Αυτό το ακραίο καλοκαίρι του 2011, μας προσφέρει τον κλονισμό των βεβαιοτήτων. Τα γεγονότα στο Λονδίνο, που κάνουν την Αθήνα να μοιάζει με παιδική χαρά, όχι μόνο για την ώς τώρα έκταση των επεισοδίων, αλλά κυρίως για την εξέλιξή τους, επιβεβαιώνουν τη μετακύλιση σε μια άλλη κοινωνική κατάσταση, καθ’ όλα απρόβλεπτης από τους πολλούς. Οι εικόνες που έρχονται από τα αστικά κέντρα της Βρετανίας πέραν από την πολυπλοκότητά τους, φέρουν πυκνό συμβολισμό. Ηδη, στη Βρετανία έχει αναπτυχθεί μια σοβαρή «παρα-φιλολογία» για το χρονικό βάθος και τους ιστορικούς παράλληλους των αστικών εξεγέρσεων στην Ευρώπη.
Είχε άραγε δίκιο ο ιστορικός Μαρκ Μαζάουερ όταν προ ολίγων εβδομάδων είχε γράψει σε ένα ιδιαίτερο φιλελληνικό άρθρο ότι η Ελλάδα ήταν προάγγελος πολλών από τα νεότερα ευρωπαϊκά φαινόμενα; Η μήπως ο αθηναϊκός Δεκέμβρης του 2008 και ο Ιούνιος του 2011 είναι απλώς εκδηλώσεις μιας ευρύτερης ευρωπαϊκής καμπής, της οποίας έκφραση υπήρξαν και οι προ ετών εξεγέρσεις στα παρισινά προάστια;
Οπως και να ’χει, τα γεγονότα στο Λονδίνο έχουν ήδη καταχωρισθεί από......τους επιφανείς μπλόγκερ του βρετανικού Τύπου (όπως από τον Τζόναθαν Τζόουνς στον «Γκάρντιαν») ως ένα από τα κορυφαία στην ιστορία των αστικών εξεγέρσων στη Μεγάλη Βρετανία, και όχι μόνο. Και ναι, μεν, είναι ευθεία η αναφορά στη θατσερική δεκαετία του 1980, αλλά είναι η εγγύτητα του ιστορικού χρόνου, η ζώσα μνήμη, δηλαδή, αυτή που προκαλεί την αυθόρμητη, αν όχι αναγκαστική, παραλληλία του 1985 και του 2011.
Γιατί, η ζέση των Βρετανών για ιστορικές αναγωγές, αυθαίρετες ή όχι, αλλά πάντα συναρπαστικές, οδηγεί σε αιώνες πίσω, και φέρνει στον νου κορυφώσεις, στάσεις και εξεγέρσεις που σημάδεψαν την εξέλιξη των ευρωπαϊκών πόλεων. Οπως έχουν οι Γάλλοι τη Βαστίλλη του 1789, έτσι έχουν οι Αγγλοι τις εξεγέρσεις του 1780 που οδήγησαν στην κατάληψη και καταστροφή των φυλακών του Νιουγκέιτ. Αυτό το γεγονός επιλέχθηκε ως πιο κοντινό σε αυτό που συμβαίνει αυτές τις μέρες στη Βρετανία, το πιο συγγενές ως προς το απρόβλεπτο της μαζικότητας. Μπορεί η Αγγλία, όπως έγραφε χθες ο βρετανικός Τύπος, να έχει μια όχι ευκαταφρόνητη παράδοση στα κινήματα, όπως την εξέγερση των αγροτών το 1381 ή τον αγγλικό εμφύλιο τον 17ο αιώνα, αλλά η σημερινή συνθήκη εμπεριέχει σε δραματικούς τόνους το «σοκ και δέος» κατά της μεσοαστικής τάξης (όπως συνέβη και στην Αθήνα). Κατ’ αντιστοιχία αν συνεχίσουμε τις «διασκεδαστικές» ιστορικές αυθαιρεσίες θα φθάσουμε στο Παρίσι του 1848 και του 1871. Ανάμεσα στις δύο εξεγέρσεις, το Παρίσι είχε ξαναχτιστεί από την αρχή χάρη στο όραμα του Ναπολέοντος Γ΄ και την αποτελεσματικότητα του Haussmann. Είναι αυτό το πολεοδομικό σχέδιο που καθιέρωσε τα περίφημα παρισινά «μπουλβάρ», εκείνα στα οποία οι μαρξιστές ιστορικοί (όπως ο Ερικ Χόμπσμπαουμ) απέδωσαν «δόλο». Οτι σχεδιάστηκαν δηλαδή εις βάρος του δαιδαλώδους μεσαιωνικού Παρισιού, ούτως ώστε η αστική εξουσία να ελέγχει καλύτερα τους στασιαστές. Ομως η εξέγερση του 1871 υπήρξε εξίσου αιματηρή παρά τα «μπουλβάρ». Σήμερα, τα γεγονότα στο Λονδίνο του 2011 έρχονται να προστεθούν σε ένα μακρύ κρίκο Ιστορίας. Μόνο που τώρα, κανείς δεν μπορεί να πει ποιος θα είναι ο επόμενος. kathimerini.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου