Καρλ Χάινριχ Μαρξ (Karl Heinrich Marx). Γερμανός φιλόσοφος, κοινωνιολόγος, ιστορικός, πολιτικός οικονομολόγος, θεμελιωτής του κομμουνισμού με τη θεωρία ότι τα συμφέροντα των κεφαλαιοκρατών και των εργαζομένων είναι διαμετρικά αντίθετα μεταξύ τους.
Ο Μαρξ γεννήθηκε τον Μάϊο του 1818 και η οικογένειά του ήταν εβραϊκή από την Τριέρη της Πρωσίας. Ο πατέρας του Χέρσελ καταγόταν από γενιά ραββίνων και ήταν δικηγόρος. Όμως στην Πρωσία του 19ου αιώνα οι ευκαιρίες για μια εβραϊκή οικογένεια ήταν περιορισμένες και επειδή ο πατέρας του Χέρσελ δεν ήταν ιδιαίτερα θρησκευόμενος, αποφάσισε να ενστερνιστεί την λουθηρανική θρησκεία, που ήταν το θρήσκευμα της Πρωσίας, αλλάζοντας ο ίδιος το όνομά του σε Χάινριχ, πράγμα που είχε θετικές επιπτώσεις στην καριέρα του ως νομικού. Η οικογένεια Μαρξ ήταν πολύ φιλελεύθερη, και στην οικία τους φιλοξενήθηκαν πολλοί διανοούμενοι και καλλιτέχνες την εποχή της νεότητας του Μαρξ.
Μετά από σπουδές και διδακτορική διατριβή στη Φιλοσοφία και αφού απέτυχε να καταλάβει μια πανεπιστημιακή έδρα, ο Μαρξ το 1843 πήγε στο Παρίσι. Εκεί γνώρισε τις βρετανικές οικονομικές θεωρίες και τις θεωρίες των πρώιμων Γάλλων σοσιαλιστών.
Το 1845 απελάθηκε από τη Γαλλία και το 1848 από το Βέλγιο, όπου…μαζί με τον Engels συνέγραψε το 1848 το «κομμουνιστικό μανιφέστο». Οι δυο τους συνδέθηκαν με ένα δεσμό φιλίας και μαζί ανέπτυξαν τη θεωρία του «επαναστατικού προλεταριακού σοσιαλισμού» ή αλλιώς «κομμουνισμού».
Μετά από μια σύντομη παραμονή στην Κολωνία, απελάθηκε από την πρωσική κυβέρνηση και από τη Γερμανία και αναγκάστηκε να μεταβεί το 1849 στο Λονδίνο. Εκεί ο Μαρξ έζησε τα υπόλοιπα 34 χρόνια του, συχνά σε άσχημη οικονομική κατάσταση με την οικονομική στήριξη του φίλου του Engels, συγγράφοντας τα κυριότερα έργα του «Κριτική της πολιτικής οικονομίας» (1859) και «Το κεφάλαιο» (1867).
Σ' αυτά τα βιβλία του ο Μαρξ αναλύει κριτικά τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής και θεμελιώνει τον λεγόμενο επιστημονικό σοσιαλισμό, που ονομάστηκε αργότερα Μαρξισμός. Από αυτή την ιδεολογία προέκυψαν τα σοσιαλδημοκρατικά και τα κομμουνιστικά κινήματα.
Ο Μαρξ ήταν ο πρώτος φιλόσοφος που άσκησε έντονη κριτική στο καπιταλιστικό σύστημα, όχι με βάση ηθικά επιχειρήματα, όπως είχαν κάνει ήδη αρκετοί διανοούμενοι πριν από αυτόν, αλλά στηριζόμενος σε πολιτικό και κοινωνικό προβληματισμό.
Ήταν μάλιστα ο πρώτος που είδε την τεράστια υλική δύναμη της βιομηχανικής επανάστασης, η οποία ενεργοποιούσε τον καπιταλισμό ως δύναμη που ήταν σε θέση να εξαλείψει αρχικά τις στερήσεις και τη φτώχια από την ανθρωπότητα, στη συνέχεια όμως θα οδηγούσε στην αυτοκαταστροφή του, αναγκάζοντας τους ανθρώπους να περάσουν σε ένα νέο σύστημα διαφορετικής κοινωνικής οργάνωσης, το σοσιαλισμό. Αυτό το σύστημα θα ήταν ανώτερο του καπιταλισμού, όπως ο καπιταλισμός ήταν ανώτερος της φεουδαρχίας
Από πολλούς θεωρείται ως ο κορυφαίος διανοητής του 19ου αιώνα. Φιλόσοφος που έστρεψε το ενδιαφέρον του έντονα προς τα πολιτικά και οικονομικά θέματα και διατύπωσε ανατρεπτικές θεωρίες. Έρεισμα του ιδεολογικού του προσανατολισμού αποτέλεσε η αυστηρή και αμείλικτη κριτική για καθετί υπαρκτό.
Το δυσκολότερο πρόβλημα στη μαρξική θεωρία είναι το ζήτημα των σχέσεων οικονομίας και ιδεολογικών μορφών. Κάθε προσπάθεια να κατανοηθούν οι αντιλήψεις του Μαρξ οδηγεί σε ερμηνείες και διαφωνίες μεταξύ των μαρξιστών, καθώς από το μαρξικό έργο απουσιάζει η συστηματική ανάπτυξη του ζητήματος, ενώ οι επιμέρους παρατηρήσεις με την ασάφεια ή την πολυπλοκότητά τους, ευνοούν αντιφατικές αναγνώσεις. Σε πολύ αδρές γραμμές η ένταση των σχετικών συζητήσεων επικεντρώθηκε σε ζητήματα ορισμού, γένεσης και λειτουργίας των ιδεολογικών μορφών.
Ο Μαρξ πίστευε ότι η πιο ολοκληρωμένη μορφή, η πιο απόλυτη μορφή δημοκρατίας είναι η διάλυση του κράτους μέσα στην κοινωνία. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί μόνο με την κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας. Πίστευε ότι το κράτος είναι «ο επίσημος εκφραστής των παραγωγικών σχέσεων», αλλά αυτό επιτελείται σε κάθε κοινωνικό σχηματισμό με ιδιαίτερο τρόπο. Η ιδιοτυπία που χαρακτηρίζει τις καπιταλιστικές κοινωνίες είναι ο χωρισμός του κράτους από την κοινωνία των ιδιωτών.
Ο Μαρξ δεν ασχολήθηκε με την εκπαίδευση παρά μόνο περιστασιακά, η θεωρία του όμως προσέφερε ένα πλήθος μεθοδολογικών εργαλείων, που συνέβαλαν στην ανάλυση της δομής και των λειτουργιών της κοινωνίας και του εκπαιδευτικού θεσμού.
Ο Μαρξ πέθανε στο Λονδίνο στις 14 Μαρτίου του 1883. Αναμφίβολα η συμβολή του στο φιλοσοφικό και επιστημονικό στοχασμό είναι ιδιαίτερα σημαντική και δεν πρέπει να κρίνεται κοντόφθαλμα κάτω από το πρίσμα πολιτικού φανατισμού και πολυποίκιλης μισαλλοδοξίας.
ΚΥΡΙΑ ΠΗΓΗ : www.focusmag.gr
Ποιός είναι αυτός ο Red Fox ρε;
ΑπάντησηΔιαγραφή