Το γαλάζιο ποτάμι (blue river), από τα ωραιότερα και καθαρότερα ποτάμια της Ευρώπης, υπέκυψε κι αυτό στην καταστροφική μανία των ανθρώπων, επαληθεύοντας το ρηθέν:
«Κάθε ωραίο που υπάρχει σ' αυτόν τον τόπο πεθαίνει!».
Ο καταπληκτικός αυτός ποταμός κυλάει μέσα στη μαγευτική και πανέμορφη χαράδρα του Βίκου, πότε κρυστάλλινος-διαυγής και πότε θολός-κατεβασμένος, μαγεύει τον επισκέπτη και θεατή, προκαλώντας πολλά και διάφορα αισθήματα:
«Η ζωή των ανθρώπων, ποταμός που κυλά, σ' άλλους φέρνει λουλούδια και κυλά απαλά, σ' άλλους φρύγανα φέρνει και μουγκρίζει θολά, η ζωή των ανθρώπων ιστορία παλαιά...».
Η λεκάνη απορροής του Βοϊδομάτη είναι στα Ζαγοροχώρια. Ξεκινάει από το κεντρικό Ζαγόρι, περιλαμβάνει όλο τον ορεινό όγκο της Τύμφης, του Μεγαλάκκου, του δυτικού Ζαγορίου, της λεκάνης του Πάπιγκου, του Μονοδενδρίου, του Βίκου, της Αρίστης, του Αγ. Μηνά, της Κλειδωνιάς, και ενώνεται με τον ποταμό Αώο στον κάμπο της Κονίτσης, αφού προηγουμένως διατρέξει τη χαράδρα του Βίκου ως χείμαρρος, μέχρι τη θέση «Πόρος», μεταξύ Πάπιγκου και οικισμού Βίκου, όπου η κύρια «κοχλάζουσα» πηγή. Εν συνεχεία εμπλουτίζεται με πλήθος άλλες μικρές και μεγάλες πηγές, που εκβάλλουν κατά μήκος (δεξιά και αριστερά) της κοίτης του.
Θα πρέπει να πούμε εδώ ότι:..... εμείς που είχαμε τη μεγάλη τύχη να δούμε το πρώτο φως της ημέρας, οι γονείς μάς γαλούχησαν με αγάπη και σεβασμό προς το περιβάλλον, με αποτέλεσμα να είμαστε πολύ δεμένοι με τον τόπο μας. «Σ' όλους τους τόπους κι αν γυρνώ ετούτον μόνο αγαπώ». Πανίδα, χλωρίδα, πεντακάθαρος αέρας, μαγευτικά τοπία και άλλα φανταστικά δημιουργήματα της Φύσης έπαιξαν μεγάλο ρόλο στη ζωή μας και στη μετέπειτα εξέλιξή μας, πνευματική και επαγγελματική. Λίμνες, πηγές και χιλιοτραγουδισμένες βρύσες, σε συνδυασμό με το ποικίλο επιβλητικό τοπίο, τράβηξαν την προσοχή πολλών επιφανών επισκεπτών. Ομως, ουδέν καλόν αμιγές κακού. Ακολούθως, εισήλθε στη χώρα μας ο λεγόμενος «εθνοσωτήριος» τουρισμός, «αγρίως και βαναύσως».
Περί το 1973, απεφασίσθη να αρχίσει να εφαρμόζεται αυτό το «φρούτο». Επελέγη το Πάπιγκο γι' αυτό το πρόγραμμα-«πιλότος», με την αναπαλαίωση πέντε (5) αρχοντικών και χρήση-εκμετάλλευση από τον ΕΟΤ για μία δεκαετία και μετά, παράδοση, προς συνέχιση, στους ιδιοκτήτες.
Υστερα από παρατάσεις και καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των εργασιών, άρχισαν τελικά να λειτουργούν αυτοί οι αρχικοί ξενώνες, χωρίς να δοθεί εξαρχής η δέουσα προσοχή στη δημιουργία κατάλληλης υποδομής. Μετά, άρχισε η εφαρμογή των σχετικών κρατικών προγραμμάτων, στα οποία συμπεριελήφθησαν όλα τα Ζαγοροχώρια, για δημιουργία αγροτοξενώνων και ξενώνων, με πλήθος παραβάσεις, αυθαιρεσίες και καταλήψεις, αλλαγή σε πολλές περιπτώσεις του χρώματος και της μορφής του παραδοσιακού τοπίου, κακοτεχνίες, παρατυπίες, μεροληψίες, υπερτιμολογήσεις και άλλα πολλά δεινά, με τα οποία δεν θα ασχοληθούμε τώρα, διότι το φλέγον θέμα μας είναι ο Βοϊδομάτης.
Η δίψα για εξοικονόμηση πολλών χρημάτων σε σύντομο χρονικό διάστημα, η λαγνεία για εξοικονόμηση πλούτου από τους φορείς αυτών των προγραμμάτων, έφερε την ασέλγεια σε κάθε πανέμορφο, παρθένο, φυσικό δημιούργημα αυτού του πολύτιμου αγαθού που μας χάρισε ο Θεός ! Αυτό το «φυλαχτό», το Πάπιγκο, όπως το χαρακτήρισε ένας λαμπρός και αξιόλογος, πολυμαθέστατος φιλόσοφος, που το επισκέφτηκε πριν αρχίσει η καταστροφή, εμείς δεν το προστατεύσαμε, αλλά αρχίσαμε να παίρνουμε, χωρίς να δίνουμε τίποτε για διατήρηση και βελτίωση.
Η περιοχή μετατράπηκε από τους πολλούς και ποικίλους, παράξενους και μη, επισκέπτες σε τόπο ανακούφισης και αφόδευσης.
Ιδού το μεγάλο έγκλημα: τα απόβλητα (στέρεα και υγρά). Αυτό ισχύει για όλες τις μονάδες του Ζαγορίου, τουριστικές και μη, που παράγουν απόβλητα κατά τη λειτουργία τους. Μέχρι στιγμής καμία μονάδα δεν έλαβε τα προβλεπόμενα από τον νόμο μέτρα για την εξουδετέρωση των αποβλήτων. Ολοι διαθέτουν απορροφητικούς βόθρους ή τα εξαπολύουν με τα όμβρια ύδατα ή τα διοχετεύουν στους παρακείμενους λάκκους και όλα μαζί, επί του προκειμένου, πηγαίνουν στον Βοϊδομάτη.
Είναι γνωστόν ότι τα πετρώματα της περιοχής (Τύμφη-Γκαμήλα, λίμνες, Μονοδένδρι, Βίκος) είναι ασβεστολιθικά, δηλαδή διαπερατά από το νερό. Ως γνωστόν, το νερό διαχέεται μέσα στη γη, διαβρώνει τα πετρώματα δημιουργώντας σπήλαια, υπόγειες λίμνες, ποτάμια κ.λπ. (καρστικά φαινόμενα). Ετσι εξηγείται και το φαινόμενο ότι δεν έχουμε επιφανειακά τα ποτάμια και τις μεγάλες πηγές, αλλά μεγάλο πλήθος υπόγεια ύδατα, που εκβάλλουν στα χαμηλότερα σημεία, όπου ο ασβεστόλιθος συναντά τον μη διαπέρατο φλύσχη, εν προκειμένω την κοίτη του ποταμού και τα πρανή αυτού.
Πρέπει να έχει κανείς σχέση με το αντικείμενο ή να είναι νοήμων για να αντιληφθεί το μέγεθος της τεράστιας καταστροφής που έγινε και γίνεται επιφανειακά και υπογείως.
Από δεκαετίας και πλέον, με την αύξηση των τουριστικών μονάδων, άρχισαν να διαφαίνονται τα πρώτα φαινόμενα μόλυνσης. Ηδη φτάσαμε στο σημείο το ποτάμι από γαλάζιο να μετατραπεί σε πράσινο και τελικά σε μαύρο. Δόθηκε αρχικά η εξήγηση ότι το φαινόμενο είναι «περιοδικό» και όχι ανησυχητικό, ότι συμβαίνει και σε άλλα ποτάμια και ότι επανέρχονται η διαύγεια και η καθαρότητα.
Οι ιδιοκτήτες των τουριστικών μονάδων αρνούνται να το συζητήσουν ή αδιαφορούν, καθησυχάζοντας αλλήλους, διότι θίγονται τα οικονομικά τους συμφέροντα, χωρίς να αντιλαμβάνονται, οι άμοιροι ότι η Φύση εκδικείται.
Η μόλυνση από μικρόβια, αναπόφευκτη, η ρύπανση, τεράστια, η μετάδοση παθογόνων μικροβίων σε οργανισμούς και αντικείμενα, επικίνδυνη. Ηδη δημιουργείται μόνιμη εστία μόλυνσης. Αντίο, πόσιμο, γάργαρο νερό! Αντίο, πέστροφα ζηλευτή! Αντίο, καγιάκ! Αντίο, κολύμβηση! Αντίο, μοναδικέ και ανεπανάληπτε ΒΟΪΔΟΜΑΤΗ! Θεϊκό δημιούργημα της φύσης.
Οι κάτοικοι της περιοχής, οι υγιώς σκεπτόμενοι, ερωτούν:
Υπάρχει και πώς θα αντιμετωπιστεί το πρόβλημα που δημιουργήθηκε ;
Υπάρχει τρόπος θεραπείας ή θα πάμε από το κακό στο χειρότερο;
Τι γνώμη έχει για όλα αυτά το Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου, όπου ανήκει και ο Βοϊδομάτης; Θα ακολουθήσουν μήπως και άλλα περιστατικά;
Τι λένε οι αρμόδιοι που κυβερνούν αυτόν τον τόπο, εκλεγμένοι και εγκάθετοι; Γιατί δεν αντελήφθησαν εγκαίρως την επελθούσα περιβαλλοντική καταστροφή, ώστε να προλάβουν το κακό και να το σταματήσουν εν τη γενέσει του στο σημείο όπου πρωτοεμφανίστηκε;
Υπάρχει κανείς αρμόδιος να ενημερώσει κι εμάς τους εναπομείναντες ιθαγενείς για το τι μέλλει γενέσθαι; Μήπως κάποιοι έξυπνοι τεχνηέντως διέλυσαν το μαγαζί και το αίσθημα της αυτοκαταστροφής μας παίρνει μορφή επιδημίας; Μήπως αυξήθηκαν υπερβολικά οι λύκοι που φυλάνε τα πρόβατα ;
Μήπως πρέπει να περιμένουμε την τύχη που είχαν η λίμνη Ιωαννίνων, ο ποταμός Καλαμάς και άλλα ποτάμια και πηγές;
Το ποτάμι για εμάς τους παροικούντες τον Βοϊδομάτη έχει μεγάλη σημασία και ιστορία. Είναι κάτι το ξεχωριστό, το μοναδικό, είναι κομμάτι της ζωής μας, συνδέεται με χαρές και λύπες.
Ο Βοϊδομάτης έγινε γνωστός ανά την υφήλιο λόγω των σύγχρονων τηλεοπτικών μέσων και των επισκέψεων σημαντικών ανθρώπων.
Γι' αυτό το ανήκουστο περιβαλλοντικό έγκλημα πολύς κόσμος θα λυπηθεί! Το γεγονός ότι ο Βοϊδομάτης ήταν ένα από τα πέντε (5) καθαρότερα γαλάζια ποτάμια της Ευρώπης θα ληφθεί σοβαρά υπ' όψιν από τις Βρυξέλλες, οι οποίες ασφαλώς θα λάβουν θέση επιβάλλοντας πρόστιμα. Ποιος θα πληρώσει το μάρμαρο;
Τάσος Τσελλίδης γεωπόνος, εκ Πάπιγκου ορμώμενος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου