Κυριακή 29 Ιανουαρίου 2012

Mια εποχή στην κόλαση

Αν θυμάμαι καλά, κάποτε, ήταν η ζωή μου έκπαγλη
γιορτή που άνοιγαν όλες οι καρδιές καί όλα τα
κρασιά κυλούσαν.
Μια νύχτα πήρα την ομορφιά στα γόνατά μου.
Και τη βρήκα πικρή.
Και τη βλαστήμησα.

Οπλίστηκα ενάντια στη δικαιοσύνη. Δραπέτευσα.
Ω Μάγισσες, Μιζέρια, Μίσος, εσείς θα
διαφυλάξετε το θησαυρό μου.
Κατόρθωσα να σβύσω από το λογικό μου κάθε
ελπίδα ανθρώπινη.
Μ' ύπουλο σάλτο, χύμηξα σα θηρίο πάνω σ' όλες
τίς χαρές να τις σπαράξω.


Επικαλέστηκα τους δήμιους να δαγκάσω, πεθαίνοντας,
τα κοντάκια των όπλων τους.
Επικαλέστηκα κάθε Οργή και Μάστιγα να πνιγώ
στο αίμα, στην άμμο.
Η απόγνωση ήταν ο θεός μου.
Κυλίστηκα στη λάσπη.


Στέγνωσα στον αέρα του εγκλήματος.
Ξεγέλασα την τρέλλα.
Κι' η άνοιξη μου προσκόμισε το φρικαλέο γέλοιο
του ηλίθιου.
Μα τώρα τελευταία, πριν τα τινάξω για καλά,
λέω ν' αποζητήσω το κλειδί του αρχαίου συμπόσιου
μήπως βρω ξανά την όρεξή μου.
Τό κλειδί αυτό είν' η συμπόνοια.

Η έμπνευση τούτη δείχνει πως ονειρεύτηκα.
«Θα μείνεις ύαινα...». ολολύζει ο διάβολος :
και με στεφανώνει με πλήθος ιλαρές παπαρούνες.
«Φτάσε στό θάνατο μ' όλες τις αχαλίνωτες ορέξεις σου,
τη φιλαυτία σου, και κάθε ασυγχώρητο αμάρτημα !»
Αχ ! απαύδησα.

Αλλά, Σατανά, φίλτατέ μου, να χαρείς, όχι βλοσυρές ματιές.
Περιμένω μερικές βδεληρότητες, αναδρομικά.
Ωστόσο, για σάς, τους εραστές της απουσίας του
περιγραφικού η διδακτικού ύφους σ' έναν συγγραφέα,
για σάς αποσπώ τις λίγες ελεεινές αυτές σελίδες από
το σημειωματάριο ένός κολασμένου.

Arthur Rimbaud, Μια εποχή στην κόλαση, εκδ. "Γνώση"
Διαβάστε περισσότερα...

«Μικροπλαστικά» εισβάλλουν στην τροφική αλυσίδα

Την τροφική αλυσίδα προσβάλλουν μικροσωματίδια πλαστικού που προέρχονται από το πλύσιμο ρούχων, σύμφωνα με νέα έρευνα Αμερικανών επιστημόνων.
Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, στις παραλίες καταλήγουν «μικροπλαστικά» από συνθετικά ρούχα, τα οποία, κάθε φορά που πλένονται, απελευθερώνουν μέχρι και 1.900 μικροσκοπικές ίνες ανά ένδυμα.
Προηγούμενη μελέτη είχε δείξει ότι πλαστικά, μικρότερα του ενός χιλιοστού, καταναλώνονταν από τα ζώα και εισέρχονταν στην τροφική αλυσίδα.
Τα ευρήματα της έρευνας δημοσιεύτηκαν στην επιθεώρηση «Περιβαλλοντική Επιστήμη και Τεχνολογία».
Σύμφωνα με τον Δρ. Browne, μέλος του αμερικανικού Ερευνητικού Κέντρου Οικολογικής Ανάλυσης, τα «μικροπλαστικά» προκαλούν μεγάλη ανησυχία στην επιστημονική κοινότητα γιατί, με βάση τα στοιχεία, βρίσκουν τον τρόπο να εισέλθουν στην τροφική αλυσίδα.
«Από τη στιγμή που τα πλαστικά θα καταναλωθούν, μεταφέρονται από το στομάχι των ζώων στο κυκλοφορικό τους σύστημα και στην ουσία τα κύτταρά τους τα αφομοιώνουν», ανέφερε.
Για να διαπιστώσουν πόσο διαδεδομένη είναι η παρουσία των «μικροπλαστικών» στις ακτογραμμές, οι .............επιστήμονες πήραν δείγματα από 18 παραλίες σε διάφορες χώρες παγκοσμίως, μεταξύ των οποίων το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ινδία και η Σιγκαπούρη.

«Όπως διαπιστώσαμε, σε όλο τον κόσμο, δεν υπήρχε δείγμα που να μην περιέχει μικροσωματίδια πλαστικού», δήλωσε ο Δρ. Browne, διευκρινίζοντας ότι το μεγαλύτερο μέρος των «μικροπλαστικών» προερχόταν από ύφασμα.
Μάλιστα, στο πλαίσιο της έρευνάς τους οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι από τα διάφορα πολυμερή που μόλυναν τις ακτογραμμές, αυτά που κυριαρχούσαν ήταν ο πολυεστέρας, τα ακριλικά και το νάιλον.
Παράλληλα βρήκαν ότι η συγκέντρωση των «μικροπλαστικών» ήταν σαφώς μεγαλύτερη στις αστικές περιοχές.
 econews
Διαβάστε περισσότερα...

Δύναμη καταστροφής

Του Μιχάλη Μητσού
Η διαπίστωση είναι γενική: ο καπιταλισμός έχει ξεφύγει. Δεν είναι τόσο ότι διέρχεται κρίση. Είναι ότι δεν υπηρετεί πια τον κεντρικό του ρόλο: να παρέχει ευκαιρίες και να ανταμείβει την αξία, την εργασία και το ταλέντο. Εδώ και τουλάχιστον τέσσερα χρόνια ευνοεί μονάχα τους προνομιούχους. Αντί να απελευθερώνει δυνάμεις, τις φυλακίζει. Αντί να ενθαρρύνει το καινούργιο, το πνίγει. Αντί για δύναμη δημιουργίας, έχει γίνει δύναμη καταστροφής.
Μια σειρά από σοβαρά έντυπα βάλθηκαν να μελετήσουν αυτό το φαινόμενο, να διερευνήσουν την εξέλιξή του και να προτείνουν λύσεις. Το περιοδικό «Time» επισημαίνει ότι χωρίς μια βαθιά μεταρρύθμιση, ο καπιταλισμός βρίσκεται σε κίνδυνο καθώς αποξενώνει τους πληθυσμούς σε όλο τον πλανήτη. Πρέπει λοιπόν να αποκατασταθεί αυτό που έσβησε η παγκοσμιοποίηση, να ξαναβρεθεί η ισορροπία ανάμεσα στις οικονομικές και πολιτικές εξουσίες και να αποδοθούν ευθύνες στους διοικητές των τραπεζών και των επιχειρήσεων. Οι κίνδυνοι που αναλήφθηκαν χωρίς να δοθούν εξηγήσεις και οι αστρονομικές αμοιβές που δόθηκαν και εξακολουθούν να δίνονται χωρίς καμιά δικαιολογία «καταστρέφουν την ηθική αιτιολόγηση της ύπαρξης ενός καπιταλιστικού συστήματος που στηρίζεται στην αξία».

Η σημερινή εκδοχή του καπιταλισμού πρέπει να εγκαταλειφθεί, καθώς αποδείχθηκε όχι μόνο ασταθής αλλά και άδικη, παρατηρούν από την πλευρά τους οι.......«Φαϊνάνσιαλ Τάιμς», που ξεκίνησαν εδώ και τρεις εβδομάδες μια σειρά με τίτλο «Ο καπιταλισμός σε κρίση». Η αύξηση των ανισοτήτων απειλεί τα θεμέλια των δημοκρατιών μας. Ακόμη κι οι Αμερικανοί έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους: μόλις το 50% έχει σήμερα μια θετική ιδέα για τον καπιταλισμό. «Η σύγχρονη οικονομία μοιάζει να έχει δύο λωρίδες κυκλοφορίας», έγραψε ένας από τους σχολιαστές της εφημερίδας, ο Τζον Πλέντερ. «Η μία είναι πολύ γρήγορη και προορίζεται για τους πολύ πλούσιους. Η άλλη, που αφορά όλους τους υπόλοιπους, είναι μπλοκαρισμένη».
Η σύγκριση του αμερικανικού μοντέλου με το γερμανικό είναι πλέον ξεπερασμένη, γράφει ο «Εκόνομιστ» στο προηγούμενο τεύχος του με τίτλο «Η άνοδος του κρατικού καπιταλισμού». Αυτό που θριαμβεύει είναι το συγκεντρωτικό μοντέλο της Κίνας. Και το ερώτημα που προκύπτει είναι: υπάρχει ακόμη μια δημιουργική σχέση ανάμεσα στον καπιταλισμό και την αγορά ή ο πρώτος ισοπέδωσε και μηδένισε τη δεύτερη; Για να οικοδομήσουν τις οικονομίες τους, οι χώρες που ξεπέρασαν τη φτώχεια χάρις στην παγκοσμιοποίηση καταφεύγουν στη δημιουργία τεραστίων εταιρειών που λειτουργούν με τη λογική του καπιταλισμού αλλά ελέγχονται από το Κράτος. Οι εταιρείες αυτές δραστηριοποιούνται στην ενέργεια - όπως η σαουδαραβική Aramco, η ρωσική Gazprom και η Petrochina - στις κατασκευές, στα μεταλλεύματα, στον τραπεζικό τομέα. Και η επίθεσή τους εναντίον του ιδιωτικού μοντέλου που γνωρίζαμε μέχρι σήμερα στέφεται σε γενικές γραμμές με επιτυχία.
Μήπως λοιπόν ο καπιταλισμός έχει χάσει την ψυχή του; Κι αν συνεχίσει αυτόν τον δρόμο, μήπως η επανάληψη θαυμάτων όπως η Google, η Apple ή το facebook θα είναι πλέον αδύνατη;
tanea.gr
Διαβάστε περισσότερα...

Σάββατο 28 Ιανουαρίου 2012

Οι προαγωγοί στρέφονται στο Ιντερνετ....

Του Nicholas D. Kristof
Τον Νοέμβριο...
... ένα τρομοκρατημένο 13χρονο κορίτσι χτυπούσε την πόρτα ενός διαμερίσματος στο Μπρούκλιν. Οταν μια έκπληκτη γυναίκα άνοιξε την πόρτα, το κορίτσι την παρακάλεσε να κάνει ένα τηλεφώνημα. Τηλεφώνησε στη μητέρα της και μετά στην Αμεση Δράση και περιέγραψε τρομοκρατημένη ότι ένας βίαιος προαγωγός την πωλούσε για σεξ. Την είχε οδηγήσει σε ένα άλλο διαμέρισμα του κτιρίου όπου περίμενε κάποιος πελάτης και τώρα την περίμενε στην κεντρική είσοδο για να μη δραπετεύσει. Είχε ακολουθήσει τις οδηγίες του και είχε ανέβει επάνω, όμως μετά χτύπησε την πρώτη πόρτα που βρήκε για να ζητήσει βοήθεια. Τους είπε επίσης ότι είχε αιμορραγία από τον βιασμό και ότι πρόσφατα ο προαγωγός την είχε ρίξει από μια σκάλα.
Το τηλεφώνημα...

... οδήγησε στη σύλληψη του 21χρονου Κεντέιλ Τζατζ ο οποίος διαφήμιζε τα κορίτσια του σε μια μεγάλη αμερικανική ιστοσελίδα, την Backpage.com, όπου οι άνθρωποι πωλούν τα πάντα, συμπεριλαμβανομένου του σεξ. Το εμπόριο λευκής σαρκός διευκολύνεται πραγματικά από την ύπαρξη μιας ιστοσελίδας όπου κάποιος μπορεί να παραγγείλει ένα κορίτσι διαδικτυακά όπως παραγγέλνει μια πίτσα. «Οι προαγωγοί στρέφονται στο Ιντερνετ πλέον», λέει η.......εισαγγελέας του Μπρούκλιν Λόρεν Χερς. «Δεν βγάζουν πια τα κορίτσια στο πεζοδρόμιο. Τους βολεύει το Διαδίκτυο». Και εκεί στο Backpage ισχυρίζονται ότι τα κορίτσια που ωθούν στην πορνεία είναι ενήλικα. «Οταν βλέπω ηλικία 18 ετών, ξέρω ότι εννοούν 13χρονα. Η μέση ηλικία για να ωθήσουν στην πορνεία ένα κορίτσι είναι 12 με 14».
Η ειδική ομάδα...
... που συστάθηκε στη Νέα Υόρκη για το θέμα αυτό συλλαμβάνει όλο και περισσότερους προαγωγούς, ενώ πληθαίνουν οι αντιδράσεις απέναντι στους διαχειριστές της ιστοσελίδας από ομάδες προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων και από διασήμους, μεταξύ των οποίων και ο ηθοποιός Αστον Κούτσερ, οι οποίοι ζητούν να σταματήσει η ιστοσελίδα να δημοσιεύει τις λεγόμενες «αγγελίες για υπηρεσίες συνοδών». Η ιδιοκτήτρια εταιρεία όμως, η Village Voice Media που εκδίδει την εβδομαδιαία εφημερίδα «Village Voice», αρνείται με λιτές και εντυπωσιακά κυνικές δηλώσεις: «Η λογοκρισία δεν θα εξαφανίσει από τον κόσμο την εκμετάλλευση».
Οι συλλήψεις...
... προαγωγών που διαφημίζουν ανήλικες στο Ιντερνετ έχουν αυξηθεί από τον Ιούνιο του 2010 όταν συστάθηκε η ειδική ομάδα της Αστυνομίας. Ηδη έχουν παραπεμφθεί σε δίκη 32 άτομα, εκ των οποίων 10 έχουν καταδικαστεί και ούτε ένα δεν έχει απαλλαχθεί μέχρι στιγμής. Μεταξύ των κοριτσιών που σώθηκαν από τα χέρια τους ήταν και η 13χρονη στο Μπρούκλιν, η οποία είχε φύγει από το σπίτι της τον Σεπτέμβριο. Ο Τζατζ την είχε βρει στον δρόμο, της αγόρασε φαγητό και της είπε πως ήταν όμορφη. Μέσα σε λίγες ημέρες είχε αναρτήσει τη φωτογραφία της στο Backpage και την εξέδιδε πέντε έως εννέα φορές κάθε μέρα. Οταν δεν κέρδιζε αρκετά λεφτά την έδερνε με μια ζώνη. Τη στιγμή που χτυπούσε την πόρτα για βοήθεια, χτυπούσε ταυτόχρονα και την πόρτα των στελεχών της ιστοσελίδας και της διαχειρίστριας εταιρείας. Καλό θα είναι να ακούσουν και εκείνοι την κραυγή της.
ΤΑ ΝΕΑ/ ΤΗΕ ΝΕW YORK TIMES
Διαβάστε περισσότερα...

Τρίτη 24 Ιανουαρίου 2012

Η μακροβιότητα κοστίζει ακριβά

Του Ρούσου Βραννά
Με ημίμετρα...
... και παλινωδίες αντιδρούν σήμερα οι πολιτικές ηγεσίες στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ στην κατάσταση που έχει δημιουργηθεί μετά την κρίση. Οχι πως δεν έχουν σχέδιο. Εχουν. Και αυτή η κρίση προσφέρεται σαν μεγάλη ευκαιρία για την εφαρμογή του. Ομως είναι τόσο ριζικό, που οι πολιτικές ηγεσίες διστάζουν μπροστά στις αντιδράσεις που θεωρείται βέβαιο πως θα συναντήσουν. Επειδή αυτό το σχέδιο περιλαμβάνει την ανατροπή ενός κοινωνικού συμβολαίου που εδώ και χρόνια οι λαοί έπαιρναν ως δεδομένο.
Το κοινωνικό...

... συμβόλαιο με το οποίο ζούμε σήμερα συμφωνήθηκε σε μια εποχή που οι άνθρωποι (κυρίως οι άνδρες) εργάζονταν μέχρι τα 65 και πέθαιναν πριν κλείσουν τα 70. Σήμερα πεθαίνουν μετά τα 80. Σε πολλές χώρες βγαίνουν στη σύνταξη στα 50 και στα 60. Ομως, αυτό που αποτελεί θρίαμβο για την ιατρική επιστήμη θεωρείται βάρος για την οικονομία. Η μακροβιότητα κοστίζει ακριβά - με τόσο κυνισμό την αντιμετωπίζουν σήμερα οι πολιτικές ηγεσίες. Η υγεία ενός ανθρώπου που ζει την............έκτη δεκαετία της ζωής του έχει υπολογιστεί πως κοστίζει 10.000 δολάρια ετησίως στις ΗΠΑ. Και αυτό, όπως επισημαίνει ο Μάρτιν Ουόκερ στο πρακτορείο Ηνωμένος Τύπος, δεν είναι πια οικονομικά βιώσιμο. Την ίδια ώρα, η νεανική ανεργία αυξάνεται ακόμη και στις πιο ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου. Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης λέει πως είναι τουλάχιστον διπλάσια σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό. Η νεανική ανεργία είναι και αυτή βάρος για την οικονομία. Οι 744.000 νεαροί άνεργοι της Βρετανίας υπολογίζεται πως κοστίζουν 13 δισ. δολάρια ετησίως σε επιδόματα και χαμένη παραγωγικότητα. Τι πρέπει να γίνει λοιπόν; Να αρχίσουμε να σκοτώνουμε τους γέρους ή τους νέους;
Ενα νέο...
... κοινωνικό συμβόλαιο βρίσκεται ήδη στα σκαριά, λέει ο Μάρτιν Ουόκερ. Σύμφωνα με αυτό, αν θέλουμε να επιβιώσουμε όλοι, οι άνθρωποι θα πρέπει να χωριστούν σε τρεις κατηγορίες. Στην κατώτερη κατηγορία, η παιδεία, η υγεία και οι συντάξεις θα βολεύονται με ψίχουλα και θα χρηματοδοτούνται από τα φορολογικά έσοδα. Χωρίς επιδόματα για στέγη και σπουδές. Και με περιορισμό στις παροχές υγείας πέρα από κάποια ηλικία. Στη μεσαία κατηγορία, όλες οι παραπάνω «παροχές» θα συμπληρώνονται από ατομικές ή οικογενειακές εισφορές τόσο για τις σπουδές και τις συντάξεις όσο και για την ασφαλιστική κάλυψη. Οσο λιγότερα θα πληρώνει κανείς τόσο λιγότερες θα είναι οι παροχές. Και η ανώτερη κατηγορία θα είναι εντελώς αυτοχρηματοδοτούμενη (αν και κάποια πλούσια πανεπιστήμια θα εξακολουθούν να προσφέρουν υποτροφίες για να «ξεπλένουν» έτσι τη δημόσια εικόνα τους).
Η κοινωνία...
... αυτή δεν θα είναι ευχάριστη για τους φτωχούς, τους ανάπηρους, τους ανειδίκευτους, τους χρόνια ασθενείς. Θα είναι βέβαια έντονα ταξική. Ομως θα είναι βιώσιμη. Και κυρίως θα πετυχαίνει το ζητούμενο: να μη γίνει καμιά αναδιανομή του τεράστιου πλούτου που έχει συγκεντρωθεί σε ελάχιστα χέρια και που σήμερα απειλείται από την κοινωνική αναταραχή την οποία ξεσηκώνει η κρίση.
tanea.gr
Διαβάστε περισσότερα...

Κυριακή 22 Ιανουαρίου 2012

Ιστορία σαν τζόγος

του Κώστα Γιαννακίδη
Οι λογιστές δεν γράφουν ιστορία, όμως μπορούν να τη διηγηθούν στις πραγματικές της διαστάσεις. Αυτό που συμβαίνει τούτες τις μέρες είναι ιστορία χωρίς έπος, αληθινή ζωή. Θεωρητικά οι λαοί γράφουν την ιστορία τους, έχουν τη μοίρα στα τίμια χέρια τους και πορεύονται στο χρόνο διεκδικώντας την επιβίωση και την ευμάρεια τους. Καλό, αλλά δεν ισχύει πάντα.


Η κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Ελλάδα αφαιρεί κάθε στοιχείο πάθους απο τη μελλοντική ιστορική αφήγηση. Αυτή τη φορά η πατρίδα δεν θα επιβιώσει επειδή κάποιοι έπεσαν στα χαρακώματα και έβαλαν το κεφάλι τους σε κορνίζες. Θα επιβιώσει επειδή ένα ολόκληρο σύστημα έκοψε, μέτρησε, υπολόγισε, πλήρωσε, κέρδισε ή έχασε. Η πατρίδα θα σωθεί ή θα χαθεί στο πλαίσιο ενός deal. Και η προοπτική της θα κριθεί τις επόμενες ημέρες. Ποτέ στο παρελθόν η χώρα δεν έφτασε να συζητά το μέλλον της με ορίζοντα λίγων ημερών. Ακόμα και όταν Βενιζέλος (ο Ελευθέριος, δεν τα έκανε όλα ο Βαγγέλης) πήγε στη Λοζάνη, ήξερε λίγο ως πολύ πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα. Ίσως στη Γιάλτα το ζάρι να έκανε μερικές στροφές παραπάνω, αλλά και εκεί αν έβλεπες με προσοχή τον χάρτη, έκανες ασφαλείς προβλέψεις. Όμως σήμερα δεν μπορείς να προβλέψεις πώς θα είναι η χώρα σε ένα χρόνο ή και σε έξι μήνες. Σήμερα είναι σχεδόν αδύνατο να μιλήσεις για τη ροή των γεγονότων σε περίπτωση αποτυχίας του PSI και της νέας δανειακής σύμβασης. Είσαι στο αεροδρόμιο και........περιμένεις. Και ο Νταλάρα δεν είναι σε καμία από τις αφίξεις. Μέχρι να γυρίσεις σπίτι έχει αλλάξει η ιστορία της χώρας. Η τραγωδία μας περιγράφεται και μέσα από τη φαιδρότητα μας. Όσες μέρες διαρκούν οι διαπραγματεύσεις με τους δανειστές μας η φημολογία σέρνεται σαν μποτιλιάρισμα σε κεντρική αρτηρία. Διατρέχει τη χώρα με εκτιμήσεις, εικασίες, πληροφορίες και ψέματα. Δηλαδή καλύτερα να έχεις άνθρωπο στην εντατική και να μαθαίνεις πληροφορίες από τη νοσοκόμα.

Δεν είναι μόνο αυτό. Προσέξτε πόσα ερωτήματα βγαίνουν από την αβεβαιότητα και θα ζήσουν μόλις λίγες εβδομάδες. Έχουμε και λέμε:

Θα έχει, τελικά, θετική έκβαση η διαπραγμάτευση για το PSI;

Πότε και με ποιους όρους θα υπογραφεί η νέα δανειακή σύμβαση; Τι θα συμβεί αν ένας εκ των κυβερνητικών εταίρων αρνείται να υπογράψει;

Πότε θα γίνουν εκλογές;

Το μόνο σίγουρο είναι ότι τον Απρίλιο έχουμε Πάσχα. Είναι πιο εύκολο να πετύχεις τέσσερις-πέντε αγώνες στο στοίχημα παρά τη σωστή απάντηση σε όλα τα ερωτήματα. Και έχουμε, λοιπόν, την κοινωνία που καλείται να υποστεί νέα μείωση βιοτικού επιπέδου διατηρώντας τη συνοχή της και μία θετική χροιά στην έννοια του πατριωτισμού. Είναι παράλογο, αδύνατο. Δεν μπορείς να ζητάς από κάποιον που μπαίνει σε σκοτεινό δωμάτιο να μην πατήσει την ποντικοπαγίδα. Ο πρωθυπουργός οφείλει να απαντήσει στα ερωτήματα το συντομότερο δυνατόν. Το πρόβλημα είναι πως και ο ίδιος βρίσκεται μέσα σε όλα απ' αυτά. 
www.protagon.gr
Διαβάστε περισσότερα...

Σάββατο 21 Ιανουαρίου 2012

Ποιες αμαρτίες πληρώνει το περιβάλλον;

ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ ΠΛΗΘΑΡΑ*
Η οικονομία δεν ανακάμπτει. Η κοινωνία στροβιλίζεται χαμένη στις φοβίες και τις ανασφάλειές της. Πολιτικό αποκούμπι δύσκολα μπορεί να βρει κανείς. Όλοι χάνουν: πολιτική, κοινωνία, οικονομία. Υπάρχει όμως ακόμα ένας πυλώνας που τέμνει οριζόντια το προαναφερόμενο τρίπτυχο και πιθανότατα εντοπίζονται σε αυτόν ακόμα μεγαλύτερες (αν και αθόρυβες) απώλειες. Πρόκειται για το περιβάλλον, το οποίο όχι μόνο έχει πέσει χαμηλά στην ατζέντα της επικαιρότητας, αλλά και διαβάλλεται, προσβάλλεται, υποβαθμίζεται καθημερινά.

Το WWF Ελλάς απέστειλε πρόσφατα επιστολή προς τη Γενική Διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στους επικεφαλής δηλαδή των φορέων που μαζί με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα απαρτίζουν τη γνωστή σε όλους «τρόικα». Στην επιστολή επισημαίνεται η μεγάλη περιβαλλοντική υποβάθμιση που εξελίσσεται στην Ελλάδα εξαιτίας των μέτρων «προσαρμογής».


Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι η τρόικα δεν ζητά συγκεκριμένα μέτρα, αλλά θέτει ένα πλαίσιο κίνησης, επομένως δεν μπορεί να........εγκαλείται για τις δράσεις της κυβέρνησης. Η ελληνική κυβέρνηση δεν είναι αθώα ή άμοιρη ευθυνών. Εξάλλου, βάσει του Συντάγματος, είναι αυτή που υποτίθεται ότι έχει το αποκλειστικό πρόσταγμα για την εκπόνηση πολιτικών. Η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική. Η επιμονή σε μια σειρά από “πλαίσια” προδιαγράφει τις επόμενες κινήσεις. Και οι συμφωνίες μεταξύ ελληνικής κυβέρνησης και τρόικας, όπως επίσης και οι εκθέσεις των μελών της τρόικα, περιλαμβάνουν πληθώρα τέτοιων “πλαισίων” που κάνουν σαφές πως η υποβάθμιση της έννοιας του περιβάλλοντος (και η αντιμετώπισή του ως πάρεργο) φαίνεται να αποτελεί μέρος του δανειοδοτικού ανταλλάγματος.

Τα σημεία όπου εντοπίζονται τα μεγαλύτερα προβλήματα αφορούν την ουσιαστική κατάργηση των δυνατοτήτων χρηματοδότησης και έμφασης σε πράσινα έργα, καθώς το 95% των πόρων του πράσινου ταμείου καταλήγει για το κλείσιμο της τρύπας του κρατικού προϋπολογισμού, η σοβαρή αποδυνάμωση της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης, οι αυθαίρετες παρεμβάσεις στη γη είτε με την πρόθεση για άνευ όρων πώληση της δημόσιας γης είτε με τη συνεχιζόμενη προσπάθεια νομιμοποίησης αυθαιρέτων παντός είδους σε προστατευόμενες περιοχές, η αποψίλωση των δημόσιων υπηρεσιών που είναι επιφορτισμένες με καθήκοντα περιβαλλοντικού ελέγχου, καθώς και η διαιώνιση και ενίσχυση της χρήσης ρυπογόνων καυσίμων μέσα από την πρωτοφανή πίεση για άνοιγμα της αγοράς λιγνίτη.

Μακάρι βέβαια να τέλειωνε εκεί η λίστα των περιβαλλοντικά προβληματικών σημείων στην ατζέντα του «βραχυμεσομακροπρόθεσμου συμφώνου σταθερότητας». Δυστυχώς η ελληνική κυβέρνηση εμφανίζεται βασιλικότερη του βασιλέως, αλλάζοντας γραμμή πλεύσης σε σχέση με αυτά που ευαγγελίζονταν τα περισσότερα μέλη της όταν εκλέχθηκαν τον Νοέμβριο του 2009. Για παράδειγμα, αυτές τις μέρες συζητείται στη Βουλή με τον χαρακτήρα του επείγοντος ένα σχέδιο νόμου για τα απορρίμματα, εντός των οποίων έχει χωρέσει πλήθος άσχετων τροπολογιών. Και αυτή τη φορά το περιβάλλον υποσκάπτεται με νέες εξαιρέσεις από τη διαδικασία κατεδάφισης αυθαιρέτων, με μια απίστευτη προσπάθεια νομιμοποίησης και επέκτασης εγκατάστασης που βρίσκεται στην καρδιά ενός εθνικού δρυμού (χιονοδρομικό κέντρο Παρνασσού) και με μια προσπάθεια να εξαιρεθούν από τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης έργα ανάκτησης και διάθεσης αποβλήτων (ακόμα και καύσης απορριμμάτων).

Τελικά, τι μας φταίει το περιβάλλον και ποιες αμαρτίες πληρώνει; Άραγε ευθύνεται αυτό για την έλλειψη παραγωγικής βάσης, για την έλλειψη διοικητικών, εκπαιδευτικών, πληροφοριακών δομών, για την έλλειψη διαφάνειας και προγραμματισμού, για την έλλειψη ανταγωνιστικότητας; Η απάντηση είναι εύκολη και μονολεκτική: Όχι.

Το περιβάλλον δεν ευθύνεται για τίποτα από τα παραπάνω. Αντιθέτως, αν προσεχθεί και αναδειχθεί σε πυλώνα ανάπτυξης μπορεί να συνεισφέρει στη διόρθωση πολλών κακώς κειμένων, την επίδειξη συγκριτικών πλεονεκτημάτων της χώρας και τη βελτίωση των οικονομικών και κοινωνικών δεικτών. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η χάραξη μιας διαφορετικής πορείας που θα δώσει κατ' αρχάς έμφαση στη θέσπιση και οργάνωση των κατάλληλων διαδικασιών και μηχανισμών, που θα βάλει τα πράσινα έργα και δράσεις στην καρδιά των αναπτυξιακών επιλογών της Ελλάδας.

Σήμερα μπορείς είτε να προχωρήσεις στην αβίαστη και καλά συγκροτημένη κοινωνικοοικονομική μεταρρύθμιση, που θα πατάει σε ένα στιβαρό πράσινο μοντέλο, ζητώντας και παίρνοντας μια δίκαιη περίοδο χάριτος, είτε μπορείς αγχωμένα και “τσαπατσούλικα” να αποπληρώνεις τα χρωστούμενα λαμβάνοντας νέα δάνεια που θα τροφοδοτούν την ίδια λανθασμένη, αντιαναπτυξιακή και περιβαλλοντοκτόνο πολιτική, μετακυλύοντας το βάρος στις επόμενες γενιές. Η ελληνική κυβέρνηση, το ΔΝΤ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχουν μέχρι στιγμής επιλέξει τον δεύτερο δρόμο, αυτόν που οδηγεί σε αδιέξοδο.
*Ο Αχιλλέας Πληθάρας είναι περιβαλλοντολόγος

avgi.gr
Διαβάστε περισσότερα...

Πέμπτη 19 Ιανουαρίου 2012

Πολιτική και αντι-διαφήμιση. Occupy WallStreet: Ψάχνοντας πίσω απ’ την καμπάνια

Της Χριστινας Τσαμουρα
Χρόνια λέμε πως η δύναμη της διαφήμισης είναι τέτοια που μπορεί να υποδαυλίσει καταναλωτικές ανάγκες, ακόμη και πλαστές. Οι adbusters δοκίμασαν αν υπό Χ συνθήκες μπορεί να υποδαυλίσει και κινήματα.

Η θρυλική πρώτη αφίσα με τον ταύρο, το σύνθημα-πολυεργαλείο «Occupy… something» και το εμπνευσμένο σλόγκαν «Είμαστε το 99%» συνθέτουν την εικόνα μιας τόσο άρτιας καμπάνιας που θα έλεγε κανείς ότι στήθηκε από ειδικούς της διαφήμισης. Ε, λοιπόν δε θα έπεφτε και πολύ έξω.


Από την πρώτη στιγμή που είδα να κυκλοφορεί στο facebook η αφίσα με τη χορεύτρια και τον ταύρο, αρχές του περασμένου Αυγούστου, ομολογώ ότι και εντυπωσιάστηκα και τη θαύμασα και αναρωτήθηκα. Δεν θα σταθώ όμως εδώ ούτε στην πολιτική σημασία του «πρωτοφανούς» διαδικτυακού καλέσματος κατάληψης της Wall Street, αν και δεν είναι λίγο να βλέπεις φρέσκες κινηματικές πρακτικές του εξαθλιωμένου βορειοαφρικανικού Βορρά και του υποβαθμισμένου ευρωπαϊκού Νότου να εξάγονται, εν μια θερινή νυκτί, στην «καρδιά του κτήνους». Ούτε στο αισθητικό κομμάτι της θα μείνω -- αν και επρόκειτο για μια ομολογουμένως πάρα πολύ ωραία αφίσα. Θα σταθώ στο κύριο ερώτημα που μου προξένησε: «Είναι πέντε τρελοί με καλό γούστο που κάνουν το απονενοημένο τους διάβημα προς την αμερικανική κοινωνία ή επαγγελματίες της διαφήμισης που δοκιμάζουν τις τεχνικές της στο πεδίο του κινήματος;». Όμως η εξέλιξη της καμπάνιας αυτής μέχρι την ημερομηνία-ορόσημο της 17ης Σεπτέμβρη αποκάλυπτε σταδιακά τόσο υψηλού επιπέδου επαγγελματισμό, που άρχισα να.........πιστεύω το δεύτερο.


Αφίσα για …Grand Ermis

Η αφίσα, λόγου χάρη. Τόσα χρόνια δουλειάς στις παρυφές της διαφήμισης και του μάρκετινγκ, λίγες φορές είχα διακρίνει σε μια κινηματική αφίσα τέτοια άνεση χειρισμού των βασικών κανόνων της διαφήμισης… Πόσο έξοχα αξιοποιούσε το τρίπτυχο «ισχυρό σύμβολο-λιτό μήνυμα-ολίγον μυστήριο» για να εκφράσει τα όσα πολλά και δύσκολα όφειλε και να πετύχει το στόχο της:

* ισχυρό σύμβολο σε επίπεδο εικόνας «που τα λέει όλα»: ο μνημειώδης μαινόμενος ταύρος (το θηριώδες γλυπτό-landmark της Wallstreet, που αποτελεί και …μέγιστο τουριστικό αξιοθέατο) αναγιγνώσκεται κάλλιστα ως σύμβολο της παγκόσμιας αδηφαγίας και επιθετικότητας του καπιταλισμού και επιπλέον δε χρειάζεται συστάσεις: είναι τόσο αναγνωρίσιμος για έναν Αμερικανό όσο το σήμα της Coca Cola. To ότι θα πρέπει να τιθασευτεί από μια ήρεμη και ειρηνική --σχεδόν ζεν-- δύναμη (αυτή της χορεύτριας που εκτελεί νηφάλια το αραμπέσκ της πάνω στο κεφάλι του) είναι επίσης φανερό διά γυμνού οφθαλμού. Το ενδεχόμενο --παρά τις ειρηνικές διαθέσεις των καλούντων-- σε μια τέτοια απόπειρα να ελλοχεύει η βία είναι κι αυτό παρόν, μα σκόπιμα αποτινασμένο: πρέπει να προσπαθήσει κανείς για να δει ότι η ομιχλώδης γκρι φάσα πίσω απ’ το κυρίαρχο ζευγάρι ταύρου-χορεύτριας δεν είναι μια εικαστική πινελιά του καλλιτέχνη, αλλά οι δυνάμεις καταστολής που καταφτάνουν λυσσασμένες.

* άμεσο, εύληπτο και λιτό μήνυμα σε επίπεδο κειμένου/σλόγκαν: ο εμπνευστής παραδίδει μαθήματα λακωνικότητας: με μόνο δύο λέξεις («occupy wallstreet») πετυχαίνει το ασύλληπτο. Συμπυκνώνει ταυτόχρονα α) το λόγο του καλέσματος, β) το είδος της κινητοποίησης, γ) στον τόπο της συνάντησης, δ) το ποιοι υπογράφουν το κάλεσμα και ε) το πού να τους αναζητήσουν οι ενδιαφερόμενοι –το τελευταίο επιτυγχάνεται με μια απλή προσθήκη του γνωστού συμβόλου # πριν το occupywallstreet, η οποία παραπέμπει απευθείας στο twitter . Ένα σημαίνον για πέντε σημαινόμενα; Νομίζω ότι άνετα μπορεί να μιλήσει κανείς για «θρίαμβο του διαφημιστικού μινιμαλισμού».

* λίγο μυστήριο ενισχύει τη διεισδυτικότητα: «What is our one demand?» (ποιο είναι το μοναδικό μας αίτημα;). Στο μοναδικό κεντρικό της μήνυμα, η αφίσα, αντί να απαντάει ρωτάει. Ο αποδέκτης «κολλάει» μαζί της προσπαθώντας να λύσει το «κουίζ» και ταυτόχρονα μπαίνει σε φάση αναμονής και εγρήγορσης –μήπως εμφανιστεί μια δεύτερη αφίσα με τη «λύση»; Όχι, γιατί πρόκειται για ένα παιχνιδιάρικο κόλπο: κάτω κάτω με πολύ μικρά γραμματάκια υπάρχει ήδη η απάντηση: «bring tent» (φέρτε σκηνές). Κανείς δεν τα συνδέει όμως. Οι ανυπόμονοι μπαίνουν στο σάιτ για απαντήσεις. Μαζί και οι δημοσιογράφοι των mainstream media. Το σούσουρο έχει αρχίσει. Η δουλειά έγινε.

«Είμαστε το 99%» …της επιτυχίας

Η ανάπτυξη της καμπάνιας καθώς πλησίαζε η 17 Σεπτέμβρη υπήρξε εξίσου αριστοτεχνική. Σύντομα πέφτει προς χρήση το σλόγκαν «Είμαστε το 99%». Πανέξυπνο ακόμη και με όρους αγοράς: πολιτικό μαζί και απολίτικο, μπορεί να λέει τα πάντα ή και τίποτα απολύτως, ικανό όμως να αγκαλιάσει σχεδόν ολόκληρη την κοινωνία (το ευρύτερο, δηλαδή, δυνατό «κοινό»). Συνοδεύεται από διαδικτυακή αλληλεπίδραση με τους αποδέκτες: ο κόσμος καλείται να φωτογραφήσει τον εαυτό του με ένα απλό χαρτί ανά χείρας που γράφει ό,τι τον αντιπροσωπεύει με την εξής φόρμα: «Είμαι απόφοιτος πανεπιστημίου και άνεργος 17 μήνες--Είμαι το 99%» ή «Πρέπει να εγχειριστώ αλλά με φοβίζει πιο πολύ το κόστος της επέμβασης από την εξέλιξη της υγείας μου--Είμαι το 99%». Η ιδέα αποδεικνύεται κορυφαία. Εκατοντάδες μπαίνουν στο τριπ να τη στηρίξουν. Η μαζικοποίηση έχει αρχίσει πριν την ημέρα δράσης.

Το πολυεργαλείο «Occupy…Something»

Στην πορεία, όταν οι καταλήψεις είχαν πλέον επεκταθεί σχεδόν σε όλες τις πολιτείες οδηγώντας μέχρι το παγκόσμιο ραντεβού ενάντια στις τράπεζες, αξίζει να αναφερθεί πόσο επιτυχημένο απεδείχθη για άλλη μια φορά «Occupy» -- μπορούσε να μετεξελίσσεται συνεχώς σε OccupyBoston, OccupyTheWorld, OccupySpace, OccupyHome, OccupyHistory χωρίς να χάνεται ποτέ η αρχική του ταυτότητα. Ακόμη κι αν οι συνεχιστές του βρίσκονταν χιλιάδες αεροπορικά ή ναυτικά μίλια μακριά απ’ τους πρωτεργάτες του κινήματος, ακόμη κι αν η δράση δεν αφορούσε πλέον μια κεντρική πλατεία, όλες αυτές οι σκόρπιες κινήσεις εγγράφονταν αυτομάτως στην ίδια πηγή και πέρναγαν στη διεθνή κοινή γνώμη σαν ένα ενιαίο κίνημα. Αυτό στην αγορά το λένε «ισχυρή, αναγνωρίσιμη εταιρική/προϊοντική ταυτότητα» και είναι από τα πιο μεγάλα ζητούμενα…

Ο ρόλος του Kalle Lasn και του Micah White

Ήταν προφανές πως εδώ δεν είχαμε να κάνουμε με «κάτι παιδιά που ανέλαβαν την αφίσα». Με ποιους όμως είχαμε να κάνουμε; Εμπνευστής της καμπάνιας, αλλά και τις ιδέας περί μιας αμερικανικής άνοιξης στο πρότυπο της Ταχρίρ, αποδείχτηκε ένας εξηνταεννιάχρονος Εσθονός, κάτοικος Βανκούβερ σήμερα, τέως σύμβουλος διαφήμισης και νυν ασπρομάλλης συνταξιούχος: ο Kalle Lans. Και ο στενός του συνεργάτης Micah White. Ο πρώτος διατηρούσε δικιά του διαφημιστική εταιρεία στο Τόκιο. Όμως προ πολλού είχε αποφασίσει να καταθέσει την τέχνη του στην υπηρεσία των κινημάτων. Συνεκδότης για πάνω από δύο δεκαετίες του καναδέζικου ριζοσπαστικού-αντικαταναλωτικού-αντικαπιταλιστικού περιοδικού adbusters, παραδίδει χρόνια μαθήματα αντιδιαφήμισης -- ή αντιπροπαγάνδας, αν το προτιμάτε. Σε μια συνομιλία που είχε με τον Mattathias Schwartz, του NewYorker, του είπε για «τη σκοτεινή εποχή που έρχεται για την ανθρωπότητα» και για «τον καπιταλισμό που πρέπει να πεθάνει». Του μίλησε και για τις απαρχές του WallStreet project,που χάνονταν μέσα στις αμέτρητες τηλεφωνικές κουβέντες του με το συνεργάτη του Micah White, αρθρογράφο του βρετανικού Guardian, αρχισυντάκτη του adbusters και υπεύθυνου για τις αφίσες. Ο δεύτερος ζει στο Μπέρκλεϊ, έχουν να συναντηθούν πάνω από τέσσερα χρόνια, αλλά αυτό δεν τους εμποδίζει να ονειρεύονται την κατάληψη του Lower Manhattan. Έμεινε τόσες φορές στη μέση η «ονείρωξη» της κατάληψης, που ούτε να θυμηθεί μπορεί πια ο Lans ποιος πρωτοέριξε την ιδέα. Στις αρχές, πάντως του Ιουνίου, αποφασίζουν ως adbusters να στείλουν στα μέλη τους ένα μέιλ, που άρχιζε κάπως έτσι: «Η Αμερική χρειάζεται τη δική της Ταχρίρ»... Την επόμενη μέρα, ο White γράφει στον Lasn πόσο τον εξιτάρει η απόπειρα μιας τέτοιας μίμησης και προτείνει κατευθείαν τη δημιουργία ενός σχετικού ιστότοπου ρίχνοντας στο τραπέζι τρία εναλλακτικά ονόματα: OccupyWallStreet.org, AcampadaWallStreet.org και TakeWallStreet.org. «Όχι. Το πρώτο είναι το καλύτερο», απαντάει ο Lasn στις 9 Ιουνίου. Το ίδιο βράδυ βγαίνει στον αέρα το OccupyWallStreet.org. Τα υπόλοιπα τα ξέρετε…
Η Χριστίνα Τσαμουρά είναι δημοσιογράφος, διευθύντρια σύνταξης του περιοδικού «iCookGreek»
avgi.gr
Διαβάστε περισσότερα...

Τετάρτη 18 Ιανουαρίου 2012

Τι απέγινε το όνειρο του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ;

Paul Krugman
«Έχω ένα όνειρο», διακήρυσσε ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, σε μια ομιλία που δεν έχει χάσει καθόλου τη δύναμή της να εμπνέει. Ένα μέρος αυτού του ονείρου έχει γίνει πραγματικότητα. Όταν ο Κινγκ μιλούσε το καλοκαίρι του 1963, η Αμερική ήταν ένα κράτος που στερούσε βασικά δικαιώματα από εκατομμύρια πολίτες του, απλώς επειδή το δέρμα τους είχε λάθος χρώμα. Σήμερα ο ρατσισμός, δεν είναι πλέον ενσωματωμένος στη νομοθεσία. Και ενώ επ'ουδενί δεν έχει εξαλειφθεί από τις καρδιές των ανθρώπων, η λαβή του είναι πολύ πιο αδύναμη από ό,τι ήταν.

Για να πω το προφανές, αρκεί να κοιτάξει κανείς μια φωτογραφία του αμερικανού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα για να δει έναν βαθμό ανοιχτού πνεύματος ως προς τη φυλή, αλλά και τις γυναίκες, που θα ήταν σχεδόν αδιανόητος το 1963.

Όμως αν μπορούσε ο Κινγκ να δει τώρα την Αμερική, πιστεύω ότι θα ήταν απογοητευμένος και θα ένιωθε ότι το έργο έχει πολύ δρόμο ακόμα. Ονειρεύτηκε ένα κράτος όπου τα παιδιά του «δεν θα κρίνονται από το χρώμα του δέρματός τους, αλλά από το περιεχόμενο του χαρακτήρα του». Όμως αυτό που γίναμε στην πραγματικότητα δεν είναι ένα κράτος που κρίνει τα παιδιά από το χρώμα του δέρματός τους - τουλάχιστον όχι όσο στο παρελθόν-, αλλά από το μέγεθος του μισθού τους. Και στην Αμερική, περισσότερο από τις πολλές άλλες εύπορες χώρες, το μέγεθος του.......μισθού σου συνδέεται στενά με το μέγεθος του μισθού του πατέρα σου.

Η οικονομική ανισότητα δεν αποτελεί εγγενώς φυλετικό ζήτημα, ενώ η αυξανόμενη ανισότητα θα ήταν ανησυχητική ακόμη κι αν δεν είχε φυλετική διάσταση. Όμως έτσι όπως είναι η αμερικανική κοινωνία, υπάρχουν φυλετικές επιπτώσεις στον τρόπο που ανοίγει η ψαλίδα των μισθών.

Τη δεκαετία του 1960, υπήρχε η διαδεδομένη άποψη ότι παύοντας τις εμφανείς διακρίσεις των μειονοτικών ομάδων, αυτό θα βελτίωνε το νομικό τους καθεστώς. Και στην αρχή, αυτό φαινόταν να συμβαίνει. Κατά τις δεκαετίες του 1960 και του 1970, σημαντικός αριθμός μαύρων οικογενειών μεταπήδησαν στην μεσαία τάξη και ακόμη και στην μεγαλομεσαία τάξη. Το ποσοστό των μάυρων νοικοκυριών στο ανώτερο 20% της κατανομής εισοδήματος σχεδόν διπλασιάστηκε.

Γύρω στη δεκαετία του 1980, όμως, η σχετική οικονομική θέση των μαύρων σταμάτησε να βελτιώνεται. Γιατί; Ένα σημαντικό μέρος της απάντησης είναι βέβαια ότι γύρω στο 1980 οι εισοδηματικές ανισότητες στις Ηνωμένες Πολιτείες σημείωσαν δραματική αύξηση, μετατρέποντάς μας σε μια κοινωνία πιο άνιση από ό,τι οποτεδήποτε μετά τη δεκαετία του 1920.

Σκεφτείτε την κατανομή εισοδήματος σαν μια σκάλα, με διαφορετικούς ανθρώπους σε διαφορετικά σκαλοπάτια. Ξεκινώντας περίπου τη δεκαετία του 1980, τα σκαλοπάτια άρχισαν να απομακρύνονται το ένα από το άλλο, επηρεάζοντας αρνητικά με δύο τρόπους την οικονομική πρόοδο των μαύρων. Πρώτον, επειδή πολλοί μαύροι βρίσκονταν ακόμη στα χαμηλότερα σκαλοπάτια έμειναν πίσω καθώς το εισόδημα στην κορυφή της σκάλας εκτινάχθηκε, ενώ εκείνο κοντά στη βάση της βάλτωσε. Δεύτερον, καθώς τα σκαλοπάτια απομακρύνθηκαν το ένα από το άλλο, έγινε πιο δύσκολο να ανέλθει κανείς.

Αν και η Αμερική θεωρείται χώρα των ευκαιριών, οι πιθανότητες κάποιος που γεννιέται σε μια οικογένεια χαμηλού εισοδήματος να καταλήξει να έχει μεγάλο εισόδημα ή το αντίστροφο είναι σημαντικά χαμηλότερες από ό,τι στον Καναδά ή στην Ευρώπη.

Και υπάρχει κάθε λόγος να πιστεύουμε ότι η χαμηλή οικονομική μας κινητικότητα σχετίζεται με τα υψηλά επίπεδα εισοδηματικής ανισότητας.

Την περασμένη εβδομάδα, ο Άλαν Κρούγκερ, επικεφαλής του Συμβουλίου Οικονομικών Συμβούλων του προέδρου, έδωσε μια σημαντική ομιλία σχετικά με την εισοδηματική ανισότητα, παρουσιάζοντας μία σχέση την οποία αποκάλεσε «καμπύλη του Μεγάλου Γκάτσμπι». Όσο μεγαλύτερη ανισότητα παρατηρείται σε μία κοινωνία, τόσο μεγαλύτερος είναι ο βαθμός στον οποίο η οικονομική κατάσταση κάθε ατόμου εξαρτάται από εκείνη των γονιών του. Και, όπως υπέδειξε ο Κρούγκερ, αυτή η σχέση δείχνει ότι στην Αμερική του 2035 θα υπάρχει μικρότερη οικονομική κινητικότητα από ό,τι παρατηρείται σήμερα, ότι θα είναι ένα μέρος στο οποίο οι οικονομικές προοπτικές των παιδιών θα αντανακλούν σε σημαντικό βαθμό την τάξη στην οποία γεννήθηκαν.

Αυτή δεν είναι μια προοπτική την οποία θα έπρεπε να αποδεχτούμε υποχωρητικά.

Ο ρεπουμπλικάνος υποψήφιος για το προεδρικό χρίσμα Μιτ Ρόμνι λέει ότι αν πρέπει να συζητήσουμε την εισοδηματική ανισότητα, αυτό πρέπει να γίνει να γίνει μόνο «κεκλεισμένων των θυρών». Υπήρχε μια εποχή που ο κόσμος έλεγε το ίδιο για τη φυλετική ανισότητα. Παρόλα αυτά, ευτυχώς, υπήρξαν άνθρωποι σαν τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ που αρνήθηκαν να παραμείνουν σιωπηλοί. Και σήμερα πρέπει να ακολουθήσουμε το παράδειγμά τους. Διότι είναι γεγονός ότι η αυξανόμενη ανισότητα απειλεί να κάνει την Αμερική ένα διαφορετικό και χειρότερο μέρος από ό,τι είναι - και πρέπει να αντιστρέψουμε αυτή την τάση για να διατηρήσουμε τόσο τις αξίες όσο και τα όνειρά μας.
ΤΟ ΒΗΜΑ - ΤΗΕ ΝΕW YORK TIMES
Διαβάστε περισσότερα...

Τρίτη 17 Ιανουαρίου 2012

Αυτά που μ’ αρέσουν είναι η μοναξιά μου

Αυτά που μ’ αρέσουν είναι η μοναξιά μου. Δεν σιμώνει κανένας. Χρόνια τώρα περνάω τις ώρες μου συντροφιά με κάτι μεγάλες μισοσβησμένες νωπογραφίες, εικόνες παλιές, αλλά φρέσκες ακόμη από τα χείλη εκείνων που τις ασπάστηκαν, γυναίκες της αμιλησιάς και του κοντού χιτώνα που φυλάγουν το κουτί με τα διαμαντικά του ωκεανού. Δεν σιμώνει κανένας. Αν δεν είχα κάτι το πολύ δυνατό και αθώο συνάμα να με συντηρεί, όπως οι μέντες και οι λουίζες που ευδοκιμούν στον εξώστη μου, θα ‘χα πεθάνει της πείνας. Τόσο μακριά βρίσκομαι από τα πράγματα, τόσο κοντά στο κρυφό τους καρδιοχτύπι. Ξυπνάω τις νύχτες ανήσυχος για κάποιαν απόχρωση του μωβ, ποτέ όμως για το τι μπορεί να γίνεται στα εμπορεία της Αγοράς. Αλήθεια, δεν έχω ιδέαν. Ακούω πως έχουν πάντα μεγάλη πέραση τα δάκρυα και οι αναστεναγμοί (τ’ αντίγραφα, όχι τα πρωτότυπα) όπως και οι διακυμάνσεις του δολαρίου, ο πληθωρισμός, οι συναλλαγές των κομμάτων — αλίμονο. Μ’ έφαγε, όπως τις καρένες των καϊκιών ο αρμόβουρκος, η μοναξιά. Και τα χρόνια περνούν.
Οδυσσέας ΕλύτηςΙδιωτική Οδός, 1990
Διαβάστε περισσότερα...

Δευτέρα 16 Ιανουαρίου 2012

Περιμένοντας τον σωτήρα

Της Pιτσας Mασουρα

Ο προηγούμενος αιώνας χαρακτηρίστηκε ως ο αιώνας της τόλμης. Οσα διαδραματίστηκαν τότε ήταν κάτι ανάμεσα σε παροξυσμό αισιοδοξίας και ανείπωτες απογοητεύσεις, ανάμεσα σε διθυράμβους και ολοφυρμούς. Ο κόσμος θρηνούσε το απερχόμενο γνώριμο κομμάτι ζωής και παράλληλα προσδοκούσε το καινούργιο. Κυριαρχούσε η ελπίδα, η ταύτιση μαζί της, ειδικότερα μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι δεισιδαιμονίες γίνονταν παρελθόν και ο άνθρωπος προχωρούσε απελευθερωμένος προς τα εμπρός. Ενα από τα χαρακτηριστικά του 20ού αιώνα, πέρα από το ανεξάντλητο επιστημονικά πεδίο, ήταν η έφεση για ζωή. Εφεση για ύπαρξη που συνδέθηκε με τον υλισμό, την κατανάλωση, με το ρήμα ξοδεύω και απολαμβάνω, αλλά και με τον κρατισμό ή το κοινωνικό κράτος. Μια αχαλίνωτη τολμηρή φαντασία που με τον καιρό μετουσιώθηκε σε αχανίλωτη πραγματικότητα.


Ο 21ος αιώνας δεν έχει τίποτα από την ορμή της ζωής, όπως τη γνωρίσαμε. Τουλάχιστον όχι στη Δύση, που θυμίζει ψάρι στον πάγκο του ψαρά τη στιγμή που βιαστικά και βίαια του αφαιρεί τα λέπια. Ο σύγχρονος δυτικός άνθρωπος ξεπέρασε τα όριά του και τώρα νιώθει σαν ψάρι έξω από το νερό. Ξεγελασμένος από το δόλωμα, χωρίς να έχει διακρίνει το αγκίστρι, μόνος έξω από το κοπάδι. Οι θεσμοί έχασαν την «ωραιότητα» για την οποία δημιουργήθηκαν. Η έννοια του κοινού καλού, που ήδη είχε ξεφτίσει μετά τη δεκαετία του ’60, εξανεμίστηκε από την ορμή των αγορών, των οίκων αξιολόγησης, τη σχεδόν φοβική αυστηρότητα των Ευρωπαίων ηγετών. Συναισθήματα και αξίες εξαερώθηκαν και η λήθη έπαψε να είναι εκκρεμότητα. Εγινε fact. Ενας διαφορετικός βιασμός είναι σε εξέλιξη. Και......τώρα; Ο Μίλαν Κούντερα (φωτ.) έχει πει ότι ανάμεσα στην ταχύτητα και τη λήθη υπάρχει ένας μυστικός δεσμός. Ο Κούντερα είναι κατ’ εξοχήν πολίτης του 20ού αιώνα, αλλά αν σκεφτούμε με ωριμότητα θα δούμε πως, παρ’ ό,τι δαρβινικά προγραμματισμένοι να ακολουθούμε την ταχύτητα, οφείλουμε να διατηρούμε το προνόμιο της παράδοσης, δίνοντας χρόνο στην κοινωνία να σκεφτεί. Και ούτε λόγος για συντήρηση, βεβαίως

Αν τυχόν εγκλωβιστούμε στη συντήρηση, θα θυμίζουμε την Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων, όπως σημειώνει σε παλιότερη συνέντευξή του, ο καθηγητής της αειφόρου ανάπτυξης του Πανεπιστημίου του Σάρεϊ Τιμ Τζάκσον (φωτ.). Σ’ αυτήν την περίπτωση θα τρέχουμε όλο και πιο γρήγορα, αλλά θα μένουμε στο ίδιο σημείο, ίσως στη λαγότρυπα του παραμυθιού, καθώς δεν θα μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τη ριζική ανατροπή των παγιωμένων κανόνων που καθορίζουν την ταυτότητα και τη συμπεριφορά μας. Ενδεχομένως όμως να θυμίζουμε τους πρωταγωνιστές του Σάμιουελ Μπέκετ (Ιρλανδός συγγραφέας, γραμματέας του Τζόις!) στο θεατρικό «Περιμένοντας τον Γκοντό». Εργο πέρα από τον χρόνο της Ιστορίας.

Ο Εστραγκόν και ο Βλαντιμίρ είναι άστεγοι, εξαθλιωμένοι και πεινασμένοι σε ένα άνυδρο τοπίο που ενδεχομένως αναδεικνύει το ερημικό πεπρωμένο της ανθρωπότητας. Και στους δύο πρωταγωνιστές είναι αδύνατο να τοποθετηθούν στον χρόνο και να προσεγγίσουν τις μνήμες τους. Σ’ αυτό το άχρονο τοπίο, οι δυο τους περιμένουν τον σωτήρα, ο οποίος δεν μαθαίνουμε ποτέ αν είναι άνδρας ή γυναίκα ή ποιες είναι οι ιδιότητές του. (Ας θυμηθούμε πως ο Μπέκετ σε επιστολή του, το 1952, γράφει πως ούτε ο ίδιος γνώριζε ποιος είναι ο Γκοντό).Το έργο παίζεται με επιτυχία στο Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» με γυναίκες και στους τέσσερις ανδρικούς ρόλους. (Κάτια Γέρου, Δήμητρα Χατούπη, Μυρτώ Αλικάκη, Λουκία Πιστιόλα, Αριάδνη Καβαλιέρου - σκηνοθεσία Κωστής Καπελώνης, χορογραφία Πωλίνα Κρεμαστά).

Κατά κάποιο έμμεσο τρόπο, οι μπεκετικοί ήρωες είμαστε όλοι εμείς. Περιμένουμε την άφιξη ενός ανύπαρκτου προσώπου, ενός ηγέτη, ενός σπουδαίου ατόμου, ενός Μεσσία, ενός καθοδηγητή. Περιμένοντάς τον, όμως, το μόνο που κάνουμε είναι να ευλογούμε τη στασιμότητά μας, να μεγαλοποιούμε το δράμα μας και να καταργούμε την πράξη. Ενώ θα ’πρεπε ήδη να ’χουμε κινητοποιηθεί, να ’χουμε επωμιστεί τις ευθύνες μας, να ’χουμε στρωθεί στη δουλειά, να ΄’χουμε αφυπνισθεί. Μονίμως μας διαφεύγει ότι μας βαραίνουν οι ευθύνες γιατί δεν είμαστε ο ένας, αλλά ο ένας ανάμεσα στους πολλούς. Ακόμη κι αν του καθενός η αξία είναι μικρή ή μεγάλη, το χρέος του δεσμού μας με τους άλλους παραμένει το βαρύτερο χρέος. Αυτό που γράφει την Ιστορία της ανθρωπότητας.
kathimerini.gr
Διαβάστε περισσότερα...

Κυριακή 15 Ιανουαρίου 2012

Στρατόπεδα συγκέντρωσης σύγχρονων δούλων

Του Ρούσου Βραννά
Πρώτα ήταν...
... οι θάνατοι από υπερκόπωση. Είναι τόσο συνηθισμένοι στην Κίνα ώστε έχουν φτιάξει ειδική λέξη: «γκουολαόσι». Η «Κινεζική Ημερησία» έγραφε πως 600.000 κινέζοι εργάτες βρίσκουν τέτοιο θάνατο κάθε χρόνο, φτιάχνοντας πράγματα που αγοράζουμε εμείς. Τα αγοράζουμε πάμφθηνα χρόνια τώρα, ανυποψίαστοι για το πανάκριβο ανθρώπινο τίμημα. Υστερα ήρθαν οι μαζικές αυτοκτονίες.
Εγκλειστοι...

... σε γιγάντιες πόλεις-εργοστάσια, οι κινέζοι εργάτες δεν βγαίνουν από αυτές σχεδόν ποτέ. Πόλεις που εξειδικεύονται στη βιομηχανική παραγωγή συγκεκριμένων προϊόντων, πόλεις που παράγουν κάλτσες, πόλεις που παράγουν φερμουάρ, πόλεις που παράγουν αιρκοντίσιον. Το Φοξκόν ήταν πριν από 30 χρόνια ένα ψαροχώρι. Σήμερα είναι μια πόλη-εργοστάσιο με εκατομμύρια ανθρώπους. Με 1,2 εκατομμύρια εργάτες, η εταιρεία Φοξκόν κατασκευάζει ηλεκτρονικό υλικό για λογαριασμό εταιρειών όπως η Apple, η Nokia και η Intel. Δεκαπέντε λεπτά προτού πιάσουν δουλειά, οι εργάτες της παρουσιάζονται παρατεταγμένοι στους επιστάτες που τους δίνουν στρατιωτικά παραγγέλματα: «Προσοχή! Κλίνατε επί δεξιά! Κλίνατε επ' αριστερά! Εμπρός, μαρς!». Εδώ και δύο χρόνια, οι απάνθρωπες συνθήκες εργασίας έχουν εξωθήσει τους εργάτες σε ένα κύμα αυτοκτονιών. Για να το αντιμετωπίσει, η......εταιρεία εγκατέστησε προστατευτικά δίχτυα στα παράθυρα και υποχρέωσε τους εργάτες να υπογράφουν υποσχετικό πως δεν πρόκειται να αυτοκτονήσουν. Σε αυτό το στρατόπεδο συγκέντρωσης σύγχρονων δούλων, η δρακόντεια διοίκηση έχει επιβάλει μια κουλτούρα απόλυτης υποταγής. Οι εργάτες που ζουν σε κοιτώνες υποβάλλονται τακτικά σε εξονυχιστικές έρευνες και παρενοχλήσεις. Και παρακολουθούνται συνεχώς από φύλακες οι οποίοι έχουν αστυνομικές εξουσίες.
Αν δεν υπήρχαν...
... επιχειρηματίες που είναι αποφασισμένοι να κάνουν τον γύρο του κόσμου προκειμένου να αυξήσουν τα κέρδη τους εις βάρος της εργασίας των ανθρώπων, τέτοια στρατόπεδα συγκέντρωσης δεν θα υπήρχαν πουθενά. Υστερα από ένα κύμα αυτοκτονιών και μια σειρά από απεγνωσμένες εργατικές κινητοποιήσεις, η Φοξκόν είχε ανακοινώσει πως θα αύξανε το κατώτατο ημερομίσθιο. Με το γύρισμα της νέας χρονιάς, χιλιάδες εργάτες της εταιρείας απειλούν σήμερα να δώσουν ένα τέλος στην άθλια ζωή τους, επειδή δεν πληρώθηκαν όσα τους είχαν υποσχεθεί. Πολλοί από αυτούς μεταπείστηκαν την τελευταία στιγμή, όταν είχαν ανεβεί στην οροφή του εργοστασίου αποφασισμένοι να πραγματοποιήσουν την απειλή τους.
Πόσο άραγε...
... μπορούν να ελπίζουν οι ευρωπαίοι εργαζόμενοι σε μια καλύτερη ζωή, όταν εξαναγκάζονται να ανταγωνίζονται τους κινέζους εργάτες; Οι ευρωπαϊκές ηγεσίες ήδη ετοιμάζουν σε ευρωπαϊκό έδαφος στρατόπεδα συγκέντρωσης σύγχρονων δούλων, «ειδικές οικονομικές ζώνες» όπως τις λένε κομψά, με μηδενικά εργασιακά δικαιώματα και με κινεζικά μεροκάματα, προκειμένου να ρίξουν σε αυτές τους εργαζόμενους των περιφερειακών ευρωπαϊκών χωρών. Πόσο άραγε μπορούν να ελπίζουν οι εργαζόμενοι αυτών των χωρών στις προθέσεις τέτοιων ηγεσιών που νομίζουν ότι η μαζική φτώχεια είναι η λύση στα προβλήματα των οικονομιών; Θα εξακολουθήσουν άραγε να τρέφουν φρούδες ελπίδες, ώσπου να ανακαλύψουν ότι ο μοναδικός τρόπος που τους επιτρέπεται να διεκδικήσουν μια καλύτερη ζωή είναι η μαζική αυτοκτονία;
tanea.gr
Διαβάστε περισσότερα...

Εμείς και αυτοί......

Διαβάστε περισσότερα...

Σάββατο 14 Ιανουαρίου 2012

Το Καπνοπωλείο

Δεν είμαι τίποτα.
Ποτέ δεν θα ’μαι τίποτα.
Δεν μπορώ να θέλω να’ μαι τίποτα.
Πέρα απ’ αυτό, έχω μέσα μου τα όνειρα του κόσμου όλου.

Παράθυρα της κάμαράς μου,
μιας κάμαρας, στα εκατομμύρια του κόσμου, που κανείς δεν γνωρίζει ποια είναι
(κι αν την ήξεραν, τι θα ήξεραν;)
που βλέπει στο μυστήριο ενός δρόμου γεμάτου περαστικούς.
Σ’ ένα δρόμο απροσπέλαστο για όλες μου τις σκέψεις.
Πραγματικό, απίθανα πραγματικό, βέβαια, αβέβαια βέβαιο.
Με το μυστήριο των πραγμάτων κάτω από τις πέτρες και τα όντα,
με τον θάνατο που υγραίνει τους τοίχους και ασπρίζει τα μαλλιά των ανθρώπων.
Με το Πεπρωμένο που σέρνει την άμαξα των πάντων, μέσα από το δρόμο του τίποτα.

Σήμερα είμαι ηττημένος, λες και γνώρισα την αλήθεια.
Σήμερα είμαι διαυγής, λες και πρόκειται να πεθάνω.
Λες και η επαφή μου με τα πράγματα δεν ήταν μεγαλύτερη
απ’ το να πω ένα αντίο, αυτό το σπίτι κι αυτή η γωνιά του δρόμου να γίνονται
μια σειρά από βαγόνια, που αναχωρούν στο άκουσμα μιας σφυρίχτρας
που αντηχεί μέσα απ’ το κεφάλι μου,

και ένα τίναγμα των νεύρων κι ένα...........ράγισμα των οστών καθώς πηγαίνουν.

Σήμερα είμαι συγχυσμένος, σαν κάποιος που αναρωτήθηκε, ανακάλυψε και ξέχασε.
Σήμερα είμαι διχασμένος ανάμεσα στην πίστη μου,
στην εξωτερική πραγματικότητα του Καπνοπωλείου στην άλλη άκρη του δρόμου
και στην εσωτερική αλήθεια του αισθήματός μου, πως όλα δεν είναι παρά ένα όνειρο.

Απέτυχα σε όλα.
Μη έχοντας κανέναν σκοπό, ίσως πράγματι όλα να ήταν ένα τίποτα.
Γνωρίζοντας τι έχω,
γλίστρησα από το παράθυρο στο πίσω μέρος του σπιτιού,
κι ύστερα ξεχύθηκα στον κάμπο με προσδοκίες μεγάλες,
αλλά δεν βρήκα παρά δέντρα και χόρτα,
κι όταν υπήρχαν άνθρωποι δεν ήταν παρά ίδιοι μ’ όλους τους άλλους.
Απομακρύνομαι μ’ ένα βήμα απ’ το παράθυρο και κάθομαι στην καρέκλα. Τι πρέπει να σκεφτώ τώρα;

Πώς να ξέρω ποιος θα γίνω, εγώ που δεν γνωρίζω ποιος είμαι;
Να γίνω αυτός που πιστεύω πως είμαι; Αλλά πιστεύω τόσα πράγματα!
Κι υπάρχουν τόσοι που νομίζουν πως είναι το ίδιο ακριβώς πράγμα – δεν γίνεται!
Ιδιοφυής; Αυτή τη στιγμή,
εκατό χιλιάδες εγκέφαλοι ονειρεύονται πως είναι ιδιοφυείς, όπως κι εγώ,
κι η ιστορία δεν θα καταγράψει, ποιος ξέρει; ούτε έναν,
και τίποτα παρά κοπριά δεν θα απομείνει από τις μελλοντικές τους επιτυχίες.

Όχι, δεν πιστεύω σ’ εμένα.
Σε κάθε τρελοκομείο, υπάρχουν διαταραγμένοι τρελοί με τόσες πολλές βεβαιότητες!
Εγώ, που δεν έχω καμία βεβαιότητα, είμαι περισσότερο ή λιγότερο εχέφρων;
Όχι, ούτε καν σ’ εμένα.
Σε πόσες σοφίτες και μη-σοφίτες στον κόσμο,
δεν υπάρχουν αιθεροβάμονες της ευφυ’ί’ας;
Πόσες εμπνεύσεις υψηλές και ευγενείς και διαυγείς 
– ναι, αληθινά υψηλές, ευγενείς και διαυγείς –
και, ποιος ξέρει, ίσως εφικτές,
δεν θα αντικρίσουν ποτέ το φως του αληθινού ήλιου, μήτε θα ακουστούν από ανθρώπινα αυτιά;

Ο κόσμος είναι γι’ αυτούς που γεννήθηκαν να τον κατακτήσουν,
κι όχι γι’ αυτούς που ονειρεύονται πως το μπορούν – ακόμη κι αν έχουν δίκιο.
Ονειρεύτηκα περισσότερο απ’ όσο κατόρθωσε ο Ναπολέων,
άνοιξα την καρδιά μου στην ανθρωπότητα περισσότερο απ’ τον Χριστό.
Συνέγραψα κρυφά φιλοσοφίες που κανένας Καντ δεν κατάφερε να γράψει.
Αλλά είμαι, κι ίσως να είμαι και για πάντα, αυτός που βρίσκεται στη σοφίτα,
ακόμα κι αν δεν ζω σε μια.
Θα είμαι πάντα εκείνος που δεν γεννήθηκε γι’ αυτό.
Θα είμαι πάντα εκείνος που είχε προσόντα.
Θα είμαι πάντα εκείνος που περίμενε ν’ ανοίξει μια πόρτα σ’ έναν τοίχο δίχως πόρτες.
Και τραγούδησε το τραγούδι του απείρου σ’ ένα κοτέτσι.
Κι άκουσε τη φωνή του Θεού σ’ ένα κλεισμένο πηγάδι.

Να πιστέψω σ’ εμένα; Όχι, κι ούτε σε τίποτε άλλο.
Ας έλθει η Φύση να χύσει πάνω από το ζεστό μου κεφάλι,
τον ήλιο της, τη βροχή της, τον άνεμο που μου χαϊδεύει τα μαλλιά.
Και τα υπόλοιπα που ίσως έρθουν, αν έρθουν, αν πρέπει να έρθουν, ή αν δεν πρέπει,
ας τα κάνει σκλάβους των αστεριών.
Κατακτούμε τον κόσμο, πριν ακόμα σηκωθούμε απ’ το κρεββάτι,
αλλά ξυπνάμε και είναι αδιαφανής,
σηκωνόμαστε και είναι ξένος,
βγαίνουμε από το σπίτι και είναι ολόκληρη η Γη,
κι ακόμα το ηλιακό σύστημα, ο Γαλαξίας και το Άπειρο.

(Φάε σοκολάτες, μικρή
φάε σοκολάτες! Πίστεψέ με, πέρα απ’ τις σοκολάτες, δεν υπάρχει άλλη μεταφυσική στον κόσμο.
Πίστεψέ με, όλες οι θρησκείες μαζί δεν σε διδάσκουν περισσότερα από ένα ζαχαροπλαστείο.
Φάε, βρώμικη μικρή, φάε!
Μακάρι να μπορούσα να φάω κι εγώ σοκολάτες με τόση ειλικρίνεια όση κι εσύ!
Αλλά σκέφτομαι, ξετυλίγοντας το ασημένιο περιτύλιγμα καμωμένο από κασσίτερο,
το πετάω στο έδαφος, όπως έκανα και με τη ζωή μου.)

Τουλάχιστον μένει από τη νοσταλγία αυτού που ποτέ δεν θα είμαι,
η βιαστική καλλιγραφία αυτών των στίχων,
ένα μπαλκόνι που αγναντεύει το Αδύνατο.
Τουλάχιστον μου μένει για μένα μια περιφρόνηση δίχως δάκρυα,
ευγενής τουλάχιστον στην μεγαλειώδη χειρονομία μου,
πετάω τα άπλυτα που είμαι εγώ στο πλυντήριο, και στην πορεία των πραγμάτων,
μένω στο σπίτι χωρίς πουκάμισο.

(Εσύ που εφησυχάζεις, που δεν υπάρχεις και γι’ αυτό εφησυχάζεις,
είτε ελληνίδα θεά, που τη μορφή σου συνέλαβαν σαν ζωντανό άγαλμα,
ή αλλιώς ρωμαίε πατρίκιε, αδύνατα ευγενή και επιβλαβή,
ή πριγκίπισσα που σε τραγουδούν οι τροβαδούροι, η πιο πολύχρωμη και γοητευτική,
ή μαρκησία του 18ου, ψηλομύτα και απόμακρη,
ή διάσημη κοκότα των χρόνων των γονιών μας,
ή σύγχρονη – ειλικρινά δεν ξέρω τι –
όλο αυτό, ό,τι κι αν είναι, δώσε την έμπνευσή σου!

Η καρδιά μου είναι ένας αναποδογυρισμένος κάδος.
Όπως αυτοί που καλούν πνεύματα, καλούν πνεύματα – καλώ
εμένα και δεν βρίσκω τίποτα.
Πηγαίνω στο παράθυρο και παρατηρώ τον δρόμο με απόλυτη ακρίβεια.
Βλέπω τα μαγαζιά, τους διαβάτες, τις άμαξες που περνούν,
βλέπω τα ενδεδυμένα έμβια όντα να διασταυρώνονται
βλέπω τα σκυλιά που υπάρχουν εξίσου
και όλο αυτό με βαραίνει σαν μια καταδίκη στην εξορία,
και όλο αυτό είναι ξένο, όπως και όλα.)

Έζησα, σπούδασα, αγάπησα κι ακόμα πίστεψα,
και σήμερα, δεν υπάρχει ζητιάνος που να μην τον ζηλεύω, απλά και μόνο γιατί δεν είναι εγώ.
Στον καθέναν διακρίνω τα κουρέλια του, τις πληγές του, το ψέμα,
και σκέφτομαι: ίσως ποτέ δεν έζησες, ούτε σπούδασες, ούτε αγάπησες, ούτε πίστεψες.
(Γιατί είναι δυνατό να πλάσεις όλων αυτών την πραγματικότητα, δίχως να κάνεις τίποτα εξ’ αυτών.)
Ίσως έχεις μόλις και μετά βίας υπάρξει, σαν μια σαύρα που της έκοψαν την ουρά,
κι η ουρά της, αυτονομείται από τη σαύρα, σαλεύοντας με φρενίτιδα.

Αυτό που έκανα στον εαυτό μου, δεν το ήξερα.
Κι ό,τι μπορούσα να τον κάνω, δεν το έκανα.
Το ντόμινο που φόρεσα ήταν ολότελα λάθος,
με πέρασαν από μακριά για κάποιον άλλον, δεν το αρνήθηκα και χάθηκα.
Σαν θέλησα να βγάλω τη μάσκα,
είχε κολλήσει στο πρόσωπό μου.
Κι όταν την έβγαλα και κοίταξα τον εαυτό μου στον καθρέφτη,
είχα ήδη γεράσει.
Ήμουν μεθυσμένος, και δεν ήξερα πια πώς να φορέσω το κοστούμι το οποίο ποτέ μου δεν είχα βγάλει.
Πέταξα μακριά τη μάσκα και κοιμήθηκα στο βεστιάριο.
Σαν ένα σκυλί που το ανέχεται η διεύθυνση
γιατί είναι άκακο.
Και θα γράψω αυτήν εδώ την ιστορία για ν’ αποδείξω πως είμαι υπέροχος.

Μουσική των άχρηστων στίχων μου,
μόνο να μπορούσα να σε δω σαν κάτι που είχα φτιάξει,
αντί να συνεχίσω ν’ αντικρίζω το Καπνοπωλείο στην άλλη μεριά του δρόμου,
η συνείδηση της ύπαρξής μου που κουρνιάζει στα πόδια μου,
σαν ένας τάπητας καμωμένος από μεθύστακες,
ή ένα χαλάκι που έκλεψαν τσιγγάνοι και δεν αξίζει τίποτα.

Αλλά ο Ιδιοκτήτης του Καπνοπωλείου ήρθε στην πόρτα και στέκεται εκεί.
Τον κοιτάζω με την δυσφορία ενός μισογυρισμένου κεφαλιού,
συνδυασμένη με τη δυσφορία μιας μισο-κενής ψυχής.
Θα πεθάνει και θα πεθάνω.
Θ’ αφήσει το σημειωματάριό του, θ’ αφήσω τους στίχους μου.
Η επιγραφή του στο τέλος θα πεθάνει, όπως και τα ποιήματά μου.
Και στο τέλος θα πεθάνει κι ο δρόμος όπου βρισκόταν αυτή η επιγραφή,
όπως κι η γλώσσα στην οποία γράφτηκαν τα ποιήματα.
Κι ύστερα θα πεθάνει κι ο στροβιλιζόμενος αυτός πλανήτης στον οποίον συνέβησαν όλα αυτά.
Σε άλλους δορυφόρους άλλων συστημάτων , κάτι σαν άνθρωποι,
θα συνεχίσουν να φτιάχνουν κάτι-σαν-ποιήματα, και να ζουν κάτω από κάτι-σαν-επιγραφές.
Πάντα το ένα πράγμα αντίκρυ στο άλλο,
πάντα το ένα πράγμα εξίσου άχρηστο με το άλλο,
πάντα το αδύνατο τόσο ηλίθιο όσο η πραγματικότητα,
πάντα το μυστήριο του βάθους, τόσο αληθινό όσο η σκιά του μυστηρίου στην επιφάνεια.
Πάντα αυτό ή πάντα το άλλο, ή ούτε το ένα, ούτε το άλλο.

Αλλά κάποιος μπήκε στο Καπνοπωλείο (για ν’ αγοράσει καπνό;)
κι η υπαρκτή πραγματικότητα ξαφνικά με κατακεραυνώνει.
Μισοσηκώνομαι στα πόδια μου – μ’ ενέργεια, βέβαιος για τον εαυτό μου, ανθρώπινος–
και θα προσπαθήσω να γράψω αυτούς τους στίχους για να ισχυριστώ το αντίθετο.
Ανάβω ένα τσιγάρο, καθώς σκέφτομαι να τους γράψω.
Και σ’ αυτό το τσιγάρο γεύομαι την απελευθέρωσή μου από κάθε σκέψη.
Ακολουθώ τον καπνό σαν να ήταν το δικό μου ίχνος.
Και απολαμβάνω για μια ευαίσθητη και επαρκή στιγμή,
την απελευθέρωσή μου από κάθε εικασία
και την επίγνωση ότι οι μεταφυσικές είναι η παρενέργεια του να μην αισθάνομαι καλά.

Έπειτα, αφήνομαι πίσω στην καρέκλα
και συνεχίζω να καπνίζω.
Όσο μου το επιτρέπει το πεπρωμένο θα συνεχίζω να καπνίζω.
(Αν παντρευόμουν την κόρης της πλύστρας μου,
θα μπορούσα να είμαι εφικτά ευτυχισμένος.)
Δεδομένου αυτού, σηκώνομαι και πηγαίνω προς το παράθυρο.
Ο άντρας βγήκε απ’ το καπνοπωλείο (βάζει τα ρέστα στην τσέπη του;)
Α, τον γνωρίζω : είναι ο Εστέβες, δίχως μεταφυσικές.
(Ο Καπνοπώλης ήρθε στην πόρτα.)
Ορμώμενος θαρρείς από κάποιο θείο ένστικτο, ο Εστέβες γύρισε και με είδε.
Με χαιρέτησε, και φώναξα κι εγώ από μακριά “Γεια σου, Εστέβες!” και το σύμπαν
ανασυγκροτήθηκε μέσα μου, χωρίς ιδανικά ή ελπίδα, και ο Καπνοπώλης χαμογέλασε.
Á l v a r o d e C a m p o s ( F e r n a n d o P e s s o a )
Μ ε τ ά φ ρ α σ η : D r . K a m e l e o n
Διαβάστε περισσότερα...

Τετάρτη 11 Ιανουαρίου 2012

Σε ποιον ανήκει το κράτος;

Του Ρούσου Βραννά
Το καθοριστικό...
... πολιτικό ερώτημα στο οποίο θα δοθεί απάντηση το 2012, όπως προβλέπει ο Ρόμπερτ Ράιχ, δεν είναι το πόσο μεγάλο ή μικρό ρόλο πρέπει να έχει το κράτος στην οικονομία, αλλά σε ποιον ανήκει αυτό το κράτος. Οι λαοί έχουν αρχίσει ήδη να δίνουν τη δική τους απάντηση σε αυτό, με μια γενικευμένη δυσπιστία.
Σε πρόσφατη...
... δημοσκόπηση του αμερικανικού Ιδρύματος Πιου, το 77% των ερωτηθέντων είπε πως μια χούφτα πάμπλουτων ανθρώπων και μεγάλων επιχειρήσεων έχουν συγκεντρώσει στα χέρια τους υπερεξουσίες. Και με το δίκιο τους, λέει ο Ρόμπερτ Ράιχ, καθηγητής της Δημόσιας Πολιτικής στο Μπέρκλεϊ. «Οι μεγαλοτραπεζίτες διασώθηκαν, όχι όμως και οι άνθρωποι που χρωστούσαν τα σπίτια τους», γράφει. «Η μεγάλη γεωργική βιομηχανία εξακολουθεί να απομυζά δισεκατομμύρια από κρατικές επιδοτήσεις. Η μεγάλη φαρμακευτική βιομηχανία έχει κρατική προστασία για τις πατέντες της, που ανεβάζουν στα ύψη τις τιμές των φαρμάκων. Η μεγάλη πετρελαϊκή βιομηχανία εισπράττει τις δικές της κρατικές ενισχύσεις. Ωστόσο, οι μικρές επιχειρήσεις στις ΗΠΑ μόλις που τα βγάζουν πέρα».
Σε ποιον...

... ανήκει το κράτος; Η απάντηση είναι μάλλον προφανής και.......στην Ευρώπη. Τον περασμένο Δεκέμβριο διορίστηκε στην Ιταλία μια κυβέρνηση την οποία δεν εξέλεξε κανένας. Αυτή η κυβέρνηση ούτε λογοδοτεί στον ιταλικό λαό ούτε έχει δεσμευτεί σε κάποια χρονικά καθορισμένη θητεία. Επικεφαλής της είναι ο οικονομολόγος Μάριο Μόντι που υπήρξε έμμισθο στέλεχος της επενδυτικής τράπεζας Γκόλντμαν Σακς και επιστήθιος φίλος του Μάριο Ντράγκι, επίσης πρώην στελέχους της Γκόλντμαν Σακς, ο οποίος απέπεμψε την κυβέρνηση του Μπερλουσκόνι μόλις λίγες ημέρες αφότου ανέλαβε την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Σε ποιον ανήκει λοιπόν σήμερα το ιταλικό κράτος; Ας δούμε καλύτερα τις πολιτικές πίσω από τα πρόσωπα. Πριν από δέκα χρόνια ακριβώς, ο Ρομάνο Πρόντι, ένας από τους αρχιτέκτονες του ευρώ, αποκάλυπτε ως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τις μακροπρόθεσμες προθέσεις εκείνων που τελικά επέβαλαν την υπονόμευση της πολιτικής εξουσίας στην Ευρώπη: «Είμαι βέβαιος ότι το ευρώ θα μας υποχρεώσει να εισαγάγουμε νέα εργαλεία οικονομικής πολιτικής. Σήμερα είναι πολιτικά αδύνατον να τα προτείνουμε. Κάποια μέρα όμως θα ξεσπάσει μια κρίση και τότε θα δημιουργηθούν τα νέα εργαλεία». Ο Πρόντι είναι σήμερα ένας από τους στενότερους συνεργάτες του Μόντι. Ενα από τα κυριότερα εργαλεία που προτείνει για την αντιμετώπιση της «ιταλικής κρίσης», είναι η απαγόρευση των συναλλαγών σε ρευστό για ποσά άνω των 1.000 ευρώ (βαθμιαία, αυτό το ποσό θα περιοριστεί στα 300 ευρώ). Με δυο λόγια, σχεδόν όλες οι συναλλαγές θα διεξάγονται μέσω τραπεζών, παρέχοντας έτσι στους τραπεζίτες άφθονα κεφάλαια κίνησης και επιβαρύνοντας τους συναλλασσόμενους με προμήθειες.
Για πρώτη...
... ίσως φορά στην Ιστορία, το φυσικό χρήμα τίθεται εκτός νόμου. Στα κράτη που δεν ανήκουν στον λαό, είτε από τη νομιμότητα είτε από την παρανομία, κερδισμένοι βγαίνουν πάντοτε οι ολιγαρχίες και οι μεγαλοτραπεζίτες.
tanea.gr
Διαβάστε περισσότερα...

Μουσικές στιγμές....

Διαβάστε περισσότερα...

Κυριακή 8 Ιανουαρίου 2012

Υπάρχει επιστροφή;

Tης Mαριας Kατσουνακη

Στα εορταστικά οικογενειακά γεύματα των ημερών παρευρίσκονται συνήθως και τα ξενιτεμένα μέλη. Νέοι που σπουδάζουν ή ζουν σε άλλες χώρες, παλαιότεροι ή φρεσκοεγκατεστημένοι Ελληνες του εξωτερικού. Τίποτα δεν είναι ίδιο στην ατμόσφαιρα και στις συζητήσεις με προηγούμενες χρονιές. Τίποτα δεν θυμίζει την αναμονή ή τις αφηγήσεις παλαιότερων εποχών. Οσο η ύφεση βαθαίνει, η προοπτική επιστροφής στον γενέθλιο τόπο απομακρύνεται. Ισως και η επιθυμία. Η αναζήτηση ενός μέλλοντος εκτός Ελλάδος παύει να είναι επιλογή, είναι σχεδόν υποχρέωση. Οι στατιστικές εμφανίζουν τα ποσοστά των νέων που στρέφονται στη διεθνή αγορά εργασίας να υπερδιπλασιάζονται.

Το 2011, τα σχετικά δημοσιεύματα στον Τύπο και τα τηλεοπτικά ρεπορτάζ ήταν πολλά και σε διάφορους τόνους: ελπιδοφόρους, δραματικούς ή και θρηνητικούς, αντιφατικούς, απλώς διαπιστωτικούς. Συχνά, και με αναφορές στο παρελθόν, στη μεταπολεμική Ελλάδα, στους γκασταμπάιτερ, στους μετανάστες τότε και τώρα. Υπάρχουν αναλογίες η όχι; Το κύμα φυγής υπαγορεύεται από συγγενείς συνθήκες ή όχι; Οπως και να 'χει, η σύνθεση του πληθυσμού που μεταναστεύει είναι διαφορετική τότε και τώρα.


Μέσα στις γιορτές ήρθε στα χέρια μας η ετήσια έκδοση ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων με θέμα: «Εδώ η αλλού; Το δίλημμα της επιλογής». Διακεκριμένοι επιστήμονες, μάνατζερ, δημοσιογράφοι, καλλιτέχνες, αλλά και...............μαθητές ή απόφοιτοι των εκπαιδευτηρίων, γράφουν την άποψή τους, ως επί το πλείστον βιωματική, πάνω στο ερώτημα. Διαβάζοντας τα κείμενα και τις διαφορετικές προσεγγίσεις, οι σκέψεις πολλαπλασιάζονται, συνθέτοντας έναν ιδιότυπο λόγο - αντίλογο. Ασφαλείς απαντήσεις δεν υπάρχουν. Το σημερινό φαινόμενο χρωματίζεται από την εποχή, τις ανάγκες και απαιτήσεις της, προσδιορίζεται από τους ορίζοντες του Διαδικτύου, προσκρούει (στην) ή ενισχύεται από την οικονομική κατάσταση του καθενός και, κυρίως, αναδιπλώνεται στη ζωτική αιτία και αφορμή: στην κρίση. Η απόφαση για το «μένω ή φεύγω» δεν είναι παρά η αρχή. Ακολουθεί (ορθώνεται για την ακρίβεια) το επόμενο δίλημμα: υπάρχει επιστροφή; Και με ποιους όρους; Μήπως η φυγή εξελίσσεται σε ένα νέο αδιέξοδο; Παραμένει επιλογή, ανοιχτή και φωτεινή, ή αναγκαστική προοπτική; Το «ψυχικό κόστος» και το «ψυχικό όφελος» δημιουργούν συναισθηματικό ισοζύγιο ή όχι; Πόσο ψύχραιμα, στις επιδεινούμενες συνθήκες, μπορεί να αξιολογήσει κανείς τα δεδομένα και να πορευτεί αναλόγως;

Το «μένω η φεύγω» του ενός επηρεάζει συνολικά την κοινωνική αλυσίδα. Τα μέλη της οικογένειάς του, το ευρύτερο περιβάλλον του και σε επάλληλους κύκλους τη χώρα. Η διαδικασία των σπουδών ή των μεταπτυχιακών στο εξωτερικό είναι, πλέον, κατά κανόνα, συνδεδεμένη με την εγκατάσταση και εργασία σε έναν άλλο τόπο. Η ευπρόσδεκτη κινητικότητα των νέων, η περιέργεια, η επιθυμία να ζήσουν εμπειρίες, να διευρύνουν ορίζοντες, να γίνουν «πολίτες του κόσμου» και να επιστρέψουν κάποια στιγμή στη χώρα τους συμβάλλοντας στην πρόοδο και ανάπτυξή της, αποτελεί την απόλυτη ανάγνωση μιας παρελθούσας ευημερίας. Οσο και αν τα θετικά χαρακτηριστικά του «φεύγω» δεν αναιρούνται, παραμένουν, και συνδιαλέγονται με τους πιο περιπετειώδεις, ευέλικτους και προνομιούχους, την ίδια στιγμή αλλοιώνονται από τη μαζικότητα της εφαρμογής τους. Οταν, δηλαδή, οι νέοι μετακινούνται κατά δεκάδες χιλιάδες και «μένουν» μόνον όσοι δεν μπορούν να «φύγουν», τότε το δίλημμα δεν περιορίζεται στις σπουδές. Αποτελεί ένα κοινωνικό φαινόμενο συναρτημένο με την κρίση. Οι χειροκροτητές της τάσης δεν απέχουν από τους διαρκώς μοιρολογούντες. Και οι δύο γεννούν αδιέξοδα.
kathimerini.gr
Διαβάστε περισσότερα...

Πέμπτη 5 Ιανουαρίου 2012

"Άνθρωποι δίχως αξία"

Του Ρούσου Βραννά
Και οι πιο απλοί...
... άνθρωποι, ακόμη και αυτοί, βυθίζονται σε τέτοιους στοχασμούς στην αρχή κάθε νέας χρονιάς, ξεφυλλίζοντας τις μέρες της χρονιάς που πέρασε με νοερούς απολογισμούς οι οποίοι μοιάζουν με εκείνους που γράφουν οι λογιστές στα τεφτέρια τους. Στους δύσκολους καιρούς που ζούμε, σίγουρα θα αναρωτιούνται σε τι έφταιξαν και τους πήραν μέσα από τα χέρια όσα είχαν δουλέψει με χίλιους κόπους. Σαν να μην άξιζαν τόσο τα «πλούτη».
Οι άνθρωποι...

... δεν εκτιμούν όλοι με τον ίδιο τρόπο την αξία τους. Ούτε την αξία των άλλων. Οι πιο προνομιούχοι πιστεύουν ότι αξίζουν τα πλούτη τους είτε επειδή διαθέτουν σπάνια χαρίσματα είτε επειδή εργάζονται πολύ. Αυτή η συλλογιστική είναι βολική, όταν βρίσκεται κανείς από τη μεριά των νικητών. Εκείνο που την κάνει ανησυχητική είναι οι συνέπειές της. Επειδή σημαίνει πως αν δεν είναι κανείς πλούσιος πάει να πει πως δεν έχει ξεχωριστά χαρίσματα και πως δεν εργάζεται αρκετά. Σημαίνει επίσης πως όσοι νιώθουν επιτυχημένοι, δεν είναι υποχρεωμένοι να δείχνουν συμπόνια στους ηττημένους αυτής της ζωής. «Οι ηττημένοι άξιζαν την ήττα τους. Οι νικητές άξιζαν τη νίκη τους» συνοψίζει σε αυτό το κυνικό σλόγκαν τη συλλογιστική του καιρού μας ο συγγραφέας Ντάνκαν Μπάουεν Μπλακ. Εστω και αν αυτοί ήταν νικητές από γεννησιμιού τους, χωρίς ποτέ να χρειάστηκε να αποδείξουν κάποιο............ξεχωριστό χάρισμα ή να εργάστηκαν για τα πλούτη που βρήκαν έτοιμα. Μπορεί κανείς να γίνει πλούσιος κερδίζοντας τη λοταρία, ληστεύοντας μια τράπεζα ή κλέβοντας με τόκους. Αραγε πάει να πει αυτό πως έχει αξία;

Η αξία...
... δεν έχει νόημα όταν αυτή εξαρτάται από έναν δρόμο ταχύτητας στον οποίο άλλοι τρέχουν σε αυτόν με τα πόδια λυτά και άλλοι με τα πόδια δεμένα. Είναι αλήθεια πως μερικές φορές η κοινωνία ανταμείβει την αξία και πως τα χαρίσματα και η εργασία είναι πράγματα καλά. Ομως αυτό δεν σημαίνει πως όποιος δεν είναι μεταξύ των «νικητών» δεν έχει αξία. Ζούμε με μύθους. Ενας από αυτούς λέει πως η αξία πάντα ανταμείβεται. Η ζωή τον διέψευσε και αυτόν. Στους δρόμους των πόλεών μας, οι κλειστές πόρτες των μαγαζιών της διπλανής πόρτας μοιάζουν με όρθια φέρετρα, που μέσα τους η οικονομική κρίση έθαψε τα όνειρα χιλιάδων χαρισματικών αυτοδημιούργητων ανθρώπων. Και ας είχαμε ακούσει αμέτρητες ιστορίες για ανθρώπους που ξεκίνησαν φτωχοί και που, αφού εργάστηκαν σκληρά, έγιναν δισεκατομμυριούχοι. Το πρόβλημα με αυτή τη μυθολογία βρίσκεται στο τέλος της. Δεν μας λέει τίποτα για εκατομμύρια άλλους εργατικούς ανθρώπους με σπουδαία χαρίσματα που παρ' όλα αυτά δεν έφτασαν πουθενά. Η ειρωνεία είναι πως όταν οι «νικητές» μιλούν σήμερα για την αξία αυτών των ανθρώπων, στην πραγματικότητα εννοούν το κόστος, σαν είναι αυτοί ένα αφόρητο βάρος για την κοινωνία.
Σε ένα μονάχα...
... μπορούν να ελπίζουν αυτοί οι «άνθρωποι δίχως αξία»: πως οι νικητές σπάνια μένουν οι ίδιοι στο πέρασμα του χρόνου.
tanea.gr
Διαβάστε περισσότερα...

«Χρονικός μανδύας» μπορεί να «κρύβει το χρόνο»

Αμερικανοί επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι δημιούργησαν τον πρώτο «χρονικό μανδύα», μια συσκευή που μπορεί να αποκρύψει ακόμα και ολόκληρα συμβάντα από ένα παρατηρητή, στην ουσία κάνοντας τον ίδιο τον χρόνο να εξαφανιστεί. Κάτι ανάλογο είχε αναγγελθεί θεωρητικά προ καιρού, από τον καθηγητή θεωρητικής φυσικής Μάρτιν ΜακΚολ του Imperial College του Λονδίνου. Τώρα όμως υπάρχει επίσημη ανακοίνωση στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό «Nature» ότι επιτεύχθηκε για πρώτη φορά η πειραματική απόδειξη πως αυτό είναι δυνατό να συμβεί, έστω και αν το συμβάν που οι επιστήμονες εξαφάνισαν, κράτησε πολύ λιγότερο από το ανοιγοκλείσιμο των ματιών.

Ήταν μια αρχή για μια πολλά υποσχόμενη τεχνολογία, η οποία ίσως κάνει θαύματα στο μέλλον που θα θυμίζουν την επιστημονική φαντασία. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Μότι Φρίντμαν και τον Αλεξάντερ Γκαέτα της Σχολής Εφαρμοσμένης Φυσικής του πανεπιστημίου Κορνέλ, σύμφωνα με τη βρετανική «Ντέιλι Μέιλ», κατάφεραν να «κρύψουν» γεγονότα που διήρκεσαν 40 τρισεκατομμυριοστά του δευτερολέπτου, επιταχύνοντας και επιβραδύνοντας ταυτόχρονα διαφορετικά μέρη μιας ακτίνας φωτός. Στη συνέχεια, αυτά τα διαφορετικά μέρη φωτός συνδυάστηκαν από κοινού και το τελικό αποτέλεσμα ήταν οι παρατηρητές να μη δουν τι συνέβη στη διάρκεια του «κρυμμένου» χρόνου, έστω και γι' αυτό το απειροελάχιστο διάστημα. Απλούστατα η σχετική πληροφορία του ........συμβάντος δεν υπήρχε διαθέσιμη για να τη «διαβάσει» (δηλαδή να τη δει) ο θεατής και έτσι δεν ήταν δυνατό να υποπέσει στην αντίληψή του. Οτιδήποτε συνέβη σε αυτά τα «κρυφά» κλάσματα του δευτερολέπτου, ήταν «ανύπαρκτο» γι' αυτόν. Οι άνθρωποι βλέπουν κάτι να συμβαίνει γύρω τους, επειδή το φως φτάνει στα μάτια τους. Αν το φως -για κάποιο λόγο- πάψει να καταλήγει στα μάτια τους, τότε το συμβάν δεν έχει υπάρξει για τους παρατηρητές. Είναι σαν να διαγράφηκε μια σκηνή από το «φιλμ» των γεγονότων. Προς το παρόν πάντως, η αστυνομία δεν χρειάζεται να ανησυχεί ότι κάποιος κακοποιός θα μπορεί να κρύψει την εγκληματική πράξη του, καθώς θα πρέπει να κινηθεί πολύ-πολύ πιο γρήγορα από ένα ανθρώπινο όν για να προλάβει να «εξαφανίσει» το παράνομο γεγονός μέσα στα εκατομμυριοστά του δευτερολέπτου, που επιτρέπει η συσκευή να λάβει χώρα η απόκρυψη ενός συμβάντος. Όμως, από πρακτική άποψη, ακόμα και σε αυτό το αρχικό στάδιο της, η συγκεκριμένη τεχνολογία θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για τη βελτίωση της ασφάλειας των επικοινωνιών μέσω οπτικών ινών από πιθανούς «ωτακουστές», καθώς η μεταδιδόμενη κωδικοποιημένη πληροφορία θα ήταν σαν να μην είχε σταλεί ποτέ. Οι επιστήμονες ευελπιστούν ότι η νέα τεχνική θα μπορούσε να συνδυαστεί με την άλλη κατηγορία μανδυών αορατότητας στο χώρο, οι οποίοι «κρύβουν» αντικείμενα, έτσι ώστε τελικά να μπορέσουν να «εξαφανίσουν» ένα συμβάν τόσο στο χώρο όσο και στον χρόνο. Αφού οι δύο κατηγορίες μανδυών δουλεύουν σε διαφορετικές φυσικές διαστάσεις, τον χώρο και τον χρόνο αντίστοιχα, τίποτε δεν φαίνεται να εμποδίζει τον συνδυασμό τους, ώστε να δημιουργηθεί κάποια στιγμή ένας πλήρης χωροχρονικός μανδύας αορατότητας. Ο επόμενος στόχος των επιστημόνων είναι να αυξήσουν σιγά-σιγά την χρονική διάρκεια της απόκρυψης από την τάξη των τρισεκατομμυριοστών σε αυτή των εκατομμυριοστών ή ακόμα και των χιλιοστών του δευτερολέπτου και, παράλληλα, να πετύχουν η συσκευή τους να δουλεύει με φως που έρχεται από διαφορετικές κατευθύνσεις και όχι μόνο από μία όπως τώρα. Πάντως οι ερευνητές πιστεύουν ότι, τουλάχιστον με αυτή την τεχνική, δύσκολα θα καταφέρουν να εξαφανίσουν ένα γεγονός που να κρατά περισσότερο από 0,00012 του δευτερολέπτου. Οι μαθηματικοί υπολογισμοί δείχνουν ότι για να «κρυφτεί» ένα γεγονός διάρκειας ενός ολόκληρου δευτερολέπτου, θα έπρεπε η συσκευή απόκρυψης να έχει μήκος περίπου 30.000 χιλιόμετρα! Αντίθετα με τους μανδύες του χώρου, που συνήθως «καμπυλώνουν» το φως γύρω από τα αντικείμενα, ο μανδύας του χρόνου συμπιέζει το φως (που περνάει μέσα από ένα καλώδιο οπτικών ινών) μέσω ενός ειδικού φακού, ο οποίος αναγκάζει το μπροστινό μέρος του της ακτίνας φωτός να κινείται πιο γρήγορα και το πίσω μέρος της πιο αργά. Αυτό κάνει το φως να διαχωρίζεται, δημιουργώντας ενδιάμεσα ένα μικρό χρονικό «κενό».

Αμέσως μετά, ένας δεύτερος φακός μέσα στο καλώδιο της οπτικής ίνας αναγκάζει τα δύο μέρη του φωτός να επανενωθούν. Έτσι, η ακτίνα φωτός που εξέρχεται από την άλλη άκρη του καλωδίου, φαίνεται ολόιδια με αυτή που εισήλθε στο καλώδιο, όμως στο ενδιάμεσο διάστημα της κίνησής της υπήρξε ένα «κενό», στη διάρκεια του οποίου μπορεί να συνέβη κάτι, αλλά τη σχετική πληροφορία το φως δεν μπορεί να την μεταφέρει στον παρατηρητή που βρίσκεται στο τέλος του καλωδίου. Η όλη συσκευή-μανδύας ονομάζεται «ηλεκτρο-οπτικός διαμορφωτής».

www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
Διαβάστε περισσότερα...