«Διά τους σημερινούς Ελληνες, είναι η Ελλάς τόπος κατάλληλος μόνον προς γεροντικήν ανάπαυσιν και αιώνιον ύπνον. Πολύ προτιμοτέρα η εξορία παρά να ζη τις εντός του κοιμητηρίου....» Ο πολύ αμφισβητηθείς Εμμανουήλ Ροΐδης (φωτ.) μέσα από σκέψεις μεστές νοημάτων στιγμάτιζε την Ελλάδα της εποχής του. Ατυχώς, ποτέ δεν πρότεινε ουσιαστικές λύσεις και σπανίως ξεπερνούσε την παγίδα των διαπιστώσεων. Εξέφραζε όμως απόψεις που δεν απέχουν από τη σημερινή ελληνική πραγματικότητα, γι’ αυτό και πολλές φορές επιστρέφουμε σ’ αυτόν. «Κανένα άλλο έθνος, πλην του ελληνικού δεν διέθετε το πλεονέκτημα να έχει φίλους, οι οποίοι το αγαπούσαν», έγραψε στα «Ανθελληνικά» του. «Ουδέποτε υπό τοιαύτην έννοιαν έτυχε να ακούσωμεν να γίνεται λόγος περί Φιλάγγλων, Φιλιταλών, ή Φιλοτσέχων. Εν τη λέξει Φιλέλλην υπάρχει τι το απόζον προστασίας, συγκαταβάσεως και οιονεί ελεημοσύνης οφειλομένης κατ’ εξαίρεσιν εις μόνους τους Ελληνες, ως εις φυλήν στερουμένην σθένους, ικανού όπως εργασθή μόνη προς κατάκτησιν των όσων εκ της συμπαθείας των άλλων αναμένει...»
Θυμάμαι τη χρυσή εποχή της διακυβέρνησης Σημίτη. Τότε που επηρμένοι από την τεράστια εισροή ευρωπαϊκών κεφαλαίων-δανείων αρμενίζαμε λίαν επιτυχημένοι, λίαν ικανοποιημένοι από τις ατομικές μας επιδόσεις, αλλά αδιάφοροι για τις εθνικές επιδόσεις και έχοντας εγκαταλείψει την κοπιαστική αγροτική ζωή, υιοθετούσαμε την άποψη που ήθελε την Ελλάδα να μετατρέπεται σε χώρα παροχής υπηρεσιών, «τόπον κατάλληλον προς γεροντικήν ανάπαυσιν» κατά Ροΐδη. Επικαιροποιώντας το, ονειρευόμασταν τη «Φλώριδα της Μεσογείου». Ατομα της τρίτης ηλικίας θα μας επισκέπτονταν και θα........άφηναν τον ακριβό οβολό τους με αντάλλαγμα τουριστικές υπηρεσίες χαμηλού επιπέδου για να ανασύρουμε στην επιφάνεια το τουριστικό έκτρωμα «room to let» που πολλοί ξένοι νόμιζαν ότι αποτελεί κομμάτι της κουλτούρας μας. Δεν ξέρω αν τότε είχαμε πάθει αμόκ με τον φιλελληνισμό, παρ’ ότι πιστεύω πως από τον λόρδο Βύρωνα και εντεύθεν ποτέ δεν κόψαμε τον ομφάλιο λώρο αυτής της όλως διόλου ανεξήγητης υστερίας, της διαρκούς επιθυμίας να μας κατατάσσουν οι ξένοι στην κορυφή των προτεραιοτήτων τους και κυρίως να μας παράσχουν χείρα βοηθείας. Φιλέλλην για μας ήταν ο ροϊδικός «πονόψυχος» άνθρωπος της Ευρώπης που θεωρούσε λογικό να μας ελεεί κι εμείς με τη σειρά μας θεωρούσαμε λογικό να τον εξαπατούμε. Τι στην οργή! Ποιος του έδωσε τα φώτα του πολιτισμού;
Διάβαζα προχθές στο γαλλικό περιοδικό «Le Point» συνέντευξη του Jean - Francois Mattei (φωτ.), Γάλλου φιλόσοφου και συγγραφέα του βιβλίου «Proces de l’Europe» στην Catherine Golliau, κάτω από τον ιστορικά φορτισμένο τίτλο: «Χωρίς την Ελλάδα δεν υφίσταται ευρωπαϊκή κουλτούρα»... «Οφείλουμε τα πάντα στην αρχαία Ελλάδα. Η λογοτεχνία, η ποίηση, το θέατρο, η φιλοσοφία, η αστρονομία, τα μαθηματικά, η ανατομία, η ιδέα της δημοκρατίας έχουν εκεί την κοιτίδα τους. Η Αρχαία Ελλάδα διαδραμάτισε επαναστατικό ρόλο για τη σκέψη, κι εμείς είμαστε οι κληρονόμοι αυτής της σκέψης. Οταν οι λαοί της Μεσοποταμίας και οι Αιγύπτιοι εναπόθεταν τη ζωή τους στους Θεούς, οι Ελληνες έριχναν στον κόσμο και στον άνθρωπο μια διεισδυτική ματιά, μια ματιά γεμάτη σκεπτικισμό...».
Σ’ αυτήν τη διαδεδομένη άποψη για τους Αρχαίους Ελληνες στηρίχθηκε η δική μας επιχειρηματολογία για την είσοδό μας στην ΕΟΚ, στην ΟΝΕ και σήμερα για να εισπράξουμε όσα «εκείνοι μας οφείλουν»! Μόνο που αυτή τη φορά, πέραν του ότι δεν είμαστε πια τα λατρευτά παιδιά της Ευρώπης, το κερασάκι της τούρτας έχει διανθιστεί με έναν χονδροειδέστατο εκβιασμό: ή μας δανείζετε ή σας βουλιάζουμε. Το ευρώ και το ευρωπαϊκό οικοδόμημα κινδυνεύει πραγματικά από μια χώρα που διαθέτει το πλεονέκτημα της γεωγραφικής υπεροχής και που όφειλε να γίνεται καθημερινό παράδειγμα προς μίμηση σε παγκόσμιο πια επίπεδο. Φαίνεται όμως ότι εξηγήσεις υπάρχουν. Τις βρήκα στον Καστοριάδη και τις μοιράζομαι μαζί σας.
Ο άνθρωπος, γράφει ο Καστοριάδης (φωτ.) στην «Ελληνική Ιδιαιτερότητα», είναι το ον που κατακλύζεται από την ύβριν, τη λυσσαλέα επιθυμία της παράβασης. Ο Ομηρος μας θυμίζει συνεχώς τη δυνατότητα των ανθρώπων να αποφασίζουν - το είδαμε στις περιπτώσεις του Αιγίσθου και του Οδυσσέα. Ο Ηρακλής επιλέγει επίσης ανάμεσα στην Αρετή και την Κακία. Κι αργότερα συναντάμε τον Σόλωνα που στις αρχές του 6ου αιώνα λέει απευθυνόμενος στους Αθηναίους: μην παραπονιέστε για τον Δία, εσείς οι ίδιοι με τη βλακεία σας με την κακία σας θα είστε η αιτία των δεινών που θα σας εύρουν... Εμείς τι επιλέγουμε; Γιατί αισθάνομαι ότι είμαστε ακριβώς στην τραγικότητα της ύβρεως, με ή χωρίς το μεσοπρόθεσμο, με ή χωρίς τον τεράστιο δανεισμό μας;
kathimerini.gr 
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου