν μόνο τὴν αὐγὴ ποὺ λάλησε ἡ Κασσάντρα
μ᾿ ἕναν κόκορα κρεμασμένο στὸ μαῦρο λαιμό της.

Στὶς Σπέτσες στὸν Πόρο καὶ στὴ Μύκονο
μὲ χτίκιασαν οἱ βαρκαρόλες.
Τί θέλουν ὅλοι αὐτοὶ ποὺ λένε
πὼς βρίσκουνται στὴν Ἀθήνα ἢ στὸν Πειραιά;
Ὁ ἕνας ἔρχεται ἀπὸ Σαλαμίνα καὶ ρωτάει τὸν ἄλλο μήπως «ἔρχεται ἐξ Ὁμονοίας»
«Ὄχι ἔρχομαι ἐκ Συντάγματος» ἀπαντᾶ κι εἶν᾿ εὐχαριστημένος
«βρῆκα τὸ Γιάννη καὶ μὲ κέρασε ἕνα παγωτό».

Στὸ μεταξὺ ἡ Ἑλλάδα ταξιδεύει
δὲν ξέρουμε τὴν πίκρα τοῦ λιμανιοῦ σὰν ταξιδεύουν ὅλα τὰ καράβια
περιγελᾶμε ἐκείνους ποὺ τὴ νιώθουν.
Παράξενος κόσμος ποὺ λέει πὼς βρίσκεται στὴν Ἀττικὴ
καὶ δὲ βρίσκεται πουθενὰ
ἀγοράζουν κουφέτα γιὰ νὰ παντρευτοῦνε
κρατοῦν «σωσίτριχα» φωτογραφίζουνται
ὁ ἄνθρωπος ποὺ εἶδα σήμερα καθισμένος σ᾿ ἕνα φόντο μὲ πιτσούνια καὶ μὲ λουλούδια δέχουνταν τὸ χέρι τοῦ γέρο φωτογράφου νὰ τοῦ στρώνει τὶς ρυτίδες ποὺ εἶχαν ἀφήσει στὸ πρόσωπό του
ὅλα τὰ πετεινὰ τ᾿ οὐρανοῦ.

Στὸ μεταξὺ ἡ Ἑλλάδα ταξιδεύει ὁλοένα ταξιδεύει
κι ἂν «ὁρῶμεν ἀνθοῦν πέλαγος Αἰγαῖον νεκροῖς»
εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ θέλησαν νὰ πιάσουν τὸ μεγάλο καράβι μὲ τὸ κολύμπι
ἐκεῖνοι ποὺ βαρέθηκαν νὰ περιμένουν τὰ καράβια ποὺ δὲν μποροῦν νὰ κινήσουν τὴν ΕΛΣΗ τὴ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ τὸν ΑΜΒΡΑΚΙΚΟ.

Σφυρίζουν τὰ καράβια τώρα ποὺ βραδιάζει στὸν Πειραιὰ
σφυρίζουν ὁλοένα σφυρίζουν μὰ δὲν κουνιέται κανένας ἀργάτης
καμμιὰ ἁλυσίδα δὲν ἔλαμψε βρεμένη στὸ στερνὸ φῶς ποὺ βασιλεύει
ὁ καπετάνιος μένει μαρμαρωμένος μὲς στ᾿ ἄσπρα καὶ στὰ χρυσά.

Ὅπου καὶ νὰ ταξιδέψω ἡ Ἑλλάδα μὲ πληγώνει
παραπετάσματα βουνῶν ἀρχιπέλαγα γυμνοὶ γρανίτες...
τὸ καράβι ποὺ ταξιδεύει τὸ λένε ΑΓΩΝΙΑ 937.

Γιώργος Σεφέρης (Βουρλά Σμύρνης 29 Φεβρουαρίου 1900 – Αθήνα 20 Σεπτεμβρίου 1971)

Διαβάστε περισσότερα...

Δευτέρα 27 Φεβρουαρίου 2012

Oι χαρταετοί

Eίδες ποτέ σου πολιτεία να σηκώνεται ψηλά; Δεμένη από χιλιάδες σπάγγοι ν’ ανεβαίνει στα ουράνια; E, λοιπόν, ούτε είδες ούτε θα μεταδείς ένα τέτοιο θάμα. Aρχινούσανε την Kαθαρή Δευτέρα–ήτανε αντέτι–και συνέχεια την κάθε Kυριακή και σκόλη, ώσαμε των Bαγιών. Aπό του Xατζηφράγκου τ’ Aλάνι κι από το κάθε δώμα κι από τον κάθε ταρλά του κάθε μαχαλά της πολιτείας, αμολάρανε τσερκένια. Πήχτρα ο ουρανός. Tόσο, που δε βρίσκανε θέση τα πουλιά. Για τούτο, τα χελιδόνια τα φέρνανε οι γερανοί μονάχα τη Mεγαλοβδομάδα, για να γιορτάσουνε την Πασχαλιά μαζί μας. Oλάκερη τη Mεγάλη Σαρακοστή, κάθε Kυριακή και σκόλη, η πολιτεία ταξίδευε στον ουρανό. Aνέβαινε στα ουράνια και τη βλόγαγε ο Θεός. Δε χώραγε το μυαλό σου πώς μπόραγε να μένει κολλημένη χάμω στη γης, ύστερ’ από τόσο τράβηγμα στα ύψη. Kαι όπως κοιτάγαμε όλο ψηλά, τα μάτια μας γεμίζανε ουρανό, ανασαίναμε ουρανό, φαρδαίνανε τα στέρνα μας και κάναμε παρέα με αγγέλοι. Ίδια αγγέλοι κι αρχαγγέλοι κορωνίζανε ψηλά. Θα μου πεις, κι εδώ, την Kαθαρή Δευτέρα, βγαίνουνε κάπου εδώ γύρω κι αμολάρουνε τσερκένια. Eίδες όμως ποτέ σου τούτη την πολιτεία ν’ αρμενίζει στα ουράνια; Όχι. Eκεί, ούλα ήταν λογαριασμένα με νου και γνώση, το κάθε σοκάκι δεμένο με τον ουρανό. Kαι χρειαζότανε μεγάλη μαστοριά καιτέχνη για ν’ αμολάρεις το τσερκένι σου.

O Σταυράκης, ο Σταυράκης του Aμανατζή, θα γινότανε σπουδαίος τσερκενάς. Mα χαραμίστηκε η ζωή του. Aς είναι... Που λες, θα γινότανε σπουδαίος τσερκενάς. Παιδί ακόμα, ήτανε........μάνα στις μυρωδιές. Nα σου εξηγηθώ. Συμφωνούσες μ’ έναν άλλον που αμόλαρε τσερκένι–όλα γίνονταν με συμφωνία, τίμια, δίχως χιανετιά–συμφωνούσες μαζί του να παίρνετε μυρωδιές. Δηλαδή ποιος θα ξούριζε την οριά του αλλουνού. O Σταυράκης άφηνε σπάγγο, έφερνε το τσερκένι του πιο πέρα και λίγο πιο κάτω από το τσερκένι τ’ αλλουνού, τράβαγε τότε σπάγγο με δυνατές χεριές, και χραπ! του ξούριζε την οριά. Ήξερε κι άλλα κόλπα ο Σταυράκης. Kαι τα τσιγαροχαρτάκια της οριάς γινόντουσαν άσπρα πουλάκια, πεταρίζανε στα ουράνια, ώσπου τα ’χανες από τα μάτια σου. Tο κολοβό τσερκένι αρχίναγε να παίρνει τάκλες–να, όπως γράφουνε τώρα κάποιες φορές οι εφημερίδες για τ’ αεροπλάνα–και σαν ήπεφτε με το κεφάλι, δεν είχε γλυτωμό: χτύπαγε κάπου, ήσπαζε ο γιαρμάς στη μέση, και το τσερκένι σωριαζότανε ίδιο κορμί με τσακισμένη ραχοκοκκαλιά. Ήτανε μάνα ο Σταυράκης.
Mα εξόν από τις μυρωδιές, ήτανε και τα παρσίματα. Mπλέκανε τα δυο τσερκένια, τράβαγες σπάγγο, τεζάρανε, κι όποιος ήσπαζε το σπάγγο τ’ αλλουνού του ’παιρνε το τσερκένι. Kι αυτό με τίμια συμφωνία. Φώναζες, να τα παίρνομε; Nαι, σου αποκρινότανε ο άλλος, μα τι σπάγγο έχεις; Γιατί, αν είχες σπάγγο σιτζίμι ή διμισκί, κι ο άλλος είχε σπάγγο τσουβαλίσιο, σίγουρα τον έκοβες. Έπρεπε να ’ναι ισοπλία, που λένε. Bέβαια, γινόντουσαν και χιανετιές καμμιά φορά. Σπάνια όμως.
Tα τσερκένια δεν ήτανε σαν τα εδώ, τετράγωνα ή με πολλές γωνίες. Nα σου εξηγηθώ. Φαντάσου ένα καλαμένιο τόξο–μισό τσέρκι, δηλαδή–με την κόρδα και με τη σαΐτα του. H σαΐτα του–αυτός είναι ο γιαρμάς του τσερκενιού–ήτανε μια ξύλινη βέργα. O γιαρμάς, λοιπόν, περίσσευε κάτω από την κόρδα, δυο φορές πιο μακρύς παρά από την κόρδα ώσαμε τη μέση του τσερκιού. Aυτό, για την ισοροπία. Ήτανε δεμένος στην κορφή του τσερκιού, το ίδιο και καταμεσής στην κόρδα. Kάτω, η μύτη του είχε μια χαρακιά. Ένας σπάγγος ξεκίναγε από την μιαν άκρη του τσερκιού, πλάι στην κόρδα, κατέβαινε, χωνότανε στη χαρακιά ή δενότανε γύρω στη μύτη, ανέβαινε από την άλλη, και ξαναδενότανε στην άλλη άκρη του τσερκιού. Tο τσερκένι, λοιπόν, ήτανε ένα τόξο, που τέλειωνε κάτω μυτερό, σε σφήνα. Aυτός ήτανε ο σκελετός. Tον ντύνανε ύστερα με χαρτί, χοντρό ή πιο λιανό, ανάλογα με το μπόι του τσερκενιού. Bέβαια, το καλό τσερκένι, ήπρεπε να ’ναι καλοζυγιασμένο, να μη γέρνει ούτε από τη μια μπάντα ούτε από την άλλη. Mα, να σου πω την αμαρτία μου, εμένα μ’ άρεσε να γέρνει λιγάκι από τη μια. Tου κρέμαγα σκουλαρίκι από την άλλη, και σαν κορώνιζε ψηλά, καμάρωνε ίδια κοπέλα.
Tο πιο φτηνό τσερκένι ήτανε ο Tούρκος: ένα μονοκόματο κόκκινο χαρτί, με κολλημένα πάνω το μεσοφέγγαρο και τ’ άστρο. Ύστερα ερχότανε ο Φραντσέζος, μπλου, άσπρο, κόκκινο, κολλημένα πλάι πλάι με τσιρίσι. Aκόμα πιο ακριβός ήτανε ο Έλληνας. Bλέπεις για την ελληνικιά παντιέρα, χρειάζονται πολλές λουρίδες, άσπρες και γαλάζιες, χώρια ο σταυρός σε μια γωνιά, και ήθελε δουλιά το κόλλημα. Στο κόστος τού παράβγαινε ο Aμερικάνος, κόκκινες και άσπρες λουρίδες, και τ’ άστρα στη γωνιά. Mα πιο ακριβό απ’ ούλα τα τσερκένια, πανάκριβο, ώσαμε οχταράκι, μπορεί και δέκα μεταλλίκια–σου μιλάω για τρεχούμενο μπόι, κοντά ένα μέτρο–ήτανε το μπακλαβουδωτό. Oύλο μικρά μικρά τρίγωνα και μπακλαβουδάκια, χρώματα χρώματα. Eξόν από τον κόπο για το κόλλημα, χρειαζότανε και μεγάλη τέχνη, για να ’ναι ούλα τα κομματάκια ταιριαστά στο σχέδιο και στο χρώμα. Πήγαινε και πολύ τσιρίσι... Aκριβούτσικο ήτανε κι ο ουρανός με τ’ άστρα, σκούρο μαβί, με κολλημένα πάνω του, από χρυσόχαρτο, ούλα τ’ άστρα και οι κομήτες τ’ ουρανού. Kαι πού να δεις κάτι θεόρατα τσερκένια, πάνω από μπόι ανθρώπου. Aυτά, τ’ αμολάρανε οι μεγάλοι, όχι με σπάγγο, με σκοινάκι. Tα κουμαντάρανε δυο δυο νομάτοι, γεροί άντροι, με χέρια ροζιασμένα στη δουλιά, γιατί το τράβηγμα του αέρα σού χαράκιαζε τα δάχτυλα. Tα μάτωνε. Aμόλαρα κι εγώ ένα τέτοιο τσερκένι μια βολά.
Aυτά είχα να σου πω. Ήτανε θάμα να βλέπεις ολάκερη την πολιτεία ν’ ανεβαίνει στα ουράνια. Nα, για να καταλάβεις, ξέρεις το εικόνισμα, που άγγελος σηκώνει την ταφόπετρα, κι ο Xριστός βγαίνει από τον τάφο κι αναλήφτεται στον ουρανό, κρατώντας μια πασχαλιάτικια κόκκινη παντιέρα; Kάτι τέτοιο ήτανε.
Kοσμάς Πολίτης
(από το βιβλίο: Kοσμάς Πολίτης, Στου Xατζηφράγκου, εκδόσεις A. Kαραβία 1963)

www.snhell.gr
Διαβάστε περισσότερα...

Τετάρτη 22 Φεβρουαρίου 2012

Ελληνες εξωτερικού

Tου Παντελη Μπουκαλα
Ούτε να υπερτιμήσουμε τις διαδηλώσεις σε δεκάδες πόλεις του κόσμου υπό το σύνθημα «Είμαστε όλοι Ελληνες» δικαιούμαστε ούτε να τις υποτιμήσουμε. Δεν πρόκειται πάντως για ένα νέο κύμα φιλελληνισμού, έτσι όπως μάθαμε να τον εννοούμε παιδιόθεν δασκαλεμένοι, δηλαδή, σαν αποδοχή από την οικουμένη του χρέους της απέναντι της Ελλάδας - ένα χρέος που μέσα στον εθνικό ναρκισσισμό μας το θεωρούμε εσαεί ανεξόφλητο. Πιο πιθανό είναι, εξίσου με τη συμπάθεια προς έναν πληττόμενο λαό, να λειτούργησε ο φόβος ότι τα πλήγματα δεν θα μείνουν εντοπισμένα στη νότια ακρούλα της Βαλκανικής, αλλά θα κινηθούν προς όλες τις κατευθύνσεις, αφού το σιδερένιο, γερμανικής εμπνεύσεως δόγμα «λιτότητα και πάλι λιτότητα και ξαναμανά λιτότητα» επιχειρείται να επιβληθεί παντού.


Δεν έχει μόνο οικονομικό περιεχόμενο το δόγμα αυτό, όπως ισχυρίζονται οι υπερασπιστές του, που ορκίζονται στους αγοραίους θεούς τους ότι αποκλειστικός στόχος τους είναι μια ιδεολογικά ουδέτερη και πολιτικά άχρωμη δημοσιονομική τακτοποίηση. Το μοντέλο που προωθούν έχει στα απαράγραπτα προαπαιτούμενά του τον ενταφιασμό των λειψάνων του κοινωνικού κράτους αλλά και την απαξίωση της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Γι’ αυτό ακριβώς οργίζονται και εξεγείρονται οι άνθρωποι στην Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία. Και γι’ αυτό.......αρκετοί ξένοι, από αυτούς που διαδήλωσαν την έγνοια τους για τους Ελληνες, έσπευσαν να πουν ότι τιμούν την Ελλάδα ως χώρα-μήτρα της δημοκρατίας και έτσι της συμπαρίστανται. Εδώ δεν πρόκειται για ψυχρή φιλολογίζουσα χρήση της στερεότυπης εικόνας της Ελλάδας ως κοιτίδας, αλλά για θερμή φωνή αγωνίας, αφού εκείνο που παίζεται στην Ευρώπη είναι η δημοκρατία, η οργάνωση των κρατών με θεσμούς που η ισχύς τους να απορρέει από τη βούληση του λαού και να νομιμοποιείται από αυτήν και από κανέναν άλλον. Τι άλλο μπορεί να σημαίνει άραγε η πλήρης απαξίωση από την πολιτικοοικονομική ελίτ των εκλογών (που αντιμετωπίζονται σαν αγκάθι, σαν εμπόδιο στην «πρόοδο») και η εξιδανίκευση των τεχνοκρατικών κυβερνήσεων, που κανένα λαϊκό σώμα δεν τις εκλέγει ούτε και μπορεί να τις ελέγξει;

Ο «Κώστας ο Ελληνας», το φουστανελοφόρο πειραματόζωο που εμφανίστηκε προ καιρού στην τηλεόραση πρωταγωνιστώντας σε γαλλικό σατιρικό φιλμάκι, δεν είναι πια μια καρικατούρα. Είναι ένας άνθρωπος, είναι εκατομμύρια άνθρωποι με σάρκα και οστά, με χρέη και απόγνωση, άγρια στριμωγμένοι, όπως αναγνωρίζουν ψευτοσυγκινημένοι ή σαδιστικά ακόμα και όσοι τους στριμώχνουν. Και πλέον ο Κώστας δεν έχει εθνικότητα. Είναι και Ελληνας και Ισπανός και Πορτογάλος και Ρουμάνος και Ούγγρος και Ιταλός. Με αυτήν την έννοια, το σύνθημα «Είμαστε όλοι Ελληνες» (όπου Ελληνες οι πληττόμενοι και όχι οι «ηγέτες» και τα λαμόγια) δεν είναι προϊόν κάποιας συναισθηματικής υπερβολής, όπως διατείνονται οι «ρεαλιστές». Είναι το όνομα της αλήθειας.
kathimerini.gr
Διαβάστε περισσότερα...

Τρίτη 21 Φεβρουαρίου 2012

Η δοκιμασία των Μηλίων

Του Ρούσσου Βρανά
Παράξενο...
... πώς επιστρέφει κάθε τόσο η Ιστορία των ανθρώπων, τότε ακριβώς που όλοι τη νομίζουν ξεχασμένη. Τον διάλογο των Μηλίων με τους Αθηναίους, όπως αυτός διασώθηκε στις μέρες μας από τον Θουκυδίδη, σκέφτηκε να στείλει στην εφημερίδα «Ντέιλι Τέλεγκραφ» ένας αναγνώστης με αφορμή όσα συμβαίνουν σήμερα στη «Συμμαχία του ευρώ»: τα πάθη της χώρας μας κάνουν τους φτωχότερους λαούς αυτής της συμμαχίας να νιώθουν φιλέλληνες και να βλέπουν τους ηγέτες των πλουσιότερων χωρών της σαν μισέλληνες.
Η Αθήνα...
... όταν ήταν η υπερδύναμη του αρχαίου κόσμου, θέλησε να υποτάξει τους Μηλίους στην Αθηναϊκή Συμμαχία εναντίον της Σπάρτης. Εκείνοι αρνήθηκαν. Και οι Αθηναίοι τους συνέτριψαν. Οι άνδρες τους κατεσφάγησαν. Τα γυναικόπαιδά τους δουλώθηκαν. Ομως, η σφαγή των Μηλίων κατατρόμαξε άλλες ελληνικές πόλεις-κράτη, σπρώχνοντάς τες στην αγκαλιά της Σπάρτης. Η αλαζονεία των Αθηναίων επέσπευσε το τέλος της κυριαρχίας τους. Και σύντομα οι μήλιοι εξόριστοι ανακτούσαν πάλι το νησί τους. Αν και αθηναίος στρατηγός, ο Θουκυδίδης κατέγραψε με συμπάθεια τη δοκιμασία των Μηλίων και τις διαπραγματεύσεις με τους απεσταλμένους των Αθηναίων.
Αθηναίοι:...

... «Δεν υπάρχει κανείς λόγος να .....εξακολουθήσουμε αυτές τις συζητήσεις, αν επιμένετε απλώς να κάνετε εικασίες για το μέλλον και να μην αντικρίζετε το πραγματικό ζήτημα, δηλαδή πώς μπορείτε να σώσετε την πατρίδα σας από την καταστροφή. Δεν πρόκειται να πούμε πως έχουμε κανένα δίκιο να κυριεύσουμε αυτό το μέρος του κόσμου. Ούτε θα σας φανεί χρήσιμο σε τίποτα να λέτε πως μείνατε ουδέτεροι. Το ζήτημα, όπως καλά ξέρετε, είναι πως το δίκιο μπαίνει στην κουβέντα μονάχα ανάμεσα σε εκείνους που είναι ισοδύναμοι και πως, πράγματι, οι ισχυροί κάνουν ό,τι μπορούν να κάνουν και οι ανίσχυροι αποδέχονται ό,τι είναι να αποδεχθούν». Μήλιοι: «Υπάρχει όμως μια κοινή αρχή που διακυβεύεται και που έχουμε σε αυτήν κοινό συμφέρον, η αρχή της δίκαιης μεταχείρισης και της δίκαιης συναλλαγής. Εχει και για σας το ίδιο ενδιαφέρον όπως και για όλους, αφού την πτώση σας θα μπορούσε να συνοδεύσει η πιο τρομερή εκδίκηση, ένα παράδειγμα για τον κόσμο». Αθηναίοι: «Είμαστε προετοιμασμένοι να πάρουμε το ρίσκο. Τώρα, είστε μαζί μας ή εναντίον μας;». Μήλιοι: «Δεν θα μπορούσαμε, λοιπόν, να παραμείνουμε ουδέτεροι». Αθηναίοι: «Ασφαλώς όχι. Ετσι θα δείχναμε αδύναμοι». Μήλιοι: «Μα έτσι δεν θα γίνουν εχθροί σας όλοι όσοι μένουν τώρα ουδέτεροι, αφού αμέσως θα υποθέσουν πως θα επιτεθείτε και σε αυτούς; Θα δυναμώσετε τους εχθρούς σας και θα σπρώξετε και άλλους να στραφούν εναντίον σας».
Ούτε μισέλληνες...
... ούτε φιλέλληνες λοιπόν. Απλώς, οι λαοί των φτωχότερων χωρών του ευρώ βλέπουν στα πάθη της χώρας μας τον προάγγελο των δικών τους παθών. Και αναρωτιούνται ποιοι είναι και τι θέλουν πραγματικά οι ηγέτες της «Συμμαχίας του ευρώ» που επιμένουν να αποδιώχνουν τους φίλους της, αδιαφορώντας αν έτσι δυναμώνουν τους εχθρούς της.
tanea.gr
Διαβάστε περισσότερα...

Κυριακή 19 Φεβρουαρίου 2012

Πλούσιοι και πένητες...

Κυριακίδης Ν.
“Κανένας δεν είναι τόσο φτωχός ώστε δεν έχει να δώσει κάτι... Και κανένας δεν είναι τόσο πλούσιος που δεν θέλει να δεχθεί κάτι” είχε πει κάποτε επιγραμματικά ο Πάπας Ιωάννης Παύλος υποδεικνύοντας το σημείο όπου πλούτος και φτώχεια συναντώνται (κατά τη χριστιανική ηθική)...

Ωστόσο, αν το απόφθεγμα του άγιου πατέρα θα μπορούσε να έχει κάποια αξία σήμερα -εκτός απ' το να μνημονεύεται ως ένα εύστοχο ευφυολόγημα- μάλλον αντίστροφα θα έπρεπε να διατυπωθεί: Γιατί να είναι κανείς τόσο φτωχός που δεν έχει τίποτα να δώσει και γιατί να είναι κανείς τόσο πλούσιος που δεν έχει απομείνει τίποτε για να πάρει...

Ωστόσο, πέρα απ' τα ρητορικά σχήματα και τους “αντικατοπτρισμούς” των διατυπώσεων, είναι γεγονός πως πλούτος και φτώχεια δεν συναντώνται πουθενά. Το εντυπωσιακό είναι ότι κατορθώνουν να συμβιώνουν “παράλληλα” σε μια σχέση αντιστρόφως ανάλογη -και χωρίς μάλιστα ν' ανοίγει ρουθούνι. Ενώ ο πλούτος συσσωρεύεται, η φτώχεια βαθαίνει...


Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: Η Ινδία, η χώρα πρότυπο των λεγόμενων “αναδυόμενων οικονομιών”, καταγράφει ρυθμούς ανάπτυξης έξω απ' την ανθρώπινη φαντασία, της τάξης του 10% Κι όμως... Σ' αυτό το “Ελ Ντοράντο” του σύγχρονου καπιταλισμού υπάρχουν άνθρωποι που ζουν με 9 ευρώ τον μήνα (!), δηλαδή τρεις φορές χαμηλότερα απ' το κατώτατο όριο της.......φτώχειας που έχει ορίσει η Παγκόσμια Τράπεζα...

Πρόσφατη πανεθνική δημοσκόπηση στην Ινδία έδειξε ότι, εξαιτίας των αυξήσεων στις τιμές των τροφίμων, το 29% των οικογενειών έχουν αναγκαστεί να τρώνε λιγότερο. Το 17% παραδέχθηκε ότι ανάγκασαν τα παιδιά τους να σταματήσουν το σχολείο για να πάνε να δουλέψουν ώστε να βρεθούν λεφτά για φαγητό... Το 42% των παιδιών στην Ινδία, δηλαδή περισσότερα από 100 εκατομμύρια άτομα, υποσιτίζονται σε χρόνια βάση. Είναι η χώρα με το μεγαλύτερο ποσοστό παιδιών στον κόσμο που πεινούν, λίγο πιο πάνω απ' τη Νιγηρία στην παγκόσμια κατάταξη. “Εθνική ντροπή” χαρακτήρισε ο πρωθυπουργός Μανμοχάν Σινγκ το πρόβλημα του παιδικού υποσιτισμού στην Ινδία...

Κι όμως... Σ' αυτή τη χώρα, όπου τα παιδιά πεινούν, υπάρχουν οι μεγαλύτεροι (αναλογικά) καταθέτες τραπεζών του εξωτερικού στον κόσμο! Ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Ινδίας Α.Π. Σινγκ αποκάλυψε την περασμένη εβδομάδα ότι περίπου 500 δισεκατομμύρια δολάρια (!) μαύρου χρήματος έχουν κατατεθεί από Ινδούς σε τράπεζες του εξωτερικού, σε γνωστούς φορολογικούς παραδείσους όπως η Ελβετία, το Λιχτενστάιν, οι Παρθένες Νήσοι, ο Μαυρίκιος κ.λπ. Όπως μάλιστα υπογράμμισε, οι καταθέτες που διαθέτουν τα μεγαλύτερα ποσά σε λογαριασμούς ελβετικών τραπεζών είναι Ινδοί.

Ο Ινδός αξιωματούχος παραδέχθηκε πως οι παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές επιτρέπουν στο χρήμα να κινείται σήμερα με μεγαλύτερη ταχύτητα και σε μεγαλύτερη απόσταση, καθιστώντας εξαιρετικά δύσκολο τον εντοπισμό των “ιχνών” του, αλλά και απαιτώντας ιδιαίτερη εκπαίδευση και τεχνογνωσία γι' αυτό. Το σημαντικότερο όμως, είπε, είναι ότι χρειάζεται πολιτική βούληση για να κλείσουν οι στρόφιγγες διαφυγής του χρήματος προς τους φορολογικούς παραδείσους...
avgi.gr
Διαβάστε περισσότερα...

Σάββατο 18 Φεβρουαρίου 2012

Προς Αλαμανούς επιστολή

Του Παντελη Mπουκαλα
Μα όχι, Σεβαστή Δέσποινα. Ουδείς λόγος υπάρχει να ανησυχεί η εξοχότης σας. Η επιστολή είναι έτοιμη. Και ακριβώς όπως τη ζητήσατε. Αργήσαμε λίγο επειδή έπρεπε να υπογράψουν δέκα εκατομμύρια άνθρωποι, από τεσσάρων ετών και πάνω, όπως διατάξατε. Και την υπέγραψαν. Διά περιφοράς. Κεκυρωμένα αντίγραφα της επιστολής κυκλοφόρησαν σε νηπιαγωγεία και δημοτικά (έχετε απόλυτο δίκιο, το κακό πρέπει να χτυπιέται στη φύτρα του), σε γυμνάσια και λύκεια, γήπεδα και λαϊκές, καφενεία και καφετέριες (ναι, ναι, εκεί ξεπετιούνται όλα τα ζιζάνια), σε σπα και χιονοδρομικά κέντρα, νοσοκομεία και φυλακές, στρατώνες και εκκλησίες, για να μοιραστεί μαζί με τη «Φωνή του Κυρίου», καταλαβαίνετε.


Βρέθηκαν βέβαια και κάποιοι δύστροποι - άλλος έσκιζε το αντίγραφο, άλλος έσπαγε το στυλό, άλλος αντί για «Γιαβόλ» που του ζητούσαμε να γράψει, πέταγε κάτι για διαβόλους και φασκέλωνε προς όλες τις κατευθύνσεις. Αλλά ήταν λίγοι, πολύ λίγοι. Και ανάξιοι λόγου. Μη χολοσκάτε λοιπόν. Ολοι οι υπόλοιποι έβαλαν φαρδιά πλατιά την υπογραφή τους, μαζί με το αφιμί τους, για να τους τσεκάρετε. Σύμφωνα με το πρότυπο που μας στείλατε, στο κάτω μισό της μονοσέλιδης επιστολής είναι ένα μεγαλογράμματο «Γιαβόλ», ως εκ προοιμίου αποδοχή των όρων σας, όποιοι και να ’ναι. Το έγραψε ο καθένας μόνος του, ώστε και να εξοικειωθεί.......με την άρχουσα γλώσσα και με την κίνηση του χεριού του να γραφτεί βαθύτερα μέσα του η Εντολή. Ενα προβληματάκι με τα νήπια λύθηκε γρήγορα. Αρκετά πια με την αντιαυταρχική εκπαίδευση που διέλυσε τον δυτικό πολιτισμό μαζί μ’ αυτήν την αστεία υπόθεση που μερικοί, πιο νήπιοι κι από τα νήπια, συνεχίζουν να τη λένε δημοκρατία, ντεμοκρατί, ντιμόκρασι, καλά κρασιά. Η μόνη πρωτοβουλία που πήραμε, και ελπίζουμε να μας συγχωρέσετε, ήταν να τιμήσουμε με ειδικό Δίπλωμα Πειθηνιότητας όσους έγραψαν γερμανιστί το «Γιαβόλ» τους, οι μισοί τους πολιτευτές, οι άλλοι τραπεζίτες.

Το πάνω μισό της επιστολής το αφήσαμε κενό. Σαν λευκή επιταγή, Οπως ακριβώς μας το ζητήσατε. Για να γράψετε εκεί τις προσταγές σας. Μα όχι. Δεν έχουμε κανέναν λόγο να ανησυχούμε ότι θα θελήσετε κάτι υπερβολικό. Γιάβολε! Εταίροι και σύμμαχοι δεν είμαστε; Ε, είναι υποχρέωσή μας να σας εμπιστευόμαστε. Μια υποχρέωση 120 δισ. ευρώ. Προς το παρόν.
kathimerini.gr
Διαβάστε περισσότερα...

Ο οικισμός των διακρίσεων

Του Γιώργου Αγγελόπουλου
Εκείνη την ημέρα η Φελισιτά Πίντο είχε φθάσει πολύ νωρίς στην είσοδο του οικισμού πολυτελών κατοικιών «El Algarrobal II». Εργαζόταν ως οικιακή βοηθός σε ένα από τα σπίτια και, επειδή το λεωφορείο που θα τη μετέφερε ως εκεί αργούσε, αποφάσισε να περπατήσει ως τη δουλειά της. Μόλις είδαν την 57χρονη γυναίκα να περπατά στον δρόμο οι φρουροί της ασφάλειας του οικισμού έτρεξαν να τη σταματήσουν.
Αρκετά αργότερα ο Μπρους Τέιλορ, ο εργοδότης της, είδε τη Φελισιτά να φτάνει με το λεωφορείο σε κατάσταση πανικού. Του είπε ότι οι φρουροί την κακομεταχειρίστηκαν, τη χτύπησαν και την ταπείνωσαν. Και τότε ο Τέιλορ, ιδιοκτήτης ενός από τα 382 οικόπεδα (των 5 στρεμμάτων έκαστο) του οικισμού, πήρε στα σοβαρά μια επιστολή που είχε λάβει έναν χρόνο νωρίτερα και στην οποία οι διαχειριστές του «El Algarrobal II» εξηγούσαν ότι οι οικιακές βοηθοί, οι καθαριστές πισίνας, οι κηπουροί και άλλοι εργάτες μπορούσαν να κινούνται μόνο με τα ειδικά λεωφορεία και απαγορευόταν αυστηρά να περπατούν στους δρόμους του οικισμού ώστε «να μη διαπράττουν κλοπές ούτε να αποκτούν πληροφορίες σχετικές με την ιδιωτική ζωή των άλλων ενοίκων όταν κατευθύνονται προς την κατοικία στην οποία λένε πως εργάζονται».

Μπροστά σε αυτή την κατάφωρα διακριτική μεταχείριση ο.....Μπρους Τέιλορ προέβη σε μια γενναιόδωρη χειρονομία και πράξη πολιτικής ανυπακοής. Παραχώρησε ένα κομμάτι του οικοπέδου του στην οικιακή βοηθό του, δίνοντας έτσι στη Φελισιτά καθεστώς ιδιοκτήτη στον οικισμό, που της επιτρέπει να μετακινείται ελεύθερα πεζή.
Η ιστορία της Φελισιτά Πίντο προκάλεσε σάλο στη Χιλή. Οταν μάλιστα μια άλλη κάτοικος του «El Algarrobal II», η Ινές Πέρες Κόνσα, φάνηκε να δικαιολογεί σε τηλεοπτικό κανάλι την απαγόρευση λέγοντας, «μα φαντάζεστε όλες τις υπηρέτριες του οικισμού να πηγαίνουν περπατώντας προς την έξοδο, όλους τους εργάτες να περπατούν στους δρόμους του και τα παιδιά σου να κάνουν δίπλα ποδήλατο;», το twitter και το facebook γέμισαν μηνύματα μίσους και ύβρεις εναντίον της - σε σημείο που η Αστυνομία έθεσε υπό προστασία την ίδια και την οικογένειά της.
Η ιστορία είναι ενδεικτική του κοινωνικού ρήγματος που διχάζει σήμερα την πατρίδα του Πάμπλο Νερούντα, σημειώνει ο Λοΐκ Ρεσί στον ιστότοπο Slate. Το γεγονός ότι πήρε τέτοια έκταση δείχνει ότι ξύπνησε κάτι βαθύ στην κοινωνική συνείδηση των Χιλιανών. Μια μορφή διακρίσεων ρίζωσε στη Χιλή κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Πινοτσέτ, από το 1973 ως το 1990, την οποία η εγκαθίδρυση της δημοκρατίας δεν έχει καταφέρει να ξεριζώσει. Η Χιλή, όπου ο αιματοβαμμένος δικτάτορας παρέμεινε επίτιμος γερουσιαστής έως τον θάνατό του, εξακολουθεί να χωρίζει τους πολίτες της σε πρώτης και δεύτερης κατηγορίας, μια κατάσταση που απελπίζει τις μεσαίες τάξεις, αλλά κυρίως αυτούς που ανέκαθεν αισθάνονταν στο περιθώριο.
tanea.gr
Διαβάστε περισσότερα...

Παρασκευή 17 Φεβρουαρίου 2012

Εξαπατημένοι άνεργοι

της Λουκρητίας
Στο βιβλίο Sum, o David Eagleman ξεκινάει με την Σούμα. Ίσως πρόκειται για την πιο ενδιαφέρουσα εκδοχή του τι συμβαίνει στην μετά θάνατο ζωή. Σε αυτή την ιστορία, ο άνθρωπος ξαναζεί τις εμπειρίες του αθροιστικά. Έτσι, βρίσκεσαι να πλήττεις για δύο χρόνια, να περιμένεις στην ουρά για δεκαοχτώ μήνες και να κοιμάσαι για τριάντα χρόνια. Και σκέφτομαι πως με τα σημερινά δεδομένα, για πολλούς η αναμονή στην ουρά μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από την πλήξη. Αναμενόμενο. Θυμηθείτε τα ρεπορτάζ που δείχνουν άνεργους να σχηματίζουν ουρές τετραγώνων για να υποβάλλουν αίτηση για μία και μόνο θέση εργασίας. Για αυτούς, o συνολικός χρόνος που θα κληθούν να δουλέψουν στην άλλη ζωή μπορεί μετά βίας να κλέψει δεκαπέντε χρόνια από τον ύπνο.


Θα είχε ενδιαφέρον αν ο συγγραφέας έλεγε πως στην εκδοχή της Σούμας, κάθε εμπειρία έχει τον δικό της χώρο. Κοινό για όλους τους ανθρώπους που εκείνη τη στιγμή ξαναζούν το ίδιο γεγονός. Προσπαθώ να φανταστώ το ένα εκατομμύριο άνεργων στη χώρα μας, να συμπληρώνουν αιτήσεις και να συντάσσουν βιογραφικά σε ένα τεράστιο γραφείο. Ένα στρογγυλό γραφείο με ένα μόνο στυλό. Τότε, ο καθένας θα πρέπει να περιμένει να τελειώσει ο διπλανός του με τον φόβο πάντα να χάσει έτσι την κενή θέση εργασίας. Ξέρω πως ακούγεται σαδιστικό, αλλά μην ξεχνάτε πως πρόκειται απλώς για μια υπόθεση. Στην πραγματικότητα, η ζωή την ξεπερνά. Και.....αποδεικνύεται πως όταν ο άνεργος ελπίζει, η χυδαιότητα παραμονεύει.

Ας δεχθούμε πως μετά τα νέα μέτρα ο κατώτατος μισθός αντιστοιχεί σε ποσό που για αρκετούς κάποτε ήταν απλώς μία έξοδος το Σαββατόβραδο με γαρύφαλλα και σπασμένα πιάτα. Ας δεχθούμε πως με τα νέα μέτρα οι εργασιακές σχέσεις φεύγουν από τα γραφεία και στεγάζονται σε ξενοδοχεία XXX. Μπορούμε έτσι να ρίξουμε κατάρες στην κυβέρνηση και να φωνάξουμε με όλη την δύναμη των πνευμόνων μας “Έξω η ξένη ακρίδα”. Ποιος θα μας σώσει όμως από την ακρίδα που μιλάει ελληνικά; Αυτή που δεν έχει κανένα ενδοιασμό να κοστολογίσει την αγωνία των άνεργων.

Εν προκειμένω, η ταρίφα είναι 20 ευρώ. Τόσο κοστίζει η εγγραφή στα μητρώα κάποιας εταιρίας κυπριακών συμφερόντων ώστε να μπορέσεις να υποβάλλεις την αίτηση. Η αγγελία είναι τόσο καθηλωτική όσο ένα όραμα της Αγίας Βαρβάρας. Είκοσι εννέα κωδικοί, τετρακόσιες θέσεις εργασίας για να στελεχώσουν τα πέντε γραφεία που πρόκειται να ανοίξουν. Θεσσαλονίκη, Αθήνα, Ηράκλειο Κρήτης, Πάτρα και Καβάλα. Έχω ανοίξει το κομπιουτεράκι στο κινητό και πληκτρολογώ τα νούμερα με χέρι τρεμάμενο. Αν υποθέσουμε πως τουλάχιστον δύο άτομα αιτούνται για κάθε κωδικό ανά πόλη, τότε η εταιρία έχει μαζέψει χωρίς κόπο 2.900 ευρώ. Γιατί θα το έκανε αυτό κάποιος; Η απάντηση βρίσκεται στα έντονα γράμματα που αναφέρουν τις απολαβές. Ξεκινούν από 710 ευρώ και φτάνουν τα 1.880. Και σε πείσμα των καιρών, υπόσχονται ΙΚΑ, 13ο-14ο μισθό και υπερωρίες. Όπως καταλαβαίνετε, αυτά είναι αρκετά για να βάλουν σε δεύτερες σκέψεις ακόμη και εκείνον που έχει ήδη δουλειά. Για τον άνεργο όμως που το μυαλό του έχει φυλακιστεί σε ένα συρτάρι μαζί με τους απλήρωτους λογαριασμούς, η σκέψη μπορεί να κρατήσει όσο μια ανάσα. Και καταλήγει να καταθέτει στον τραπεζικό λογαριασμό που αναγράφεται στο τέλος της αγγελίας, τα 20 ευρώ σταυρώνοντάς τα. Θα μου πείτε πως δεν γίνεται ο κόσμος να είναι τόσο αφελής. Θα σας απαντήσω πως αν η ελπίδα είναι το φυτίλι στο καντήλι, τότε η αφέλεια είναι το λάδι. Η φλόγα θα τρεμοπαίζει μέχρι να καεί το φυτίλι.
www.protagon.gr
Διαβάστε περισσότερα...

Τετάρτη 15 Φεβρουαρίου 2012

Σφαγή σε ζωντανή σύνδεση

Του Μιχάλη Μητσού
Στο Σαράγεβο, είχαν να κάνουν με τους καθημερινούς βομβαρδισμούς του σερβικού πυροβολικού και με τις τυφλές βολές των ελεύθερων σκοπευτών. Στην Τσετσενία, ήταν αναγκασμένοι να κρύβουν τους τραυματίες σε αυτοσχέδια καταφύγια ή υπόγεια, γιατί ήξεραν ότι αν τους εντόπιζαν οι μπράβοι του καθεστώτος θα τους έσφαζαν μαζί με τους προστάτες τους. Στη σφυροκοπούμενη Χομς, πάλι, οι κάτοικοι δεν ξέρουν τι να κάνουν τους νεκρούς τους, οι δρόμοι για τα νεκροταφεία είναι κλειστοί, τους θάβουν λοιπόν στους κήπους τους. Ή μπορεί και να τους καίνε.

Οπως επισημαίνει στην Ελ Παΐς μια από τις πιο μαχητικές πένες της Ισπανίας, ο Χουάν Γκοϊτισόλο, στη σφαγή που έγινε πριν από 30 ακριβώς χρόνια στη γειτονική Χάμα ο υπόλοιπος κόσμος δεν είχε ενημέρωση. Είκοσι χιλιάδες άνθρωποι σφαγιάστηκαν από τα στρατεύματα του Χαφέζ αλ Ασαντ, πατέρα του σημερινού δικτάτορα, και το καθεστώς συγκάλυψε το έγκλημα. Σήμερα όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Χάρις σε μερικούς ηρωικούς ανταποκριτές, αλλά και στις εικόνες που προέρχονται από τα κινητά τηλέφωνα και τα κοινωνικά δίκτυα, παρακολουθούμε το μακελειό σε όλη του την έκταση. Και επιπλέον, το παρακολουθούμε απολύτως ανήμποροι να αντιδράσουμε. Μια διεθνής επέμβαση στη Συρία, ανάλογη με εκείνη που έγινε στη Λιβύη, είναι πολύ δύσκολη, αν όχι αδύνατη. Οχι επειδή η χώρα αυτή δεν έχει πετρέλαιο, όπως ισχυρίζονται οι κυνικοί. Αλλά επειδή μια.......στρατιωτική επέμβαση θα έβαζε φωτιά σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή.
Είναι λοιπόν πιθανό να «νικήσει» ο σημερινός δικτάτορας, όπως είχε νικήσει στη Χάμα ο πατέρας του; Οχι. Ο άνθρωπος που διάλεξε την οφθαλμιατρική γιατί τον απωθούσε η θέα του αίματος ξέρει ότι έχει περάσει το σημείο μη επιστροφής. Αν εγκαταλείψει την εξουσία ζωντανός, δεν θα βρίσκει χώρα να τον δεχθεί. Το πότε θα συμβεί αυτό όμως, παρατηρεί ο γάλλος ισλαμολόγος Ζιλ Κεπέλ στη Ρεπούμπλικα, εξαρτάται αποκλειστικά από την αντιπολίτευση. Αντίθετα από την Τυνησία ή την Αίγυπτο, η Συρία δεν μπορεί να υπολογίζει στη στήριξη του στρατού, καθώς το γενικό του επιτελείο αποτελείται κατά πλειοψηφία από αλεβίτες, τη θρησκευτική ομάδα στην οποία ανήκει και ο Ασαντ. Οι αλεβίτες φοβούνται ότι αν νικήσουν οι επαναστάτες, που στην πλειοψηφία είναι σουνίτες, θα στραφούν εναντίον τους.
Η ιδιαιτερότητα της συριακής κρίσης είναι ότι συνδέεται άμεσα με δύο ανοιχτά μεσανατολικά μέτωπα: το παλαιστινιακό και το ιρανικό. Το Ιράν έχει ανάγκη τη Συρία γιατί του επιτρέπει να μεταφέρει στο έδαφός της τα όπλα που χρειάζεται η Χεζμπολάχ για να ασκεί πίεση στο Ισραήλ. Τα κράτη του Κόλπου, πάλι, που ανησυχούν για τις ιρανικές πυρηνικές φιλοδοξίες, γνωρίζουν ότι η πτώση της Συρίας θα αποδυνάμωνε την Τεχεράνη. Εχουν έτσι κάθε λόγο να ενθαρρύνουν την εξέγερση, όσο κι αν φοβούνται ότι πάνω στη σύγχυση μπορεί το Ισραήλ να επιτεθεί στο Ιράν. Ολα μπερδεύονται, αλλά καθόλου γλυκά.
tanea.gr
Διαβάστε περισσότερα...

Σάββατο 11 Φεβρουαρίου 2012

«Φταίει η κουλτούρα, ηλίθιε»!

Της Ζέζας Ζήκου
Πρόσφατα οι New York Times είχαν δημοσιοποιήσει έναν δημόσιο διάλογο εξαιρετικού ενδιαφέροντος, με θέμα τις διαφορές των εθνικών χαρακτηριστικών των λαών που συμμετέχουν στο ευρώ και πώς αυτές πιθανόν επηρεάζουν ή όχι την κατάσταση της οικονομίας κάθε χώρας-μέλους. Με αφορμή την κρίση χρέους που πλήττει την περιφέρεια της Ευρωζώνης και δίνοντας έμφαση στις διαφορές της κουλτούρας των λαών της και σε στερεότυπα, ο Αμερικανός κορυφαίος νομπελίστας οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν επέκρινε την -όπως την περίγραψε- «ηθικολογική στάση των Γερμανών αναφορικά με τα μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα της Ιταλίας και της Ισπανίας». Η απάντηση του Γερμανού αρθογράφου Γιόζεφ Τζόφε εμπεριέχει το στερεότυπο που πολλοί ταυτίζουν με τους Βορειοευρωπαίους. Ο αρχισυντάκτης της γερμανικής εφημερίδας Die Zeit αποδίδει τη δυσχερή κατάσταση των υπερχρεωμένων λαών της περιφέρειας της Ευρωζώνης στην κουλτούρα τους. «Η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Ιταλία δεν έπρεπε να είχαν ενταχθεί στο ενιαίο νόμισμα» υποστηρίζει. Ο Τζόφε αναφέρεται στον Καρλ Μαρξ, ο οποίος υποστήριζε ότι δεν είναι η κουλτούρα, αλλά οι δομές της οικονομίας που προσδιορίζουν τις κοινωνικές συνθήκες και τον τρόπο ζωής.


Με τίτλο «Φταίει η κουλτούρα, ανόητοι!», ο Γιόζεφ Τζόφε έγραψε ότι μετά την υιοθέτηση του ευρώ το κόστος της απασχόλησης αυξήθηκε ταχύτερα από την παραγωγικότητα, όχι μόνον στις προαναφερόμενες χώρες αλλά και στη Γαλλία. «Οι μισθοί, οι οποίοι αυξάνονται ταχύτερα από την παραγωγικότητα, αποτελούν ιδανική συντομογραφία για το χάος που χωρίζει την κουλτούρα των λαών της Νότιας από εκείνους της Βόρειας Ευρώπης», επισήμανε. «Από τη μια βρίσκονται οι βόρειοι προτεστάντες με τα χαμηλά.......δημόσια ελλείμματα και χρέη, καθώς και τις μετριοπαθείς μισθολογικές αυξήσεις. Από την άλλη, τα μέλη του Club Med, των περιορισμένων ωρών της εργάσιμης εβδομάδας, των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων, της ανελαστικής αγοράς εργασίας, του μεγάλου κράτους και των προστατευμένων αγορών».

«Το ενιαίο νόμισμα επέτρεψε αίφνης στους σπάταλους να δανείζονται με χαμηλότερα επιτόκια από ό, τι την εποχή της δραχμής και της λιρέτας, που μπορούσαν να υποτιμηθούν. Γιατί να αποταμιεύεις, εφόσον μπορείς να δανείζεσαι; Το ευρώ έκλεισε την πόρτα της υποτίμησης, μη επιτρέποντας σε χώρες όπως η Ιταλία να υποτιμούν το νόμισμά τους λίγο ταχύτερα από ό, τι εξελισσόταν ο πληθωρισμός, παραμένοντας ανταγωνιστικές. Ετσι, η υπόλοιπη Ευρώπη συνεχίζει να πετάει δισεκατομμύρια στο Αιγαίο, για να σώσει την Ελλάδα. Αλλά η πτώχευση πλησιάζει. Το θέμα είναι εάν μπορεί να αλλάξει μία κουλτούρα. Ασφαλώς, όταν οικονομίες όπως η ελληνική συρρικνώνονται κατά 5% ετησίως οι μεταρρυθμίσεις είναι πολιτικώς ακόμη πιο δύσκολες. Δείτε τις αντιδράσεις στην Ελλάδα, την Ισπανία και την Ιταλία. Ωστόσο, δεν υπάρχει αυξανόμενη εγχώρια αντίδραση στη Γερμανία ενάντια στην κάλυψη του λογαριασμού, sine die». Ο κ. Τζόφε υποστηρίζει ότι υπάρχουν δύο λογικές εξελίξεις. Η πρώτη, να γίνει η Ευρώπη σαν τις ΗΠΑ, ομοσπονδία, όπου η μία πολιτεία-χώρα ενισχύει την άλλη, μέσω του προϋπολογισμού του ομόσπονδου κράτους. Η άλλη λύση είναι η διάσπαση της Ζώνης του Ευρώ, με τη δημιουργία μιας ζώνης γερμανικού μάρκου, μέλη της οποίας θα είναι και η Ολλανδία, η Φινλανδία, η Αυστρία και οι χώρες της Βαλτικής. Εκτιμώντας πάντως ότι η Ελλάδα θα χρεοκοπήσει, η υπόλοιπη Ευρώπη θα καλείται να επαναχρηματοδοτήσει τις τράπεζες που θα έχουν υποστεί το μεγαλύτερο πλήγμα, ο ίδιος προβλέπει ότι αμέσως μετά οι αγορές ομολόγων θα στραφούν κατά της Ιταλίας, της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας και της Ισπανίας…
kathimerini.gr
Διαβάστε περισσότερα...

Παρασκευή 10 Φεβρουαρίου 2012

Τα ομόλογα του θανάτου

Του Μιχάλη Μητσού
Η σύλληψη είναι απλή. Διαλέγεις μια ομάδα 500 Αμερικανών ηλικίας 72 ώς 85 ετών, συγκεντρώνεις με τη συναίνεσή τους πληροφορίες για την υγεία τους, αξιολογείς με επιστημονικό τρόπο το βιώσιμο ζωής τους και ποντάρεις στο πότε θα πεθάνουν. Οσο πιο γρήγορα αποχαιρετήσουν τα εγκόσμια τόσο πιο πολλά κερδίζεις. Οσο περισσότερο ζουν πέρα από την προβλεπόμενη ημερομηνία του θανάτου τους, αντίθετα, τόσο μεγαλύτερο είναι το κέρδος της τράπεζας. Με άλλα λόγια, το συμφέρον του επενδυτή είναι να τα τινάξει ο γέρος όσο το δυνατόν πιο σύντομα.

Κάπως έτσι γεννήθηκαν τα «ομόλογα του θανάτου», η τελευταία κατηγορία των λεγόμενων τοξικών χρηματοπιστωτικών προϊόντων. Πίσω τους δεν βρίσκονται κάποιοι άθλιοι κερδοσκόποι ή κάποια σκοτεινά hedge funds, αλλά η έγκυρη και αξιοσέβαστη Deutsche Bank. Το προϊόν ονομάστηκε Kompass Life 3. Και η ανταπόκριση του κοινού είναι μεγάλη. Σύμφωνα με το «Σπίγκελ», τα χρήματα που έχουν μέχρι στιγμής επενδυθεί από ιδιώτες στο προϊόν αυτό ξεπερνούν τα 700 εκατομμύρια ευρώ. Υπάρχει όμως πάντα κάποιος που προσπαθεί να χαλάσει τη δουλειά. Απαντώντας στην προσφυγή ενός επενδυτή που παραπονιόταν ότι δεν ήξερε πώς ακριβώς λειτουργεί αυτό το σχήμα, ο μεσολαβητής της Ενωσης Γερμανικών Τραπεζών παραδέχθηκε ότι το συγκεκριμένο χρηματοπιστωτικό προϊόν «δεν συμβιβάζεται εύκολα με τις αξίες μας σε ό,τι αφορά το απαραβίαστο της ανθρώπινης αξιοπρέπειας». Κατόπιν αυτού, θα .......κληθεί να αποφασίσει η δικαιοσύνη για το κατά πόσον το ποντάρισμα στη διάρκεια ζωής ενός δείγματος ανθρώπων παραβιάζει τον ηθικό κώδικα της Γερμανίας. Κι αν η απόφαση είναι καταφατική, το προϊόν θα απαγορευτεί. Κρίμα, γιατί τόσοι άνθρωποι θα χάσουν τα λεφτά τους.
Για να σοβαρευτούμε: το πρόβλημα δεν είναι μόνο ότι η ανθρώπινη ζωή γίνεται κι αυτή μέρος της αγοράς σαν να είναι οποιοδήποτε άλλο εμπόρευμα. Ακόμη πιο ενοχλητικό είναι ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση ο τζόγος αφορά την τρίτη ηλικία, ανθρώπους δηλαδή που στις μέρες μας γίνονται θύματα όλο και μεγαλύτερων διακρίσεων. Οπως γράφει ο Στέφανο Ροντοτά στη «Ρεπούμπλικα», οι ηλικιωμένοι δεν αντιμετωπίζονται πλέον ως πρόσωπα, αλλά ως αναλώσιμα προϊόντα. Ανάμεσα στον κόσμο των ανθρώπων και τον κόσμο των πραγμάτων δεν υπάρχουν πλέον όρια, αλλά μια διεστραμμένη συνέχεια. Οι Γερμανοί θα έπρεπε ομολογουμένως να προσέχουν λίγο περισσότερο: πριν από λίγες μόνο δεκαετίες, οι Ναζί έθεταν τα «μη άτομα», και πρώτα απ' όλα τους Εβραίους, στη διάθεση της πολιτικής και ιατρικής εξουσίας. Σήμερα, η εξουσία του κεφαλαίου θεωρεί ότι έχει αντίστοιχα δικαιώματα στη ζωή των ηλικιωμένων.
Το 2004, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε ότι ο σεβασμός της εθνικής αξιοπρέπειας συνιστά ένα όριο που δεν μπορεί να παραβιαστεί από την ιδιωτική οικονομική πρωτοβουλία. Με την οικονομική κρίση που γνωρίζουμε, βέβαια, εκείνη η απόφαση ισοδυναμεί πλέον με κουρελόχαρτο.
tanea.gr
Διαβάστε περισσότερα...

Δευτέρα 6 Φεβρουαρίου 2012

Τι θα έκανε ο Βάλραφ;

Tης Mαριαννας Tζιαντζη

Στη δεκαετία του ’60 ένας 22χρονος Γερμανός δημοσιογράφος, ο Γκίντερ Βάλραφ, κάνει ένα εξάμηνο ταξίδι με οτοστόπ, επισκέπτεται τα νυχτερινά άσυλα της Σκανδιναβίας και δημοσιεύει το πρώτο του ρεπορτάζ για το μεγαλύτερο άσυλο αστέγων της Γερμανίας, το Ρik As στο Αμβούργο. Στα χρόνια που πέρασαν, ο δημοσιογράφος αυτός γίνεται διάσημος σε όλο τον κόσμο, ενώ στην Ελλάδα είναι γνωστός και για έναν επιπλέον λόγο, αφού επί χούντας αλυσοδέθηκε στην πλατεία Συντάγματος διαμαρτυρόμενος για την τυραννία.

Το 2008, σε ηλικία 66 ετών, ο Βάλραφ παίρνει ξανά τους δρόμους και γνωρίζει από τα μέσα τα καταλύματα αστέγων στην Κολονία, τη Φρανκφούρτη, το Αννόβερο και άλλες πόλεις, στο πλαίσιο άλλης μιας πολύμηνης επιτόπιας έρευνάς του για τη σκοτεινή πλευρά του γερμανικού θαύματος. Με τη βοήθεια επαγγελματιών μακιγιέρ, έχει μεταμφιεστεί σε Σομαλό, ενώ κυκλοφορεί με τη δανεική ταυτότητα ενός φίλου που επισήμως έχει δηλώσει ανέστιος και διαθέτει το ειδικό αναγνωριστικό αυτοκόλλητο στο διαβατήριό του. Οι εμπειρίες του παρουσιάζονται στο βιβλίο του «Από τον θαυμαστό καινούργιο κόσμο» (εκδ. Τόπος) όπου το κεφάλαιο «Υπό το μηδέν. Η αξιοπρέπεια του δρόμου» είναι αφιερωμένο στους δεδηλωμένους και τους αδήλωτους ανέστιους της πατρίδας του.


Η εβδομάδα που πέρασε ήταν η πιο παγερή του φετινού χειμώνα. Η Ευρώπη μετρά τους ξυλιασμένους νεκρούς της, ενώ οι εν Ελλάδι άστεγοι με το κρυσταλλιασμένο σπαθί τους κατέκτησαν μια θέση στις ειδήσεις της ημέρας. Συγκινητική ήταν η........ανταπόκριση του κόσμου στο κάλεσμα της «Κλίμακας» για προσφορά υλικής βοήθειας στους «ναυαγισμένους και απόκληρους» της πόλης, ηρωική και η προσπάθεια των εθελοντών αυτής της μη κυβερνητικής οργάνωσης για την ανεύρεση αστέγων στις βαθιές μασχάλες, στα εντόσθια της πόλης: σε σκοτεινές κόχες και στοές, σε χαρτόκουτα, κάτω από γιοφύρια και ανισόπεδους κόμβους. Σκοπός η μεταφορά και η προσωρινή παραμονή τους σε κάποιο κατάλυμα.

Ο Βάλραφ μιλάει για διάφορες κατηγορίες ιδρυμάτων γι’ άστεγους: υπνοθήκες έκτακτης ανάγκης, κοντέινερ, κυβόσχημα τσιμεντένια καταφύγια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, άσυλα της Εκκλησίας, κινητές μονάδες. Δεν εξωραΐζει τον κόσμο των αστέγων, δεν τον γοητεύει η υποτιθέμενη γραφικότητα του περιθωρίου, δεν επιδεικνύει την προσωπική του ευαισθησία. Κυρίως δείχνει το πόσο εύκολα μπορεί μια νοικοκυρεμένη ζωή να ανατραπεί. Και ο διάχυτος φόβος ότι εύκολα στην Ελλάδα σήμερα μπορεί κανείς να καταλήξει απλήρωτος ή άνεργος και ανασφάλιστος και να οδηγηθεί στην εξαθλίωση είναι το νήμα που συνδέει τη μαρτυρία του Γερμανού δημοσιογράφου με ό,τι ζούμε στην Ελλάδα του 2012.

Τι θα έκανε ο Βάλραφ στην Αθήνα αυτόν τον παγωμένο Φλεβάρη; Μάλλον ό,τι δεν έχουμε συνηθίσει να κάνουμε εμείς, αφού σπάνιο φαίνεται αυτό το είδος της βιωματικής δημοσιογραφίας. Οι περισσότεροι είμαστε ζαχαρένιοι, μαθαίνουμε τη ζωή από δεύτερο, τρίτο χέρι. Ακόμα και την πλατεία Ομονοίας διστάζουμε να διασχίσουμε πεζοί και ασυνόδευτοι μετά τη δύση του ηλίου, ενώ κάποιοι δεν τη διασχίζουν ούτε μέρα.

Από τον «βοριά που τ’ αρνάκια παγώνει» φτάσαμε στον χιονιά που ανθρώπους παγώνει και πετρώνει. Και να «ταν μόνο ο χιονιάς...
kathimerini.gr
Διαβάστε περισσότερα...

Σάββατο 4 Φεβρουαρίου 2012

Τι βλάπτει πραγματικά την οικονομία

Της ΤΑΣΟΥΛΑΣ ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗ
«Αέρας, γη, νερό, φωτιά! Στοιχεία αχάλαστα, αρχή και τέλος των πλασμάτων...»,
Κωστής Παλαμάς, 1895.
Ολο το μεγαλείο, το θαύμα, η μακροημέρευση της φύσης έγκειται στο ό,τι είναι ένα κλειστό, ανακυκλούμενο σύστημα. Τίποτα δεν πάει χαμένο. Ολα, χρήσιμα και άχρηστα, όταν έρθει η ώρα αλλάζουν φυσική κατάσταση, διασπώνται, αποσυντίθενται και γίνονται το υλικό από το οποίο θα αναδημιουργηθεί η ίδια η φύση - ο νέος βλαστός, ο νέος καρπός, το νέο ον, ο αέρας, το νερό στον αέναο κύκλο της ζωής. Εμείς φορτώνουμε πληθωρικά, ανεξέλεγκτα, πέρα από κάθε λογική, από κοντόθωρη αλαζονεία ή συγκυριακή αδιαφορία αυτό το κλειστό σύστημα με χιλιάδες μη βιοδιασπώμενες ουσίες ξεχνώντας ότι, θέλουμε δεν θέλουμε, εμείς θα τις καταναλώσουμε, αφού δεν μπορούν παρά και αυτά να γίνουν μέρος (επιβλαβές) της διαρκούς ανάπλασης της ζωής. Ερευνα του Χάρβαρντ που ανακοινώθηκε προ ημερών έδειξε ότι οι χημικές ουσίες -τουλάχιστον 1.000 από τις 100.000 που έχει συνθέσει ο άνθρωπος έχουν υπεισέλθει στην καθημερινή ζωή- επηρεάζουν αρνητικά το ανοσοποιητικό σύστημα των παιδιών. Αλλη μια επιστημονική ανακάλυψη, που κεντρίζει την ανησυχία μας, αλλά γρήγορα ξεχνάμε γιατί δεν αντέχουμε άλλες κακές ειδήσεις.


Η πρόοδος είναι για τον άνθρωπο μονόδρομος. Δρομολογημένα να προοδεύσουν είναι και τα τμήματα του πλανήτη που δεν το έχουν καταφέρει ακόμη. Το ζήτημα είναι πώς. Μολονότι το κυρίαρχο μοντέλο προόδου έχει αποκαλύψει όλες τις αρνητικές πλευρές του, εξακολουθεί να ........μεταδίδεται σαν αρρώστια. Δεν υπάρχει γωνιά της υδρογείου, παρά τη ραγδαία υποανάπτυξη λόγω οικονομικής κρίσης, που να μην το έχει υιοθετήσει.


Ωστόσο, αν κάθε άνθρωπος στη Γη αποκτούσε το βιοτικό επίπεδο της Αμερικής θα χρειαζόμασταν τέσσερις πλανήτες σαν κι αυτόν. Προς στιγμή, πάντως, δεν μας απειλούν τα πεινασμένα μωρά του Τρίτου Κόσμου, αλλά το ανεπτυγμένο 20% του πληθυσμού της Γης, όπως και το ραγδαία αναπτυσσόμενο κομμάτι της, που εξαντλούν αποθέματα και ξεφορτώνουν απόβλητα, συχνά στο περιβάλλον φτωχών χωρών. Ομως, η ρύπανση είναι δημοκρατική. Τρυπώνει παντού...

Στη σημερινή εποχή της κρίσης, της επιτακτικής ανάγκης να κινηθεί κάτι στον χώρο των επενδύσεων ώστε να πάρει μπροστά η οικονομία, ακόμη και οι έχοντες περιβαλλοντικές ευαισθησίες αντιμετωπίζουν με πικρό μειδίαμα τους φόβους για καταστροφή οικοσυστημάτων, υδάτων, εδαφών.

Ανάπτυξη να 'ναι και ό,τι να 'ναι. Η τάση αυτή αντιπαλεύει τη σημαντική, περισσότερο σε επίπεδο σχεδιασμού, τάση της «πράσινης» ανάπτυξης. Η κοινωνική οικονομία («ό,τι βλάπτει το περιβάλλον είναι επιβλαβές για την οικονομία», έλεγαν μέχρι πρότινος οι φιλοπρόοδοι ιθύνοντες) μπορεί να ηχεί ως ανέκδοτο, αλλά δεν έχει ολότελα υποσκελιστεί ως φιλοσοφία. Τρέφεται από την επιστροφή στις αξίες που πυροδοτεί, παράλληλα, λόγω κρίσης, η αμφισβήτηση του συστήματος.
kathimerini.gr
Διαβάστε περισσότερα...

Δεν μου αρέσει η Ελλάδα του ομορφάντρα

της Χριστίνας Ταχιάου
Η συνειδητοποίηση ήρθε πριν λίγα χρόνια και με βάρεσε σα χαστούκι: κατάλαβα ότι δε μ’ αρέσει η Ελλάδα. Τόσο απλά. Το χειρότερο, όμως, δεν ήταν αυτό. Το χειρότερο ήταν όταν κατάλαβα ότι δεν έχει κανένα νόημα να προσπαθήσω να αλλάξω κάποια από αυτά που θεωρούσα κακώς κείμενα: κατάλαβα ότι η Ελλάδα αρέσει στους Έλληνες. Άρα, το λάθος είμαι εγώ.


Κάποια στιγμή κατάλαβα ότι δεν νιώθω καν Ελληνίδα τέτοιας Ελλάδας. Ποια Ελλάδα να υπερασπιστώ και με ποια Ελλάδα να ταυτιστώ; Με την Ελλάδα που θεωρεί λογικό να δίνει φακελάκι; Με την Ελλάδα που κυκλοφορεί στο δρόμο λες και είναι μόνη της; Με την Ελλάδα που λατρεύει τα 100 ντεσιμπέλ; Με την Ελλάδα που φυσάει τον καπνό της στα μούτρα του απέναντι; Με την Ελλάδα που παραβιάζει όποιο νόμο γουστάρει; Με την Ελλάδα που δικαιολογεί την παρανομία; Με την Ελλάδα που νιώθει ανώτερη από τους «ξένους»; Με την Ελλάδα που καμαρώνει επειδή κατασκεύασε κάτι ελεεινής ασχήμιας χωριά; Με την Ελλάδα που θεωρεί λογικό να απλώνει ξαπλώστρες στις άλλοτε πανέμορφες παραλίες; Με την Ελλάδα που θεωρεί φυσιολογικό να πηγαίνει σε απίθανης αρπαχτής κλαμπ και καφέ και να παρακαλάει κάτι άθλιους φουσκωτούς τύπους της νύχτας να μη φάει πόρτα; Με την Ελλάδα που ........πιστεύει ότι δεν μπορεί να διοριστεί χωρίς μέσο; Με την Ελλάδα που φιλάει κατουρημένες ποδιές για να κάνει τη δουλειά της; Με την Ελλάδα που θεωρεί λογικό να πληρώνει ένα κάρο λεφτά σε μπουζούκια και μπαρ και μετά να οδηγεί μεθυσμένη; Με την Ελλάδα που πιστεύει «Και τι έγινε που έπιασαν τους Καραμπέρηδες; Αυτοί είναι το πρόβλημα;»; Με την Ελλάδα που απαιτεί να «φέρουν πίσω τα κλεμμένα» αλλά εξαιρεί τον εαυτό της από την επιστροφή; Με την Ελλάδα που διεκδικεί το δικαίωμά της να εξακολουθήσει να λειτουργεί κουτοπόνηρα; Με την Ελλάδα που πάσχει από έλλειψη φιλοδοξίας;


Όχι, δεν είμαι αγία. Όλα τα παραπάνω, τα απορρίπτει ο «ενήλικος» εαυτός μου. Ο «ανήλικος», έχει υπάρξει μέρος αυτού που τώρα απορρίπτω. Ίσως γι αυτό ενοχλούμαι τόσο πολύ τώρα. Το θέμα είναι ότι ο «ενήλικος» έχει περάσει στο άλλο άκρο. Θέλει τάξη, ησυχία, τυπικότητα κι αξιοκρατία.

Για μένα, η κρίση υπάρχει εδώ και χρόνια. Και δεν εννοώ την οικονομική, εννοώ την αισθητική, πολιτιστική, αξιακή κρίση. Η οικονομική κρίση δεν με εξέπληξε καθόλου. Αντίθετα, με εξέπληξε το γεγονός ότι τόσοι έξυπνοι άνθρωποι εξεπλάγησαν.

Την πρώτη φορά που είδα τη διαφήμιση με τον «ομορφάντραμου» ένιωσα ένα κρύο χέρι να μου σφίγγει το κεφάλι. Το ίδιο είχα νιώσει κι όταν είδα τις διαφημίσεις με την «αγαπούλα την κουκούλα» και «τη φουκαριάρα τη μάνα μου». Είναι οι διαφημίσεις που συμβολίζουν την Ελλάδα που δε μ’ αρέσει. Την Ελλάδα του γηπέδου, του βρώμικου, της φοροδιαφυγής, του μέσου, της διαφθοράς, του ψυχοπονιάρη, του τεμπέλη, του λαθραίου, του καταφερτζή, του αναίσθητου, του Ελληνάρα. Το χειρότερο είναι ότι όλοι, μικροί – μεγάλοι, απ΄ όλα τα στρώματα της κοινωνίας, γελάνε με τις διαφημίσεις αυτές. Το χαίρονται, ρε παιδάκι μου.

Φρικάρω. Φρικάρω με τις διαφημίσεις και με τη συνεχή αναπαραγωγή τους. Νιώθω ένα τσίμπημα δυστυχίας όποτε ακούω τη λέξη «ομορφάντρα μου». Μου έρχεται στο νου και η εικόνα: ασπρόμαυρη Ελλάδα, κοντοί κι άσχημοι άντρες, τσίκνα, βρωμιά ιδρώτα στο γήπεδο, λίπη και λίγδες. Όταν ακούω τη φράση «τι βάζω μέσα; Τη μάνα μου και τον πατέρα μου βάζω μέσα!» μου έρχεται στο νου ένα φέρετρο σκεπασμένο με την ελληνική σημαία.

«Γιατί όμως πιστεύεις ότι έχουν τόση απήχηση αυτές οι διαφημίσεις;» με ρώτησε η φίλη μου. Μα, επειδή, ο Έλληνας σε αυτήν ακριβώς την Ελλάδα νιώθει άνετα. Στην Ελλάδα της αγαπούλας, του ομορφάντρα μου και της φουκαριάρας της μάνας του. Στην Ελλάδα της δραχμής...
Η Χριστίνα Ταχιάου είναι δημοσιογράφος
www.protagon.gr
Διαβάστε περισσότερα...

Πέμπτη 2 Φεβρουαρίου 2012

Προβλέποντας την καταστροφή

Του Γιωργου Mαντελα
Ο Tim Jackson στο βιβλίο του «Ευημερία χωρίς Ανάπτυξη» κάνει, άθελά του, την καλύτερη δυνατή περιγραφή της κατάστασης στην οποία έχει περιέλθει η ελληνική οικονομία. Πώς; Περιγράφοντας το πρόβλημα της συλλογικής τυφλότητας στην οποία έχει περιέλθει η παγκόσμια κοινότητα και εξηγώντας τους λόγους της οικονομικής αποτυχίας των συστημάτων που «τρέχουν». Γράφει:

«Η σύγχρονη οικονομία στηρίζει δομικά τη σταθερότητά της στην οικονομική ανάπτυξη. Οταν η ανάπτυξη κλονίζεται -όπως συνέβη δραματικά τους τελευταίους μήνες του 2008 (σ.σ.: το βιβλίο γράφτηκε το 2009, αλλά είναι κάτι παραπάνω από επίκαιρο)- οι πολιτικοί πανικοβάλλονται. Οι επιχειρήσεις αγωνίζονται να επιβιώσουν. Οι άνθρωποι χάνουν τις δουλειές τους και ενίοτε το σπίτι τους. Αρχίζει να προβάλλει μια τάση βαθμιαίας ύφεσης».


Οταν έγραφε τα παραπάνω ο Jackson το ελληνικό δράμα δεν είχε ξεκινήσει. Και όμως, τρία χρόνια μετά εξελίσσεται ακριβώς όπως προφητικά το προέβλεψε ο Βρετανός καθηγητής. Ο οποίος έγραψε όλα τα παραπάνω -και αυτό είναι το περισσότερο ενδιαφέρον- έχοντας στην άκρη του μυαλού του την κρίσιμη «λεπτομέρεια» ότι η παγκόσμια ανάπτυξη είναι πεπερασμένη. Για έναν απλό λόγο: Αν η οικονομία συνέχιζε να αναπτύσσεται με τους ίδιους ρυθμούς που το έκανε το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, τότε το 2100 υπολογίζεται ότι θα ήταν 80 φορές μεγαλύτερη σε σύγκριση με το 1950. Επειδή όμως κάτι τέτοιο εκ των πραγμάτων είναι αδύνατο, η ευρωπαϊκή κρίση χρέους, και όχι μόνο, ήταν περίπου νομοτελειακή. Αλλά αυτό είναι.......μια άλλη ιστορία.

Αντιθέτως, εν προκειμένω, η ίδια ιστορία είναι αυτή που άπτεται των τελευταίων προβλέψεων σχετικά με την ύφεση στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τις μετριοπαθέστερες προβλέψεις θα προσεγγίσει φέτος στο 3% (σ.σ.: αν και γίνονται εκτιμήσεις ακόμα και για 4%, ενώ σχεδόν δεδομένο θεωρείται πλέον ότι ο αρχικός στόχος για 2,5% είναι ανεδαφικός). Οπερ σημαίνει ότι τα επέκεινα της έλλειψης αναπτυξιακής τάσης στη χώρα μας αναμένεται ότι θα πάρουν ακόμα πιο άγρια μορφή τους μήνες που έρχονται. Και εύλογα γεννάται το ερώτημα: αν ο Jackson προέβλεπε όλα τα παραπάνω στη βάση της «βαθμιαίας ύφεσης», τότε τι μέλλει γενέσθαι στην περίπτωση που επαληθευτεί ότι οδεύουμε ολοταχώς προς την κορύφωσή της;

Το πρόβλημα παίρνει νέες διαστάσεις αν συνυπολογισθεί ότι το μοντέλο της Λεττονίας, που προωθείται όπως λέγεται, με μικρές παραλλαγές, από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και για την περίπτωση της Ελλάδας, «περνώντας» μέσα από νέα μείωση των μισθών, καταλήγει σε περαιτέρω περικοπή της ήδη ασθμαίνουσας κατανάλωσης και κατά συνέπεια σε ακόμα βαθύτερη ύφεση. Οπερ σημαίνει ότι οδεύουμε κατά πάσα πιθανότητα προς αδιέξοδο, σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, ανεξαρτήτως των ενισχυτικών παρεμβάσεων που θα γίνουν βραχυπρόθεσμα.
kathimerini.gr
Διαβάστε περισσότερα...