Το άφθαρτο της εξαιρετικής στιγμής

Tης Τασουλας Καραϊσκακη

Δεν έκανε η Ελλάδα Χριστούγεννα, έγραψαν οι Times. Δεν στήθηκε χριστουγεννιάτικο δέντρο στην πλατεία Συντάγματος –ο στολισμός ήταν φωτάκια στα δέντρα και κατασκευές μαθητών με ανακυκλωμένα κουτάκια αναψυκτικών– ενώ η εμπορική κίνηση ήταν «πεσμένη» κατά 30% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι.

Μια γενική και λίγο ώς πολύ επιφανειακή διαπίστωση, βασισμένη κυρίως στην ταύτιση της γιορτής με την κατανάλωση. Υπό αυτό το πρίσμα, το πιο ορθό θα ήταν να πει κανείς ότι Χριστούγεννα η Ελλάδα στις πλατείες, στους εμπορικούς δρόμους και στα περισσότερα σπίτια έκανε, αν και εμφανώς περιορισμένα και λιτά, όπως θα ανέμενε κανείς έπειτα από μία διετία αποκάλυψης δυσθεώρητων ελλειμμάτων, εξουθενωτικής μείωσης εισοδημάτων και ταπεινωτικού ραπίσματος για το ίδιον των σπάταλων, ασυνείδητων και τεμπέληδων Ελλήνων. Χριστούγεννα δεν έκανε ένα αυξανόμενο τμήμα του πληθυσμού, οι ένα εκατομμύριο άνεργοι, οι υποαμειβόμενοι, οι χαμηλοσυνταξιούχοι, οι υπερχρεωμένοι υποαπασχολούμενοι για τους οποίους δεν υφίσταται πλέον οικονομική διευκόλυνση με τη μορφή πίστωσης ή δανείων.

Αν ο δήμος ύψωνε το ολοφώτιστο δέντρο (κόστους 200.000 ευρώ, όσο των λοιπών χριστουγεννιάτικων διακοσμήσεων και εκδηλώσεων), όλοι –και πρώτοι οι ρεπόρτερ– θα αναρωτιούνταν πού βρήκε ο κύριος Καμίνης τα λεφτά και θα υπενθύμιζαν καυστικά το χρέος του δήμου (270 εκατ. ευρώ).

Οσο για την εμπορική κίνηση, ήταν.......πράγματι μειωμένη σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή, συνολικά, κατά 30% (οι έμποροι μιλούν για τα χειρότερα Χριστούγεννα των τελευταίων δεκαετιών), όμως αυτή εμφανίστηκε περιορισμένη κατά 30% όλο τον χρόνο, που σημαίνει ότι έχουν αυξηθεί αναλογικά όσοι δεν μπορούν με κανένα τρόπο να καταναλώσουν, όπως και εκείνοι που το πράττουν θέτοντας αυστηρές προτεραιότητες (προηγούνται τα παιδιά και η διατροφή). Σύμφωνα με την Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου, σε όλη τη χώρα μόνο ο κλάδος των παιδικών και των παιχνιδιών δεν κατέγραψε μείωση, ενώ η πτώση των πωλήσεων σε είδη ένδυσης και υπόδησης έφθασε το 40%, στα είδη ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών το 30%, καλλυντικών, βιβλίων και δώρων το 20%, τροφίμων και ποτών το 15% σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι. Σε πλήθος σπιτιών η συζήτηση πάνω από τη ροδοκόκκινη γαλοπούλα ήταν η... καταγωγή της, ευθέως συνδεδεμένη με την τιμή της – από 3 έως 12 ευρώ...

Τα Χριστούγεννα, δηλαδή η γιορτή, είναι πάντα γιορτή, με πολλά, λίγα ή λιγότερα, αν δεν ακυρώνεται από πόλεμο, φυσική καταστροφή, ανθρώπινη απώλεια, οδύνη προσωπική ή εθνική, εσχάτη ένδεια, κοινωνική αναταραχή, ιδεολογία, θρησκεία ή απλά ανία... Ιδιο είναι το πνεύμα. Της ένωσης, του φωτός, της τέρψης, του άτρωτου στη φθορά και τον θάνατο υπερβατικού χρόνου της εξαιρετικής στιγμής. Η υπερκατανάλωση δεν είναι απαραίτητη για το ξέσκασμα της ψυχής. Ομως, απαιτείται μια ελάχιστη υλική βάση για να σκορπιστεί και να χαθεί για λίγο η απειλητική πραγματικότητα, να επιτευχθεί η ανάπαυλα της θαλπωρής, της αδελφοσύνης, της χαράς, της πληρότητας, του ενθουσιασμού, της πτήσης πάνω από τον ζόφο. Πολλοί δεν την είχαν.

kathimerini.gr

Διαβάστε περισσότερα...

Μία ημέρα

old-boy.blogspot.com

Δύο άνθρωποι φιλιούνται σε ένα λεωφορείο. 8 Σεπτεμβρίου στους κινηματογράφους. Σεπτεμβρίου; Ξέμειναν. Κρίση, φίλε μου, κρίση. Δεν θα βρέθηκε κανείς να τους αντικαταστήσει. Έστω. Γιατί τότε δεν βγήκαν; Δημόσιο, φίλε μου, Δημόσιο. Δεν θα βρέθηκε κανείς να τους βγάλει. Έτσι φιλιούνται ακόμα. Bράδυ 26ης Δεκεμβρίου και το φιλί τους δεν λέει να τελειώσει. Κλείνουν τετράμηνο όπου να 'ναι. Όταν επιστρέφουν στο αμαξοστάσιο και δεν τους βλέπει κανένας, σταματάνε άραγε να πάρουν ανάσα; Ή παραμένουν εντός ρόλου;

Χθες πέθανε ένας ακόμη ποιητής που δεν ήξερα. Για την ακρίβεια ένας ακόμη ποιητής που είχα απλά ακουστά. Όλα κι όλα. Στο ακουστά περνάω τη βάση. Στο πέραν του ακουστού τα πράγματα αλλάζουν κάπως. Μπορώ να σου πω όμως τη γνώμη μου για τον Εφραίμ, αν θες. Ή για τον Θάνο Πλεύρη. Πεθαίνουν οι ποιητές στα δελτία ειδήσεων; Αν όχι, αυτά είναι πιο ειλικρινή από μπλογκ σαν το δικό μου. Γιατί όσο ζουν, ζουν εξίσου ξένοι και εκεί και εδώ. Υποκριτικά λοιπόν δίνω το λόγο στον πεθαμένο ποιητή:

Οι άνθρωποι το πιο συχνά

δεν ξέρουν τι να κάνουνε τα χέρια τους

Τα δίνουν - τάχα χαιρετώντας - σ' άλλους

Τ' αφήνουνε να κρέμονται σαν αποφύσεις άνευρες

Ή - το χειρότερο - τα ρίχνουνε στις τσέπες τους

και τα ξεχνούνε

Στο μεταξύ ένα σωρό κορμιά μένουν αχάιδευτα

Ένα σωρό ποιήματα άγραφα............

Σε τουλάχιστον ένα όμως λεωφορείο των Αθηνών, γραμμή 550, Παλαιό Φάληρο - Κηφισιά, δύο άνθρωποι ξέρουν τι να κάνουν τα χέρια τους. Σύμφωνοι, αφήνουν κι αυτοί άγραφα ένα σωρό ποιήματα. Σύμφωνοι, αφήνουν κι αυτοί αχάιδευτα ένα σωρό κορμιά. Αλλά έχουν βρει έναν άνθρωπο που τους καλύπτει, και δεν λένε να ξεκολλήσουν τα χέρια τους απ' το δικό του το κορμί, κοντά τέσσερεις μήνες τώρα, πάνω κάτω την Κηφισίας. 

Μέχρι να μάθουν πως συνιστούν μια ξεχασμένη διαφήμιση, μέχρι να μάθουν πως ο καιρός τους πέρασε και οι αίθουσες πια δεν τους προβάλλουν, μέχρι να μάθουν πως ποτέ δεν αγαπήθηκαν στα αλήθεια και πως όλα ήταν η αναπαράσταση μιας άλλης αναπαράστασης, θα συνεχίσουν να φιλιούνται σαν να πρωταγωνιστούν σε ποίημα. 

Μία ημέρα, θα τους ξεκολλήσουν. Το λεωφορείο θα συνεχίσει να ανεβοκατεβαίνει την Κηφισίας γυμνό και γκρίζο ή ντυμένο με μια νέα ψευδαίσθηση. Εκείνοι αργά ή γρήγορα θα αποσυντεθούν. Το φιλί τους όμως δόθηκε, υπήρξε και διήρκεσε. Και η ιδιαιτερότητα των φιλιών είναι πως κατορθώνουν πάντα να υπερβαίνουν το πλαίσιο στο οποίο δίνονται· και αυτονομούμενα να διασώζονται και να διασώζουν.

Διαβάστε περισσότερα...

Διεθνές Νομισματικό Ταμείο – Ένας Οργανισμός 66 χρονών

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), (διεθνής ονομασία International Monetary Fund - IMF), είναι ένας διεθνής οργανισμός, ο οποίος επιβλέπει το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, παρακολουθώντας τις συναλλαγματικές ισοτιμίες και τα ισοζύγια πληρωμών και προσφέροντας οικονομική και τεχνική βοήθεια όταν του ζητηθεί. Το ΔΝΤ ιδρύθηκε στις 27 Δεκεμβρίου του 1945 στην Ουάσιγκτον, κατόπιν συνομολόγησης 29 Χωρών που είχαν συμβάλει στο 80% του κεφαλαίου, ενώ μαζί με την Παγκόσμια Τράπεζα τελεί υπό τον ΟΗΕ.

Η ίδρυση του Οργανισμού αυτού είχε προπαρασκευαστεί κατά τη Διεθνή Νομισματική και Χρηματοδοτική Συνδιάσκεψη που συνήλθε στο Μπρέτον Γουντς, του Νιού Χαμσάιρ των ΗΠΑ, ενάμισι χρόνο πριν, από 1ης Ιουλίου μέχρι 22 Ιουλίου του 1944. Έδρα του Οργανισμού ορίσθηκε η Ουάσιγκτον, ως πρωτεύουσα της χώρας με το μεγαλύτερο ποσοστό συμμετοχής.

Κύριος σκοπός του οργανισμού είναι η προώθηση της διεθνούς νομισματικής συνεργασίας μεταξύ των κρατών-μελών με ισόρροπη ανάπτυξη του διεθνούς εμπορίου. Για τον σκοπό αυτό προωθούνται συγκεκριμένα μέτρα, ή κάθε φορά που κρίνεται αναγκαίο αποφασίζονται ιδιαίτερα μέτρα, μεταξύ των οποίων...

είναι:

α. Η ενιαία διαδικασία ομαλής προσαρμογής εκάστου κράτους μέλους στις συναλλαγματικές ισοτιμίες.

β. Διεθνείς διαβουλεύσεις σε περιπτώσεις σημαντικών αλλαγών των ακολουθουμένων συναλλαγματικών πρακτικών.

γ. Επιβολές ορισμένων περιοριστικών συναλλαγματικών μέτρων.

δ. Άρση των παραπάνω περιοριστικών μέτρων κατόπιν διαπιστωμένης βελτίωσης οικονομικής θέσης του συγκεκριμένου κράτους-μέλους.

Η βασική αποστολή του ΔΝΤ είναι να παρέχει τεχνική και οικονομική βοήθεια σε χώρες που βρίσκονται σε πολύ δύσκολη οικονομική κατάσταση. Χώρες-μέλη που έχουν πρόβλημα με το ισοζύγιο πληρωμών μπορούν να ζητήσουν δάνεια και βοήθεια στη διαχείριση της εθνικής τους οικονομίας. Για να δοθεί η βοήθεια απαιτείται συνήθως από τις χώρες αυτές να προβούν σε μεταρρυθμίσεις (οι οποίες αναφέρονται σε μερικές περιπτώσεις ως "συναίνεση της Ουάσινγκτον"). 

Αυτές οι μεταρρυθμίσεις συνήθως απαιτούνται γιατί χώρες με σταθερή συναλλαγματική ισοτιμία μπορούν να δημιουργήσουν οικονομικές, νομισματικές και πολιτικές πρακτικές οι οποίες να οδηγήσουν οι ίδιες το σύστημα σε κρίση. 

Για παράδειγμα, χώρες με τεράστια ελλείμματα προϋπολογισμού, ανεξέλεγκτο πληθωρισμό, αυστηρό έλεγχο τιμών, ή ιδιαίτερα υπερτιμημένο ή υποτιμημένο νόμισμα διατρέχουν τον κίνδυνο να αντιμετωπίσουν στο μέλλον σοβαρό πρόβλημα με το ισοζύγιο πληρωμών. Έτσι, τα προγράμματα αυτά έχουν ως στόχο, να διορθώσουν τις συνθήκες που οδήγησαν στην οικονομική κρίση και όχι απλώς να χρηματοδοτήσουν την έλλειψη υπεύθυνης στάσης στα οικονομικά.

Όταν η βοήθεια συνίσταται από δάνεια, αυτά συνήθως δίνονται σε δόσεις, καθεμιά από τις οποίες δίνεται υπό την προϋπόθεση ότι έχουν επιτευχθεί συγκεκριμένοι στόχοι.

Ανώτατο διοικητικό όργανο του ΔΝΤ είναι το λεγόμενο «Συμβούλιο των Διοικητών» στο οποίο εκπροσωπείται κάθε κράτος μέλος μ΄ ένα Διοικητή και έναν αναπληρωματικό για πέντε συνεχή έτη. 

Το Συμβούλιο αυτό συνέρχεται μία φορά ετησίως στη λεγόμενη "Τακτική Σύνοδο". Κατά τη διάρκεια της συνόδου αυτής εγκρίνονται τα πεπραγμένα του Οργανισμού, εκλέγονται νέοι διευθυντές, ενώ λαμβάνονται διάφορες αποφάσεις όπως π.χ. τυχόν αλλαγή ισοτιμιών, περί εισόδου νέων μελών, κ.λπ.

Πολλές από τις εξουσίες του Συμβουλίου των διοικητών έχουν σήμερα μεταβιβαστεί στο Εκτελεστικό Συμβούλιο, που αποτελεί τον αμέσως υφιστάμενο όργανο του ΔΝΤ. Ο Διοικητικός Διευθυντής του Συμβουλίου προΐσταται του Εκτελεστικού Συμβουλίου καθώς και όλου του προσωπικού του Οργανισμού που υπολογίζεται περίπου στα 4000 άτομα από 180 και πλέον χώρες.

Σημειώνεται ότι το Εκτελεστικό Συμβούλιο ασχολείται κυρίως με θέματα τρέχουσας φύσεως του Οργανισμού αφού για τα σημαντικότερα επιλαμβάνεται αυτό τούτο το Συμβούλιο των Διοικητών.

Μέλη του ΔΝΤ γίνονται δεκτά μόνο ελεύθερες και κυρίαρχες χώρες. Το 2000 τα μέλη του ΔΝΤ αριθμούσαν 182 (χώρες), ενώ δεν συμμετέχουν η Βόρειος Κορέα, η Κούβα, το Λίχτενσταϊν, η Ανδόρα, το Μονακό, το Τουβαλού και το Ναούρου.. Στα συστήματα παρακολούθησης των οικονομιών, συνεισφέρουν στατιστικά δεδομένα χωρίς να είναι μέλη του ΔΝΤ, οι Παλαιστινιακές Αρχές, το Χονγκ Κονγκ, όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για την Ευρωζώνη και η Eurostat για όλη την ΕΕ.

Οποιαδήποτε χώρα μπορεί να ζητήσει να γίνει μέλος του ΔΝΤ. Η αίτηση θα εξεταστεί πρώτα από το Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ, το οποίο θα υποβάλει έκθεση στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΔΝΤ με εισηγήσεις. 

Οι εισηγήσεις αφορούν το μερίδιο που αναλογεί (quota) στο υποψήφιο μέλος, τον τρόπο πληρωμής της συνδρομής και άλλους όρους και προϋποθέσεις για ένταξη. Αφού το Διοικητικό Συμβούλιο εγκρίνει την έκθεση, η αιτούσα χώρα οφείλει να λάβει τα απαραίτητα νομικά μέτρα σύμφωνα με τη δική της νομοθεσία ώστε να μπορέσει να υπογράψει τη σχετική συμφωνία με το ΔΝΤ και να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της ως μέλος.

Το μερίδιο (quota) ενός μέλους του ΔΝΤ καθορίζει τη συνδρομή που πρέπει να πληρώνει, το βάρος της ψήφου του, την πρόσβαση σε χρηματοδοτήσεις από το ΔΝΤ, και το μερίδιό του σε Special Drawing Rights. 

Ένα μέλος δεν μπορεί μονομερώς να αυξήσει το μερίδιό του - η οποιαδήποτε αύξηση πρέπει πρώτα να εγκριθεί από το Εκτελεστικό Συμβούλιο. Για παράδειγμα, το 2001 δεν επιτράπηκε στην Κίνα να αυξήσει το μερίδιό της όσο επιθυμούσε, ώστε να παραμείνει στο επίπεδο της μικρότερης οικονομίας των G7 (Καναδάς). Έκτοτε, η συνεισφορά της έχει αυξηθεί μόνο ελαφρώς.

Από το 2006 διεξάγεται συζήτηση για αλλαγές στον τρόπο ψήφισης, ώστε να γίνεται πιο δίκαια.

Η προσέγγιση του ΔΝΤ έχει δεχτεί πολλές επικρίσεις. Σύμφωνα με πολλούς υποστηρικτές του ΔΝΤ, κάποιες από αυτές τις επικρίσεις είναι αποτέλεσμα του ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν γνωρίζουν καλά τις λειτουργίες και τους στόχους του ΔΝΤ και αυτό οφείλεται στην έλλειψη διαφάνειας εντός του ΔΝΤ, καθώς και στην περίπλοκη φύση του διεθνούς οικονομικού συστήματος γενικότερα. 

Οι εισηγήσεις για βελτίωση αυτής της κατάστασης περιλαμβάνουν τη μείωση των οικονομολόγων, οι οποίοι - πολλοί φοβούνται - ότι χρησιμοποιούν τις χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου ως πειραματόζωα. 

Από την άλλη, κάποιοι φοβούνται ότι οι αλλαγές αυτές που προτείνονται εισάγουν θέματα που είναι περισσότερο πολιτικά παρά οικονομικά και τα οποία έχουν ήδη οδηγήσει σε οικονομικές κρίσεις. Σύμφωνα με τον Ούλριχ Μπεκ, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει ως πρωταρχικό στόχο την αποτροπή μιας παγκόσμιας οικονομικής κρίσης.

Βάσει άγραφου νόμου, ο Διοικητής του ΔΝΤ είναι πάντοτε από την Ευρώπη και ο Πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας από τις Ηνωμένες Πολιτείες. 

Οι Εκτελεστικοί Διευθυντές, οι οποίοι εγκρίνουν τον Διοικητή, ψηφίζονται από τους Υπουργούς Οικονομικών των χωρών που εκπροσωπούν. Ο δεύτερος τη τάξει στην ιεραρχία του ΔΝΤ είναι παραδοσιακά Αμερικανός.

Το ΔΝΤ ελέγχεται ως επί το πλείστον από τις μεγάλες δυνάμεις της Δύσης, με το βάρος ψήφου στο Εκτελεστικό Συμβούλιο να καθορίζεται από την οικονομική συνεισφορά της κάθε χώρας στον οργανισμό. Σπάνια το Συμβούλιο υπερψηφίζει αποφάσεις που συγκρούονται με τα συμφέροντα των ΗΠΑ ή των ευρωπαϊκών χωρών.

Διοικητές του ΔΝΤ έχουν τελέσει οι παρακάτω:

6 Μαΐου 1946-5 Μαΐου 1951, Καμίλ Γκουτ, Βέλγιο

3 Αυγ 1951-3 Οκτωβρίου 1956, Ιβάρ Ρουτ. Σουηδία

21 Νοε 1956-5 Μαΐου 1962, Περ Γιάκομπσον, Σουηδία

12 Αυγ 1962-30 Απριλίου 1963. Νταβίντ Κολέ, Ελβετία

1 Σεπ 1963-31 Αυγούστου 1973, Πιερ-Πολ Σβάιτσερ, Γαλλία

1 Σεπ 1973-16 Ιουνίου 1978, Γιοχάνες Βίτεβιν, Ολλανδία

17 Ιουνίου 1978-15 Ιαν 1987, Ζακ ντε Λαροζιέρ, Γαλλία

16 Ιαν 1987-14 Φεβ 2000, Μισέλ Καμντεσί, Γαλλία

1η Μαΐου 2000-4 Μαρτίου 2004, Χορστ Κέλερ, Γερμανία

7 Ιουνίου 2004-31 Οκτωβρίου 2007, Ροντρίγο Ράτο, Ισπανία

1 Νοε 2007-18 Μαΐου 2011, Ντομινίκ Στρος-Καν, Γαλλία

5 Ιουλίου 2011- έως σήμερα, Κριστίν Λαγκάρντ. Γαλλία

Διαβάστε περισσότερα...

Το περιττό και το αναγκαίο

Της Αμάντας Μιχαλοπούλου *

∆εν υπάρχει πιο σοφή εφεύρεση από τον µηδενισµό του χρόνου στο τέλος της χρονιάς. Ολοι αγκαλιάζονται και φιλιούνται µε παιδιάστικο ενθουσιασµό την παραµονή του νέου έτους: µετέωροι στην αγκαλιά του χρόνου θέλουν να σβήσουν τα βάσανα και τον πόνο, να ελπίσουν σε κάτι ξανά. Αν και φέτος η ελπίδα δεν είναι της µόδας. Το νιτσεϊκό τέλος της βεβαιότητας διανύει µία από τις πιο λαµπρές του στιγµές στη σύγχρονη Ελλάδα. Χανόµαστε, βυθιζόµαστε, πέφτουµε• τα πρωτοσέλιδα των εφηµερίδων περιγράφουν σε όλους τους τόνους την πτώση.

Ακόµη ωστόσο κι ο Νίτσε που µιλούσε τόσο πειστικά για τον θάνατο της µεταφυσικής αναρωτιόταν σ’ ένα κείµενό του περί ευδιαθεσίας: «Ποιος είναι σε θέση να µαντέψει αρκετά ώστε να γίνει ο δάσκαλος και ο προάγγελος αυτής της τροµερής λογικής του τρόµου, ο προφήτης ενός σκοτεινιάσµατος και µιας έκλειψης Ηλίου που όµοιά της ίσως δεν συνέβη µέχρι τώρα στη Γη;». Ποιος στ’ αλήθεια; Ο δηµοσιογράφος; Ο πολιτικός; Η τρόικα; Ο νεόπτωχος άνεργος;

Χάνοντας µια βεβαιότητα συνήθως κερδίζεις µια άλλη. Κανείς δεν µιλάει για τη νέα βεβαιότητα της νεοελληνικής κοινωνίας που δεν είναι άλλη από τη βαθιά συνείδηση της αποτυχίας του πολιτικού συστήµατος. Εχουµε στα χέρια µας.....έναν ανεκτίµητο θησαυρό: το τέλος της αυταπάτης για το ∆ηµόσιο, τα φακελάκια, τα κόµµατα, τα τζιπ, τα διακοποδάνεια, τις εκλογές και εν τέλει τη σηµερινή δηµοκρατία. Τα ξέρουµε όλα κι ας αντιστεκόµαστε στην αφοµοίωσή τους. 

Από κεκτηµένη ταχύτητα παρακολουθούµε ακόµα τηλεοπτικές ειδήσεις, ακούµε δηλώσεις βουλευτών που διεκδικούν αποζηµιώσεις, περιµένουµε να µάθουµε από άλλους νέα για ό,τι µας έχει συµβεί. 

Βαθιά προσβεβληµένοι, αναρωτιόµαστε πότε θα διεκδικήσουµε τα δικαιώµατά µας και πώς ακριβώς θα συµβεί αυτό. ∆εν αναφέροµαι στην αγανάκτηση. Η αγανάκτηση είναι το ψυχικό σπορ των ανθρώπων που αφού δέχτηκαν να σηκώσουν το βάρος της ενοχής («Μαζί τα φάγαµε») τρέµουν απ’ τον θυµό τους και θέλουν να τα σπάσουν όλα, να πετάξουν δύο-τρία γιαούρτια και τελικά να ξαναψηφίσουν όσους τους εµπαίζουν συστηµατικά τις τελευταίες δεκαετίες. 

Το βασικό µας δικαίωµα το ψυχανεµιζόµαστε τις µέρες των γιορτών, κυρίως λόγω της έλλειψης εορταστικού κλίµατος. Είναι το αντίθετο της απόγνωσης και ονοµάζεται χαρά, ευδιαθεσία. Ποιος θυµάται ακόµα αυτές τις λέξεις; Ή µήπως ηχούν παιδαριώδεις και άστοχες εν µέσω κρίσης; Οµως δεν είναι.

Η µόνη προοπτική προόδου αυτή τη στιγµή είναι η συνειδητή µετατόπιση προς τη µεριά της ζωής. Πώς «επιτρέπεται» να νιώθει κανείς στις δραµατικές συγκυρίες; Σαν τσακισµένο καράβι διαρκώς; Ή «ευδιάθετος και χαρούµενος µέσα σε σκληρές αλήθειες», όπως µάς προτείνει – στην πιο φωτεινή φιλοσοφική του στιγµή – ο Νίτσε ξανά; 

Αρκετοί θα θεωρήσουν ανεδαφική αυτή την επιχειρηµατολογία. Αλλο θαύµα του καπιταλισµού κι αυτό: ό,τι δεν ηχεί χρηστικό, επιτρεπτό από τις συνθήκες, είναι εξοβελιστέο. Η λέξη πρόοδος ήταν και παραµένει συνώνυµο της οικονοµίας, ποτέ του πολιτισµού. Μήπως ήρθε η ώρα να εισαγάγουµε νέους ορισµούς για την πρόοδο – για το τι είναι χρήσιµο και ηθικό; 

∆είγµατα νέου ήθους αποτυπώνονται, όπως πάντα, στους τοίχους: «Αντιδράστε, µην γκρινιάζετε» έγραψαν κάποιοι µε σπρέι. 

Κι είναι αλήθεια: η γκρίνια ως αναπόληση του καπιταλιστικού πυρετού είναι ο πιο εύκολος τρόπος για να ξεφύγουµε από τη µέγκενη του προβλήµατος. Η γκρίνια είναι τεµπελιά. 

Τις τελευταίες δεκαετίες η αφήγηση της ζωής µας έµοιαζε τόσο πολύ µε απαρίθµηση αγαθών ώστε δυσκολευόµαστε να επινοήσουµε νέες αφηγηµατικές τεχνικές και να µιλήσουµε γι’ αυτό που είµαστε, γι’ αυτό που θέλουµε, γι’ αυτό που φοβόµαστε, εν µέσω κρίσης. 

Πώς να σκεφτείς όταν όλοι γύρω φωνάζουν; Να όµως που η κρίση είναι, πέρα και πάνω απ’ όλα, ευκαιρία ανασυγκρότησης. Θέτει διαρκώς ερωτήµατα που µας στριµώχνουν• όχι µόνο οικονοµικά, αλλά και ψυχικά: Τι θέλουµε να κρατήσουµε και τι ν’ αφήσουµε προκειµένου να είµαστε αν όχι ευτυχισµένοι τουλάχιστον ευδιάθετοι; 

Θα το πω κι αλλιώς, µ’ ένα παράδειγµα απ’ τον χώρο µου. Στα µαθήµατα δηµιουργικής γραφής οι φοιτητές καταφθάνουν µε περίπλοκες φράσεις, επιθετικούς προσδιορισµούς, πολλές δευτερεύουσες προτάσεις. Φοβούνται να σβήσουν, να βάλουν τελεία, να διατυπώσουν καθαρά αυτό που θέλουν να πουν. Αντιµετωπίζουν µε δυσπιστία κάθε παραίνεση να εντοπίσουν και να απαλλαγούν από το περιττό. 

Καθώς µαθαίνουν να αποχωρίζονται, ένα µικρό θαύµα συντελείται. ∆είχνουν ανακουφισµένοι, σαν ταξιδιώτες που ταξιδεύουν µε ελαφριά βαλίτσα. Να τι προτείνω: να δοκιµάσουµε αυτή την τακτική και στη µεγάλη αφήγηση της ζωής µας, σβήνοντας το περιττό, κρατώντας το αναγκαίο, διορθώνοντας διαρκώς, κατά συνείδηση, την προσωπική µας ιστορία. 

* Η κ. Αμάντα Μιχαλοπούλου είναι συγγραφέας

ΠΗΓΗ : www.tovima.gr

Διαβάστε περισσότερα...

Το Χριστουγεννιάτικο πνεύμα του παρελθόντος

Ἦταν ἀκόμη σκοτάδι ὅταν ξύπνησε ὁ Σκροῦτζ. Νόμισε πὼς τὸ ρολόι εἶχε σταματήσει, θυμόταν ὅτι ἔπεσε νὰ κοιμηθεῖ μετὰ τὶς δυό. Τὸ ρολόι χτύπησε μία ἀκριβῶς.

Ἀμέσως, μιὰ λάμψη δυνατὴ πλημμύρισε τὴν κρεβατοκάμαρα. Ὁ Σκροῦτζ ἀνασηκώθηκε καὶ τότε εἶδε ἐμπρός του μιὰ περίεργη ὀπτασία. Εἶχε τὸ ἀνάστημα, τὸ πρόσωπο, τὰ χέρια ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦ, ἀλλὰ τὰ μαλλιά της ἦταν ὁλόλευκα ὅπως ἑνὸς γέρου. Ἀπὸ τὸν ὦμο, πάνω ἀπὸ τὸ λευκό, κοντὸ χιτώνιό της, κρεμόταν μιὰ γιρλάντα λιόπρινο, σύμβολο τοῦ χειμῶνα.

«Μὴ φοβᾶσαι», τοῦ εἶπε ἡ ὀπτασία. «Εἶμαι τὸ Χριστουγεννιάτικο Πνεῦμα τοῦ Παρελθόντος κι ἦρθα νὰ σὲ βοηθήσω».

Πῆρε τὸν Σκροῦτζ ἀπὸ τὸ χέρι καὶ τὸν ὁδήγησε στὸ παράθυρο.

Ὁ Σκροῦτζ φοβήθηκε μήπως πέσει, ἀλλὰ τὸ Πνεῦμα τὸν ἐνθάρρυνε νὰ πετάξει μαζί του πάνω ἀπὸ στέγες καὶ ἀγρούς. Κι ἦταν πρωὶ ὅταν ἔφτασαν σὲ μία μικρὴ ἐπαρχιακὴ πόλη.

«Μά, ἐδῶ πέρασα τὰ παιδικά μου χρόνια», μουρμούρισε κατάπληκτος ὁ Σκροῦτζ.

«Ἔ, τότε, θὰ ξέρεις τὸ δρόμο γιὰ νὰ ἔρθεις ἐδῶ», τὸν ρώτησε τὸ Πνεῦμα.

«θὰ μποροῦσα νὰ τὸν βρῶ μὲ κλειστὰ μάτια», ἀπάντησε ἐκεῖνος.

«Κι ὅμως, δείχνεις σὰν νὰ ἔχεις ξεχάσει ἀκόμη καὶ......τὴν ὕπαρξη αὐτοῦ τοῦ τόπου», παρατήρησε αὐστηρὰ τὸ Πνεῦμα.

Ὕστερα βάδισαν πάνω στὸ χιονισμένο δρόμο συναντώντας φυσιογνωμίες γνωστές. Ἀγρότες μὲ τὶς ἅμαξες, παιδιὰ μὲ τ᾿ ἀλογάκια τους. Ὁ Σκροῦτζ τοὺς θυμόταν ὅλους. Τοὺς φώναξε μάλιστα μὲ τὰ ὀνόματά τους. Ἀλλὰ κανεὶς δὲν τοῦ ἀπάντησε!

«Εἶναι μόνο σκιές», τοῦ ἐξήγησε τὸ Πνεῦμα, «δὲν μᾶς βλέπουν».

Ὁ Σκροῦτζ χάρηκε πολὺ ποὺ ξαναεῖδε φίλους καὶ γνωστοὺς ἀπὸ τὰ νιᾶτα του. Καὶ τούτη ἡ χαρὰ ἦταν πρωτόγνωρη γι᾿ αὐτόν. Σὲ λίγο, οἱ δυὸ ταξιδιῶτες ἔφτασαν σ᾿ ἕνα χωριουδάκι. Μπῆκαν σ᾿ ἕνα μεγάλο κτίριο χτισμένο ἀπὸ τοῦβλα. Στὸ ἐσωτερικὸ ἀντίκρισαν σειρὲς θρανία. Ἦταν σχολεῖο μὲ οἰκότροφους μαθητές, ποὺ σπούδαζαν μακριὰ ἀπὸ τὶς οἰκογένειές τους.

Σὲ κάποιο θρανίο, ἕνα μοναχικὸ ἀγόρι, καθόταν καὶ διάβαζε. Κατὰ τρόπο μαγικό, οἱ ἥρωες τοῦ βιβλίου πρόβαλαν ἐμπρὸς στὸ παιδὶ - ὁ Ἀλῆ Μπαμπᾶ μὲ τὴν ἀνατολίτικη φορεσιά του, ὁ Ροβινσῶν Κροῦσος μὲ τὸν παπαγάλο του στὸν ὦμο, κι ἄλλοι πολλοί. Στὴν ἀρχὴ ὁ Σκροῦτζ ἐνθουσιάστηκε βλέποντας τοὺς ἥρωες τῶν σχολικῶν του χρόνων. Ἔπειτα, ὅμως, κατάλαβε. Τὸ μοναχικὸ ἀγόρι, μὲ μοναδικὴ παρέα τὰ βιβλία, ἦταν ὁ ἐαυτός του. Κάθησε, τότε, σ᾿ ἕνα θρανίο καὶ ἔκλαψε πικρά.

«Πᾶμε τώρα νὰ ἐπισκεφτοῦμε κάποια ἄλλα Χριστούγεννα», τοῦ πρότεινε τὸ Πνεῦμα.

Καθὼς μιλοῦσε, παρατήρησε ὅτι τὸ παιδὶ μεγάλωσε κι ἔγινε ἔφηβος. Ὁ Σκροῦτζ ἤξερε πολὺ καλὰ ὅτι ὁ νεαρὸς ἦταν πάλι μόνος. Οἱ ἄλλοι μαθητὲς θὰ ἐπέστρεφαν στὰ σπίτια τους γιὰ τὶς διακοπές.

Ξαφνικά, ἡ πόρτα ἄνοιξε. Μιὰ νέα καὶ ὄμορφη κοπέλα μπῆκε τρέχοντας στὴν αἴθουσα. Ἦρθε καὶ τὸν ἀγκάλιασε.

«Ἀδελφούλη μου», τοῦ φώναξε. «Ἦρθα νὰ σὲ πάρω. Θὰ πᾶμε στὸ σπίτι νὰ γιορτάσουμε τὰ Χριστούγεννα!».

«Στὸ σπίτι, Φάντ;» ρώτησε ὁ νεαρὸς Σκροῦτζ.

«Ναί, ζήτησα ἀπὸ τὸν πατέρα νὰ σ᾿ ἀφήσει νὰ ξαναγυρίσεις γιὰ πάντα στὸ σπίτι. Συμφώνησε. Δὲ θὰ ξαναπᾶς ἐσωτερικὸς στὸ σχολεῖο!», τοῦ ξαναφώναξε χαρούμενη.

«Εἶναι πολὺ γλυκιὰ μὲ χρυσή, μὲ χρυσὴ καρδιά», σχολίασε τὸ Πνεῦμα. 

«Νομίζω ὅτι πέθανε νέα, πάνω στὴ γέννα!».

«Ναί…» ἀπάντησε σκεφτικὸς ὁ Σκροῦτζ.

Βγῆκαν ἀπὸ τὸ σχολεῖο καὶ περιπλανήθηκαν στοὺς δρόμους. Οἱ βιτρίνες τῶν καταστημάτων ἦταν στολισμένες γιὰ τὰ Χριστούγεννα. Τὸ Πνεῦμα στάθηκε ἐμπρὸς σ᾿ ἕνα κατάστημα καὶ ρώτησε τὸν Σκροῦτζ ἂν τὸ ἀναγνωρίζει. Ἐκεῖνος κούνησε τὸ κεφάλι καὶ εἶπε: «Ἐδῶ πρωτοεργάστηκα σὰν μαθητευόμενος!».

Μπῆκαν μέσα. Ἕνας ἡλικιωμένος κύριος καθόταν στὸ γραφεῖο.

«Αὐτὸς εἶναι ὁ γερό-Φέζιβικ!.. Ὁ γερό-Φέζιβικ ἀναστημένος!..» φώναξε μ᾿ ἐνθουσιασμὸ ὁ Σκροῦτζ.

Εκείνη τη στιγμή, ὁ νεαρὸς Σκροῦτζ κι ἕνας ἄλλος μαθητευόμενος μπῆκαν στὴν αἴθουσα.

«Μαζέψτε τα ὅλα», τοὺς εἶπε ὁ Φέζιβικ, «νὰ ἑτοιμάσουμε τὴ γιορτή!».

Οἱ μαθητευόμενοι δὲν περίμεναν νὰ τὸ ἀκούσουν δεύτερη φορά. Πρὶν προλάβει ὁ γέρο-Σκροῦτζ ν᾿ ἀνοιγοκλείσει τὰ μάτια, ὅλα ἦταν καθαρὰ καὶ τακτοποιημένα. Σὲ λίγο ἄρχισαν νὰ καταφθάνουν οἱ καλεσμένοι. Ἡ γιορτὴ εἶχε ὀργανωθεῖ γιὰ ὅλους τοὺς ὑπαλλήλους τοῦ Φέζιβικ.

Σύντομα ἡ μουσικὴ καὶ ὁ χορὸς ἄναψαν τὸ κέφι γιὰ τὰ καλά. Προσφέρθηκαν γλυκίσματα καὶ ποτά. Ἦταν πιὰ ἀργὰ ὅταν ξεκίνησαν νὰ φύγουν οἱ καλεσμένοι. Ὁ κύριος καὶ ἡ κυρία Φέζιβικ ἕσφιξαν τὰ χέρια ὅλων καὶ τοὺς εὐχήθηκαν «Καλὰ Χριστούγεννα!». Ἕσφιξαν τὰ χέρια ἀκόμη καὶ τῶν νεαρῶν μαθητευομένων πρὶν πᾶνε στὰ κρεβάτια τοὺς στὸ πίσω μέρος τοῦ καταστήματος. Ὁ γέρο-Σκροῦτζ ἔδειχνε ξετρελαμένος καθὼς παρακολουθοῦσε αὐτὴ τὴ σκηνή. Ἔνιωθε τόση χαρά, λὲς καὶ συμμετεῖχε πραγματικὰ στὴ γιορτή. Ἀργὰ τὴ νύχτα τὸ Πνεῦμα καὶ ὁ Σκροῦτζ ἄκουσαν τοὺς μαθητευομένους νὰ κουβεντιάζουν ξαπλωμένοι στὰ κρεβάτια τους. Παίνευαν τὸ γέρο-Φέζιβικ καὶ τὸν εὐγνωμονοῦσαν γιὰ τὴν ὡραία γιορτὴ ποὺ τοὺς ἑτοίμασε.

«Καὶ τοῦ κόστισε μόνο τρεῖς ἢ τέσσερις λίρες», σχολίασε κάπως εἰρωνικὰ τὸ Πνεῦμα. «Ἔξοδο ποὺ ἄξιζε τὸν κόπο!». «Τὸ κόστος δὲν ἦταν ὑλικό», διαμαρτυρήθηκε ὁ Σκροῦτζ. «Ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὰ χρήματα, ἡ γιορτὴ θὰ εἶχε ἐπιτυχία γιατί ὁ Φέζιβικ ἦταν καλὸς ἄνθρωπος καὶ πάντοτε ἀκτινοβολοῦσε χαρὰ κι εὐτυχία!».

Ξαφνικὰ ὁ Σκροῦτζ ἔκοψε τὴν κουβέντα του ἀπότομα.

«Τί σοῦ συμβαίνει;» τὸν ρώτησε τὸ Πνεῦμα. «Μήπως ἔγινε κάτι ποὺ σὲ 

τάραξε;».

«Ὄχι, τίποτα… Νά, θὰ ἤθελα μόνο νὰ ἔχω πεῖ κάτι στὸν κλητήρα μου».

Ἡ σκηνὴ ἄλλαξε. Τώρα ὁ Σκροῦτζ ἦταν πλέον ὥριμος ἄντρας. Καὶ μία νέα γυναίκα ἐγκατέλειπε τὸ σπίτι. Ἔκλαιγε ἡ καημένη, βουβά. Γύρισε καὶ τοῦ εἶπε:

«Κάποτε ἤμασταν φτωχοὶ ἀλλὰ εὐτυχισμένοι. Τώρα σὲ κυβερνᾶ τὸ πάθος σου γιὰ τὸ χρῆμα!».

«Μά, μεταξύ μας, τίποτα δὲν ἄλλαξε», διαμαρτυρήθηκε ὁ Σκροῦτζ.

«Ἐγὼ ἔμεινα ἡ ἴδια. Ἐσὺ ὅμως ἄλλαξες. Δὲν μπορῶ νὰ σὲ παντρευτῶ. 

Σοῦ εὔχομαι κάθε εὐτυχία στὴ σταδιοδρομία ποὺ διάλεξες».

Καὶ μὲ τὰ λόγια αὐτὰ ἡ γυναίκα βγῆκε στὸ δρόμο, ἐνῶ ὁ ἄντρας δὲ δοκίμασε νὰ τὴ σταματήσει.

«Πνεῦμα», φώναξε ὁ γέρο-Σκροῦτζ, «σταμάτα νὰ μὲ βασανίζεις, θέλω νὰ γυρίσω στὸ σπίτι. Δὲν ἀντέχω τὶς δυσάρεστες ἀναμνήσεις».

Μέσα σε μία στιγμὴ πέρασαν χρόνια. Καὶ ξαναεῖδαν τὴ νέα γυναίκα. Τώρα γελοῦσε τρισευτυχισμένη με τὴν κόρη της. Σὲ διαφορετικὲς περιστάσεις θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι τὸ παιδὶ τοῦ Σκροῦτζ. Ὁ πατέρας μπῆκε στὸ δωμάτιο. Ἡ μικρὴ ἔτρεξε καὶ τὸν φίλησε. Ἀγκαλιάστηκαν καὶ οἱ τρεῖς ἐμπρὸς στὸ ἀναμμένο τζάκι.

«Δὲν τὸ ἀντέχω», μούγκρισε ὁ γερο-Σκροῦτζ μὲ φωνὴ σπασμένη. Καὶ στράφηκε ἀπελπισμένος πρὸς τὸ Πνεῦμα, ποὺ μέσα στὴν ὁλοφώτεινη ἀνταύγεια τοῦ ἔμοιαζε σὰν νὰ εἰρωνεύεται τὴν ἀπελπισία του. Σὲ λίγο ἡ ὀπτασία τοῦ Πνεύματος ἄρχισε ν᾿ ἀπομακρύνεται καὶ νὰ σβήνει σιγὰ-σιγά, μέχρι ποὺ ἐξαφανίστηκε τελείως. Ὁ Σκροῦτζ ἔνιωσε ἀφάνταστα κουρασμένος. Τὰ μάτια τοῦ βάρυναν. Ξαναγύρισε στὴν κρεβατοκάμαρά του. Μόλις ποὺ πρόλαβε νὰ ξαπλώσει στὸ κρεβάτι κι ἔπεσε σὲ ὕπνο βαθύ.

Τσαρλς Ντίγκενς "Το Χριστουγεννιάτικο πνεύμα του παρελθόντος"
www.poiein.gr

Διαβάστε περισσότερα...

Ευχές.....

Το blog μας

σας εύχεται

Καλά Χριστούγεννα

με υγεία, αγάπη, χαρά και ελπίδα

Διαβάστε περισσότερα...

Τα Κάλαντα και η ιστορία τους μέσα από τα βάθη των αιώνων

Κάλαντα - Πίνακας του Νικηφόρου Λύτρα

Του συγγραφέα Δημήτρη Χίλιου

Αλήθεια, ποιος δεν βγήκε, παιδί, τις γιορτές να τραγουδήσει τα κάλαντα; Ποιος δεν ξύπνησε πρωΐ –καμμιά φορά και νύχτα ακόμη, αξημέρωτα– ντυμένος με τόσα ρούχα που δεν έκλειναν τα χέρια στις μασχάλες, διπλωμένος στο κασκόλ και το σκουφί, να μην πήρε σβάρνα δρόμους και καλντερίμια!

Έστω για τις πόρτες τις συγγενικές και μόνο!.. Είναι κάποιος που να μην κοίταξε τη νοικοκυρά στα χέρια, μπας και μαντέψει το φιλοδώρημα, πριν το αρπάξει; Ποιος δεν χάρηκε, ακόμα κι όταν δεν το είχε ανάγκη, το μικροποσό που μόνος είχε από τα κάλαντα μαζέψει, για να το εξαργυρώσει αμέσως κατάλληλα στο ψιλικατζίδικο της γειτονιάς ή του χωριού, άλλωστε τη γκρίνια στο σπίτι ποιος τη λογάριαζε!

Το μεταλλικό τριγωνάκι στα γαντοφορεμένα χέρια, κάποτε και το μικρό χάρτινο καράβι στην αγκαλιά, αυτιά και μύτες κατακόκκινα, ξυλιασμένα από την παγωνιά και...

Χριστού την θείαν γέννησιν

να ειπώ, να ειπώ στ΄ αρχοντικό σας.

Εν τω σπηλαίω τίκτεται

εν φά- εν φάτνη των αλόγων

ο Βασιλεύς των ουρανών

κι ο ποι- κι ο ποιητής των όλων...

Μέσα σε μια βδομάδα καινούργια έξοδος με την ίδια ή άλλη παρέα –σαν…μαλώναμε στην μοιρασιά με την προηγούμενη- και...

Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά

κι αρχή- κι αρχή καλός μας χρόνος...

Άγιος Βασίλης έρχεται,

από- από την Καισαρεία

συ ΄σαι αρχό- συ ΄σαι αρχόντισσα κυρία...

Σε πέντε μέρες, πρωΐ της πρωτάγιασης (παραμονή Θεοφανείων), δώστου ξανά–μανά από την αρχή...

Σήμερα τα φώτα και ο φωτισμός

τι χαρά μεγάλη ο αγιασμός.

Κάτω στον Ιορδάνη τον ποταμό

στέκετ΄ η κυρά μας η Παναγιά

και τον άϊ-Γιάννη περικαλεί...

Το τι σαρδάμ γίνονταν και το τι ανακάτωμα των στίχων με χίλιους δυο σολοικισμούς, δεν περιγράφονται. Καμμιά φορά από το στόμα των απτόητων καλαντιστών, δραπέτευαν κάλαντα εντελώς αγνώριστα. 

Οι νοικοκυρές γελούσαν, άλλοι μάς δούλευαν ελαφρώς από δίπλα, απλώναμε το χέρι βιαστικά, παίρναμε ό,τι ήταν να πάρουμε, και δρόμο, κουτρουβαλώντας τα καλντερίμια και τσαλαβουτώντας μες στις λάσπες, μπας και προλάβουν άλλοι. 

Καμμιά φορά καυγάς τρικούβερτος στη μοιρασιά, όμως οι ευχές σταθερές.

– Χρόνια πολλά!

– Χρόνια πολλά παιδιά, καλή πρόοδο!

– Και του χρόνου, να ΄στε καλά!... Να δώκουτε περισσότερα!... 

Μα το ξεστόμιζαν χαμηλόφωνα τούτο το τελευταίο.

Καλήν ημέραν άρχοντες

αν είναι ορισμός σας...

Εθιμικά τραγούδια του λαού, χαρακτηρίζουν τα λεξικά τα κάλαντα, που ψάλλονται από παιδιά, καμμιά φορά κι από ενηλίκους. 

Κι είναι συνδεδεμένα με τις μεγάλες γιορτές του Δωδεκαημέρου. Τα Χριστούγεννα, την Πρωτοχρονιά και τα Θεοφάνεια.

Κυρίως εξιστορούν μυθοποιημένα τα ιστορικά γεγονότα των ημερών, αναφέρονται σε μια σειρά εθίμων και δοξασιών του λαού, όπως τα περί καλικατζάρων και άλλα, έχουν όμως και περιεχόμενο ευχητικό προς τον οικοδεσπότη, την κυρά, την οικογένεια, το σπίτι. Εύχονται υγεία, χαρά, καλή σοδειά, και το σπίτι να ΄ναι στέρεο και γερό, για να στεγάζει την ευτυχία και την προκοπή των κατοικούντων.

Είναι το μοναδικό έθιμο που διατηρείται ακόμη ακμαίο και ανθεί σε ολόκληρη την Ελλάδα, αστική και επαρχιακή. Σε αντίθεση με άλλα έθιμα του λαού μας, τοπικά ή γενικότερου χαρακτήρα που φθίνουν αργά μέχρι τελικής εξαφανίσεως, τα κάλαντα ως έθιμο διατηρούνται ζωντανότατο. Συναντώνται μάλιστα σε ολόκληρη την Ελλάδα, ηπειρωτική και νησιωτική, σε αμέτρητες παραλλαγές και αντιστοιχούν στον τοπικό κάθε περιοχής χαρακτήρα.

Φέρουν το όνομα από τις καλένδες του Ιανουαρίου της Ρωμαϊκής εποχής (πρωτοχρονιά). Από τον 2ο π.Χ. αιώνα η πρωτοχρονιά ξεκίνησε να γιορτάζεται τον Ιανουάριο, ενώ μέχρι τότε γιορταζόταν Μάρτιο.

Αργότερα, στο Βυζάντιο, τα κάλαντα διατηρήθησαν ως έθιμο και αφομοιώθησαν από τον Χριστιανισμό.

Η εκκλησία έχει τοποθετήσει στο χρονικό αυτό διάστημα όλες τις μεγάλες γιορτές προκειμένου να εκτοπίσει –κατά τα πρώτα χριστιανικά χρόνια– ειδωλολατρικές τελετές και γιορτές των ημερών εκείνων. Έτσι στη συνέχεια τα κάλαντα απέκτησαν μιαν επίφαση χριστιανική, την οποίαν βεβαίως διατηρούν μέχρι και σήμερα.

Εν τω σπηλαίω τίκτεται

εν Βη- εν Βηθλεέμ τη πόλει...

Εκείνο που έμεινε αμετάβλητο από την αρχαιότητα, όσον αφορά το έθιμο, είναι το φιλοδώρημα. Σήμερα είναι χρηματικό ποσό κυρίως. Παλαιότερα όμως, ή και τώρα ακόμη στην επαρχία, η νοικοκυρά κέρναγε φαγώσιμα τους καλαντιστές. Γλυκά, πίττες, αμύγδαλα, καρύδια, ρόδια. Κάτι που να είναι ή να προέρχεται από καρπό της γης. Και τούτο για να συμβολίσει την αναμενόμενη καλή σοδειά, πράγμα που εύχεται ο καλαντιστής στον νοικοκύρη. 

Για τούτο και το έθιμο χαρακτηρίζεται ευετηριακό (ευ+έτος).

Τα κάλαντα ως έθιμο είναι παλαιότερα κι από την ονομασία τους ακόμη. Κι αυτό φαίνεται από εκείνα του νέου χρόνου. 

Πριν από χρόνια στην Ελλάδα οι καλαντιστές κρατούσαν χάρτινο ομοίωμα καραβιού –προσπάθειες επαναφοράς γίνονται σήμερα– και τούτο σε συσχετισμό με το πλοίο των Ανθεστηρίων της αρχαιότητας. 

Το έθιμο του χριστουγεννιάτικου δένδρου με τη φάτνη, συνήθεια ξενόφερτη στην Ελλάδα, αναπτύχθηκε στις καθολικές χώρες της Δυτικής Ευρώπης και μικρή σχέση έχει με την ελληνική πραγματικότητα. 

Το καράβι κατά την αρχαιότητα συμβόλιζε τον ερχομό του Διονύσου που ήταν εκτός των άλλων και Θεός της βλάστησης.

Ο Διόνυσος ήταν γιος του Δία και της Σεμέλης, αλλά επειδή η μητέρα του πέθανε πριν γεννηθεί το παιδί, τον πήρε ο Δίας, έμβρυο ακόμη, και τον έβαλε στον μηρό του να κυοφορηθεί, απ΄ όπου και γεννήθηκε.

Με τον συμβολισμό του καραβιού γινόταν επίκληση στον Διόνυσο για βλάστηση της γης, για καρποφορία και καλή σοδειά προς όφελος των καλλιεργητών. Είναι ακριβώς το ίδιο που εύχεται και η Εκκλησία σήμερα δεομένη «υπέρ ευκρασίας των καρπών της γης και καιρών ειρηνικών...»

Άλλο στοιχείο του εθίμου που επιβίωσε σε πολλά μέρη μέχρι τα νεότερα χρόνια είναι το να χτυπιούνται (ελαφρώς βέβαια) οι νοικοκυρές με χλωρά κλαδιά για να μεταδοθεί έτσι σε αυτές η φρεσκάδα, η ανθηρότητα και η καρποφορία των φυτών. Τούτο όμως το στοιχείο τοποθετεί την γέννηση του εθίμου σε εποχή προγενέστερη της αρχαίας Ελλάδας, γιατί η πίστη αυτή συναντάται ιστορικά σε πλήθος λαών και θεωρείται επιβίωση πρωτόγονων και πανάρχαιων δοξασιών που έφθασε μέχρι τις μέρες μας.

Όλος τούτος ο συμβολισμός των καλάντων φθάνει, έστω κι αν ο κόσμος αγνοεί τις λεπτομέρειες, μέχρι σήμερα. Τους συμβολισμούς των εθίμων συνήθως ο λαός απλά και μόνο τους διαισθάνεται, κανείς δεν του τα εξηγεί και κανείς δεν του τα αναλύει, παρά λειτουργεί άριστα το ένστικτο και το έθιμο τηρείται κατά γράμμα αιώνες τώρα...

Να γιατί, μικρούς, μας καλοδέχονταν όλοι! Να γιατί καμμιά νοικοκυρά ποτέ δεν διαμαρτυρήθηκε για τη λασπωμένη σκάλα, τα χτυπήματα στην πόρτα αξημέρωτα, τις φωνές και τα γέλια μέσα στα άγριο ξημέρωμα. Να γιατί εκεί κοντά στο μεσημέρι που, αποκαμωμένοι, σταματούσαμε το τρεχαλητό και το τραγούδι από πόρτα σε πόρτα κι από αυλές σε σοκάκια, είχαμε τις τσέπες γεμάτες...

Κάτι τέτοιες μέρες κατανυκτικές κι ευφρόσυνες, είναι τα κάλαντα στους δρόμους και οι βυζαντινοί ύμνοι στην εκκλησία που δίνουν το μέτρο της χαράς και της προσδοκίας. Γιατί τα κάλαντα εκτός από τραγούδια ευχετικά στον νοικοκύρη, είναι και ποιητικότατες αναγγελίες του μεγάλου μηνύματος. Η χαρά της γέννησης του Χριστού υφαίνεται με τη γλυκειά απαντοχή της υγείας, της χαράς, της ευτυχίας, της αφθονίας. Η έλευση του Θεανθρώπου συναρτάται με την καθημερινή ζωή και ο λαός πιστεύει πως η μαγεία των ημερών τον βοηθά να μαντέψει το μέλλον και το προδιαγράφει με τους οιωνούς άριστους. 

Τη γλυκειά αυτή προσδοκία τραγουδούν τα παιδιά μέσα από τα κάλαντα, γι’ αυτό και είναι καλοδεχούμενα. Οι πόρτες ορθάνοιχτες για το απαραίτητο κέρασμα και τις ευχές. Κουλούρια, καρύδια, μήλο, πορτοκάλι, χάρτινο καράβι. Και το αστέρι σημάδι ελπίδας! 

Τούτο το μήνυμα της χαράς και της ελπίδας φέρνουν τα κάλαντα. Η υγεία να είναι καλή, σαν τα ψηλά βουνά, τα αγαθά άφθονα, το σπίτι να είναι γερό, χαρές γεμάτο.

Σ΄ αυτό το σπίτι που ΄ρθαμε

πέτρα να μη ραγίσει

κι ο νοικοκύρης του σπιτιού

χίλια χρόνια να ζήσει...

Καμμιά φορά μπροστά στις πόρτες που δεν άνοιγαν, ακουγόταν κι η σκαμπρόζικη παραλλαγή, μα πάντα η διάθεση ήταν καλή –οι παιδικές ευχές πάντα συγκινούν– κι η χαρά περίσσευε.

- Και του χρόνου παιδιά!...

Μέρες που είναι, στη μνήμη κλωθογυρίζουν παλιά διαβάσματα κι ανάμεσά τους το χριστουγεννιάτικο διήγημα «Ο Αμερικάνος» του αγίου της νεότερης ελληνικής γραμματολογίας, του γλυκύτατου κυρ΄ Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.

Αφού ο ξενιτεμένος με δόξα και τιμή παντρεύεται πια την καλή του, το Μελαχρώ της Κυρατσώς της Μιχάλαινας, που είκοσι χρόνια μαραζωμένη τον περίμενε στο νησί, η μάνα της που την παραμονή των Χριστουγέννων έδιωχνε τα παιδιά από την πόρτα, «όχι παιδάκια μ΄, τι να τραγ΄δήστε από μας; Έχουμ’ εμείς κανένανε; Καλή χρονίτσα να ΄χετε, κι ΄σύρτε αλλού να τραγ΄δήστε...»

Τώρα... Αλλά ας ακούσουμε τον ίδιο τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη έτσι όπως τον ακούγαμε στα παιδικά διαβάσματα να ψιθυρίζει δίπλα στο τζάκι τις πονεμένες ιστορίες των φτωχών και καταφρονεμένων κι ύστερα να ψάλλει γλυκά το «Η Παρθένος σήμερον τον υπερούσιον τίκτει...» κανοναρχώντας τον ρυθμό με το πόδι στα πάτωμα:

«...τῆ Κυριακῆ μετά τήν Χριστοῦ γέννησιν, ἐτελοῦντο ἐν πάσῃ χαρᾶ καί σεμνότητι οἱ γάμοι τοῦ Ἰωάννου Εὐσταθίου Μοθωνιοῦ μετά τῆς Μελαχροινῆς Μιχαήλ Κουμπουρτζή. Ἡ θειά Κυρατσώ, μετά τόσα ἔτη, ἐφόρεσεν ἐπ΄ ὁλίγας στιγμάς τήν χρωματιστήν πολίτικην μανδήλαν, γιά νά ἀσπασθῆ τά στέφανα. Καί τήν παραμονήν τοῦ Ἁγίου Βασιλείου, τό ἐσπέρας, ἱσταμένη εἰς τόν ἐξωστην, ἠκούσθη φωνούσα πρός τούς διερχομένους ὁμίλους τῶν παίδων:

— ᾿Ελᾶτε, παιδιά, νά τραγ’δῆσ’τε!...

ΠΗΓΗ : www.matia.gr

Διαβάστε περισσότερα...

Διάπλους του δύσκολου καιρού

Τoυ Νικου Γ. Ξυδακη

Αξέχαστα θα μείνουν τα φετινά Χριστούγεννα. Σκληρά και κρύα, για πολλούς συνανθρώπους μας, συναδέλφους, γείτονες, συγγενείς, φίλους. Εχασαν τη δουλειά τους, η επιχείρησή τους μαράζωσε, η φτώχεια τούς κύκλωσε. Αλλοι έχασαν το πολυτιμότερο: έναν άνθρωπο. Ολοι χάσαμε το κέφι και το χαμόγελό μας, την αισιοδοξία μας.

Κερδίζουμε κάτι ωστόσο. Κερδίζουμε την ξεχασμένη αίσθηση του μέτρου• τι είναι πράγματι αναγκαίο, χρειώδες, απαραίτητο. Σφιγμένοι απ’ την ανάγκη, στερημένοι από το αποκούμπι ενός προβλεπτού καλόγνωμου χρόνου, με το βραχύ μέλλον σκοτεινό, ξαναλογαριάζουμε τα απαραίτητα. Και παρά το σοκ της φτωχοποίησης, παρά το βίαιο ταρακούνημα απ’ τις παλιές βεβαιότητες, βλέπουμε ότι τα απαραίτητα δεν είναι τόσο πολλά και δεν μας λείπουν όλα — ακόμη και σε τούτο το ζοφερό κατώφλι.

Υγεία, αγάπη, πίστη στον άνθρωπο, στον εαυτό και στον άλλο. Τα απαραίτητα είναι…εντυπωσιακά κοινότοπα, τριμμένα και γλυμμένα απ’ τον χρόνο, περιεχόμενα σε κάθε βιοθεωρία, απ’ την αυγή των μύθων ώς τη ροδαυγή του Νίτσε και του Φρόιντ. Αυτά απαιτούνται οπωσδήποτε για να διαπλεύσουμε τον δύσκολο καιρό — άνευ αυτών ουδέν. Εικονισμένα σε λαϊκή λιθογραφία με τις τρεις παρθενομάρτυρες, Πίστις, Ελπίς, Αγάπη — και μητέρα αυτών η Σοφία.

Η εορταστική ανάπαυλα των Χριστουγέννων, στο μέσον του χειμώνα, αυτή τη σοφία φέρνει, αυτή την πρόσκληση για αισθηματική εκδίπλωση και αναστοχασμό. Η κρίση μάς προσκαλεί να ξαναγεννηθούμε, δηλαδή να βρούμε τον εαυτό μας ανακαινισμένο, απαλλαγμένο από βάρη και περιττά μαλάματα. Χωρίς χλιδή, χωρίς λεφτά, χωρίς εταιρικά δώρα και δαπάνες επίδειξης, χωρίς τις φλύαρες συμβάσεις• αλλά όχι χωρίς το μέγα δώρο της ακερδούς, της άυλης χαράς, όχι χωρίς την πίστη στο διαρκές θαύμα της ζωής.

Πυκνός, βαρύς, πολύς, ο καιρός χιονίζει πάνω μας και μας βαραίνει. Τον λογαριάζουμε διαφορετικά πια. Αντέξαμε πολλά, θ’ αντέξουμε κι άλλα.

ΠΗΓΗ : www.kathimerini.gr

Διαβάστε περισσότερα...

Χριστουγεννιάτικο δέντρο

Το έθιμο του Χριστουγεννιάτικου δέντρου είναι το πλέον διαδεδομένο έθιμο σε ολόκληρο τον πλανήτη. Το δέντρο παγκοσμίως συμβολίζει τη γονιμότητα και τη ζωή και κατά κάποιες δοξασίες «καθαρίζει» την ατμόσφαιρα του σπιτιού και προστατεύει από τα κακά πνεύματα.

Ας δούμε όμως πότε και από πού ξεκίνησε το έθιμο αυτό.

Όπως φαίνεται, η αρχή του βρίσκεται στον 8ο αιώνα μ.Χ. με «ηθικό αυτουργό» τον Άγιο Βονιφάτιο. Κατά πάσα πιθανότητα ο Άγιος Βονιφάτιος θέλησε να εντάξει το χριστιανικό Χριστουγεννιάτικο δέντρο στις συνήθειες των ημερών αυτών, προσπαθώντας να αντικαταστήσει παλαιότερα ειδωλολατρικά έθιμα που είχαν να κάνουν επίσης με δέντρα.

Έως και τις αρχές του 16ου αιώνα απλά τοποθετούνταν, τις ημέρες των Χριστουγέννων, ένα έλατο κυρίως στους ναούς. Κατόπιν άρχισαν να στολίζουν αυτό το δέντρο με διάφορα στολίδια και κεριά αναμμένα. Η ιδέα των αναμένων κεριών ανήκει στον Μαρτίνο Λούθηρο (Martin Luther), τον ιδρυτή της Προτεσταντικής θρησκείας, αφού πρώτος τοποθέτησε αναμμένα κεριά στο Χριστουγεννιάτικο δέντρο του σπιτιού του.

Εν τω μεταξύ το Χριστουγεννιάτικο δέντρο … άρχισε να εξαπλώνεται σε διάφορους λαούς (οι Βαυαροί, οι Γερμανοί και οι Κέλτες στόλιζαν δέντρο και μάλιστα υπήρχε στα έθιμά τους η δενδρολατρεία), περνώντας ακόμα και στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού. Το 1833 έφτασε το έθιμο αυτό στην Ελλάδα. Το πρώτο Χριστουγεννιάτικο δέντρο που στολίστηκε στην χώρα μας, ήταν αυτό στα ανάκτορα του Όθωνα στο Ναύπλιο.

Η ευρεία εξάπλωση του εθίμου το καθιστά πλέον ένα εμπορεύσιμο αγαθό. Ο πρώτος άνθρωπος που ασχολήθηκε με το εμπόριο Χριστουγεννιάτικων δέντρων ήταν ο Αμερικανός Μαρκ Καρ, ο οποίος το 1851 πούλησε στην Νέα Υόρκη έλατα που έκοψε από ένα κτήμα του στην Πενσυλβάνια. 

Από αυτό το κτήμα ίσως και να προερχόταν το δέντρο που αγόρασε ο Έντουαρντ Τζόνσον (Edward Johnson) και στόλισε για πρώτη φορά, το 1882 στην Νέα Υόρκη, με λάμπες ηλεκτρικού. 

Όμως το Χριστουγεννιάτικο δέντρο προϋπήρχε στο Βυζάντιο από τον 6ο αιώνα. Στη Βυζαντινή εποχή, σε χριστιανικά κείμενα περιγράφουν ναούς στους οποίους βρίσκονταν μεγάλα ορειχάλκινα δέντρα διακοσμημένα με διάφορα χρυσά, ασημένια και χάλκινα στολίδια που απεικόνιζαν ζωάκια, καρπούς, πουλιά, αυγά, κουδουνάκια. 

Περιγραφές αναφέρουν ότι το τέμπλο της Αγίας Σοφίας ήταν στολισμένο με διάφορα μεταλλικά κυπαρίσσια που αντί για καρπούς είχαν φωτάκια, φυσικά όχι ηλεκτρικά, αλλά από κεριά ή καντηλάκια. 

Στη μονή Ιβήρων του Αγίου Όρους θα βρούμε ένα μανουάλι με επτά φώτα-κεριά σε σχήμα λεμονιάς.

Τα χρόνια περνούν και δειλά δειλά κάνουν την εμφάνιση τους και τα πρώτα τεχνητά έλατα. Εμφανίζονται στην αγορά σε χαμηλότερη τιμή από αυτή των φυσικών διαθέτοντας επιπλέον το πλεονέκτημα της χρήσης τους επί μακρά σειρά ετών, γεγονός που τα κάνει ακόμα οικονομικότερα. Στις μέρες μας τα φυσικά δέντρα έχουν επανέλθει στην αγορά, με αποτέλεσμα να αναπτυχθεί μια πολύ προσοδοφόρα εμπορική αλυσίδα γύρω από την παραγωγή και την διακίνηση τους.

Στην Ελλάδα, το Χριστουγεννιάτικο δέντρο εκτόπισε το παραδοσιακό καραβάκι που στόλιζαν οι Έλληνες τις ημέρες των Χριστουγέννων. Σε ορισμένες περιοχές (κυρίως στα νησιά) εξακολουθούν να στολίζουν «καραβάκια», ενώ τα τελευταία χρόνια γίνεται μια αξιέπαινη προσπάθεια ορισμένων Δήμων της χώρας, να επαναφέρουν το έθιμο στην αρχική του μορφή, στολίζοντας στις πλατείες τους καραβάκια αντί για έλατα.

Το μεγαλύτερο φυσικό Χριστουγεννιάτικο δέντρο είχε ύψος 67,36 μέτρα. Στολίστηκε το 1950 στο Σιάτλ των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και ήταν ένα έλατο της ποικιλίας Pseudotsga menziesii.

Χριστουγεννιάτικη Φάτνη

Καθώς το Χριστουγεννιάτικο δέντρο συνεχίζει την πορεία του στο χρόνο, κάποια στιγμή εντάσσεται στον στολισμό του και η φάτνη. Η φάτνη, μια απεικόνιση δηλαδή του στάβλου που γεννήθηκε ο Χριστός, είχε ξεκινήσει αρκετά χρόνια πριν με την διαφορά ότι ήταν «παραστάσεις» σε μεγάλο μέγεθος, που δεν φτιάχνονταν μέσα στα σπίτια.

Μία φυσικού μεγέθους φάτνη, ήταν η πρώτη φάτνη του 1224 μ.Χ. Ο Ιταλός Άγιος Φραγκίσκος της Ασίζης (Ο Φτωχούλης του Θεού, όπως έλεγε ο Καζαντζάκης), έστησε αυτήν την φάτνη στο Ιταλικό χωριό Greccio. Για την κατασκευή της χρησιμοποίησε ξύλα και άχυρα ενώ αξιοσημείωτο είναι ότι τα ζώα ήταν πραγματικά. Από εκεί ξεκίνησε το έθιμο της Χριστουγεννιάτικης φάτνης και έφτασε ως τις μέρες μας όπου συνοδεύει τα Χριστουγεννιάτικα δέντρα που στολίζουμε στα σπίτια μας.

Μια από τις μεγαλύτερες Χριστουγεννιάτικες φάτνες που έχουν κατασκευαστεί, φιλοξενείται στην Αυστρία, στο μουσείο της πόλης Στάιερ. Φτιάχτηκε το 1930 και οι φιγούρες που την αποτελούν ανέρχονται στον εκπληκτικό αριθμό των 778!!!

Η Γαλοπούλα

Στην Ευρώπη, υπήρχε παλαιότερα η συνήθεια να μαγειρεύουν μεγάλα πουλιά για το γιορτινό γεύμα. Προτιμούσαν τους φασιανούς, τις χήνες και τα παγόνια. Όταν, όμως δοκίμασαν τη γαλοπούλα, την καθιέρωσαν ως το κατεξοχήν χριστουγεννιάτικο γεύμα. Στις αρχές του 19ου αιώνα, στο Νόρφολκ της Αγγλίας οι πτηνοτρόφοι έλυσαν το πρόβλημα της μεταφοράς της γαλοπούλας ως εξής: έβαζαν τα πουλιά να διανύουν πάνω από 100 χιλιόμετρα σε μια εβδομάδα για να φτάσουν στην πρωτεύουσα. Κι επειδή τα πόδια της γαλοπούλας δεν είναι φτιαγμένα για πεζοπορία, φορούσαν στα πόδια των πουλιών ειδικά καλύμματα ή βουτούσαν τα πόδια σε πίσσα, για να σκληρύνουν!

Η Προέλευση της Χριστουγεννιάτικης κάρτας

Σύμφωνα με την εγκυκλοπαίδεια Britannica Online, αν και οι ξυλοχαράκτες κατασκεύαζαν αντικείμενα με θρησκευτικά θέματα κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, η πρώτη Χριστουγεννιάτικη κάρτα, με τη σημερινή της έννοια, πιστεύεται ότι σχεδιάστηκε από τον Callcott Horsley στην Αγγλία το 1843.Λέγεται ότι την δημιούργησε για τον φίλο του Sir Henry Cole. Μία έκδοση 1.000 καρτών βγήκε προς πώληση στο Λονδίνο. Λιθογραφήθηκε σε χοντρό χαρτόνι, 5 1/8 επί 3 1/4 inches, σε σκούρα σέπια και ζωγραφίστηκε με το χέρι. Το κέντρο της κάρτας έδειχνε ένα οικογενειακό πάρτι σε εξέλιξη, κάτω από το οποίο υπήρχαν οι λέξεις «Χαρούμενα Χριστούγεννα και Ευτυχισμένο το Νέο Έτος». Στη μία πλευρά υπάρχει μία σκηνή που ταΐζουν κάποιον πεινασμένο και στην άλλη μία σκηνή που ντύνουν τους φτωχούς. Στις ΗΠΑ, ο κύριος Pease, ιδιοκτήτης ενός καταστήματος στο Albany της Ν. Υόρκης, κατασκεύασε στα μέσα του 19ου αιώνα μία κάρτα με «Χριστουγεννιάτικες ευχές από το μεγάλο κατάστημα του Pease, το ναό της μόδας».

ΠΗΓΗΕΣ : www.matia.gr, www.paidika.gr, dim-rizou.pel.sch.gr

Διαβάστε περισσότερα...

Ταραγμένος πλανήτης

Tου Παντελη Μπουκαλα 

Σε αναβρασμό ήταν τη χρονιά που λήγει ο πλανήτης, σε μια κλίμακα από τις διαδηλώσεις και τις καταλήψεις έως τις ένοπλες εξεγέρσεις. Δεν έχουν φυσικά το ίδιο πολιτικό περιεχόμενο ούτε την ίδια προϊστορία και αντοχή οι εξεγέρσεις αυτές. Ολες ωστόσο καγχάζουν μ’ εκείνο τον διαβόητο επιτάφιο αφορισμό που κήρυξε πρόωρα και ετσιθελικά το τέλος της Ιστορίας. Οσο κι αν το ψιλολογήσει πάντως κάποιος, μάλλον θα συμφωνήσει ότι είτε στον Πρώτο Κόσμο αναφερόμαστε είτε στον Δεύτερο ή τον Τρίτο (με τα μεταξύ τους όρια να γίνονται όλο και πιο ασαφή), οι εξεγέρσεις πυροδοτούνται παντού από μια ένδεια διπλού χαρακτήρα: φτώχεια που αφορά τα προς το ζην αφ’ ενός, τη δημοκρατία και την ελευθερία αφ’ ετέρου. 

Οι δύο αυτοί χαρακτήρες δεν συνυπάρχουν απλώς· χωρίς τον έναν, ο άλλος είναι ανυπόστατος. Δεν μας επιτρέπεται ως εκ τούτου, όσο σχηματικά κι αν έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε τα πράγματα, να διακρίνουμε «εξεγέρσεις βάσης» από τη μια και «εξεγέρσεις εποικοδομήματος» από την άλλη, σαν να ’ταν αντίρροπες. Ενιαίος παραμένει ο άνθρωπος και αχώριστες οι ανάγκες και οι επιθυμίες του. Οσο χορτασμένος κι αν είσαι, λ.χ., από τα πετροδολάρια που σου πετάει δίκην φιλοδωρήματος ο δεσπότης σου, αν ζεις σε στρατοπεδικό καθεστώς, μόνο ευτυχισμένος δεν μπορείς να νιώθεις, παρεκτός και............εξισώσεις την ανθρώπινη συνθήκη με τη συνθήκη των τετραπόδων. Και όσο ελεύθερος κι αν είσαι, ή αν πιστεύεις πως είσαι, στις υπό διαρκή συρρίκνωση αντιπροσωπευτικές δημοκρατίες μας, δεν μπορείς να το χωνέψεις ότι πρέπει να λεηλατηθεί το εισόδημά του επειδή η μόνη κατ’ ουσίαν ελευθερία που πρέπει να υπάρχει άνευ περιορισμών είναι η ελευθερία της αγοράς, παναπεί της απληστίας. 

Η αποτελεσματικότητα των εξεγέρσεων εξαρτάται από πολλά. Αν αρκούσαν η μαζικότητα, η μαχητικότητα, η αντοχή στον χρόνο και το πάθος, το όνειρο των εξεγερμένων θα έπαιρνε σάρκα και οστά, ακόμα κι αν είχαν απέναντί τους βαριά οπλισμένους κρατικούς και παρακρατικούς μηχανισμούς, όπως στη Συρία. Αλλά «η Συρία δεν είναι το ίδιο με τη Λιβύη ούτε με την Αίγυπτο», ακούγεται να λέει ο δαίμων της διπλωματίας, των γεωπολιτικών συμφερόντων δηλαδή. Οπότε, για ν’ αλλάξει ο ρους της συριακής Ιστορίας πρέπει να πληθύνει το αίμα, μήπως ενδιαφερθούν οι φιλάνθρωποι του ΟΗΕ και οι επαγγελματίες εξαγωγείς δημοκρατίας. 

Στις δυτικές χώρες, δυστυχώς, η αποτελεσματικότητα των κοινωνικών διαμαρτυριών αποδεικνύεται μικρή. Εκεί η πολιτική υποκαθίσταται όλο και περισσότερο από την οικονομία, από την αγορά δηλαδή, η οποία πολιτεύεται και άρχει φορώντας το δήθεν ατσαλάκωτο ένδυμα της τεχνοκρατίας και αδιαφορώντας παγερά για τη φωνή της κοινωνίας. Και γίνεται πια κάπως της μόδας να αντιμετωπίζονται οι εκλογές σαν κώλυμα στην «ομαλή ανάπτυξη». Αυτό μπορεί να απογοητεύσει τους πολίτες. Αλλά μπορεί και να τους πεισματώσει. 

kathimerini.gr

Διαβάστε περισσότερα...

Το Διαδίκτυο, ο Πολύφημος και ο Κανένας...

Της ΕΛΕΝΗΣ ΚΑΡΑΣΑΒΒΙΔΟΥ - Μέλους του Δ.Σ. του Ευρωπαϊκού Δικτύου για Φιλικές Πόλεις στα Παιδιά της UNICEF

Η τεχνολογική επανάσταση στα τέλη του 20ού αιώνα «κατακερματίζοντας» τις παραδοσιακές διόδους αναπαράστασης που έλεγχε παραδοσιακά (αν και ποτέ απόλυτα) η όποια εξουσία, «συνέτριψε» σημειολογικά την ιεραρχία στη διακίνηση της πληροφορίας, συμβάλλοντας σε αυτό που ονομάστηκε «ριζική αμφισβήτηση» της μεταμοντερνικότητας.

Η συμβολή του Διαδικτύου στη δημιουργία ατομικής σκέψης και κοινωνικών κινημάτων (παρ' όλη την παράλληλη συμβολή του στην εικονική οικονομία) υπήρξε εμβληματική. Για κάποια χρόνια το Ιντερνετ, αυτός ο πολυπρισματικός Πολύφημος με το τεράστιο «ένα μάτι» (το άλλο που αναζητείται από την εποχή του «Κανένα» δεν θα μπορούσε παρά να 'ταν η φιλοσοφία και η πιο «υλική» έκφρασή της, η τέχνη, η οποία θα έντυνε συνειδησιακά τη χρήση της όποιας τεχνολογίας), βοήθησε την «ανθρωπότητα» να ξεφύγει κάπως από τη μονίμως «βολική»(;) και συχνά επιλεκτική τύφλωσή της.

Τα τελευταία όμως χρόνια... που η βαριά σκιά του «νέου», οικονομικού ολοκληρωτισμού κρύβεται όλο και πιο άτσαλα πίσω από την επίφαση μιας δήθεν δημοκρατίας, αυτός αρχίζει και μετέρχεται παραδοσιακές πρακτικές του «παλιού» ολοκληρωτισμού. Και ξεχωριστή ανάμεσά τους είναι και ο έλεγχος των αναπαραστατικών μηχανισμών, με άλλα λόγια η λογοκρισία, που ξεκίνησε από παραδοσιακά έντυπα και θα απλωθεί τώρα, αν δεν αντιδράσουμε, στον ηλεκτρονικό χώρο.

Πανικοβλημένη από τα κινήματα, υποστηριγμένη από τους «σύννομους» αστούς που (από σοκ ή από επιλογή) «δεν βλέπουν», ισχυροποιημένη από λαούς που εκμαυλίστηκαν μέσα από χειραγωγιστικές ανάγκες και διαχειρίζονται φοβικά την πιθανότητα ο «Κανένας» (αυτοί οι ίδιοι) να μετουσιωθεί σε πολιτικό υποκείμενο επάνω στα δίκαια ερείπια των παλιών υποκειμένων και να αντιδράσουν, η νέα ιεραρχία προχωρά ένα βήμα παραπάνω:

Την ίδια ώρα που με επίσημο έγγραφό της η αστυνομία του Λονδίνου εξομοίωνε τους «αγανακτισμένους» του Λονδίνου με τρομοκρατικές οργανώσεις (κάτι τρομακτικό από μόνο του), την ίδια ώρα που στην Ε.Ε. ψηφίζονται «συμφωνίες για αστυνόμευση» των προθύμων, στο αμερικανικό Κογκρέσο κατατίθεται (οσονούπω) νόμος που παρέχει το δικαίωμα στις Ηνωμένες Πολιτείες (αρχικά...) η κυβέρνηση να μπορεί να υποχρεώσει τους providers του Internet (τους φορείς και τις εταιρείες που διαχειρίζονται και μας παρέχουν τον ιντερνετικό χώρο) να μπλοκάρουν κάθε δραστηριότητα που μπορεί να θεωρείται ύποπτη (ή ακόμη -και προσέξτε τη ρητορική...- που δεν μπορούν να ελέγξουν την ιντερνετική δραστηριότητα των μελών τους...).

Η μαύρη λίστα των οργανώσεων που θα δημιουργηθεί θα χρησιμοποιήσει προφανώς ως φρεγάτες «νομιμοποίησης» site στο στιλ της Αλ Κάιντα για να χτυπήσει τους αληθινούς στόχους, site, λίστες, ηλεκτρονικά έντυπα και διακινούμενα μηνύματα εναλλακτικής πληροφόρησης και κοινωνικής δράσης.

Παραδέχονται προφανώς ότι ο δρόμος που ακολουθούν όχι μόνο δεν κυοφορεί τη λύση («μας έλεγαν θα νικήσετε άμα υποταχτείτε»), αλλά θα δημιουργήσει πλανητικά τεράστιες εκρήξεις τα επόμενα χρόνια. 

Εκρήξεις επίτηδες «εξαθλιωμένων», στις οποίες η ύψιστη αλληλεγγύη κι η ύψιστη κτηνωδία θα πηγαίνουν εκ των πραγμάτων χέρι χέρι, εκρήξεις που ελέγχοντας τις διόδους αναπαράστασης θα τις παρουσιάσουν πιθανότατα ως απόδειξη για το «αναγκαίο», το «μόνο ρεαλιστικό» της «τελικής λύσης» μιας οικονομίας κι ενός πλανήτη που χωρά μόνο το χειρότερο κάθε φορά δείγμα μας, δηλαδή τους «εκλεκτούς».

Αν και, αφού θα 'χουμε αφήσει τις Ιθάκες να κατακτηθούν, δεν θα 'χει λόγο ο «Κανένας» να απελευθερωθεί από τη σπηλιά του τυφλού πια Γίγαντα...

ΠΗΓΗ : www.enet.gr

Διαβάστε περισσότερα...

Μπλέ χειμώνας......

Διαβάστε περισσότερα...

Μεταβατική ζωή

του Οδυσσέα Ιωάννου 

Μεταβατικός πρωθυπουργός, μεταβατική κυβέρνηση, μεταβατικοί υπουργοί. Ένα σκαλί από το πριν στο μετά. Αρκεί να πιστεύεις στη μετά θάνατον ζωή. Έτσι, όλη η ζωή μεταβατική είναι. Στήνουν σκηνικά αλήθειας. Χαράζουν μονόδρομους σε μακέτα. Γνωρίζουν καλά να χειρίζονται τις ανθρώπινες αδυναμίες. Δεν θα τους ξαναπώ ποτέ αφιλοσόφητους. Στη σπορά του φόβου, η σοδειά είναι πάντα υποταγή. Την ίδια Ιστορία διαβάσαμε όλοι, αλλά βγάλαμε διαφορετικά συμπεράσματα για τα “χτυπήματά” της επάνω στα σώματα της ανθρωπότητας. Και στου κάθε ανθρώπου χωριστά. Για κάποιους, οι αρμοί που εμποδίζουν όλες τις επικίνδυνες και ανεξέλεγκτες φυγόκεντρες ροπές, είναι ο έλεγχος του φόβου και η αυτοϋπονόμευση της ίδιας της δημοκρατίας, στο όνομά της. 

Έχουν με το μέρος τους την παραγματικότητα, την εφαρμοσμένη ιδεολογία τους. Βέβαια, χρεώνονται και όλες τις θηριωδίες αυτής της εφαρμογής, αλλά όσο ο αντίπαλός τους λειτουργεί –εκ των πραγμάτων- με όρους φιλολογικής λέσχης, τον αντιμετωπίζουν σαν πιτσιρικά που διαβάζει κόμικς με σούπερ ήρωες. Στο επιχείρημά τους “αυτός είναι ο καλύτερος κόσμος που θα μπορούσε να φτιαχτεί γιατί απλά αυτός είναι ο μοναδικός που κατάφερε να δοκιμαστεί μέχρι τώρα”, λίγα πράγματα μπορείς να αντιτάξεις, πέρα από την φλόγα σου για το αδοκίμαστο, το πάθος σου για το ανεκπλήρωτο και την αναπόδεικτη-ακόμη- σιγουριά σου πως κάτι καλύτερο είναι εφικτό και........μπορεί να γίνει και να αντέξει. (Μία χούφτα στερητικά σε μία μόνο πρόταση…) 

Όμως η πραγματικότητα δεν είναι μια αψίδα φτιαγμένη μόνο από τα υλικά της κυρίαρχης ιδεολογίας, της νικήτριας σε όλες τις κατά μέτωπον μάχες. Πολλές φορές έχει κάτι από το σχήμα του ηττημένου. Γίνεσαι αυτός που είσαι, επειδή έχεις να αντιμετωπίσεις τον συγκεκριμένο αντίπαλο. Το συγκεκριμένο “διαφορετικό”. Διαλλακτικός, αν τον σέβεσαι, αδίστακτος αν τον μισείς. Την αλήθεια του “διαφορετικού” την σεβάστηκαν και την μίσησαν, ανάλογα με τα κέφια του καιρού αλλά και την προσωπική τους εντιμότητα. 

Τίποτα από τα δύο δεν γίνεται σήμερα. Δεν την σέβονται, δεν την μισούν. Μοιάζει να την αγνοούν, αν και δεν το πιστεύω, πάντα την έχουν στο πίσω μέρος του μυαλού τους, είτε ως άλλοθι είτε ως θήραμα, είτε ακόμη και ως φόβο. Γιατί φοβούνται κι αυτοί. Φοβούνται μήπως το καινούριο, το αδοκίμαστο, δεν τους περιέχει, μήπως δεν κρατηθεί τίποτα δικό τους. Εδώ, συλλαμβάνονται αφιλοσόφητοι. Θα περιέχει πολλά από το σχήμα τους. Ως ηττημένων… 

Υ.Γ. Όταν ακούω την λέξη “μεταβατικό” στο μυαλό μου μεταφράζεται σαν “κάτι αναβάλλεται”. Καταλαβαίνεις τι σημαίνει αυτό για μια μεταβατική ζωή. 

www.protagon.gr

Διαβάστε περισσότερα...

Ελευθερία επί πτωμάτων

Καναβούρης Κ. 

Ολοένα και περισσότερο εισχωρούμε στην απελπισία. Εισχωρούμε, με άλλα λόγια, στον ανεξήγητο και γι' αυτό ανελέητο φόβο. Τον φόβο που νιώθουν από καταβολής κόσμου όλα τα ανθρώπινα όντα, όλες οι ανθρώπινες συλλογικότητες έως τον βαθμό του λαού και της πόλεως, όταν βαραθρώνεται η εξήγηση του κόσμου τους και αντικαθίσταται από την αναίτια (την ανεξήγητη) βαρβαρότητα της επιβολής. 

 Από τον Λόγο, όπου η εξηγημένη και μεταφορική ικανότητα της υπόσχεσης για ενδιατρίβουσα ζωή προς το καλύτερο, μεταλλάσσεται ραγδαία σε Λόγο σπαταλημένων αιτιάσεων, ματαιωμένων υποθέσεων και άνυδρων εμπειριών. Πράγμα που σημαίνει καταστροφή της μνήμης. Και έτσι καταστροφή των πολυσύνθετων συγκριτικών δεδομένων ώστε να προκύψει η δημιουργική κρίση. Στον αντίποδα βρίσκεται η απελπισία. Το προϊόν της καταστροφής. Εδώ βρισκόμαστε σήμερα. Στην απελπισία του ανεξήγητου. Στροβιλιζόμενοι στην τελευταία σπείρα του κυκλώνα όπου η περιδίνηση είναι χαοτική. Τι να συμπεράνεις στην τελευταία σπείρα του κυκλώνα; Ποιον μύθο και ποια προοπτική; Εδώ υπάρχει μονάχα φόβος απελπισμένος. Η ανώτερη μορφή της απελπισίας, όπου δεν έχει γλιτωμό και επιστροφή. Ο φόβος του κυκλώνα, λοιπόν. Το ραγδαίως ανεξήγητο. Αυτό που ανήκει μονάχα στους ιεροφάντες του τρόμου. Σ' αυτούς που πρώτοι απ' όλους γνωρίζουν ότι τρόμος δεν υπάρχει, ότι η ελευθερία πάει πολύ πιο μακριά από το οποιοδήποτε περιεχόμενό της, πολύ πιο μακριά από τις καθέκαστα στρεβλώσεις τις ιστορικές ή όχι, πολύ πιο..........μακριά από τις επιμέρους βεβαιώσεις της. Όλοι αυτοί γνωρίζουν ότι η ελευθερία δεν είναι ενιαία στον αναβαθμό της. Το απόλυτο της ελευθερίας προκύπτει από την ταυτόχρονη συναίρεση και αναίρεση των ελευθεριών. Των ελευθεριών όμως. Έτσι κι αλλιώς ο κόσμος υπάρχει μεταξύ της ελευθερίας του λιονταριού να βρει την τροφή του και της ελευθερίας της αντιλόπης να διαφύγει. Είναι, λοιπόν, άγριο πράγμα αυτό το απόλυτο φυσικό δικαίωμα της ύπαρξης. 

 Το αγριότατο της συντεταγμένης εξουσίας αυτής της εκκλησιαστικής πολιτικής που χρησιμοποίησε και χρησιμοποιεί τον φόβο προς ίδιον όφελος (για να τραφεί) είναι που κάθε φορά προσπαθεί και για μεγάλα διαστήματα επιτυγχάνει να καταργήσει την ελευθερία του θηράματος. Επιβάλλοντας τον απόλυτο φόβο. Εκεί δηλαδή όπου και η απελπισία μοιάζει λίγη. Και μόνη. Χωρίς οργή. Χωρίς λύπη. Χωρίς κενά απ' όπου θα μπορούσε να εισχωρήσει η μνήμη. Έστω η μνήμη της μοναξιάς από τους άλλους, όλους τους άλλους. Αλλ' όχι. Η εξουσία κρατάει τη μνήμη για τον εαυτό της, κρατάει την τροφή της ύπαρξης στα δόντια της, παραλύοντας από φόβο την ελευθερία της διαφυγής προς τη ζωή. Αλλά τότε, θα μπορούσε να αναρωτηθεί ο καθένας, πώς έγινε έτσι αμνήμονες, έτσι φοβισμένοι, έτσι υπαρκτικά ανίσχυροι, πώς έγινε και φτάσαμε μέχρι εδώ; Απάντηση δεν υπάρχει. Επειδή το ερώτημα δεν είναι ερώτημα εργασίας το οποίο προϋποθέτει την απάντησή του. Συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο: η ίδια η απάντηση είναι η προϋπόθεση του ερωτήματος. Η απάντηση θέτει το ερώτημα. Με άλλα λόγια, η ανατροπή είναι αυτή που θέτει ερωτήματα. Η ανατροπή και των ερωτήσεων και των απαντήσεων. Όμως οι ανατροπές δεν συμβαίνουν στη φύση. Συμβαίνουν στην πόλη. Οι μεταφορές εξουσιαστικών δεδομένων δεν γίνονται με χλωροφύλλη, γίνονται με εκατόμβες θυμάτων. Ώσπου να προοδεύσει ο τρόπος της ζωής μας. Δηλαδή να προοδεύσουν τα μέσα του. Ναι. Αυτό. Να προοδεύσουν τα μέσα της ελευθερίας. Αυτό είναι πάντοτε το ζητούμενο: να τρέχει η ελευθερία πιο γρήγορα κι από την ίδια της την υπόσταση, να τρέχει πιο γρήγορα και από την ίδια της την ερμηνεία. Την καθολική. Έτσι ώστε να προλαβαίνει τις επί μέρους ερμηνείες της και πολύ περισσότερο να προλαβαίνει τις επί μέρους εφαρμογές της. Έτσι ώστε να είναι μια ελευθερία που θα μπορεί να προλαβαίνει τον θάνατο. Θα μπορεί να προλαβαίνει τη ζωή μέσα από το στόμα του θανάτου την τελευταία στιγμή. Τη στιγμή που σώζεται ο κόσμος. Ανατροπή. Αυτό είναι η ελευθερία. Μια ανατροπή της απελπισίας που προκάλεσε ο εκκλησιασμένος λόγος της ιστορικής πίστης. Ένας λοξός Εσπερινός. Ένα απόδειπνο ελευθερίας. 

 Σ' αυτή την εκκλησία είμαστε. Επιτέλους. Κάποτε θα πρέπει να το νιώσουμε. Είμαστε στην ίδια εκκλησία, στην ίδια θρησκεία, απ' όπου ρέουν τα πρωτεία ενός θεού που κανείς δεν τον είδε, ούτε καν οι ίδιοι του οι ιερείς που μας έχουν πείσει ότι τον είδαν. Επιβολή. Μας έπεισαν δια της επιβολής. Έτσι γίνεται και με την ελευθερία. Ή υπάρχει ή δεν υφίσταται. Κανένας λέων, καμια αντιλόπη. Μονάχα δίψα στην απέραντη σαβάνα της πολιτικής. Με τις ύαινες να περιμένουν το πτώμα. Το πτώμα της οικονομίας. Το πτώμα της φυσικής ελευθερίας. Να το σπαράζει η ύαινα: Ελευθερία επί πτωμάτων ή αλλιώς: το πτώμα ως πρόβλημα ελευθερίας. Παρακαλούνται συγγενείς και φίλοι να αναγνωρίσουν εαυτούς και αλλήλους. 

avgi.gr

Διαβάστε περισσότερα...

Σώματα

Από τον ΕΥΓΕΝΙΟ ΑΡΑΝΙΤΣΗ 

Σας γοητεύουν ακόμη οι εξηγήσεις; Είναι προφανές ότι κουραστήκαμε απ' το να είμαστε ανθρώπινα όντα κι ότι η φάση της χαλάρωσης δεν θα αργήσει. 

ΒΛΑΚΩΔΕΙΣ και φρικιαστικές περιπτώσεις σαν αυτή του Αυστραλού «καλλιτέχνη» Stelarc, που ζήτησε τη βοήθεια της πλαστικής χειρουργικής για να εμφυτεύσει ένα τρίτο αυτί στο μπράτσο του, με το οποίο μπορεί εξάλλου να ακούει μια χαρά, καταγράφονται σαν στιγμιότυπα ενός αναπόφευκτου δήθεν άλματος προς την ολοκληρωτική μεταμόρφωση του Homo sapiens σ' ένα κλειστό νευρομυϊκό και ορμονικό κύκλωμα με μεταβλητό πρόσημο. 

 ΣΤΗΝ ΚΥΡΙΟΛΕΞΙΑ, απ' όταν εκμηδενίστηκε αυτό που ονομάζαμε ψυχισμό ή ταυτότητα, το σώμα έγινε απόλυτος κυρίαρχος των εξελίξεων και, συνάμα, εξαϋλώθηκε. Τα απομεινάρια του, τώρα, προσφέρονται σαν αριθμοί ή αντικείμενα της νευροβιολογίας, της βιοτεχνολογίας και της πλαστικής χειρουργικής, ειδικεύσεων που αρνούνται να λογοδοτήσουν σε οιονδήποτε ηθικό ή αισθητικό νόμο. Παντελώς απρόσμενες μεταλλάξεις βρίσκονται στο κατώφλι του μέλλοντος, ενώ οι διασταυρώσεις του DNA διαφορετικών ζωντανών ειδών έχουν ήδη πολιτογραφηθεί στις λίστες των εργαστηρίων υπό τις τυμπανοκρουσίες των ΜΜΕ. 

ΑΝΑΛΟΓΩΣ, οι εγχειρήσεις αλλαγής φύλου οδηγήθηκαν στην κοινοτοπία· το θρίλερ των αλλεπάλληλων επιτυχιών στον........τομέα του κλωνισμού και της κρυονικής κατέληξε επίσης ρουτίνα. Αντρική εγκυμοσύνη, ευθανασία και επαναπρογραμματισμός του γενετικού υλικού κουβεντιάζονται ανοιχτά εν μέσω χειροκροτημάτων· Viagra και χάπι γυναικείου οργασμού, έξυπνα αναβολικά και στειρώσεις, τεχνητή γονιμοποίηση και γάμοι ομοφύλων, πλειστηριασμοί ωαρίων στο Διαδίκτυο και παραγωγή οργάνων για μεταμόσχευση, παρένθετες μητέρες, μωρά κατά παραγγελίαν, κηδείες που θυμίζουν διαχείριση αποβλήτων, καθώς και πάσης φύσεως στρατηγικές συγχώνευσης ανθρώπου και μηχανών - όλες οι παραπάνω εφιαλτικές καινοτομίες εντάχτηκαν στη «ανοιχτή», «δημοκρατική» και, βεβαίως, «επιστημονική» συζήτηση που βηματοδοτεί την πρόοδο της ιατρικής και παραϊατρικής τεχνολογίας στη Δύση. 

ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ, καθ' οδόν προς τον επανασχεδιασμό του ανοσοποιητικού συστήματος, τα γηρατειά θεωρούνται σαν ακόμη μια ασθένεια και σε κανέναν πλέον δεν επιτρέπεται να αναπολεί τη σταδιακή ωρίμανση μιας ύπαρξης που δεν θα είναι αποκλειστικά μηχανική και κυτταρική. Εξάλλου, ελάχιστα απέχουμε, όπως μας λένε, από την πλήρη προσομοίωση των λειτουργιών του εγκεφάλου στον υπολογιστή - κάτι που έχει επιτευχθεί εν μέρει, προεισαγωγικά, στην εκπαίδευση των εφήβων, οι οποίοι διδάχτηκαν να αντιμετωπίζουν το οιοδήποτε ερέθισμα με όρους αποδοχής/απόρριψης, παρακάμπτοντας όλες τις ενδιάμεσες αποχρώσεις. Αυτές εγκαταλείφθηκαν μαζί με τον παλιό αναλογικό κόσμο, και υποτίθεται ότι κυκλοφορούν μεταξύ ποιητών ως αντίκες. 

ΗΔΗ προκύπτει ένα είδος ονόματι Ανθρωπος 0.2, αποπροσωποποιημένο υβρίδιο με τρίμηνη εγγύηση ή και κατ' ευθείαν αναλώσιμο. Σε σύγκριση με το τι μας επιφυλάσσουν, η οικονομική κρίση, όπως χαρακτήρισαν τη σμίκρυνση της φούσκας, θα είναι απλώς ένα ρομαντικό επεισόδιο. 

enet.gr

Διαβάστε περισσότερα...