Το άφθαρτο της εξαιρετικής στιγμής

Tης Τασουλας Καραϊσκακη

Δεν έκανε η Ελλάδα Χριστούγεννα, έγραψαν οι Times. Δεν στήθηκε χριστουγεννιάτικο δέντρο στην πλατεία Συντάγματος –ο στολισμός ήταν φωτάκια στα δέντρα και κατασκευές μαθητών με ανακυκλωμένα κουτάκια αναψυκτικών– ενώ η εμπορική κίνηση ήταν «πεσμένη» κατά 30% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι.

Μια γενική και λίγο ώς πολύ επιφανειακή διαπίστωση, βασισμένη κυρίως στην ταύτιση της γιορτής με την κατανάλωση. Υπό αυτό το πρίσμα, το πιο ορθό θα ήταν να πει κανείς ότι Χριστούγεννα η Ελλάδα στις πλατείες, στους εμπορικούς δρόμους και στα περισσότερα σπίτια έκανε, αν και εμφανώς περιορισμένα και λιτά, όπως θα ανέμενε κανείς έπειτα από μία διετία αποκάλυψης δυσθεώρητων ελλειμμάτων, εξουθενωτικής μείωσης εισοδημάτων και ταπεινωτικού ραπίσματος για το ίδιον των σπάταλων, ασυνείδητων και τεμπέληδων Ελλήνων. Χριστούγεννα δεν έκανε ένα αυξανόμενο τμήμα του πληθυσμού, οι ένα εκατομμύριο άνεργοι, οι υποαμειβόμενοι, οι χαμηλοσυνταξιούχοι, οι υπερχρεωμένοι υποαπασχολούμενοι για τους οποίους δεν υφίσταται πλέον οικονομική διευκόλυνση με τη μορφή πίστωσης ή δανείων.

Αν ο δήμος ύψωνε το ολοφώτιστο δέντρο (κόστους 200.000 ευρώ, όσο των λοιπών χριστουγεννιάτικων διακοσμήσεων και εκδηλώσεων), όλοι –και πρώτοι οι ρεπόρτερ– θα αναρωτιούνταν πού βρήκε ο κύριος Καμίνης τα λεφτά και θα υπενθύμιζαν καυστικά το χρέος του δήμου (270 εκατ. ευρώ).

Οσο για την εμπορική κίνηση, ήταν.......πράγματι μειωμένη σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή, συνολικά, κατά 30% (οι έμποροι μιλούν για τα χειρότερα Χριστούγεννα των τελευταίων δεκαετιών), όμως αυτή εμφανίστηκε περιορισμένη κατά 30% όλο τον χρόνο, που σημαίνει ότι έχουν αυξηθεί αναλογικά όσοι δεν μπορούν με κανένα τρόπο να καταναλώσουν, όπως και εκείνοι που το πράττουν θέτοντας αυστηρές προτεραιότητες (προηγούνται τα παιδιά και η διατροφή). Σύμφωνα με την Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου, σε όλη τη χώρα μόνο ο κλάδος των παιδικών και των παιχνιδιών δεν κατέγραψε μείωση, ενώ η πτώση των πωλήσεων σε είδη ένδυσης και υπόδησης έφθασε το 40%, στα είδη ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών το 30%, καλλυντικών, βιβλίων και δώρων το 20%, τροφίμων και ποτών το 15% σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι. Σε πλήθος σπιτιών η συζήτηση πάνω από τη ροδοκόκκινη γαλοπούλα ήταν η... καταγωγή της, ευθέως συνδεδεμένη με την τιμή της – από 3 έως 12 ευρώ...

Τα Χριστούγεννα, δηλαδή η γιορτή, είναι πάντα γιορτή, με πολλά, λίγα ή λιγότερα, αν δεν ακυρώνεται από πόλεμο, φυσική καταστροφή, ανθρώπινη απώλεια, οδύνη προσωπική ή εθνική, εσχάτη ένδεια, κοινωνική αναταραχή, ιδεολογία, θρησκεία ή απλά ανία... Ιδιο είναι το πνεύμα. Της ένωσης, του φωτός, της τέρψης, του άτρωτου στη φθορά και τον θάνατο υπερβατικού χρόνου της εξαιρετικής στιγμής. Η υπερκατανάλωση δεν είναι απαραίτητη για το ξέσκασμα της ψυχής. Ομως, απαιτείται μια ελάχιστη υλική βάση για να σκορπιστεί και να χαθεί για λίγο η απειλητική πραγματικότητα, να επιτευχθεί η ανάπαυλα της θαλπωρής, της αδελφοσύνης, της χαράς, της πληρότητας, του ενθουσιασμού, της πτήσης πάνω από τον ζόφο. Πολλοί δεν την είχαν.

kathimerini.gr