Το 1884, η Αμερικάνικη Ομοσπονδία Εργασίας (FOTLU: Federation of Organized Trades and Labor Unions of the United States and Canada ), μαζί με την Διεθνή Ένωση Εργατών (IWPA: International Working People's Association), ψήφισε μια απόφαση η οποία όριζε ότι από την 1η Μαΐου του 1886 θα καθιερωνόταν το οκτάωρο και ξεκίνησε εκστρατεία γενικής απεργίας. Μάλιστα, καλούσε όλα τα εργατικά συνδικάτα να ακολουθήσουν αυτή την οδηγία απαρέγκλιτα.
Αρνητική θέση στην απεργία όμως πήρε ένα άλλο σημαντικό εργατικό σωματείο γνωστό ως Knights of Labor, το οποίο μαχόταν υπέρ της πλήρους κατάργησης της παιδικής απασχόλησης, διεκδικούσε ίσα δικαιώματα αμοιβές σε άνδρες και γυναίκες, στους έγχρωμους- κυρίως μαύρους- εργάτες κ.λ.π.
Παρά ταύτα, το ψήφισμα βρήκε άμεσα υποστήριξη από την πλειοψηφία των εργαζομένων και της εργατικής τάξης, η οποία μέχρι τότε αναγκαζόταν να δουλεύει δώδεκα και δεκατέσσερις ώρες ημερησίως (κάτι που και σήμερα, έστω και άτυπα, αρχίζει να καθιερώνεται).
Έτσι, όταν η Αμερικάνικη Ομοσπονδία Εργασίας οργάνωσε μαζική απεργία την 1η Μαΐου του 1886 στο Σικάγο, που ήταν τότε το μεγαλύτερο βιομηχανικό κέντρο, ανταποκρίθηκαν περίπου 90.000 εργαζόμενοι, ενώ συμμετείχαν σε απεργίες 10.000 στη Νέα Υόρκη, 11.000 στο Ντιτρόιτ και αλλού. Υπολογίζεται ότι συνολικά περίπου 350.000 εργάτες από όλη τη χώρα ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα, σε σύνολο 1200 εργοστασίων.
Η πόλη του Σικάγο κυριολεκτικά παρέλυσε, αφού…όλες οι εταιρίες που δραστηριοποιούνταν στην πόλη, αναγκάστηκαν να διακόψουν την λειτουργία τους.
Το σύνθημα εκείνης της απεργίας ήταν «8 ώρες δουλειά, 8 ώρες ανάπαυση, 8 ώρες ύπνος». Οι εργάτες διεκδικούσαν το οκτάωρο, αλλά οι εργοδότες είχαν αντίθετη γνώμη.
Το πρώτο αίμα χύθηκε δύο ημέρες αργότερα έξω από το εργοστάσιο ΜακΚόρμικ στο Σικάγο. Απεργοσπάστες προσπάθησαν να διασπάσουν τον απεργιακό κλοιό και ακολούθησε συμπλοκή. Η Αστυνομία και οι μπράβοι της επιχείρησης επενέβησαν δυναμικά. Σκότωσαν τέσσερις απεργούς και τραυμάτισαν πολλούς, προκαλώντας οργή στην εργατική τάξη της πόλης.
Το Σάββατο 4 Μαΐου 1886, σε ένδειξη διαμαρτυρίας και καταδίκης της αστυνομικής βίας αποφασίστηκε να γίνει συλλαλητήριο στην Haymarket Square, όπου και συγκεντρώθηκαν εργάτες μαζί με τις οικογένειές τους. Ωστόσο, στους γύρω δρόμους που θα φιλοξενούσαν τη συγκέντρωση όσο και στις γύρω στέγες των κτηρίων, η ατμόσφαιρα είχε γίνει απειλητική. Αρκετοί αστυνομικοί και ειδικές δυνάμεις του στρατού περίμεναν το σύνθημα για να δράσουν. Η αστυνομία προσπάθησε να διαλύσει βίαια μια ειρηνική συγκέντρωση, όταν κάποιος έριξε μια βόμβα προς το μέρος τους, με αποτέλεσμα να τραυματιστούν πολλοί αστυνομικοί (περίπου 60) και να σκοτωθούν οκτώ. Οι αστυνομικοί άνοιξαν αμέσως πυρ προς το πλήθος, σκοτώνοντας και τραυματίζοντας δεκάδες.
Η αστυνομία, χωρίς να έχει στοιχεία ως προς την ταυτότητα των δραστών που εκτόξευσαν την βόμβα, συλλαμβάνει οκτώ ηγέτες του εργατικού κινήματος. Η δίκη που ακολούθησε (21 Ιουνίου - 20 Αυγούστου 1886) και τους οδήγησε στην θανατική καταδίκη, έχει καταγραφεί στα χρονικά ως παρωδία.
Για τους Samuel Fielden (Άγγλος Μετανάστης), Oscar Neebe (Αμερικανός Πολίτης Γερμανικής Καταγωγής) και Michael Schwab (Γερμανός Μετανάστης), ο Κυβερνήτης John Peter Altgeld μια μέρα πριν την εκτέλεση μετέτρεψε τη θανατική ποινή σε ισόβια κάθειρξη (εκτός του Oscar Neebe που είχε καταδικαστεί εξ αρχής σε 15 χρόνια κάθειρξη), αλλά το 1893 δόθηκε χάρη σε όλους, ενώ ο Louis Lingg (Γερμανός Μετανάστης) βρέθηκε νεκρός στο κελί του (αυτοκτόνησε με δυναμίτη!!!!) πριν προλάβει να οδηγηθεί στην αγχόνη.
Η 1η Μαΐου (ή Πρωτομαγιά) καθιερώθηκε ως μέρα γιορτής της εργατικής τάξης το 1889, από το Διεθνές Εργατικό Συνέδριο του Παρισιού, για να τιμήσει τα θύματα της μεγάλης και αιματηρής απεργίας που είχε γίνει στο Σικάγο 3 χρόνια πριν.
Σήμερα η Πρωτομαγιά έχει αναγνωριστεί διεθνώς ως επίσημη αργία με αποχή -απεργία από την εργασία και ημέρα σύμβολο των αγώνων των εργαζομένων στα περισσότερα κράτη όχι όμως σε όλα. Μερικά από τα κράτη που έχουν καθιερώσει ξεχωριστές ημέρες είναι οι Η.Π.Α., ο Καναδάς, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία.
Στις Η.Π.Α. η «εργατική γιορτή» καθιερώθηκε ως αργία, την πρώτη Δευτέρα του μηνός Σεπτεμβρίου.
Στον Καναδά, από το 1880, καθιερώθηκε την ίδια ημέρα με τις Η.Π.Α., παρά το ότι οι Καναδοί σκέφτηκαν να καθιερώσουν την 1η Μαΐου ως επίσημη ημέρα αργίας, οικονομικοί κυρίως λόγοι όμως, τους έκαναν να συγχρονίσουν και την αργία αυτή με τις Η.Π.Α. Όμως, αρκετές είναι οι φορές που διάφορα σωματεία εργατών ή άλλων εργαζομένων οργανώνουν μικρές εκδηλώσεις συμπαράστασης ή και διαδηλώσεις την ημέρα αυτή, κυρίως στα μεγάλα βιομηχανικά αστικά κέντρα της χώρας.
Σύμφωνα με την εφημερίδα «Σοσιαλιστής», που εξέδιδε ο Καλλέργης, στις 5 το απόγευμα της Κυριακής 2 Μαΐου 1893 συγκεντρώθηκαν στο Στάδιο πάνω από 2.000 σοσιαλιστές και εργαζόμενοι. Η «Εφημερίς», τους υπολόγισε μόνο σε 200 και σημείωνε σε άρθρο της: «Οι πλείστοι εξ αυτών ήσαν εργάται, ευπρεπώς κατά το πλείστον ενδεδυμένοι, με ερυθράς κονκάρδας επί της κομβιοδόχης, και πολύ ήσυχοι άνθρωποι. Αυτοί είναι οι πρώτοι σοσιαλισταί εν Ελλάδι, και συνήλθον χθες εις το πρώτον αυτών εν Αθήναις συλλαλητήριον».
Οι συγκεντρωμένοι ενέκριναν ψήφισμα το οποίο είχε ως εξής:
«Συνελθόντες σήμερον την 2 Μαΐου, ημέραν Κυριακήν και ώραν 5 μ.μ. εν τω Αρχαίω Σταδίω, οι κάτωθι υπογεγραμμένοι μέλη του Κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου» και υπό μισθόν πάσχοντες εψηφίσαμεν:
Α) Την Κυριακήν να κλείωσι τα καταστήματα, καθ' όλην την ημέραν, και οι πολίται ν' αναπαύωνται.
Β) Οι εργάται να εργάζωνται 8 ώρας την ημέραν.
Γ) Ν' απονέμηται σύνταξις εις τους εκ της εργασίας παθόντας και καταστάντας ανικάνους προς διατήρησιν εαυτών και της οικογενείας των.
Δ) Το συμβούλιον του «Κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου» να επιδώση το ψήφισμα εις την Βουλήν.»
Ο Καλλέργης διαμαρτυρήθηκε μεγαλοφώνως για την κωλυσιεργία και με εντολή του Προέδρου συνελήφθη για διατάραξη της συνεδρίασης. Οι στρατιώτες της φρουράς, αφού τον κτύπησαν με τα κοντάκια των όπλων τους, τον μετέφεραν στο αστυνομικό τμήμα, όπου παρέμεινε επί διήμερο. Στις 9 Δεκεμβρίου 1893 δικάστηκε και καταδικάστηκε σε φυλάκιση 10 ημερών, τις οποίες εξέτισε στις φυλακές του Παλαιού Στρατώνα. Με τον περιπετειώδη αυτό τρόπο έληξε και τυπικά ο πρώτος εορτασμός της Εργατικής Πρωτομαγιάς στην Ελλάδα.
Από τότε χρειάστηκε να περάσουν δεκαεπτά ολόκληρα χρόνια, ως το 1911 που γιορτάστηκε και πάλι η εργατική Πρωτομαγιά. Στο διάστημα αυτό ξέσπασαν μεγάλες απεργίες σε όλες σχεδόν τις πόλεις της Ελλάδας και σε πολλούς κλάδους, ενώ δημιουργήθηκαν πολλά σωματεία και δευτεροβάθμιες οργανώσεις.
Το 1911, η Φεντερασιόν Θεσσαλονίκης ανέλαβε τη διοργάνωση της εργατικής Πρωτομαγιάς στη συμπρωτεύουσα. Οι αστυνομικές δυνάμεις επενέβησαν και συνέλαβαν τους πρωτεργάτες, ανάμεσα σε αυτούς τον Α. Μπεναρόγια, που εξορίστηκε στη Σερβία.
Την ίδια χρονιά, στην Αθήνα, αποφασίζεται να γιορταστεί εκ νέου η Πρωτομαγιά με πρωτοβουλία του Ν. Γιαννιού στο Μετς, με κεντρικό σύνθημα «8 ώρες δουλειά, 8 ώρες ανάπαυση και 8 ώρες ύπνο».
Η Πρωτομαγιά γιορτάζεται ξανά το 1919, ένα χρόνο μετά την ίδρυση της ΓΣΕΕ, σε δώδεκα πόλεις. Τη χρονιά εκείνη έγινε και η πρώτη διάσπαση της ΓΣΕΕ, αφού από τα 11 μέλη τα 5 ήταν με το νεοϊδρυθέν ΣΕΚΕ (Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδος) και τα υπόλοιπα με το κόμμα του Βενιζέλου και διαφωνούσαν ως προς το περιεχόμενο του εορτασμού της.
Στο μεταξύ, ψηφίστηκε ο Ν.281/1914 «περί Σωματείων» με τον οποίο κατοχυρώνεται το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι και τα σωματεία αρχίζουν να αποκτούν καθαρά εργατικό χαρακτήρα.
Η 1η Μαΐου, σύμφωνα με το άρθρο 1 του Α.Ν. 380/68, αποτελεί υποχρεωτική αργία, όταν κηρύσσεται ως τέτοια με απόφαση του υπουργού Απασχόλησης, διαφορετικά εντάσσεται στις προαιρετικές αργίες. Για το εργατικό κίνημα και τους εκπροσώπους του είναι απεργία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου