Εκατό χρόνια μετά την κατασκευή του, το Tacheles του Βερολίνου ξαναγράφει ιστορία. Οι νεαροί καλλιτέχνες που έχουν κάνει ειρηνική κατάληψη ετοιμάζονται για πόλεμο με τον νόμιμο ιδιοκτήτη: τη γερμανική τράπεζα που πλέον θέλει να πουλήσει ένα πρώην εμπορικό κέντρο και αρχηγείο των ναζί.
«Η κουλτούρα δεν είναι για πούλημα». Το γκράφιτι σ΄ έναν από τους τοίχους του Τacheles αποκτάει νέο περιεχόμενο εν έτει 2010. Από χίπικο σλόγκαν γίνεται μήνυμα αντίστασης των νέων καλλιτεχνών απέναντι στην τράπεζα ΗSΗ Νordbank, που ετοιμάζεται να τους απομακρύνει- μέχρι τέλους Ιουλίου- και να διαθέσει το κτίριο στην αγορά ακινήτων. Είναι μια μάχη μεταξύ του νόμου και της εναλλακτικής κουλτούρας, από την οποία κερδισμένο βγαίνει το ίδιο το κτίριο. Από τον Ιανουάριο μέχρι σήμερα 400.000 τουρίστες ανέβηκαν τα σκαλιά των πέντε ορόφων για να δουν από κοντά τα ατελιέ......των καλλιτεχνών ή ν΄ αγοράσουν τα αρτίστικα Τ-shirt προς 15 ευρώ έκαστο. Ο επικεφαλής της κολεκτίβας, Μάρτιν Ράιτερ, ονειρεύεται ήδη μια μεγάλη λαϊκή κινητοποίησηακόμη και απεργίες πείνας- για να διαφυλάξει τα κεκτημένα. Ο δήμαρχος του Βερολίνου, ο Κλάους Βοβεράιτ, παρακολουθεί από κοντά την υπόθεση, χωρίς να μπορεί ωστόσο να προτείνει οριστική λύση.
Η πολεμική ατμόσφαιρα είναι το τελευταίο κεφάλαιο σε μια ιστορία που μετράει 100 χρόνια. Το Tacheles είναι ένα πενταώροφο κτίριο στο κέντρο του Βερολίνου (Μitte) που κατασκευάστηκε το 1907 και λειτούργησε αρχικά ως εμπορικό κέντρο. Αργότερα η διάσημη εταιρεία ηλεκτρικών ειδών ΑΕG το χρησιμοποίησε ως χώρο εκθέσεων, ενώ στη δεκαετία του 1930 πραγματοποιήθηκε εκεί μία από τις πρώτες εκπομπές της γερμανικής τηλεόρασης. Την ίδια περίοδο μέλη του εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος εγκατέστησαν τα γραφεία τους σε όλους τους ορόφους και για ένα διάστημα οι σοφίτες χρησιμοποιήθηκαν ως φυλακή για τους γάλλους αιχμαλώτους πολέμου.
Με εμφανείς τις φθορές από τον βομβαρδισμό του Βερολίνου, το κτίριο έμεινε όρθιο μέχρι τη δεκαετία του 1980, οπότε αποφασίστηκε η κατεδάφισή του. Οι μπουλντόζες έβαλαν μπρος, αλλά η κατεδάφιση έμεινε στη μέση και προγραμματίστηκε ξανά για τον Απρίλιο του 1990. Δύο μήνες νωρίτερα όμως, μια πολυεθνική ομάδα καλλιτεχνών κατέλαβε το κτίριο και το μετέτρεψε σε χώρο τέχνης, κατορθώνοντας τελικά να κηρυχθεί διατηρητέο. Πολύ γρήγορα βρήκε μια θέση στους ταξιδιωτικούς οδηγούς του Βερολίνου ως σύμβολο της εναλλακτικής κουλτούρας, όταν το σλόγκαν «poor is sexy» άγγιζε τις καρδιές των επισκεπτών. Από την αρχή της κατάληψης γνωστοί καλλιτέχνες, όπως η χορογράφος Σάσα Βαλτς, στάθηκαν δίπλα στο κίνημα των νέων. Ο Μπιρόλ Ουνέλ, πρωταγωνιστής σήμερα στις ταινίες του Φατίχ Ακίν, έκανε εκεί τα πρώτα καλλιτεχνικά του βήματα σκηνοθετώντας τον «Καλιγούλα» (1992).
Το ίδιο, αν όχι μεγαλύτερο, ενδιαφέρον για την έκταση των 23.000 τ.μ. έδειξαν και οι επενδυτές. Το 1998 ο μεγαλομεσίτης Ανο Αουγκούστ Γιάγκντφελντ αγόρασε το κτίριο με δάνειο της ΗSΗ, όμως λόγω καθυστερήσεων στα οικιστικά σχέδια η κυριότητα πέρασε στην τράπεζα. Τα σχέδια για την πώληση του κτιρίου, η αξία του οποίου υπολογίζεται σήμερα σε 35 εκατομμύρια ευρώ, είναι το καλύτερο παράδειγμα για τον περίφημο «αστικό εξευγενισμό» του Βερολίνου (gentrification). Χρόνο με τον χρόνο οι μικρές γκαλερί, οι κινηματογράφοι και οι κολεκτίβες παραχωρούν τη θέση τους σε πολυτελή καταστήματα ρούχων και μπουτίκ. Με αυτόν τον τρόπο ανεβαίνουν οι τιμές της γης. Ηδη η αύξηση στην περιοχή του Tacheles φτάνει το 13% μόνο τον τελευταίο χρόνο. Προφανώς η τράπεζα ΗSΗ Νordbank δεν θ΄ αναβάλει για αύριο αυτό που μπορεί να πετύχει σήμερα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου