Ελληνισμός και ρεμπέτικα

Του ΠΕΡΙΚΛΗ ΚΟΡΟΒΕΣΗ

Αυτό που αποκαλούμε «ρεμπέτικο τραγούδι» ή λαϊκό αστικό τραγούδι με μια άλλη ορολογία, από τη στιγμή που έκανε την εμφάνισή του απέκτησε φανατικούς φίλους και ορκισμένους εχθρούς.

Και αν τελικά επικράτησε εντυπωσιακά εξουδετερώνοντας όλους τους εχθρούς του, αυτό έγινε μετά το 1960, όταν πια έπαψαν να γράφονται ρεμπέτικα.

Νίκησε οριστικά και αμετάκλητα μετά θάνατον. Τολμάει πια κανείς να γράψει κάτι εναντίον των ρεμπέτικων, όταν πια αυτό το τραγούδι είναι μέρος της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς; Και το ερώτημα που μπαίνει είναι γιατί πολεμήθηκε με τέτοια μανία, σε τέτοια γκάμα, που αρχίζει από τους φασίστες της 4ης Αυγούστου μέχρι τους τριτοδιεθνιστές κομμουνιστές της Ελλάδας; Οι κατηγορίες εναντίον του εντάσσονται στα κακουργήματα. «Υπόκοσμος», «λούμπεν προλεταριάτο», «ναρκωτικά», «κλέφτες και μαχαιροβγάλτες», «αντιφεμινισμός» και ακόμα πολλές άλλες κατηγορίες, μέχρι και αυτή της εθνικής προδοσίας, για να απαγορευθεί τελικά από τη δικτατορία του Μεταξά.

Ολες αυτές οι κατηγορίες είναι ψεύτικες και συκοφαντικές και η σύγχρονη έρευνα έχει φέρει αδιάσειστα στοιχεία που κουρελιάζουν τη μαύρη προπαγάνδα. Κατ' αρχήν ένας δημιουργός, όσο τραγική και αν είναι η ζωή του, βρίσκει πάντα τη δυνατότητα να αγγίξει την υψηλότερη σφαίρα της ανθρώπινης υπόστασης. Ο λούμπεν ενδιαφέρεται μόνο......για το χρήμα και ποτέ για τη δημιουργία. Θα γίνει μισθοφόρος, όποιας μορφής, και δεν θα έχει να δώσει τίποτα. Η δημιουργία είναι η προσφορά στους άλλους. Το κεφάλαιο «ναρκωτικά - μέθη» πρέπει να το δούμε σαν μια μετωνυμία μιας υπέρβασης και λιγότερο ως απελευθερωτικό μέσο. Σίγουρα πολλοί από αυτούς τους δημιουργούς και κάπνιζαν χασίσι και έπιναν τα ποτηράκια τους. Αλλά αυτό ήταν μέσα στην κοινωνία και όχι εκτός. Και με τους πιο αυστηρούς όρους της επιστήμης, ο χρήστης της οποιασδήποτε ουσίας, που είναι ενταγμένος στην κοινωνία και λειτουργεί αρμονικά, δεν είναι άρρωστος μέχρι να δημιουργηθούν προβλήματα με την υγεία του, που έρχονται πάντα με τις καταχρήσεις, όποιες και αν είναι αυτές. Από νερό μέχρι τηλεόραση. Ο αντιφεμινισμός είναι σχεδόν ανύπαρκτος και αυτό που κυριαρχεί είναι το πάθος. Ακόμη και εκεί που τα λόγια είναι σκληρά για τις γυναίκες, δεν είναι μισογυνισμός, αλλά θυμός. Και ας θυμηθούμε όλοι μας τι έχουμε πει στην οργή μας.

Τελικά, γιατί πολεμήθηκε αυτό το τραγούδι; Κατά τη δικιά μου άποψη, πολεμήθηκε γιατί αντιπροσώπευε τον ελληνικό πολιτισμό και την εθνική συνείδηση. Φαίνεται βαρύγδουπο αυτό που λέω και ίσως αυθαίρετο. Αλλά δεν έχω χώρο να επεκταθώ. 

Απλώς κάποιες νύξεις και ίσως κάποιοι με καταλάβουν. Αυτό που λέμε «ελληνισμός» κατά κύριο λόγο δεν αναπτύχθηκε εντός των σημερινών γεωγραφικών συνόρων, αλλά εκεί όπου οι Ελληνες είχαν μεγάλες και συμπαγείς κοινότητες. Με επίσημα στοιχεία που έδωσε ο Ελευθέριος Βενιζέλος στη Συνθήκη Ειρήνης στο Παρίσι το 1918, περίπου ο μισός Ελληνισμός ήταν εκτός συνόρων. Μόνο στην περιοχή της Μικράς Ασίας υπήρχαν 1.649.000 Ελληνες, με επίκεντρο τη Σμύρνη. Και εδώ πιστεύω ήταν το λίκνο του νεοελληνικού πολιτισμού και αυτό εξέφρασαν τα ρεμπέτικα. Η γεωγραφική Ελλάδα, ήδη από το 1830, ήταν προτεκτοράτο των μεγάλων δυνάμεων (Γαλλία - Αγγλία - Ρωσία) που θεωρούσαν την Ελλάδα «τουρκοποιημένη» και θέλησαν να την «εκδυτικοποιήσουν» επιβάλλοντας το δικό τους «πολιτιστικό Μνημόνιο».

ΥΓ.: Γραπτή εκδοχή μιας προφορικής παρέμβασης για το εικοσάτομο έργο του Παναγιώτη Κουνάδη «Ρεμπέτικα» (εκδόσεις ΔΟΛ) με 40 συλλεκτικά CD που έγινε στο «Χώρο Διαλόγου και Δημιουργίας: Καμπάνη 2».
enet.gr