Τα χειμαρρώδη εγκώμια για το περίφημο «Ιρλανδικό Θαύμα», δηλαδή για τους εξαιρετικούς ρυθμούς ανάπτυξης της Ιρλανδίας πριν από 20 χρόνια, ήρθαν ξανά στην επικαιρότητα, αντίστροφα αυτή τη φορά, σαν μέτρο σύγκρισης της αλλοτινής καπιταλιστικής ευτυχίας της συγκεκριμένης χώρας με τη σημερινή απογοητευτική πορεία της προς την αγανάκτηση και τον πανικό.
Αλλά, παρά τους μελαγχολικούς αστεϊσμούς σε βάρος του πολύκλαυστου «κέλτικου τίγρη», όπως είχε χαρακτηριστεί τότε η ιρλανδική περίπτωση, ελάχιστοι υποκύπτουν στον πειρασμό της εξαγωγής λογικών συμπερασμάτων για το τι ακριβώς σήμαινε το «θαύμα».
ΟΣΟΙ επιμένουν να μιλούν για ανάπτυξη δίχως να προσδιορίζουν το είδος της ανάπτυξης που επιθυμούν, άρα και το εάν και κατά πόσον αυτή θα είναι καταστροφική για τους κοινωνικούς δεσμούς και το περιβάλλον, όχι μόνον αποφεύγουν τέτοιες συζητήσεις και τα προφανή τους διδάγματα αλλά υπονοούν ότι εκείνοι που τις επιδιώκουν είναι ρομαντικοί ή......γραφικοί. Εν γένει, η Ιρλανδία σκιαγραφείται αόριστα από μεγάλο τμήμα του Τύπου, κυρίως του ηλεκτρονικού, σαν μια επί μέρους μυστηριώδης αποτυχία στο εσωτερικό της ευρωπαϊκής οικονομικής περιπέτειας ή σαν κατάρα που ήρθε απ' τον ουρανό.
ΑΥΤΟ που δεν πρέπει να ειπωθεί, εδώ, είναι ότι η ανάπτυξη, όπως παρήγορα την ονομάζουν, έχει πλέον προσλάβει όλα τα χαρακτηριστικά της φούσκας, με τη χρηματιστηριακή έννοια, δηλαδή αναδύεται σαν μια πλασματική δυναμική ώθηση, κάτι σαν πλειστηριασμός ή σαν τον υπερθεματισμό μιας αξίας όπου οι συμμετέχοντες θα προλάβουν να αρπάξουν οτιδήποτε, καθώς γυρίζει η μπίλια, επενδύοντας πυρετωδώς σ' ένα αντικείμενο αναντίστοιχο προς την τάξη των πραγματικών αναγκών της κοινωνίας. Αυτό πολύ απέχει απ' το να αφορά αποκλειστικά τα κυμαινόμενα κεφάλαια, τους τραπεζικούς τίτλους ή την αγορά ακινήτων. Θα αρκούσε το ελληνικό (ή ισπανικό) παράδειγμα της τουριστικής φούσκας, που οδήγησε στη λυπηρή μεταμόρφωση μιας υπαίθρου ανίκανης να υποδεχτεί όλους εκείνους που της υποσχέθηκαν, με συνέπεια να υποβαθμιστεί τραγικά η ίδια.
ΑΥΤΟΣ καθ' εαυτόν ο Τύπος αποτελεί επίσης ένα ανάγλυφο παράδειγμα, αφότου η μεθυσμένη ευφορία της έκρηξης της ιδιωτικής τηλεόρασης πυροδότησε την ιδέα μιας καταρρακτώδους αύξησης των ανταγωνιστικών εντάσεων, παρασέρνοντας και τις εφημερίδες σε μια φρενήρη πλειοδοτική συσσώρευση κυριακάτικων προσφορών.
ΑΝ ΘΕΛΟΥΜΕ να είμαστε ειλικρινείς, το «ιρλανδικό θαύμα» δεν ήταν παρά η ειρηνική εκείνη παρένθεση, ιδιαίτερα βίαιη κατά βάθος, όπου η συναίνεση των συνδικάτων επέτρεψε στις πολυεθνικές να επιβιβαστούν στο «αεροπλανάκι» των επενδύσεων με όρους κυνικά ευπρόσδεκτους εκατέρωθεν και με αποτέλεσμα την πρόσκαιρη ευημερία των εξαγωγών. Επιταχύνοντας τους ρυθμούς του, ο λεγόμενος turbo-καπιταλισμός ταυτίζεται, απ' τη φύση του, μ' εκείνο το είδος αδιαφορίας για τις συνέπειες που θυμίζει, όλο και περισσότερο, άβυσσο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου