Βροχή .....

Το πρόσωπο της μέρας χαρακώνει
η αργυρή λεπίδα της βροχής
κι όμως η λάμψη αυτή που με κυκλώνει
είναι η βροχή μιας άλλης εποχής


Και σε χρονιές σε παίρνει που η μοίρα
σε μοίρανε να δεις μέσα απ' το χώμα
του ρόδου του εκατόφυλλου τη σπείρα
το άλικο παράξενό του χρώμα


Αυτή η βροχή που τα τζάμια θολώνει
Στην ξεχασμένη αυλή μιας γειτονιάς
αλλοτινής τα σταφύλια χρυσώνει
στην ξεχασμένη αυλή μιας.....γειτονιάς

Κι όσο γέρνει η μέρα το υγρό της στεφάνι
μία φωνή ξανακούω, έναν αχό λησμονιάς:
τον πατέρα μου, λες και δεν έχει πεθάνει.

του Jose Alberto Maria Gallo
σε ποίηση Jorge Luis Borges
και μετάφραση Δημήτρη Καλοκύρη
(διασκευή μουσικής: Υπόγεια Ρεύματα)
 
με τα Υπόγεια Ρεύματαcd: Ο μάγος κοιτάζει την πόλη, 1994
(key-em-jukebox.blogspot.com/)

Διαβάστε περισσότερα...

Το «αόρατο χέρι» και άλλα παραµύθια

ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ

Ο Αλαν Γκρήνσπαν, ο άνθρωπος που βρισκόταν στο τιµόνι της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ όταν η αµερικανική οικονοµία έπεσε στον γκρεµό, δηλώνει αµετανόητος για όσα έκανε – και όσα δεν έκανε. Πρόεδρος της «Φεντ» από το 1987 ώς το 2006, ήταν στα τέλη του 20ού αιώνα ένας από τους θιασώτες της απορρύθµισης του χρηµατοπιστωτικού συστήµατος, η οποία θεωρείται µία από τις αιτίες της τελευταίας χρηµατοπιστωτικής κρίσης. 

Και χθες, ο 84χρονος πλέον Γκρήνσπαν δηµοσίευσε άρθρο στους «Φαϊνάνσιαλ Τάιµς» στο οποίο υποστηρίζει ουσιαστικά ότι ο νόµος της αµερικανικής κυβέρνησης για τη µεταρρύθµιση της Ουόλ Στριτ, ο οποίος επιβάλλει αυστηρότερες κανονιστικές ρυθµίσεις στη χρηµαταγορά και ενισχύει τα όργανα ελέγχου, υπάρχει κίνδυνος να υπονοµεύσει το έργο του «αόρατου χεριού» που υποτίθεται πως εξασφαλίζει την ισορροπία των αγορών.

«Με πολύ σπάνιες εξαιρέσεις (το 2008, για παράδειγµα), η παγκόσµια δράση του “αόρατου χεριού” οδήγησε σε µια σχετική σταθερότητα τις ισοτιµίες, τα επιτόκια, τις τιµές και τους µισθούς», γράφει ο Γκρήνσπαν. Αναφέρεται σε µια έννοια που επινόησε τον 18ο αιώνα ο πατέρας του οικονοµικού φιλελευθερισµού Ανταµ Σµιθ: το «αόρατο χέρι» έρχεται, µε µαγικό τρόπο, να εξασφαλίσει τις ισορροπίες στις αγορές και χρησιµεύει ως µεταφορά για τη θεωρία σύµφωνα µε την οποία το άθροισµα των ιδιωτικών συµφερόντων δουλεύει προς όφελος του γενικού συµφέροντος.

Ετσι λοιπόν εξηγείται: ως......επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας, ο Αλαν Γκρήνσπαν δεν κοιµόταν ύπνο βαθύ ούτε ήταν ανίκανος, απλώς δεν ήθελε να υπονοµεύσει το «αόρατο χέρι» και γι’ αυτό δεν έκανε τίποτα όταν πάρα πολλοί αναλυτές διαπίστωναν τη «φούσκα» στην αµερικανική αγορά ακινήτων. Επί 100 χρόνια, οι τιµές των κατοικιών παρακολουθούσαν συνολικά τον ρυθµό του πληθωρισµού και ξαφνικά, στα µέσα της δεκαετίας του 1990, άρχισαν να αυξάνονται χωρίς κανένα λόγο, χωρίς δηλαδή να υπάρχει µεγάλη αύξηση του πληθυσµού – το αντίθετο µάλιστα –, και παρόλο που υπήρχε υπερπροσφορά ακινήτων, καθώς στη χώρα επικρατούσε οικοδοµικός οργασµός. Το 2002 οι τιµές των κατοικιών είχαν ήδη αυξηθεί περισσότερο από 30% πάνω από τον πληθωρισµό. 

Το 2006, στην κορύφωση της «φούσκας», ο πληθωρισµός στις τιµές των ακινήτων είχε υπερβεί τον συνολικό ρυθµό πληθωρισµού κατά 70%, δηµιουργώντας µια «φούσκα» 8 τρισεκατοµµυρίων δολαρίων. Ο Γκρήνσπαν δεν έκανε τίποτα – παρόλο που ήταν η δουλειά του να κάνει κάτι – προφανώς για να… µην υπονοµεύσει τη δράση του «αόρατου χεριού». Και όταν η «φούσκα» έσκασε, η κάθετη πτώση της οικοδοµικής δραστηριότητας και της ζήτησης ακινήτων οδήγησε σε υψηλή ανεργία. Το αποτέλεσµα ήταν 100% προβλέψιµο, όµως ο Γκρήνσπαν δεν το προέβλεψε, έγραψε πρόσφατα στον βρετανικό «Γκάρντιαν» ο αµερικανός οικονοµολόγος Ντην Μπέηκερ. Με την ανικανότητά του, πρόσθεσε, κατέστρεψε τις ζωές δεκάδων εκατοµµυρίων ανθρώπων, «διότι άνθρωποι πεθαίνουν εξαιτίας άτοπων οικονοµικών πολιτικών: αυτοκτονούν, δεν έχουν υγειονοµική περίθαλψη όταν τη χρειάζονται και πεθαίνουν από αλκοολισµό και απελπισία».

Διαβάστε περισσότερα...

Νεα μοντέλα οργάνωσης

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΖΕΡΒΑ

Η σύγχρονη παγκοσμιοποιημένη οικονομία δημιουργεί τις κοινωνίες που της ταιριάζουν. Η σχέση είναι μάλλον αλληλοτροφοδοτούμενη. Οι πολίτες μετατρέπονται σε αέναους καταναλωτές αέναα παραγόμενων προϊόντων.

Η κρίση υπερπαραγωγής αντιμετωπίζεται με φυγή προς τα μπρος, με πλασματικά προεξοφλημένες, τεχνητά φουσκωμένες υπεραξίες άυλων τίτλων.

Ο γνώριμος καπιταλισμός των νεωτερικών χρόνων δίνει γρήγορα τη θέση του στο νεο-φιλελεύθερο και αντιπαραγωγικό μοντέλο οργάνωσης της κοινωνίας. Ομως όλα έχουν τα όριά τους. Η μαζική πτώχευση μεγάλων μερίδων του πληθυσμού είναι μια ανεπιθύμητη, αλλά πραγματική παρενέργεια.

Οι παλαιές συμβατικές ισορροπίες της κοινωνικής συμβίωσης κλονίζονται, η παραδοσιακή έννοια της εργασίας, ως υπόβαθρο της εμπορευματικής παραγωγής, αμφισβητείται και συρρικνώνεται επικίνδυνα θέτοντας εν αμφιβόλω ολόκληρο το κοινωνικό σύστημα. Το κέρδος πρέπει να επιδιωχθεί με άλλα μέσα, αλλιώς η σημερινή ελίτ θα χάσει το διευθυντικό της δικαίωμα στη διαδικασία της κοινωνικής αναπαραγωγής.

Ως απαραίτητο συμπλήρωμα ο ιδεολογικός καθρέφτης του συστήματος απαιτεί πειθήνιους πρωταγωνιστές. Η νέα κουλτούρα .......του κεφαλαίου οδηγεί στον πολιτικό και κοινωνικό αποδεκατισμό της έννοιας του πολίτη. Τα υποκείμενα δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, όπως αυτά απονεμήθηκαν από το μεταπολεμικό κοινωνικό κράτος κυρίως μέσα από την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατική διαχείριση, εξοστρακίζονται με καταιγιστικό ρυθμό. Στη θέση τους αναδεικνύονται οι βολικοί υπήκοοι της νέας αυτοκρατορίας των αγορών (άνεργοι, ανασφάλιστοι, ευέλικτα εργαζόμενοι). Τα φαινόμενα είναι ακόμη οξύτερα στην περιφέρεια των χώρων του καπιταλιστικού πυρήνα (Ελλάδα, Πορτογαλία), όπου παίρνουν τη μορφή κρίσης του δημόσιου χρέους.

Αν το σύστημα της αγοράς οδήγησε στην άκρατη προώθηση του προσωπικού ονείρου και της ατομικιστικής ευδαιμονίας (σε βάρος των συλλογικών αναγκών για το κοινό καλό), η νέα διεθνική μορφή του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού και η απειλή της μαζικής πτώχευσης πάει ένα βήμα πιο πέρα. Μας φέρνει στο χείλος της απώλειας του ατομικού αυτοπροσδιορισμού, αντιμέτωπους με το τέλος βασικών πρωταρχικών ψευδαισθήσεων. Η διακινδύνευση, που καθόρισε με την αμφισημία της την ανάπτυξη όλων των νεωτερικών κοινωνιών, μετατρέπεται πλέον σε απόλυτη κατάφαση. Το ρίσκο και μάλιστα σε υπερθετικό βαθμό (πυρηνικά, συχνοί περιφερειακοί πόλεμοι) συμπεριλαμβάνεται στα κοινωνικά δεδομένα, γίνεται η απαραίτητη συνεκδοχή των μετανεωτερικών χρόνων.

Ο άνθρωπος του μέλλοντος ομογενοποιείται κοινωνικά, διαπαιδαγωγείται σε συνθήκες πολιτικού και ιδεολογικού κενού, απαλλαγμένος από περιττές αρχές. Δεν ταυτίζεται απαραίτητα με την «πατρίδα» των παιδικών του χρόνων. Δεν έχει κανένα ιδιαίτερο συλλογικό πρόταγμα. Αντίθετα, γίνεται ο ίδιος θύμα και μέτρο της συνεχούς κινητικότητας που επιβάλλει η οικονομική εξουσία, με πρόσχημα την απώλεια ανταγωνιστικότητας. Είναι έτοιμος να αντιπαρατεθεί με οποιονδήποτε.

Το νέο αμάλγαμα του ατομικού υποκειμένου υπονομεύει τη συλλογική ταυτότητα. Τα παλαιά έθνη-κράτη που αναδύθηκαν μαζί με τον πρώιμο καπιταλισμό, βρίσκονται πλέον σε κρίση. Εχουν νόημα ύπαρξης μόνον όταν μπορούν να συγκροτήσουν και να εγγυηθούν τα συγκολλητικά στοιχεία αυτής της ταυτότητας. Η διάλυση των συνδετικών κρίκων της παλαιάς συλλογικής οντότητας, η ακύρωση του αρχικού φαντασιακού ονείρου, προοιωνίζονται και τον οριστικό αφανισμό της.

Γι' αυτό και μοιάζει απλώς ρομαντικό να ακούς τραγούδια όπως το «Sweet Home Alabama» σ' ένα μπαρ αμερικανικού τύπου στην καρδιά της Ν. Σμύρνης και να συγκινείσαι με τον ίδιο τρόπο που θα «νοσταλγούσες» τη δική σου «Πατρίδα» ως μια οριστικά χαμένη τοπική «οικειότητα».

Αν είμαστε κυρίως η επιθυμία μας, έχουμε απεμπολήσει προ πολλού τη φιλοδοξία της επανοικειοποίησης του παρελθόντος. Συμπεριφερόμαστε σαν γνήσια τέκνα μιας εποχής που αντιστρέφει διαρκώς την πραγματικότητα, μέχρι να την εγκαθιδρύσει στο μυαλό των ανθρώπων ως αδήριτη ανάγκη. Αυτή που αποκαλούμε παραπλανητικά ρεαλισμό και σύνεση.

Η Αριστερά, θύμα της ίδιας λογικής, θα προσφέρει μόνον αν σπάσει το φαύλο κύκλο της αδιέξοδης πορείας, ανασυγκροτώντας τη νέα κοινωνική ταυτότητα του συλλογικού μας υποκειμένου. Το ερώτημα είναι αν μπορεί.

Διαβάστε περισσότερα...

Τίποτα δεν πάει χαμένο

Σχεδόν πενήντα χρόνια

βάσανα και διωγμοί,

τώρα στη μαύρη αρρώστια

ανάξια πλερωμή.

Το δίκιο του αγώνα

πολλά σου στέρησε,

μα η ζωή λεχώνα

ελπίδες γέννησε.

Τίποτα δεν πάει χαμένο

στη χαμένη σου ζωή,

τ’ όνειρό σου ανασταίνω

και το κάθε σου "γιατί".

Ποτέ δε λες η μοίρα

πως σε αδίκησε,

μα μόνο η Ιστορία

αλλιώς σου μίλησε.

Σκυφτός στα καφενεία,

στους δρόμους σκεφτικός,

μα χθες μες στην πορεία

περνούσες γελαστός.

Στίχοι: Μανώλης Ρασούλης

Μουσική: Μάνος Λοΐζος

Διαβάστε περισσότερα...

Ο εφιάλτης της αλαζονείας

Του Παντελη Mπουκαλα

Οτι τα πρώτα εικοσιτετράωρα μετά τον σεισμό, το τσουνάμι και το πυρηνικό ατύχημα στη Φουκουσίμα ήταν εικασία ή υποψία, ημέρα με την ημέρα, βδομάδα τη βδομάδα, γίνεται βεβαιότητα, την οποία αποδέχονται πλέον και πολλοί από τους αρχικούς σίγουρους πως όλα θα πάνε καλά και θα τελειώσουν γρήγορα: Ούτε εύκολα αντιμετωπίσιμο είναι το πρόβλημα, λοιπόν, όπως επέμεναν οι πρώτες παραμυθητικές ανακοινώσεις ούτε όσοι εμπλέκονται στην αντιμετώπισή του (η διαχειρίστρια εταιρεία και η ιαπωνική κυβέρνηση) έχουν αποδείξει με την ώς τώρα δράση τους πως η μέθοδός τους είναι περισσότερο επεξεργασμένη και αποτελεσματική από τις μεθόδους που οι ανεπτυγμένοι και πεπολιτισμένοι αυτού του κόσμου αποκαλούν ονειδιστικά «τρικοκοσμικές» ή και «βαλκανικές», κι εμείς εδώ, πάντοτε σε αυτοκριτική εγρήγορση, τις χαρακτηρίζουμε «ελληνικές».

Δεν αρκεί, δυστυχώς, η αυτοθυσιαστική προσπάθεια των ολιγάριθμων «σαμουράι», όταν η κατεξοχήν υπεύθυνη, η εταιρεία Tepco, εκμεταλλευόμενη εξακολουθεί να αυτοσχεδιάζει πρόχειρα, αντιμετωπίζοντας τον εφιάλτη που απειλεί ολόκληρη χώρα, αλλά και τον κόσμο όλον, σαν να πρόκειται για ασήμαντο και συνηθισμένο πρόβλημα τοπικού ενδιαφέροντος. Εξ ού και οι αλλεπάλληλες αυτοδιαψεύσεις (μέσα σε λίγες ώρες η επίσημη τρομακτική είδηση ότι τα επίπεδα ραδιενέργειας στο νερό του αντιδραστήρα 2 ήταν 10.000.000 φορές πάνω από το όριο έδωσε τη θέση της στην ομοίως επίσημη και τάχα παρηγορητική διαβεβαίωση ότι .......το φυσιολογικό είχε ξεπεραστεί κατά... μόλις 100.000 φορές). Εξ ού και η σωρεία λαθών, όπως καταγγέλλει η Ιαπωνική Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας. Εξ ού και η συνεχής και συστηματική παραπληροφόρηση, την οποία επικρίνει πλέον, μετά την αρχική ανοχή της, και η ίδια ιαπωνική κυβέρνηση.

Είχαν τους λόγους τους, λοιπόν, οι Ιάπωνες πολίτες που πολιόρκησαν προχθές, με την οργή τους μεγαλύτερη από τον φόβο τους, τα γραφεία της Tepco στο Τόκιο. Συνειδητοποιούν ότι το πολιτικοεπιχειρηματικό σενάριο που θέλει μοναδική υπεύθυνη την «εκδικητική φύση» είναι μυθοπλαστικό κι ας παριστάνει το ντοκιμαντέρ. Η ζημιά από τον σεισμό και το τσουνάμι θα ήταν έτσι κι αλλιώς τεράστια, όμως... Ομως, ήδη από το 2009, κορυφαίος Ιάπωνας σεισμολόγος είχε προειδοποιήσει την Τepco για τον κίνδυνο που διέτρεχε το εργοστάσιο στη Φουκουσίμα από ενδεχόμενο σεισμό και τσουνάμι – και η εταιρεία αδιαφόρησε, μολονότι, όπως καταγγέλλουν πρώην εργαζόμενοι της εταιρείας, ο συγκεκριμένος σταθμός έχει κατασκευαστεί για να αντέξει τσουνάμι ύψους πεντέμισι μέτρων. Αλλοι ειδικοί, όπως έγραψαν οι «Νιου Γιορκ Τάιμς», είχαν προειδοποιήσει ενάμιση μήνα πριν από το σεισμό, αλλά οι ελεγκτές της κυβέρνησης και της εταιρείας αδιαφόρησαν...

Ναι, η Φύση μπορεί να πληγώσει με ορισμένες βίαιες εκδηλώσεις της. Αλλά τα τραύματά της τα βαθαίνει εφιαλτικά η ωφελιμοθηρική ανευθυνότητα του ανθρώπου, η κοντόφθαλμη απληστία του και οι ψευδαισθήσεις παντοδυναμίας που του φυτεύει η αλαζονεία του.

Διαβάστε περισσότερα...

Συγχωνεύσεις οικογενειών

Tης Mαριαννας Tζιαντζη

Οι συγχωνεύσεις των σχολείων είναι ένα σοβαρό θέμα που συντελείται στη δημόσια σφαίρα. Αθόρυβα όμως και ιδιωτικά έχει αρχίσει η συγχώνευση των νοικοκυριών, η συγκατοίκηση συγγενικών οικογενειών, που μέχρι χθες ήταν διασκορπισμένες.

Ανύπαντροι νέοι, άνεργοι ή πληττόμενοι εργαζόμενοι, ζευγάρια με παιδί, διαζευγμένες νέες μητέρες επιστρέφουν στο πατρικό τους. Δεν είναι οι άσωτοι υιοί που για χάρη τους θα σφαχτεί ο μόσχος ο σιτευτός, αλλά οι χθεσινοί νοικοκύρηδες που έγιναν σώγαμπροι ή τα οικονομικά ανεξάρτητα (μέχρι χθες) τέκνα που έγιναν προστατευόμενα μέλη. Αντίο στο «μακριά και αγαπημένοι».

Την εποχή της εσωτερικής μετανάστευσης ήταν πολύ συνηθισμένο φαινόμενο η μακρόχρονη φιλοξενία συγγενών από την επαρχία, που έρχονταν στην Αθήνα για να βρουν δουλειά ή να σπουδάσουν. Το ράντζο, η στρωματσάδα, οι βαλίτσες που έπαιζαν το ρόλο συρταριού ή ντουλάπας ήταν στην ημερήσια διάταξη, ενώ η συγκατοίκηση δεν ήταν πάντα αρμονική. Αναπόφευκτες ήταν οι τριβές, οι γκρίνιες, αλλά και η αλληλεγγύη, τα γέλια και οι χαρές.

Η μεγάλη διαφορά του χθες από το σήμερα δεν βρίσκεται στο επίπεδο των ανέσεων, αλλά στις προσδοκίες. Τότε οι νεοφερμένοι ένοικοι αναζητούσαν μια καλύτερη ζωή, όμως σήμερα κουβαλούν το στίγμα της προσωπικής αποτυχίας. Ανοιξαν τα φτερά τους, πέταξαν για λίγο και τώρα γυρίζουν στην ........παλιά φωλιά ηττημένοι και στριμωγμένοι. Και το πάνω χέρι στη νέα διευρυμένη οικογένεια δεν το έχει ο πιο ηλικιωμένος και σεβάσμιος, αλλά ο ιδιοκτήτης της κατοικίας ή αυτός που φέρνει έναν μισθό ή μια σύνταξη στο σπίτι. Αυτός κρατάει το τηλεκοντρόλ, αυτός αποφασίζει.

Πολλοί θυμούνται με νοσταλγία την εποχή του «εφτά νομά σ’ ένα δωμά», θυμούνται την ακατάβλητη ορμή, την αισιοδοξία της νιότης. «Οσο δύσκολα και αν ζούσαμε, ξέραμε ότι κάθε μέρα που περνούσε είχαμε κάνει ένα μικρό, μικρούτσικο βήμα προς την πρόοδο», μας έλεγε πρόσφατα μια κυρία που έχει ζήσει από πρώτο χέρι το έπος της εσωτερικής μετανάστευσης. Η φτώχεια της πόλης δεν συγκρινόταν με τις κακουχίες και το αδιέξοδο του χωριού. «Υπήρχαν δουλειές, υπήρχε ανάπτυξη, υπήρχε ελπίδα». Υπήρχε και το Σαββατόβραδο, που κάποτε οι άνθρωποι δεν το περνούσαν βλέποντας μουσικοχορευτικά σόου στην τηλεόραση, αλλά το τραγουδούσαν με τη δική τους φωνή.

Η συγχώνευση των οικογενειών μόλις έχει αρχίσει. Ισως η ανεργία, οι εξώσεις, η απώλεια προσημειωμένων κατοικιών να την επιταχύνουν. Ομως, σε αντίθεση με το ’50 και το ’60, η συγκατοίκηση δεν είναι το εφαλτήριο για την πρόοδο, αλλά η ανώμαλη προσγείωση, το ορατό σημάδι της ήττας.

Ο διαχωρισμός, στην αγροτική κατοικία, του χώρου ύπνου της οικογένειας από τον στάβλο, όπως και ο διαχωρισμός του χώρου ύπνου παιδιών και γονιών, ήταν τομές στην ιστορία του πολιτισμού. Η σημερινή αναγκαστική διεύρυνση της οικογένειας είναι μια οπισθοδρόμηση που δεν εξυψώνει, αλλά τραυματίζει τις ανθρώπινες σχέσεις, καθώς εδώ και δεκαετίες αποθεώνεται το δικαίωμα στην «ιδιωτικότητα». Εχω δικαίωμα να τρώω όποτε πεινάσω, να ακούω τη μουσική που μου αρέσει, να βλέπω τις εκπομπές και τις ταινίες που διαλέγω, να μιλώ στους φίλους μου με το δικό μου τηλέφωνο, να μην ξυπνώ με το κοινό εγερτήριο. Εχω δικαίωμα στον χώρο μου. Πώς θα συγχωνευθούν συνήθειες ριζωμένες, νοοτροπίες, ηλικίες και τρόποι ζωής διαφορετικοί;

Τις οικογενειακές συγχωνεύσεις δεν τις υπαγορεύει το «μαζί θα προχωρήσουμε, μαζί θα αγωνιστούμε και θα προκόψουμε», αλλά το «μαζί θα επιβιώσουμε». Ωστόσο, για να έχει η συγχωνευμένη ζωή νόημα και προοπτική, δεν αρκούν τα κοινά γονίδια. Χρειάζεται και μια κοινή ελπίδα, που όμως δεν έχει ακόμη βρεθεί.

Διαβάστε περισσότερα...

Το "φάρμακο" της λιτότητας

ΡΟΥΣΣΟΣ ΒΡΑΝΑΣ

Αν η λιτότητα...

... ήταν ένα φάρµακο για όλους, θα την κατάπιναν ευχαρίστως. Επειδή όµωςχορηγείται µόνο στουςφτωχούς και κάνει καλόµόνο στους πλούσιους, γι’αυτό επιβάλλεται πάντα µε το µαστίγιο. Και µάλιστα προληπτικά, όπως αποφασίστηκε στην πρόσφατη ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής. Η Ιστορία όµως έχει δείξει πως η λιτότητα δεν είναι φάρµακο αλλά φαρµάκι. Σχεδόν πάντα καταλήγει στα χειρότερα: οικονοµική καταστροφή, βία και καταστολή.

Το παράδειγµα...

... της Γερµανίας του καγκελάριου Μπρούνινγκ είναι χαρακτηριστικό. Το 1930, η ύφεση εξαπλωνόταν στον κόσµο. Εξωθούµενος από τους γερµανούς µεγαλοβιοµήχανους, ο Μπρούνινγκ πίστεψε πως η χώρα του θα σωζόταν µόνο µε ένα σκληρό νόµισµα και µε µηδενικά ελλείµµατα µέσω περικοπών των µισθών και των συντάξεων. Είχε θητεύσει στις θεωρίες της λιτότητας ως µεταπτυχιακός φοιτητής στην Οικονοµική Σχολή του Λονδίνου, που εξέτρεφε και τότε υπέρµαχους της ελευθερίας των αγορών όπως τον Φρίντριχ φον Χάγιεκ, τον οποίο οι σηµερινοί φιλελεύθεροι και σοσιαλφιλελεύθεροι έχουν κάνει σηµαία τους.

Ο Μπρούνινγκ χορήγησε το φάρµακο του φον Χάγιεκ στους Γερµανούς. Και η αποτυχία του ήταν τόση, που έφτασε να βάλει.......στον γύψο την κοινοβουλευτική δηµοκρατία και να κυβερνά µε διατάγµατα (δίνοντας έτσι το παράδειγµα και σε εκείνον που αργότερα τον διαδέχτηκε στην εξουσία). Υστερα από δύο χρόνια λιτότητας, η γερµανική οικονοµία κατέρρευσε: η ανεργία διπλασιάστηκε από 15% το 1930 σε 30% το 1932, οι ταραχές πολλαπλασιάστηκαν και τελικά ο Μπρούνινγκ αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Υστερα από µόλις δύο χρόνια λιτότητας, οι Γερµανοί ήταν πια πρόθυµοι να κυβερνηθούν από οποιοδήποτε άλλον εκτός από τους πολιτικούς της «δηµοκρατικής λιτότητας». Ετσι, στις εκλογές του 1932, οι ναζί και οι κοµµουνιστές αναδείχτηκαν τα δύο πρώτα κόµµατα. Και το 1933, ο Χίτλερ έβαζε την ταφόπλακα στη δηµοκρατία. 

Η ταφόπλακα,...

... ύστερα από όλα αυτά, θα έπρεπε σήµερα πια να είχε µπει στη λιτότητα. Οµως, ο φον Χάγιεκ και οι δικοί του, όπως εξηγεί ο συγγραφέας Μαρκ Εϊµς, αναθεώρησαν εντελώς την Ιστορία. Από την Αγγλία και τις ΗΠΑ, όπου είχαν βρει άσυλο και χρηµατοδότηση από το µεγάλο κεφάλαιο, άρχισαν να αναθεωρούν τα ιστορικά γεγονότα που κατέληξαν στην κατάρρευση της ∆ηµοκρατίας της Βαϊµάρης, αποδίδοντάς την όχι πια στα µέτρα λιτότητας αλλά στις υποτιθέµενες παροχές της τελευταίας κυβέρνησης προς τους εργαζόµενους. Αποφάσισαν δηλαδή πως ο καγκελάριος Μπρούνινγκ δεν είχε υπάρξει ποτέ. Και πως ο Χίτλερ ανέβηκε στην εξουσία επειδή η κυβέρνηση µοίραζε λεφτά µολονότι ο Μπρούνινγκ έκανε µαζικές περικοπές και πως οι Γερµανοί ήταν κακοµαθηµένοι από τα κοινωνικά επιδόµατα µολονότι λιµοκτονούσαν τόσο εξαιτίας της λιτότητας, που έδωσαν τελικά την εξουσία σε ένανναζί ο οποίος άναψε τα κρεµατόρια και εξαπέλυσε έναν παγκόσµιο πόλεµο. 

Γι’ αυτούς...

... που την έχουν ανάγκη, η λιτότητα ποτέ δεν είναι αρκετή. Ούτε σήµερα, µολονότι ένας εµπορικός, ένας νοµισµατικός, ένας πετρελαϊκός και ένας κοινωνικός πόλεµος αρχίζουν να συγκλίνουν σε έναν ευρύτερο που θα µπορούσε να αποδειχτεί µεγάλος.

Διαβάστε περισσότερα...

Ο άνθρωπος με τις απαντήσεις

old-boy.blogspot.com

Mπήκε στο βαγόνι και άρχισε το γνωστό τροπάρι: «Συγγνώμη, να σας κάνω μια ερώτηση;». Όταν τον έβλεπαν τον απέρριπταν αμέσως, γιατί καταλάβαιναν ποιά θα ήταν η ερώτηση. Και είτε τους περίσσευαν ψιλά είτε όχι, δεν είχαν καμία διάθεση να τα δώσουν σε αυτόν. Ένας στους -πολλούς- τόσους του έδινε, αλλά και αυτός συνήθως πριν τον αφήσει καν να προχωρήσει στην ερώτηση.

Κατάλαβε τότε ότι έπρεπε να το πάρει αλλιώς. Πήγε σπίτι, ανάγκασε την μάνα του να του ανοίξει, πλύθηκε, λούστηκε, ξυρίστηκε, έβαλε καθαρά ρούχα και επέστρεψε στους σταθμούς και τα βαγόνια. «Συγγνώμη, να σας δώσω μια απάντηση;» άρχισε να ρωτά, και νά που τα αυτιά που ως τώρα ήταν κλειστά άνοιξαν, νά που η άμεση απόρριψη μετατρεπόταν σε άμεσο ενδιαφέρον.

Τα νέα κυκλοφόρησαν αστραπιαία. Κάποιος τα τουίταρε, πάμπολλοι τα ριτουίταραν, τσίμπησαν και τα υπόλοιπα μίντια, τόσο τα σόσιαλ όσο και τα σοσιαλιστικά. Ανάμεσα μας κυκλοφορούσε ένας άνθρωπος που προσέφερε απαντήσεις. Μπορούσες να του κάνεις ό,τι είδους ερώτηση ήθελες. Δεν θα ............υπεξέφευγε («Υπάρχει Θεός;», τον ρώτησε ένας τριαντάχρονος. «Υπήρχε παλιά και θα ξαναϋπάρξει στο μέλλον. Αλλά τώρα όχι. Δεν υπάρχει». «Γιατί έπαψε να μου τηλεφωνεί το παιδί μου;», τον ρώτησε μια εβδομηντάχρονη. «Επειδή έτσι συνδυάζει την ηδονή της ελευθερίας με την ηδονή της ενοχής». «Ποιά είναι η πιο ωραία γεύση παγωτό στον κόσμο;», τον ρώτησε ένας δεκάχρονος. «Το σορμπέ λεμόνι». «Γιατί το ουίσκι έχει τόσο διαφορετική γεύση μέσα από τα χείλια της;», τον ρώτησε ένας εικοσιπεντάχρονος. «Επειδή το ποτό πρέπει να φιλιέται και το φιλί να πίνεται». «Θα ξαναβρώ γρήγορα δουλειά;», τον ρώτησε ένας άνεργος. «Αν σου κάνει η μαύρη, ναι». «Υπάρχουν φορές που σκέφτομαι να πέσω απ' το μπαλκόνι. Θα το κάνω;», τον ρώτησε μία με φόβο στη φωνή. «Όχι. Γιατί τότε θα το κάνω κι εγώ». «Υπάρχουν φορές που επί ώρες δεν κάνω τίποτε άλλο απ' το να κοιτάω τον τοίχο του σαλονιού. Γιατί;», τον ρώτησε ένας με θλίψη στη φωνή. «Επειδή έτσι είναι η φύση σου. Ή επειδή έτσι έγινες στην πορεία. Ή επειδή αν δεν υπήρχαν ιδιοσυγκρασίες σαν τη δική σου, τους τοίχους δεν θα τους πρόσεχε ποτέ κανείς». «Θα σοβαρευτώ ποτέ;», τον ρώτησε μία με γέλια στη φωνή. «Ναι, βέβαια. Και όχι βέβαια». «Θα ευτυχήσω ποτέ;», τον ρώτησε ένας με λυγμούς στη φωνή. «Όταν πάψεις να ψάχνεις ανθρώπους που σου μοιάζουν». «Με ποιό δικαίωμα νομίζεις ότι έχεις μια απάντηση για όλα;», τον ρώτησε ένας με βάρος στη φωνή. «Με αυτό της ελαφρότητας»).

Όσο αιφνίδια ξεκίνησε, τόσο αιφνίδια σταμάτησε. Λίγες μέρες μετά, στη μέση ενός βαγονιού που πήγαινε προς αεροδρόμιο, διευκρίνισε ότι η επόμενη είναι η τελευταία ερώτηση που θα δεχθεί. Έπειτα θα ξανάμενε άπλυτος, άλουστος, αξύριστος και θα επέστρεφε στις τάξεις των ζωντανών σκουπιδιών αυτής της πόλης. («Μα γιατί;», τον ρώτησε ένας με γραβάτα στη φωνή. «Επειδή θα με αναζητήσετε»).

Και πράγματι άρχισαν σύντομα να τον αναζητούν. Πολλοί από τους κανονικούς, όταν πια έβλεπαν σκουπίδια, αντί να αποφεύγουν το βλέμμα και να επιταχύνουν το βήμα, τα πλησίαζαν και προσπαθούσαν να τους πιάσουν κουβέντα: «Συγγνώμη, να σας κάνω μια ερώτηση;». Εκείνα τους απέρριπταν αμέσως, γιατί καταλάβαιναν ποιά θα ήταν η ερώτηση. Και είτε τους περίσσευαν απαντήσεις είτε όχι, δεν είχαν καμία διάθεση να τις δώσουν σε αυτούς.

Διαβάστε περισσότερα...

Παραμύθια για μεγάλους

Του Δημήτρη Φιλίππου

Είχες χρόνια να γυρίσεις στο χωριό. Ξενιτεμένος, μίλια μακριά από τις εικόνες της παιδικής σου ηλικίας, σε ξένο γεωγραφικό μήκος και πλάτος, ζωγράφιζες με νέα χρώματα στον καμβά των αναμνήσεων. Χρόνια, από τα οποία δεν έλειψε ποτέ η νοσταλγία για τ’ αγαπημένα σου πρόσωπα. Λίγο οι ρυθμοί της ζωής, η δουλειά, οι φίλοι, είχες απορροφηθεί. 

Βέβαια, είχες επαφές με την οικογένεια σου, αλλά πόσο κοντά μπορεί να φέρει τους ανθρώπους ένα τηλέφωνο; Το έλεγε η συγχωρεμένη η γιαγιά σου, κάθε φορά που μιλούσατε, «αγόρι μ’, δεν σ’ ακούω καλά. Είσαι μακριά αφού». Στην αγνή της σκέψη, η φωνή περνούσε μέσα απ’ το καλώδιο, σαν το νερό στο μαρκούτσι, που κάπου κάνει κόμπο ή κάποιος το πατά και δε ρέει καλά. Με τη γιαγιά, συναντιόσασταν πια στα όνειρά σου. Στο τελευταίο, χθες το βράδυ, της είπες για την έκπληξη που ετοίμαζες. «Αύριο γυρνάω στο χωριό γιαγιά. Θα πάω να τους δω όλους. Να τους κοιτάξω στα μάτια και να τους αγκαλιάσω». Εκείνη, έπιασε ένα κουβά νερό, τον έχυσε στα πόδια σου και είπε, «σαν το νερό να πας παιδί μου» και σε φίλησε.

Ξύπνησες. Η πτήση σου ήδη έσκιζε σύννεφα πάνω από ξένες χώρες, ανοίγοντας το δρόμο της επιστροφής. Άφιξη στην πρωτεύουσα και ένας ήλιος ζεστός, γνώριμος, να σε καλωσορίζει. Μια βαθιά εισπνοή. Στην εκπνοή βρισκόσουν στο λεωφορείο, να χαράζεις αντίθετα το δρόμο που κάποτε σε απομάκρυνε. Τα μάτια ανοιχτά, να μη .......χάσεις στιγμή. Ώρες πολλές, μα δεν ένιωθες κούραση. Στο τέλος της διαδρομής σε περίμεναν μάνα, πατέρας, αδερφός, αδερφή και τα δυό σου ανίψια. Το χαμόγελο σου μεγάλωνε σε κάθε μέτρο, κάθε χιλιόμετρο που άφηνες πίσω. Την ώρα που έφτανες στο χωριό, ο ήλιος αποχωρούσε και έτσι όταν αντίκρισες την πλατεία, ήταν πια σούρουπο. Κατέβηκες από το λεωφορείο και κοίταξες γύρω σου. Όλα ήταν εκεί, όπως τα άφησες. Οι εικόνες, οι μυρωδιές, ίσως και ο ίδιος γέρος στην καρέκλα του καφενείου.

Το σώμα σου ξεκίνησε για το σπίτι χωρίς να σκεφτεί τη διαδρομή. Την ήξερε. Τόσες φορές είχες τρέξει σε αυτά τα στενά. Τόσες φορές είχες ματώσει τα γόνατά σου σε αυτά τα σκαλοπάτια. Το σπίτι της κυρa-Σούλας. Άραγε ζει; Τόσες φορές είχες κρυφτεί στην αυλή της για να μη σε δείρει η μάνα σου. Οι αναμνήσεις σε οδήγησαν έξω από το πατρικό σου. Η καγκελόπορτα, η κληματαριά, το καμαράκι που μαγείρευε η μάνα σου. Και το κλειδί, κάτω από την πέτρα που ήταν πάντα. Άνοιξες. Το τρίξιμο της πόρτας, όπως τότε, όπως πάντα. Στο πρώτο σου βήμα μέσα στο σπίτι, άκουσες τις φωνές τους. Η πόρτα του σαλονιού κλειστή, αλλά τους άκουγες. Ήταν όλοι εκεί. Δεν μπορούσες να συγκρατήσεις τη χαρά και τη συγκίνηση. Έσπρωξες την πόρτα και με μια κίνηση βρέθηκες στη μέση του σαλονιού.

Πάγωσες. Γύρω σου, έξι τηλεοράσεις. Από αριστερά προς τα δεξιά, στην πρώτη η μάνα σου, να ψάχνει μια νύφη για το γιό της. Εσένα. Δίπλα ο πατέρας σου, να τρώει ένα καφάσι ντομάτες σ’ ένα λεπτό, για να αποδείξει, σε κριτές και κοινό, πως Ελλάδα έχεις ταλέντο. Στην τρίτη τηλεόραση ο εργένης αδερφός σου, αγρότης μόνος ψάχνει. Πιο πέρα η αδερφή σου και ο γαμπρός σου, σε ένα τηλεοπτικό διαζύγιο που αξίζει να το ζεις και να το δεις. Προτελευταίος ο ανιψιός σου, πεπεισμένος πως είναι το επόμενο Greekidol, κακοποιούσε ένα τραγούδι και ξεφτιλιζόταν από μια κριτική επιτροπή, που έκανε μέχρι και εσένα να γελάσεις μαζί του. Τέλος, η πανέμορφη ανιψιά σου, real housewife of Athens, και εσύ να ψάχνεις κάτι real, την housewifeκαι αν η πόλη που κινείται είναι η Athens.

Ακούστηκε το τρίξιμο της πόρτας. Έτρεξες με αγωνία, επαναλαμβάνοντας μέσα σου πως όλα ήταν ένα ψέμα. Μια καλοσχεδιασμένη φάρσα. Πως, στην αυλή, θα τους αντίκριζες επιτέλους. Βγήκες με φόρα. Απέναντί σου, μια κάμερα και μια χαμογελαστή παρουσιάστρια να σου λέει, «καλησπέρα σας. Ήρθαμε να φτιάξουμε το σπίτι σας απ’ την αρχή»!

Διαβάστε περισσότερα...

Μαζεύω τα στάχυα

Μαζεύω τα πεσμένα στάχυα να σου στείλω λίγο ψωμί.

Μαζεύω με το σπασμένο χέρι μου ότι έμεινε ἀπ’ τον ήλιο

να σου το στείλω να ντυθείς. Έμαθα πως κρυώνεις.

Την πράσινή σου φορεσιά να τη φορέσεις τη Λαμπρή.

Θα τρέξουν μ’ άνθη τα παιδιά. Θα βγουν τα περιστέρια

κι’ ἡ μάνα σου με μια ποδιά, πλατιά, γιομάτη αγάπη.

Πάρε όποιο δρόμο, όποια κορφή, ρώτα όποιο δέντρο θέλεις.

Μ’ ακούς; Οι δρόμοι όλης της γης βγαίνουνε στην καρδιά μου.

Μην ξεχαστείς κοιτάζοντας το φως. Τ’ ακούς; Να’ ρθείς!

Το αμίαντο χέρι

Έφυγες με μισό χέρι για τον αγρό του Βουζ

να μας στείλεις ένα ψωμί καλοζυμωμένο,

ζεστό, σαν την αγάπη της μάννας

που προσπαθεί να ζεστάνει του βρέφους της

τα χεράκια με την ανάσα της,

με πολύν ήλιο πάνω στη φλούδα,

με πολλά δάκρυα μέσα στην ψύχα του.

Μες στο καράβι που άρχισε να βουλιάζει

σε περιμένουμε και οι τρεις.

Να μας φέρεις πίσω το χέρι σου.

Το χέρι, που σφύριζε....σα μαστίγιο στον άνεμο,

απειλώντας τη μοίρα, πλένοντας τις αυλές,

αθροίζοντας σε αριθμούς τα δέματα κα τους τόνους

που φέρνανε τα καράβια.

Το χέρι σου, που έπιανε το μαστό σου όταν θήλαζες

πλαγιασμένο στο στήθος σου ένα τριαντάφυλλο.

Το χέρι σου, που έκοβε υφάσματα λύπης

και μπάλωνε με κλωστές από φως

των παιδιών μας τα ρούχα.

Το χέρι σου,

πω αγρύπναγε στις προφυλακές κι’ αντιστέκονταν

σαν ένας ολόκληρος ιερός λόχος.

Τόσο αμίαντο κι’ ιερό δεν ξέρω που να το βάλω,

που να βρω μέρος καθαρό – μια θήκη θαλασσιά

κομμένη από τον ουρανό ή απ’ της Παναγίας

το ιμάτιο.

Στεφανωμένο με πορτοκαλάνθια,

το νοιώθω κρεμασμένο μέσα μου

σαν τον Ιησού στο σταυρό

πάνω στην Αγία Τράπεζα

στο εξωκκλήσι του Αη - Γιώργη μας.

Νικηφόρος Βρεττάκος

Διαβάστε περισσότερα...

Ραδιενέργεια

Από τον ΕΥΓΕΝΙΟ ΑΡΑΝΙΤΣΗ

Δεν θα έβλαπτε να παρατηρήσει κανείς τον ρυθμό υποχώρησης, στον Τύπο, ηλεκτρονικό και μη, του ζητήματος της ιαπωνικής τραγωδίας.

Αν όλα πάνε κατ' ευχήν, δηλαδή στην περίπτωση του καλύτερου σεναρίου, η πυρηνική ειδησεογραφία θα έχει εξαφανιστεί πριν καν προλάβει η κοινή γνώμη να συνειδητοποιήσει το μέγεθος του συμβάντος, το πλήθος και το βάθος των διδαγμάτων απ' αυτό, και ασφαλώς το έλλειμμα των ηθικών και ψυχικών εντάσεων που θα έπρεπε, φυσιολογικά, να προκληθούν διεθνώς. Με δυο λέξεις: θα το ξεχάσουμε.

ΔΕΝ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ απλώς για παρενέργεια των υψηλών ταχυτήτων που αναπτύσσει η επικαιρότητα και δεν πρόκειται μόνον για το τίμημα του καταιγισμού των εφήμερων ειδησεογραφικών πληροφοριών που δεχόμαστε. Η αμβλυμμένη κοινωνική συνείδηση και η προοδευτική συμφιλίωση με τον κυνισμό της τεχνολογίας είναι επίσης -και, πιθανόν, πρωτίστως- συνέπεια της άμυνας που προβάλλουν οι πολίτες μπροστά σε ζοφερές προοπτικές: είμαστε εντέλει προγραμματισμένοι να στρέφουμε το ενδιαφέρον μας στα «εύκολα» εκείνα θέματα μιας χρήσεως, που επιτρέπουν μιαν αμέριμνη στάση από πλευράς μας, ή σ' αυτά που μοιάζουν να αφορούν έναν άλλο κόσμο σε ένα μακρινό σύμπαν. Η ραδιενέργεια ΕΔΩ ΚΑΙ ΤΩΡΑ είναι μια αρκετά ενοχλητική πηγή αγωνίας ώστε να την αντιμετωπίζουμε σαν μια......φαντασματική απειλή «εκεί και τότε».

ΑΥΤΟ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ότι, παρά τις πολιτικές αντιδράσεις στη Γερμανία π.χ., και παρά τις αντιρρήσεις που καλλιεργούνται από την Αριστερά, τους οικολόγους ή τα λόμπι που προσβλέπουν σε επενδύσεις στις αθώες μορφές ενέργειας ενός υποτιθέμενου εναλλακτικού μέλλοντος, η ουσιαστική συζήτηση για το κατά πόσον η πυρηνική ενέργεια αξίζει ή όχι το ρίσκο, θα σιγήσει πολύ σύντομα - εκτός δυσάρεστου απροόπτου. Θα αποσυρθεί βαθμηδόν απ' τα πρωτοσέλιδα, θα συρρικνωθεί σε περιορισμένες διαμαρτυρίες «φιλοσοφικού» προσανατολισμού και θα κριθεί ανεπίκαιρη, ενώ οι διευθυντές των δελτίων θα κινηθούν αναπόφευκτα με γνώμονα τη διαπίστωση ότι «η ραδιενέργεια δεν πουλάει», γεγονός που αληθεύει εξάλλου, τουλάχιστον στο μέτρο που η ατζέντα διαμορφώνεται πάντα με την ανοχή ή συγκατάθεση της κοινής γνώμης.

ΜΙΑ ΤΕΤΟΙΟΥ είδους παραγνώριση του κινδύνου είναι απολύτως χαρακτηριστική της περιόδου που διανύουμε: έχουμε εξοικειωθεί με την τήρηση της υποχρέωσης να ζούμε ενσωματώνοντας, στη λεγόμενη καθημερινή ζωή, το σκάνδαλο των μεγάλων θανάσιμων εκκρεμοτήτων - λ.χ. το άγχος του μόνιμου πυρηνικού εφιάλτη. Η καταθλιπτική αποδοχή της ιδέας ότι δηλητηριάζουμε τον κόσμο μας ή ότι οφείλουμε να κοιμόμαστε και να ξυπνάμε με τον τρόμο μιας φρικτής οικουμενικής ζαριάς που ίσως δώσει τέλος στην ανθρώπινη Ιστορία όπως την ξέρουμε, αυτή η γάγγραινα, αυτή η υφέρπουσα απελπισία ΟΥΔΕΠΟΤΕ συνυπολογίζεται στα μείον της πυρηνικής τεχνολογίας! Συμπεριφερόμαστε σαν η ανθρωπότητα ν' αποτελεί ένα σύνολο αναλώσιμων βιολογικών μονάδων - ιδού τι θα πει να είσαι μοντέρνος!

Διαβάστε περισσότερα...

Οπερα πάνω στη λίμνη

Είναι οι προετοιμασίες του σκηνικού για την όπερα "Andre Chenier του Ιταλού συνθέτη Umberto Giordano, που κάνει πρεμιέρα στο ετήσιο φεστιβάλ Bregenz. Ο κορμός και το κεφάλι φτάνουν τα 15 μέτρα και ολόκληρο αυτό το κατασκεύασμα μαζί με την σκηνή επιπλέει πάνω στην επιφάνεια της λίμνης Κόνστανς, κοντά στην πόλη Μπρέγκενζ της Αυστρίας.

Διαβάστε περισσότερα...

Νίκος Ξυλούρης - Ο Θούριος του Ρήγα

Διαβάστε περισσότερα...

Προειδοποιήσεις ενός καρμπονάρου

Tου Παντελη Μπουκαλα

«Ας είσαι καλά, Ευρώπη! που σε ορισμένες / στιγμές ντροπής, / μένεις άκαρδη, άπραγη σ’ αυτόν / τον αφανισμό των λαών» έγραφε με στηλιτευτική ειρωνεία το 1822 ο φιλέλληνας Γερμανός ποιητής Κάρολος Αουγκούστ Μέμπολν.

Από την πλευρά της, η ελληνική ποίηση τίμησε τον φιλελληνισμό («Γκαρδιακά χαροποιήθη / και του Βάσιγκτον η γη, / και τα σίδερα ενθυμήθη / που την έδεναν κι αυτή» έγραφε ο Σολωμός στον «Υμνο»), ήξερε όμως πως «δεν είν’ εύκολες οι θύρες / εάν η χρεία τες κουρταλεί». Οι θύρες των ηγεμόνων παραμένουν μανταλωμένες, ή ανοίγουν υπό τους όρους που θέτει η σκοπιμότητα, ακόμα κι όταν οι λαοί τους εκφράζουν ανιδιοτελές πάθος συμπαράστασης σε εξεγερμένα έθνη.

Οξύτατη καταθέτει την αντίθεσή του στο ενδεχόμενο να πέσει η Ελλάδα στην ανάγκη προστατών ο άλλος ποιητής του Αγώνα, ο Κάλβος, το 1826. Καχύποπτος ο καρμπονάρος και γνώστης της Ιστορίας, γνωρίζει ότι τίποτα δεν δωρίζεται δίχως βαρύ τίμημα, και ότι η ελευθερία η αποκτημένη με ξένη συνδρομή είναι ...... λειψή, ποδηγετημένη. Το «παρά προστάτας να ’χωμεν» το προτιμά ακόμα κι αν οδηγεί στον αφανισμό («της θαλάσσης καλύτερα / φουσκωμένα τα κύματα / να πνίξουν την πατρίδα μου / ωσάν απελπισμένην, / έρημον βάρκαν») ή την εξαθλίωση («καλύτερα, καλύτερα / διασκορπισμένοι οι Ελληνες / να τρέχωσι τον κόσμον / με εξαπλωμένην χείρα / ψωμοζητούντες»).

Πού οφείλεται το τόσο πάθος, το πείσμα; Σε επόμενες στροφές των «Ευχών» παρέχεται μια εξήγηση: «Διά να θεμελιώσητε / την τυραννίαν», λέει ο Κάλβος απευθυνόμενος στις κεφαλές της Ευρώπης, «τιμάτε τον σταυρόν εις τας πόλεις σας, / και αυτόν επολεμήσατε / εις την Ελλάδα». Δηλαδή υποκρίνεστε, ο χριστιανισμός σας είναι φαρισαϊκός, συμφεροντολόγος, μέσον για να θεμελιώνονται ηγεμονίες και όχι τρόπος ζωής ή μέθοδος άσκησης φιλάλληλης πολιτικής. Ο Κάλβος είναι βέβαιος πως όποιος πολιτεύεται στο εσωτερικό της χώρας του με κυνισμό, κυνικότατα θα φερθεί και απέναντι σε άλλους λαούς. Γι’ αυτό κραυγάζει: «Και τώρα εις προστασίαν μας / τα χέρια σας απλόνετε! / τραβήξετέ τα οπίσω· / βλέπει ο θεός και αστράφτει / διά τους πανούργους». Μήπως διαψεύστηκε;

Διαβάστε περισσότερα...

Κόσοβο - Η Nebeska Srbija

Το Κοσσυφοπέδιο ή Κόσοβο (σερβικά: Косово и Метохија, λατινικάKosovo ή Metohija και Kosmet – αλβανικά Kosova ή Kosovë), βρίσκεται στην «καρδιά» των Βαλκανίων, έχει έκταση 10.887 τετραγωνικά χιλιόμετρα, συνορεύει με το Μαυροβούνιο, τη Σερβία, την Αλβανία και την ΠΓΔΜ, ενώ αποτελεί το «γεωπολιτικό κέντρο» της Βαλκανικής χερσονήσου.

Ο πληθυσμός του σήμερα μόλις ξεπερνά τα 2 εκατομμύρια, εκ των οποίων το 92% είναι Αλβανόφωνοι, ενώ το υπόλοιπο 8% αποτελούν Σέρβοι, Τούρκοι, σλαβόφωνοι μουσουλμάνοι, Ρομά, και άλλοι.

Πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη στο Κοσσυφοπέδιο είναι η Πρίστινα.

Στις 24 Μαρτίου 1999, το ΝΑΤΟ ξεκινά βομβαρδισμούς στο Κόσόβο και σε άλλες περιοχές της Σερβίας, επειδή η τελευταία αρνείται να υπογράψει τη συμφωνία για το μέλλον του Κοσσυφοπεδίου και να αποδεχθεί την ξένη στρατιωτική παρουσία εκεί, υπό τους όρους που έθεσε η διεθνής κοινότητα, στη διάσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Ραμπουγιέ της Γαλλίας.

Οι αεροπορικές επιδρομές θα διαρκέσουν 78 ημέρες, έως ότου οι δυνάμεις της Σερβίας αποσυρθούν από την περιοχή. Είναι η πρώτη επίθεση στην ιστορία της Συμμαχίας κατά κυρίαρχου κράτους. Στους βομβαρδισμούς έλαβαν μέρος 1.150 μαχητικά αεροσκάφη του ΝΑΤΟ, που απογειώθηκαν από 59 βάσεις σε 12 χώρες και πραγματοποίησαν περίπου 2.300 επιδρομές. Οι θάνατοι αμάχων καταλογίστηκαν…κυνικά ως «παράπλευρες απώλειες» (!!!), όπως και το χτύπημα στην πρεσβεία της Κίνας και στο κτίριο της τηλεόρασης στο Βελιγράδι ή στο κτίριο του ΥΠΕΘΑ ή στη Νις και το Κρακκούγιεβατς της Σερβίας. 

Και φυσικά θα θυμόμαστε το βίντεο με το χτύπημα του τρένου από Αμερικανικό μαχητικό αεροπλάνο, την ώρα που αυτό διέσχιζε μια γέφυρα! 

Οι επιχειρήσεις στο Κόσοβο έληξαν στις 10 Ιουνίου 1999, με την έναρξη της αποχώρησης των σερβικών δυνάμεων, τον έλεγχο ανέλαβε ο ΟΗΕ, εγκαταστάθηκε εκεί ειρηνευτική δύναμη του ΝΑΤΟ (KFOR) στην οποία μέχρι και σήμερα συμμετέχει και η Ελλάδα, ενώ η δύναμη αυτή αντικαθίσταται από δυνάμεις «αστυνόμευσης» της ΕΕ.

Μετά το 1999 οι εναπομείναντες σερβικοί πληθυσμοί στο Κόσοβο έζησαν τις πιο δύσκολες στιγμές στην ιστορία τους. Από τις 13 Ιουνίου του 1999, όταν σε εφαρμογή της απόφασης 1244 του ΟΗΕ οι δυνάμεις της KFOR εγκαταστάθηκαν στο Κόσοβο, υπολογίζεται ότι περίπου 350.000 μη-Αλβανοί, δηλαδή Σέρβοι, Τσιγγάνοι, Μουσουλμάνοι, Γκόραντσι (εξισλαμισμένοι Σλαβομακεδόνες) κ.α. αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους, οι περισσότεροι απ’ αυτούς οριστικά. 

Σήμερα υπολογίζεται ότι παραμένουν στο Κόσοβο περίπου 100.000 Σέρβοι κι από αυτούς οι 40.000 βρίσκονται βορείως της διχοτομημένης πόλης Κόσοβσκα Μιτρόβιτσα.

Στα τέσσερα πρώτα χρόνια (1999-2003) της παρουσίας της UNMIK στο Κόσοβο, σημειώθηκαν από Αλβανούς 6.391 επιθέσεις σε βάρος Σέρβων, κατά τις οποίες σκοτώθηκαν 1.194 άνθρωποι και τραυματίστηκαν 1.305. Επίσης, στην επαρχία έγιναν 1.138 απαγωγές Σέρβων, οι 155 από τις οποίες κατέληξαν με δολοφονία του θύματος. Επίσης αγνοείται και η τύχη αρκετών εκατοντάδων Σέρβων που απήχθηκαν ή δολοφονήθηκαν χωρίς ποτέ να βρεθούν τα πτώματα τους. (Πρόσφατα έγιναν συλλήψεις εννιά πρώην ανώτερων στελεχών του UCK σε Πρίστινα, Πρίζρεν και Ελβετία από αστυνομικούς της αποστολής της ΕΕ (EULEX), με βάση εντάλματα σύλληψης που εκδόθηκαν λόγω βάσιμων υποψιών για συμμετοχή των συλληφθέντων σε δολοφονίες και βασανισμούς Σέρβων και Αλβανών αμάχων και αιχμαλώτων πολέμου).

Τα σπίτια που λεηλατήθηκαν και κάηκαν υπολογίζονται σε 50.000, ενώ τα οχήματα των Σέρβων που κλάπηκαν ξεπερνούν τις 12.000. 

Περίπου 80 εκκλησίες, μοναστήρια και άλλα πολιτιστικά μνημεία, που κτίστηκαν το 14ο και 15ο αιώνα, καταστράφηκαν ολοσχερώς ή έπαθαν σοβαρές ζημιές από τους Αλβανούς εξτρεμιστές, τα περισσότερα από εκρήξεις δυναμίτιδας.

Περισσότερα από 200 ορθόδοξα παρεκκλήσια καταστράφηκαν ή έπαθαν μεγάλες ζημιές, και περίπου 10.000 εικόνες και άλλα εκκλησιαστικά ιερά αντικείμενα, τα περισσότερα εκ των οποίων είχαν ιστορική αξία και ήταν κάτω από την προστασία του κράτους, καταστράφηκαν ή εκλάπησαν. Τέλος, πολλά μνημεία και αγάλματα, που στήθηκαν έξω από πολιτιστικά κέντρα προς τιμήν μεγάλων Σέρβων συγγραφέων και ποιητών, καταστράφηκαν. Την ίδια μοίρα είχαν και τα αγάλματα των Σέρβων βασιλιάδων του Μεσαίωνα.

Στην Πρίστινα σήμερα κατοικούν περίπου 500.000 Αλβανοί, ενώ το 1999 ο πληθυσμός της δεν ξεπερνούσε τις 250.000. Από τους 40.000 Σέρβους που το 1999 κατοικούσαν στην πρωτεύουσα, σήμερα έχουν απομείνει μόνο 170!

Στις 17 Φεβρουαρίου 2008, η Βουλή του Κοσσυφοπεδίου ανακοίνωσε, μονομερώς, την ανεξαρτησία του από τη Σερβία, η οποία όμως δεν αποδέχθηκε την απόσχισή του και προσέφυγε στον ΟΗΕ. Το Κοσσυφοπέδιο αναγνωρίσθηκε άμεσα από κάποιες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, Γαλλίας, Ηνωμένου Βασιλείου, Ιταλίας και Γερμανίας, ενώ κάποιες άλλες όπως η Ρωσία και η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας θεωρούν την απόσχισή του παράνομη. Σήμερα 75 χώρες-μέλη του ΟΗΕ αναγνωρίζουν την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου.

Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ενέκρινε στις 8 Οκτωβρίου του 2008 το αίτημα της Σερβίας να παραπέμψει στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης το ζήτημα της μονομερούς απόφασης του Κοσσυφοπεδίου να κηρύξει την ανεξαρτησία του.

Το Κόσοβο, έγινε μέλος του ΔΝΤ στις 8 Μαΐου 2009, ενώ από τις 29 Ιουνίου 2009 είναι μέλος της Παγκόσμιας Τράπεζας.

Ας κάνουμε όμως αναδρομή στην ιστορία του Κοσόβου και να δούμε γιατί για τους Σέρβους το Κόσοβο αποτελεί την ιερή γη τους.

Στην αρχαιότητα το Κόσοβο κατοικείτο από τη φυλή των Ιλλυριών, από την οποία πιθανολογείται πως κατάγονται οι σημερινοί Αλβανοί. Οι Σέρβοι άρχισαν να εγκαθίστανται στην περιοχή τον 8ο μ.Χ. αιώνα, αλλά η περιοχή ανήκε στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία μέχρι τον 12ο μ.Χ αιώνα. 

Ο ιδρυτής του πρώτου σερβικού βασιλείου, Στέφανος Νέμανια και στη συνέχεια ο γιος του Στέφανος ο Πρωτοστέφανος, αφαίρεσαν το Κόσοβο από τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και το κατέστησαν σταδιακά κέντρο ενός ισχυρού σερβικού κράτους, που έφθασε στην ακμή του στα μέσα του 14ου μ.Χ. αιώνα επί Στεφάνου Ντουσάν. Έτσι το Κόσοβο κατέστη κέντρο της διοικητικής, πνευματικής και θρησκευτικής ζωής της Σερβίας.

Το 14ο μ.Χ. αιώνα το Κόσοβο κατακτήθηκε από τους Οθωμανούς, οι οποίοι στη συνέχεια κατέκτησαν για αιώνες ολόκληρα τα Βαλκάνια. 

Λίγο μακριά από την Πρίστινα δόθηκε στις 28 Ιουνίου του 1389 η πολύνεκρη μάχη του Κοσσυφοπεδίου, που έκρινε και την τύχη της Βαλκανικής χερσονήσου γενικότερα.

Το μέγεθος της σημασίας αυτής της μάχης στην ιστορία του σέρβικου λαού είναι τεράστιο, αφού η ιστορία τους χωρίζεται σε Προ και Μετά τη μάχη του Κοσσυφοπεδίου. 

Πρόκειται δηλαδή για το σέρβικο αντίστοιχο της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης. Με αυτή τη μάχη ο σέρβικος λαός ταύτισε απόλυτα την επιλογή του χριστιανικού «Ουράνιου Βασιλείου» με τη θυσία του γι΄αυτό. Στην εθνική συνείδηση των Σέρβων το «ιερό Κόσοβο» συνδέθηκε με τα Ιεροσόλυμα και τους Αγίους Τόπους. Πολλοί συνέκριναν μάλιστα αυτή τη μάχη με τη σταύρωση του Χριστού (υποταγή των Σέρβων στους Οθωμανούς), πράγμα που έδινε για αιώνες την ελπίδα στο λαό για την επικείμενη «Ανάσταση» του σερβικού κράτους, ενώ παιρνόντας στη σφαίρα των μύθων, δημιούργησε στο σέρβικο λαό μια τεράστια επική παράδοση που έμεινε γνωστή ως «Κύκλος του Κοσσυφοπεδίου». Αναθρεμμένες σε αυτή τη λαϊκή επική παράδοση οι μετέπειτα γενιές των Σέρβων, δεν σταμάτησαν ποτέ να βλέπουν το Κόσοβο ως λίκνο του πολιτισμού τους κι ως ηρωική αρένα των εθνικών τους αγώνων.

Δεν έχει ωστόσο το Κόσοβο τεράστια συναισθηματική αξία για τους Σέρβους μόνο και μόνο για το γεγονός ότι εκεί επέλεξαν να γίνουν «επουράνιος», δηλαδή μαρτυρικός λαός, δημιουργώντας έτσι το μύθο της «επουράνιας Σερβίας» (Nebeska Srbija). Το Κόσοβο θεωρείται και επίκεντρο της «Ιερής Γεωγραφίας» της Σερβίας, με το Πατριαρχείο του Πετς να θεωρείται «μυστικιστική μήτρα» του σέρβικου λαού.

Η οθωμανική κατάκτηση οδήγησε σε πρωτοφανείς λεηλασίες, καταστροφές κι εκτοπίσεις των σερβικών πληθυσμών από το Κόσοβο. 

Το 1688 όταν, ως αποτέλεσμα των Αυστρο-τουρκικών πολέμων, οι Σέρβοι του Κόσοβο (ακόμη και ο Πατριάρχης τους) αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν κατά χιλιάδες στα εδάφη της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας. Το πληθυσμιακό κενό στο Κόσοβο καλύφθηκε από μουσουλμανικούς πληθυσμούς του αλβανικού βορρά, που κατέλαβαν τα χωριά και τις περιουσίες των ορθόδοξων Σέρβων που μετανάστευσαν πέρα από τον Δούναβη.

Το 1912 κατά τη διάρκεια του Α’ Βαλκανικού Πολέμου, ο Σέρβικος Στρατός απελευθέρωσε το Κόσοβο, έπειτα από πέντε αιώνες τουρκικής κατάκτησης. Την ίδια χρονιά Σέρβοι και Αλβανοί μοιράζονταν από ένα 45% του πληθυσμού της επαρχίας. 

Από το 1941 ως το 1944 το Κόσοβο γνώρισε μια σκληρή ιταλο-αλβανική κατοχή και χιλιάδες Σέρβοι κάτοικοί του δολοφονήθηκαν, ενώ δεκάδες χιλιάδες κατέφυγαν στην κυρίως Σερβία εγκαταλείποντας τις περιουσίες τους, οι οποίες πέρασαν στα χέρια Αλβανών εποίκων. 

Το 1948, έπειτα από εκδιώξεις χιλιάδων Σέρβων κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και την εγκατάσταση τουλάχιστον 100.000 Αλβανών εποίκων από τη βόρειο Αλβανία, το αλβανικό στοιχείο στο Κόσοβο έφτασε το 65% του συνολικού πληθυσμού. 

Τις επόμενες δεκαετίες ο Γιουγκοσλάβος ηγέτης Τίτο, δίνει στο Κόσοβο το καθεστώς της αυτόνομης επαρχίας. Οι Αλβανοί του Κοσόβου από 500.000 που ήταν το 1948 εκτινάχθηκαν στα 1,6 εκατομμύρια το 1991. 

Την ίδια περίοδο ο σερβικός πληθυσμός της επαρχίας παρέμενε στάσιμός γύρω στις 250.000 (από 24% το 1961 έπεσαν στο 10% το 1991). Μάλιστα, μετά τους βομβαρδισμούς του 1999, την απομάκρυνση των σερβικών δυνάμεων και την εγκατάσταση της διεθνούς στρατιωτικής και αστυνομικής δύναμης (KFOR και UNMIK), οι περισσότεροι Σέρβοι εγκατέλειψαν τις εστίες τους στο Κόσοβο. Απέμειναν γύρω στις 80.000-100.000, που αποτελούν πλέον μια μειονότητα της τάξεως του 5-8%, και μάλιστα περιορισμένη σε προστατευόμενους θύλακες και στο βόρειο Κόσοβο.

Στις μέρες μας, η Ευρωπαϊκή Ένωση γνωρίζει πως δύσκολα θα αποφύγει την ανεξαρτητοποίηση του Κοσόβου, γι’ αυτό και προτείνει να είναι «υπό όρους» και το Κόσοβο να συνεχίσει να αποτελεί διεθνές προτεκτοράτο, όπως η Βοσνία, έως ότου να εμπεδωθεί η δημοκρατία, η ανεκτικότητα και η προστασία των μειονοτήτων.

Πριν λίγες ημέρες, ο Σέρβος πρόεδρος Μπόρις Τάντιτς με αφορμή την πρόσφατη επανάληψη των συνομιλιών ανάμεσα σε Βελιγράδι και Πρίστινα δήλωσε ότι η «λύση» στο ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου θα πρέπει να ικανοποιεί όλες τις πλευρές για να είναι βιώσιμη. Μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό της Πρίστινας «Klan Kosova» επανέλαβε την πάγια θέση της σερβικής ηγεσίας ότι «η επίλυση της σερβο - αλβανικής ιστορικής διαμάχης δεν μπορεί να αποτελέσει το σενάριο, βάσει του οποίου η Σερβία θα αποδεχθεί την ανεξαρτητοποίηση του Κοσσυφοπεδίου και η μια πλευρά θα κερδίσει τα πάντα, ενώ η άλλη θα τα χάσει όλα».

Διαβάστε περισσότερα...

Βίλχεμ Ράϊχ - Μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα

Ο Βίλχεμ Ράιχ (Wilhelm Reich) γεννήθηκε στις 24 Μαρτίου 1897 στη Γαλικία, μια περιοχή που τότε ανήκε στην Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία.

Ο Ράιχ ήταν παιδί μιας οικογένειας γερμανόφωνων εύπορων αγροτών. Από τα έξι μέχρι τα δέκα του χρόνια ο πατέρας του τον εμπιστεύθηκε σ’ έναν παιδαγωγό. Αργότερα φοίτησε σε γερμανικό λύκειο, απ’ όπου και έλαβε το 1915 το πρώτο του δίπλωμα φυσικών επιστημών.

Από πολύ μικρή ηλικία είχε μεγάλο ενδιαφέρον για τις φυσικές επιστήμες. Στα οχτώ του χρόνια έφτιαχνε συλλογές από φυτά και έντομα και μελετούσε τους τρόπους αναπαραγωγής τους.

Το 1918 γράφεται στην ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου της Βιέννης. Κέρδιζε κάποια χρήματα κάνοντας ιδιαίτερα μαθήματα και ζούσε πολύ μετρημένα αποφεύγοντας τις κοσμικές συγκεντρώσεις.

Το 1920, ενώ ήταν ακόμα φοιτητής, έγινε δεκτός σαν μέλος στη Ψυχαναλυτική Εταιρεία της Βιέννης, που καθοδηγούσε τότε ο Σίγκμουντ Φρόυντ. Οι στενές σχέσεις του με τον Φρόυντ και την ψυχανάλυση συνεχίστηκαν μέχρι το 1934.

Το 1922 ο Ράιχ άρχισε μια λαμπρή καριέρα σαν ψυχαναλυτής. Έγινε ένας από τους καλύτερους θεραπευτές της Βιέννης και υπήρξε πιθανόν ο λαμπρότερος ψυχαναλυτής της δεύτερης γενιάς, αυτής που διαδέχτηκε τους μεγάλους προκατόχους του σαν τον Φρόυντ, τον Φερέντσι, τον Άμπραχαμ κ. α.

Από εκεί κι έπειτα η ζωή του ακολούθησε μια …ταραχώδη πορεία, όπως άλλωστε ήταν και η προσωπικότητά του. Για τις θεωρίες του και τις ανακαλύψεις του διώχθηκε από τέσσερα ευρωπαϊκά κράτη και διαγράφηκε από το Κομουνιστικό κόμμα της Γερμανίας και της Δανίας, διότι θεωρήθηκε πράκτορας της Μόσχας, ενώ οι κομουνιστές τον θεώρησαν αντεπαναστάτη και πράκτορα της αστικής τάξης. Οι ψυχαναλυτές της εποχής του τον θεώρησαν αιρετικό και τον διέγραψαν από την Ψυχαναλυτική Ένωση.

Η αντίληψη που είχε για τα πράγματα και οι ανακαλύψεις του ήταν πολύ πλατιές και δεν μπόρεσαν να χωρέσουν στα “στενά καλούπια” της τότε επίσημης επιστήμης. Έτσι έφτασε στο σημείο να θεωρηθεί από πολλούς ως τρελός. Ήταν ένας από τους επιστήμονες που δυσφημήθηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό και προκάλεσε μεγάλη επίθεση από διαφορετικά συμφέροντα και ομάδες ανθρώπων. Τα βιβλία του απαγορεύτηκαν στη Σοβιετική Ένωση και κάηκαν στη Γερμανία, ενώ στις Η.Π.Α. κατέστρεψαν όλες τις επιστημονικές του συσκευές, απαγόρευσαν οποιαδήποτε περαιτέρω εφαρμογή ανακαλύψεών του σε ανθρώπους και συνέχιση των ερευνών και πειραμάτων.

Από πολύ νωρίς αντιλήφθηκε ότι ίσως πέρα από τη λίμπιντο του Φρόυντ να κρύβεται μια πραγματική ενέργεια που διακατέχει τον άνθρωπο. 

Η βάση που στηρίζεται η θεωρία του Ράιχ για την ανθρώπινη παθολογία είναι ο 

παραλληλισμός του οργασμού με ένα είδος ηλεκτρομαγνητικής ενέργειας που υπάρχει συσσωρευμένη στον άνθρωπο. Όταν υπάρχει ανικανότητα εκφόρτισης αυτής της ενέργειας (θωράκιση), τότε μπορεί να υπάρξουν σωματικές και ψυχολογικές ασθένειες. Ο Ράιχ παρατήρησε πως, όταν η θωράκιση αφαιρείται με τη θεραπευτική προσέγγιση, τότε αυτή η ενέργεια που υπάρχει στον οργανισμό, δεσμευμένη πριν στη θωράκιση, κινείται ελεύθερα και εμφανίζει έναν παλμό. 

Προεκτείνοντας τις παρατηρήσεις του σχετικά με τη θωράκιση στον κοινωνικό χώρο, διαπίστωσε ότι τα θωρακισμένα άτομα γίνονται απαθή, υποχωρητικά κι έχουν την ανάγκη της καθοδήγησης, και ακόμα διαμορφώνουν τυραννική συμπεριφορά, ακριβώς γιατί το βιοσύστημά τους είναι άκαμπτο.

Όταν ο Ράιχ μετακόμισε απ’ την Ευρώπη στη Σκανδιναβία και στην Αμερική, άφησε πίσω του μια σειρά από εξαγριωμένους ειδικούς σε κάθε πεδίο που εξερεύνησε, στην ψυχιατρική, την πολιτική, τη σεξολογία, τη βιολογία, τη μικροσκοπία και την έρευνα για τον καρκίνο. Όμως το ανήσυχο πνεύμα του τον έκανε να μη σταματήσει ποτέ να ερευνά και να αναρωτιέται. 

Από το 1931 μέχρι το 1941 δίδαξε στη “Νέα Σχολή Κοινωνικής Έρευνας” στη Νέα Υόρκη. Εκεί δεν άργησε να περιτριγυριστεί από πολλούς μαθητές, πάνω στους οποίους ο Ράιχ ασκούσε μια παράξενη γοητεία. Με έξοδα των μαθητών του ίδρυσε ένα εργαστήρι, έναν εκδοτικό οίκο και έβγαλε ένα περιοδικό που δημοσίευε τα σχετικά με τα πειράματά του.

Θέλοντας να επιβεβαιώσει την ανακάλυψή του, δηλαδή την ύπαρξη και τις εκδηλώσεις της υγείας ή της αρρώστιας από τον τρόπο που παλλόταν αυτή η ενέργεια μέσα στον οργανισμό, άρχισε να ερευνά τις μικρότερες μονάδες ζωής. Έτσι ανακάλυψε τα βιόντα. 

Αυτά είναι ενεργειακές κύστες, δηλαδή μεταβατικές μορφές από την άβια και έμβια ύλη. Η συνέχιση αυτής της έρευνας τον οδήγησε σε μια ενοποιητική ανακάλυψη: Μία δίχως μάζα, παλλόμενη ζωτική ενέργεια, την οποία ονόμασε οργόνη, επειδή την ανακάλυψε σε ζωντανούς οργανισμούς πριν ανακαλύψει ότι διαποτίζει επίσης τη γήινη ατμόσφαιρα.

Επίσης ανακάλυψε μια συσκευή που μπορούσε να συσσωρεύει την οργόνη. Τη δυνατότητα αυτής της συσκευής να συγκεντρώνει την οργόνη την απέδειξε με πολλά πειράματα και κανένα από αυτά δεν έχει αποδειχθεί λάθος μέχρι σήμερα. Τη συσκευή την ονόμασε οργονοθάλαμο και τη χρησιμοποίησε σε πειραματικές έρευνες για τη θεραπευτική αγωγή καρκινοπαθών και άλλων ασθενών, με ικανοποιητικά αποτελέσματα. Ο συσσωρευτής είναι ένας θάλαμος φτιαγμένος από στρώματα οργανικών και ανόργανων υλικών. Πειράματα με αυτόν παρουσιάζουν ανώμαλα αποτελέσματα. Μια ασυνήθιστη αύξηση της θερμοκρασίας μέσα στο συσσωρευτή, υποδεικνύει περιορισμούς στο δεύτερο νόμο της θερμοδυναμικής. Άσχετα αν η συγκεντρωμένη οργόνη μπορεί να δώσει λύση σε προβλήματα υγείας, ο συσσωρευτής προκαλεί ακόμη και σήμερα ανοικτά την κατεστημένη επιστήμη.

Στη συνέχεια άρχισε να διαπιστώνει ότι αυτή η ενέργεια που συγκέντρωνε ο οργονοθάλαμος, είχε κινητήρια δύναμη και τελικά κατάφερε να κινήσει ένα μοτέρ. Υπάρχουν πολλές μαρτυρίες για την κίνηση αυτού του μοτέρ και μεταξύ άλλων υπάρχει και σχετικό φιλμ στο Μουσείο Βίλχελμ Ράιχ, στην κωμόπολη Ρέιντζλι της πολιτείας Μαίην.

Το 1942 ο Ράιχ και οι μαθητές του αγόρασαν μια εδαφική έκταση στην Πολιτεία Μαίην, κοντά στα καναδικά σύνορα. Βάφτισαν αυτή την έκταση “Όργονον”, και ο Ράιχ έφτιαξε εκεί ένα εργαστήρι όπου συνέχισε να δουλεύει ασταμάτητα μαζί με τους μαθητές του και να πραγματοποιεί πειράματα πάνω στην οργόνη.

Ο Ράιχ περιφερόταν μόνος του τη νύχτα και ατένιζε αυτόν τον πελώριο ωκεανό οργόνης (όπως τον ονόμαζε), σκεπτόμενος τους μακρινούς γαλαξίες. Η σκέψη του είχε πάρει μια μυστικιστική χροιά, και αυτό φαινόταν στα τελευταία βιβλία του, όπως “Ο θάνατος του Χριστού” , “Άκου ανθρωπάκο”, “Ο Αιθέρας, ο Θεός και ο διάβολος” κ.α.

Ο ζωή του Ράϊχ τελείωσε στη φυλακή στις 3 Νοεμβρίου του 1957, μετά από μια παρατεταμένη σύγκρουση με την Επιτροπή Τροφής και Φαρμάκων (FDA) των Η.Π.Α. Τα βιβλία και οι σημειώσεις του κάηκαν από ομοσπονδιακούς υπαλλήλους, επειδή η FDA είχε ξεσηκώσει ένα ζήτημα εναντίον της χρήσης για θεραπεία του συσσωρευτή οργόνης του. Η απόφαση που εξέδωσε το δικαστήριο των Η.Π.Α. ήταν : «Απαγορεύεται η ταχυδρόμηση μεταξύ πολιτειών βιβλίων που φέρουν τη λέξη οργόνη. Επιπλέον θα καούν σε κλιβάνους όλα τα βιβλία και οι εργασίες του Dr Reich, ενώ ο ίδιος καταδικάζεται σε φυλάκιση».

Ο Ράιχ έδωσε τη δική του απάντηση στην απόφαση του δικαστηρίου λέγοντας : Υπόθεση αρ. 1056, 19 Μαρτίου 1954, Περιφερειακό Δικαστήριο Ηνωμένων Πολιτειών, Πόρτλαντ Μέιν, Δικαστής John D. Kliford Jr: Δεν υπάρχουν αποδείξεις. Δεν υπάρχουν αυθεντίες κανενός είδους. Κανένας Πρόεδρος, Ακαδημία, Δικαστήριο, Κογκρέσο ή Γερουσία σ΄ αυτή τη γη δεν έχει τη γνώση ή τη δύναμη να αποφασίσει ποια θα είναι η γνώση του αύριο. Είναι άχρηστο να προσπαθείς να αποδείξεις κάτι που είναι άγνωστο σε κάποιον που είναι αδαής του αγνώστου, ή φοβάται την απειλητική δύναμή του. Μόνο οι παλιοί, καλοί κανόνες της μάθησης θα φέρουν τελικά την κατανόηση για τον εισβολέα της γήινης ύπαρξής μας. Αυτοί που δε γνωρίζουν τους δρόμους της μάθησης ας κάνουν στην άκρη, ενώ αυτοί που ξέρουν τι είναι γνώση, ας τρέξουν στο μονοπάτι προς το άγνωστο. Η Αναζήτηση της Γνώσης είναι Ανώτατη Ανθρώπινη Δραστηριότητα. Τίποτα άλλο παρά οι νόμοι της μάθησης δεν μπορούν να την ορίσουν».

Έτσι τελείωσε η ζωή ενός γνήσιου επιστήμονα που δε δίστασε να πάει κόντρα στο κατεστημένο και στα συμφέροντα της εποχής του, για να ανακαλύψει την αλήθεια πέρα από προκαταλήψεις και δογματισμούς. 

Ο Βίλχελμ Ράιχ ήταν ο πρώτος δυτικός επιστήμονας που κατάφερε να «ξαναανακαλύψει» και να τεκμηριώσει επιστημονικά την ύπαρξη αυτής της λεπτής ηλεκτρομαγνητικής ενέργειας, που περιβάλει τα πάντα και που στην Ανατολή ήταν τόσο διαδεδομένη από τα αρχαία χρόνια, ως “Πράνα” στην Ινδία, και “Τσι” στην Κίνα. Οι ανακαλύψεις του άνοιξαν την πόρτα στην εμφάνιση νέων επιστημονικών κλάδων, όπως η Βιοτρονική ή Οργοτρονική.

Έργα – βιβλία του Ραϊχ που κυκλοφορούν στα ελληνικά είναι τα εξής : 

1 Ο Αιθέρας, ο Θεός και ο Διάβολος (εκδοτικοί οίκοι Πύλη και Αποσπερίτης) 

2. Άκου Ανθρωπάκο (εκδοτικοί οίκοι Πύλη και Αποσπερίτης)

3. Η Ανάλυση του Χαρακτήρα (εκδοτικοί οίκοι Καστανιώτη και Εγνατία)

4. Η Βιοηλεκτρική Θεωρία της Σεξουαλικότητας και του Άγχους (εκδόσεις Αποσπερίτης)

5. Η Βιοπάθεια του Καρκίνου (εκδόσεις Άκμων) 

6. Διαλεκτικός Υλισμός και Ψυχανάλυση (εκδοτικοί οίκοι Γραμμή και Ελεύθερος Τύπος) 

7. Η Δολοφονία του Χριστού (εκδοτικοί οίκοι Πύλη και Αποσπερίτης) 

8. Η Εισβολή της Σεξουαλικής Ηθικής (εκδοτικοί οίκοι Πύλη και Καστανιώτη) 

9. Το Ένστικτο του Θανάτου (εκδόσεις Καστανιώτη)

10. Ερωτισμός και Αυτοερωτισμός - 4 μελέτες πάνω στη σεξουαλικότητα (εκδόσεις Ελεύθερος Τύπος)

11. Ο Θωρακισμένος Άνθρωπος (εκδόσεις Καστανιώτη)

12. Η Κοσμική Υπέρθεση (εκδόσεις Καστανιώτη)

13. Η Λειτουργία του Οργασμού (εκδόσεις Δίδυμοι)

14. Η Λειτουργία του Οργασμού (εκδόσεις Άνθρωπος – Μέτρο)

15. Η Λίμπιντο (εκδόσεις Πύλη) 

16. Η Μαζική Ψυχολογία του Φασισμού (εκδόσεις Μπουκουμάνη)

17. Ο Μαζοχιστικός Χαρακτήρας (εκδόσεις Ελεύθερος Τύπος)

18. Το Ξεπέρασμα του Οιδιπόδειου Συμπλέγματος (εκδόσεις Ελεύθερος Τύπος)

19. Ορμή και Ηδονή (εκδόσεις Πύλη)

20. Τα Παιδιά του Μέλλοντος (εκδόσεις Αποσπερίτης)

21. Η Πάλη των Τάξεων και η Ψυχανάλυση (εκδόσεις Ελεύθερος Τύπος)

22. Ο Παρορμητικός Χαρακτήρας (εκδόσεις Πύλη)

23. Οι Ρίζες της Σεξουαλικής Καταπίεσης (εκδόσεις. Ελεύθερος Τύπος και Χαρακίρι) 

24. Σεξουαλική Επανάσταση. (εκδοτικοί οίκοι Ράππα και Ολκός) 

25. Η Σεξουαλική Καταπίεση κατά τον Βίλχελμ Ράιχ, του Michel Cartier (εκδόσεις Νέος Παλμός)

26. Ο Συσσωρευτής Οργονοενέργειας - η Ιατρική και Επιστημονική του Χρήση (εκδόσεις Κοροντζή)

27. Ταξική Συνείδηση και Σεξουαλική Χειραφέτηση (εκδόσεις Διεθνής Βιβλιοθήκη)

28. Υπόθεση Αϊνστάιν (εκδόσεις Σπηλιώτη)

29. Ο Φρόιντ κι Εγώ (εκδόσεις Πύλη)

30. Χειρόγραφα Βιοφυσικής (εκδόσεις Ελεύθερος Τύπος)

31. Χειρόγραφα Οργόνης - το πείραμα oranur (εκδόσεις Σπηλιώτη)

32. Ο Σεξουαλικός Αγώνας των Νέων (εκδόσεις Καστανιώτη)

33. Ψυχανάλυση στο Θέατρο. Επιστήμη και Τέχνη (Ερμηνεία του Πέερ Γκύντ). (εκδόσεις Πύλη)

34. Η καταγραφή μιας Φιλίας. Η Αλληλογραφία Βίλχελμ Ράιχ και Α. Σ. Νιλ (εκδόσεις Αποσπερίτης)

Διαβάστε περισσότερα...

Τα συνήθη σοφίσματα

Tου Παντελη Μπουκαλα

Νάτα πάλι τα πονηρά σοφίσματα, να και τα διλήμματα που θέτει με όλη της την έπαρση μια σχολή σκέψης που αρέσκεται να παριστάνει την κοινή λογική, τη στέρεη τάχα και την απελευθερωμένη από ιδεολογικά συμπλέγματα και πολιτικές μεροληψίες: «Αν δεν είστε αναφανδόν υπέρ των βομβαρδισμών στη Λιβύη, τότε είστε αντικειμενικά υπέρ του σφαγέα Καντάφι». 

Νάτο, λοιπόν, και το δόλιο «αντικειμενικά», να υποκαθιστά αναλύσεις και ερμηνείες, να κηρύσσει ενόχους με συνοπτικές διαδικασίες και άνευ απολογίας, να κατεδαφίζει την ίδια την κοινή λογική, που κατά τα λοιπά την έχουμε λέει σε μεγάλη υπόληψη.

Νάτο, δηλαδή, άλλη μία φορά, εκβιαστικό, το δόγμα «όποιος δεν είναι μαζί μας, είναι εχθρός μας», το δόγμα του Μπους, ο οποίος, αν και «έπαιρνε εντολές απευθείας από τον Θεό», δεν είχε ακουστά ότι ο Υιός του Θεού πρέσβευε τα εντελώς αντίθετα («ος γαρ ουκ έστι καθ’ ημών, υπέρ ημών έστι»). Μερικά χρόνια πριν «ήταν με τον σφαγέα Σαντάμ Χουσεΐν» όσοι επέμεναν ότι μια χώρα δεν εκδημοκρατίζεται διά του ανελέητου βομβαρδισμού και μια επιχείρηση, όση ανθρωπιστική ρητορική κι αν χρησιμοποιηθεί, δεν εξαγιάζεται όταν θεμελιώνεται σε κατάφωρα ψέματα: τα «όπλα μαζικής καταστροφής» (το μέγιστο πρόσχημα) ουδέποτε εντοπίστηκαν, γιατί δεν υπήρξαν πουθενά αλλού παρά στα χαλκευμένα «ντοκουμέντα» των μυστικών υπηρεσιών.

Και βέβαια «ήταν με τον σφαγέα Μιλόσεβιτς» όσοι.......επέμεναν ότι ο βομβαρδισμός μιας ολόκληρης χώρας (και ξένων πρεσβειών και τηλεοπτικών σταθμών, αλλά και φαλάγγων σχηματισμένων από πρόσφυγες Κοσοβάρους, η προστασία των οποίων υποτίθεται πως ήταν ο μοναδικός στόχος της όλης επιχείρησης), δεν είχε σοβαρή σχέση με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Απλώς αποδείκνυε ότι η μοναδική πλέον υπερδύναμη εννοεί ως ζωτικό της χώρο όλο τον πλανήτη.

Με αυτά τα προηγούμενα, «λογικό» μέσα στη διαστροφική του υφή φαίνεται τώρα το κατηγορητήριο πως είναι με τον σφαγέα Καντάφι και όχι με τη δημοκρατική επανάσταση των Λίβυων όσοι παρατηρούν ότι οι επιχειρούντες δεν έχουν καν δηλώσει σαφώς τους σκοπούς τους, ότι η συμμαχία τους αντιμετωπίζει εσωτερικά προβλήματα ήδη από τη συγκρότησή της και ότι η προστασία των αμάχων δεν εξασφαλίζεται με πλήγματα που γνωρίζουμε εκ πείρας πόσο «χειρουργικά» τυγχάνουν. 

Είναι άραγε ή όχι στόχος (και των όπλων) ο Καντάφι, ο πρώην φίλος και εταίρος των πολεμίων του (αλλά πρώην φίλος ήταν και ο Σαντάμ); Συμφωνούν, και πόσο, οι Αραβες, και ποιοι Αραβες; Ποιος ηγείται, ο Σαρκοζί, ο Ομπάμα ή ο Κάμερον; Ποιος συντονίζει; Και μήπως οι σύμμαχοι διαφωνούν όχι για θεωρητικούς λόγους, αλλά επειδή δεν συμπίπτουν τα υλικά συμφέροντά τους; Αλλά βέβαια και οι αντιτιθέμενοι, Ρωσία, Κίνα κ. ά., από συμφέροντα ορμώνται, όχι από αγαθότητα. Δεν ξύπνησε ξαφνικά μια μέρα ο πλανήτης απαλλαγμένος από την υποκρισία.

Διαβάστε περισσότερα...