Επιτοίχιος καγχασμός

Tου Παντελη Μπουκαλα

Δυο ανθρωπάκια, γελοιογραφικά σχεδιασμένα, πρωταγωνιστούν σε γκράφιτι κάπου στην Πέτρου Ράλλη. 

Δυο ανθρωπάκια κι όσα έχουν να πουν με τα μπαλονάκια τους. «Λένε ότι είδαν φως στην άκρη του τούνελ» λέει το ένα, σαν να αναμεταδίδει το χαρμόσυνο άγγελμα που κομίζουν κάθε τόσο οι κυβερνώντες, σε μια σκυταλοδρομία φενακιστικής αισιοδοξίας. «Ναι, και τώρα θα ζητήσουν να το πληρώσουμε εμείς» απαντά πικρόχολα ο επιτοίχιος σύντροφός του. 

Κι έτσι, αποδίδοντας χιουμοριστικά το λαϊκό αίσθημα, χλευάζει την προπαγανδιστική κυβερνητική επιχείρηση που βασίζεται στη μονότονη επανάληψη του παραμυθητικού κλισέ για «το φως στην άκρη του τούνελ», η οποία θα μπορούσε να τιτλοφορείται «Ενέσεις ηθικού» ή «Τόνωση φρονήματος». Τώρα, πόσοι θα εγκαρδιωθούν ακούγοντας αυτή την «είδηση», ενώ είναι πιθανό να έχουν μάθει από τα διαβάσματά τους ή από τηλεοπτικές εκπομπές ότι κάτι σαν φως, γαλάζιο μάλιστα, βλέπουν μέσα σε κάποιο τούνελ όσοι παίρνουν τον δρόμο της αποχώρησης από τον μάταιο τούτο κόσμο, είναι άλλης μεταφυσικής ευαγγέλιο.

Από πολύ παλιά έγραφαν και ζωγράφιζαν στους τοίχους οι άνθρωποι, για να ξεδώσουν, να χλευάσουν ή να διαφωτίσουν· δεν είναι καινούργια η συνήθεια. Τον 4ο αιώνα μ.Χ. σε τοίχο του......δημοσίου αποχωρητηρίου στην Εφεσο είχε αναγραφεί ολόκληρο τετράστιχο επίγραμμα του ποιητή Παλλαδά του Αλεξανδρινού, που παράγγελνε στους αναγνώστες του να χαίρονται τα καλά της ζωής, να τρώνε και να πίνουν και να μην αφήνουν να τους τσακίσει το πένθος. Δύο αιώνες νωρίτερα, ο επικούρειος φιλόσοφος Διογένης, από τα Οινόανδα της Λυκίας, ζήτησε να χαράξουν ίσως το πιο μεγάλο γκράφιτι στην ιστορία της ανθρωπότητας: πάνω στις πλάκες μιας στοάς μήκους σαράντα μέτρων, στη μέση της αγοράς της γενέτειράς του, ώστε να τη διαβάζουν όλοι, έγραψε τη διαθήκη του, όπου συνόψιζε τη διδασκαλία του Επίκουρου. Σκοπός του, λέει ο Χ. Θεοδωρίδης στο εξαιρετικό βιβλίο του για τον Επίκουρο και την «αληθινή όψη του αρχαίου κόσμου», να αντιμετωπίσει την «πνευματική παραζάλη, την “ψευδοδοξία”, που μάστιζε την εποχή του, σαν επιδημία και σαν κολλητική αρρώστια».

Από παραζάλη πάσχουμε κι εμείς. Με τις θραυσμένες ή καλά επεξεργασμένες πληροφορίες που φτάνουν ώς τ’ αυτιά μας, με τα ονόματα των ξένων οικονομικών και πολιτικών ιθυνόντων που ακούγονται συχνότερα από τα ονόματα των δικών μας, αλλά και με όρους μάλλον της μεταφυσικής παρά της επιστήμης (οι «Αγορές» αίφνης, κάτι σαν σκοτεινές και κακότροπες θεότητες νέας κοπής), πρέπει και να κατανοήσουμε και κυρίως να συμφωνήσουμε ότι αυτό που δεν βλέπουμε στην άκρη του τούνελ και το βλέπουν άλλοι για μας, πριν από μας, είναι φως ιλαρόν και ναυαγοσωστικόν. Βρίσκεται, λοιπόν, πρόχειρος κάποιος τοίχος και ζωγραφίζουμε κι εμείς τον διαμαρτυρόμενο καγχασμό μας· τουλάχιστον αυτός είναι σαφής.