Σύγχυση

Από τον ΕΥΓΕΝΙΟ ΑΡΑΝΙΤΣΗ

Κανείς δεν μπορεί να αποφανθεί με βεβαιότητα για το τι ακριβώς συμβαίνει στο αραβικό τόξο ή στις υπόλοιπες ασταθείς κοινωνίες της Αφρικής όπου έχουν ήδη ξεσπάσει καταιγίδες ή αναμένονται, όπως η Ακτή του Ελεφαντοστού, το Σουδάν, η Αιθιοπία ή η Ζιμπάμπουε.

Αυτό το ουσιαστικό πρόβλημα κατανόησης επιτρέπει στους παρατηρητές, για να μην πούμε και για τις πολιτικές ομάδες της νεολαίας, να προβάλλουν πάνω στα γεγονότα την ερμηνεία της αρεσκείας τους - άλλοι μιλούν για ταξικές εξεγέρσεις, άλλοι διαβλέπουν αιτήματα εκσυγχρονισμού, άλλοι υπαινίσσονται ιμπεριαλιστικά σχέδια ανάφλεξης, άλλοι απογοητεύονται αντικρίζοντας ορδές Σύρων να τρέχουν κρατώντας το Κοράνι και άλλοι διαλέγουν συνδυασμούς όλων των παραπάνω. Στη συριακή Μπάιντα, μερικές μέρες αργότερα, εκατοντάδες γυναίκες διαδήλωσαν με αίτημα την απελευθέρωση των αντρών των οικογενειών τους, όμως η σκιαγράφηση της πολιτικής τους ταυτότητας, στο δυτικό ειδησεογραφικό ορίζοντα, παραμένει ατελής. Το να συμπεράνουμε απλώς ότι «διαδηλώνουν κατά της τυραννικής εξουσίας του προέδρου Μπασάρ αλ-Ασαντ» δεν είναι λιγότερο βιαστικό απ' ό,τι ο ενθουσιασμός της Αλ Κάιντα τις πρώτες μέρες των ταραχών στη χώρα του Νείλου.

ΤΟ ΠΡΟΦΑΝΕΣ, δηλαδή ότι η αραβική εκτροπή γίνεται το λίκνο ανακατατάξεων στην παγκόσμια γεωπολιτική ισορροπία, κατ' αρχάς επηρεάζοντας τις......τιμές του πετρελαίου, συνεισφέρει ελάχιστα, ως αφετηρία, στο να αναρωτηθεί κανείς, αντίστροφα, για το ποιος ωφελείται απ' όλον αυτό τον αιματηρό αναβρασμό. Στο βάθος, δεν πρόκειται για ωφέλεια αλλά μάλλον για μια χαρακτηριστική «μεταμοντέρνα» φάση των εξελίξεων, όπου τα αίτια συγχέονται και, εντέλει, αφανίζονται πίσω απ' τη λαίλαπα μιας ροής γεγονότων που διαδραματίζονται σχεδόν αποκλειστικά για να τροφοδοτούν την επικαιρότητα με αντιφάσεις -εξ ου και η αγωνία της Δύσης μπροστά σ' ένα φάσμα ενδεχομένων, όλων εξίσου ανοικτών.

ΔΕΝ είναι, άρα, άξιον απορίας ότι η κρίση παράγει αμέτρητα επιμέρους οξύμωρα, κατά τρόπο που φέρνει τους σχολιαστές σε αδιέξοδο - π.χ. η διακοπή της επέμβασης της Δύσης στη Λιβύη προτείνεται από στελέχη της ευρωπαϊκής Αριστεράς αλλά και απ' τον Ερντογάν, ενώ η σουνιτική άρχουσα τάξη, απέναντι στον «ολοκληρωτισμό» της οποίας ορθώνουν το ανάστημά τους οι συνειδήσεις των επαναστατημένων, τρομοκρατείται στην προοπτική μιας φονταμενταλιστικής υποτροπής περίπου όσο και η Ουάσιγκτον, που ωστόσο μοιάζει να έχει πάρει απ' αυτές τις ελίτ αποστάσεις υπέρ ενός «δημοκρατικού εκσυγχρονισμού».

ΑΥΤΟ το χάος αιτιών και αποτελεσμάτων διαφαίνεται σε όλες τις έγκυρες, ή υποτίθεται έγκυρες αναλύσεις, με τον αρθρογράφο του Economist ας πούμε να ορκίζεται πως «η ανάφλεξη είναι αντίδραση στο έλλειμμα δημοκρατίας», οπότε αναρωτιέσαι μήπως οι Βεδουίνοι ζήλεψαν ξαφνικά την αίγλη του οικονομικού φιλελευθερισμού ή τις γελοιότητες του Μπερλουσκόνι, υπό τη σημαία του οποίου η δημοκρατία πλεονάζει. Ενα είναι σίγουρο: ότι κάθε απόπειρα προσέλκυσης μιας κοινωνίας στον τεχνολογικό πολιτισμό των δικτυακών επικοινωνιών και της πληροφοριακής διαχείρισης των πολυεθνικών και των χρηματιστηρίων γιορτάζεται απ' τους Δυτικούς σαν άγγελμα ελευθερίας. Σε σύγκριση με τις σοσιαλιστικές δικτατορίες της Αφρικής, η Φουκουσίμα εμφανίζεται σαν το όραμα του Βολταίρου.

enet.gr